Στόχος του ευρωπαϊκού Νότου πρέπει να είναι το σπάσιμο του «φαύλου κύκλου» της εσωτερικής ανισότητας στην Ευρωζώνη, όπου έχουμε ένα νόμισμα αλλά διαφορετικούς όρους δανεισμού των κρατών-μελών, των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών τους, τόνισε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Ευάγγελος Βενιζέλος, σε ομιλία του στην Ουάσιγκτον, στο Woodrow Wilsn Center.
Όπως είπε, αυτός ο «φαύλος κύκλος» πλέον καταλαμβάνει και τους τραπεζικούς τομείς των κρατών–μελών, μετά την κυπριακή εμπειρία με τις προτάσεις για νέου τύπου ανακεφαλαιοποιήσεις μέσω «bail in» μετόχων, ομολογιούχων αλλά και καταθετών που έχουν καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ.
«Η Ευρώπη να μιλήσει ξανά πολιτικά με πρωτοβουλία του ευρωπαϊκού Νότου»
Απόσπασμα από την ομιλία του Ευ. Βενιζέλου στο Woodrow Wilson Center Το παράδειγμα της Κύπρου επιτρέπει σ’ εμάς στην Ελλάδα ν’ αντιληφθούμε πόσο σημαντικό είναι το δεύτερο ελληνικό Πρόγραμμα Στήριξης και Προσαρμογής που συμφωνήθηκε το Φεβρουάριο του 2012 και οδήγησε στο μεγάλο δάνειο των 240 δισ. ευρώ, με μεγάλη περίοδο χάριτος, μεγάλη περίοδο αποπληρωμής, μικρά επιτόκια.
Σύμφωνα με τον κ. Βενιζέλο, η μεγάλη ιστορική αντίφαση είναι ότι ενώ η οικονομική κρίση θέτει επί τάπητος τα ζητήματα της πολιτικής ενοποίησης, ο τρόπος διαχείρισης της κρίσης σε χρηματοπιστωτικό και δημοσιονομικό επίπεδο οξύνει τις ανισότητες μεταξύ των κρατών-μελών, διευρύνει την απόσταση μεταξύ «ενάρετων» και «άσωτων» κρατών, ενθαρρύνει τους οικονομικούς εθνικισμούς και, λόγω των πολιτικών λιτότητας που εφαρμόζονται σε πολλές χώρες, τροφοδοτεί τον ευρωσκεπτικισμό και θαμπώνει το όραμα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ υποστήριξε πως το συμπέρασμα είναι ότι «χρειαζόμαστε μια νέα αφήγηση για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση που θα είναι τελικά πολιτική», κάτι που προϋποθέτει, όπως ανέφερε, να αρχίσει να διατυπώνεται στο επίπεδο των διαμορφωτών της κοινής γνώμης, των διεθνών οικονομικών θεσμών, των μέσων ενημέρωσης με επιρροή, της ακαδημαϊκής κοινότητας και στις δυο πλευρές του Ατλαντικού.
Ειδικότερα, επισήμανε πως «είναι αναγκαίο η Ευρώπη, με πρωτοβουλία του πολιτικού ευρωπαϊκού Νότου, να μιλήσει και πάλι πολιτικά, εφ' όλης της ύλης: θεσμικά, αναπτυξιακά, κοινωνικά, δημοσιονομικά, χρηματοοικονομικά, πολιτιστικά: Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να ανοίξει τη συζήτηση για μια αναθεώρηση των ιδρυτικών συνθηκών που θα θέτει ένα ενιαίο, ανανεωμένο και καθαρό θεσμικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο θα τοποθετηθούν και όλες οι επιμέρους θεσμικές αλλαγές, δημοσιονομικού και χρηματοπιστωτικού κυρίως, χαρακτήρα που κρίθηκαν αναγκαίες λόγω της κρίσης των τελευταίων ετών, όπως το δημοσιονομικό σύμφωνο και η συγκρότηση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας/ESM».
«Καταλυτική αλλαγή η ενσωμάτωση του ΔΝΤ στην Ευρωζώνη»
Αναφερόμενος στο ρόλο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, ο κ. Βενιζέλος σημείωσε πως «η καταλυτική αλλαγή που έχει συντελεστεί και έχει αλλάξει το τοπίο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, είναι ουσιαστικά η θεσμική ενσωμάτωση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στην ευρωζώνη».
Όπως επισήμανε, αυτό ξεκίνησε από τη διάθεση υποβάθμισης του ρόλου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στην οποία η γερμανική κυβέρνηση, αλλά και άλλες κυβερνήσεις ισχυρών κρατών-μελών, καταλόγιζαν μεγάλες ευθύνες, γιατί δεν προβλέφθηκε και δεν ανεκόπη η δημοσιονομική κρίση και συνακόλουθα η χρηματοοικονομική, μέχρι το 2009.
«Η τρόικα μεταβάλλει το θεσμικό οικοδόμημα της ΕΕ»
Σε ό,τι αφορά την τρόικα, είπε ότι άρχισε να λειτουργεί στο παράδειγμα της Ελλάδας, αλλά γενικεύεται ως ένας μηχανισμός που στην πραγματικότητα μεταβάλλει, εκ του πλαγίου, το θεσμικό οικοδόμημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το ρόλο της Επιτροπής.
Σημείωσε μάλιστα πως «δεν τελεί υπό τον έλεγχο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στην πραγματικότητα κανενός κοινοτικού θεσμού και στο μεταξύ αλλάζει και φύση, διότι από ένα όργανο υπαλληλικού και γραφειοκρατικού χαρακτήρα, μετατρέπεται σε εξουσιοδοτημένο πληρεξούσιο των κυβερνήσεων των δανειστριών χωρών».
«Μια ισχυρή οικονομία χρειάζεται μια ισχυρή πολιτική οντότητα»
Καταλήγοντας, ανέφερε πως «όσα συμβαίνουν στην Ευρώπη - ακόμη και αν είναι ασυνήθιστα για τις αμερικανικές αντιλήψεις σε σχέση με τους πολιτικούς και χρηματοπιστωτικούς θεσμούς- είναι ιδιαίτερα κρίσιμα και για την Αμερική που μπορεί να επηρεαστεί από τις εξελίξεις στην ευρωπαϊκή οικονομία και ιδίως από την παράταση και την ανακύκλωση της χρηματοπιστωτικής και δημοσιονομικής κρίσης στην Ευρωζώνη».
«Από την άποψη αυτή» σύμφωνα με τον κ. Βενιζέλο, «όσοι στις ΗΠΑ ενδιαφέρονται, μπορούν παραδόξως να βρουν στον Ευρωπαϊκό πολιτικό Νότο πολλές ιδέες κοντινές προς τις δικές τους για τη σχέση κράτους και οικονομίας».
«Ο κοινός παρονομαστής βρίσκεται στην ιστορική διαπίστωση πως μια ισχυρή οικονομία και ένα ισχυρό νόμισμα χρειάζονται από πίσω τους μια ισχυρή πολιτική οντότητα που έχει την ικανότητα να διασφαλίζει την ενότητα και την σταθερότητά της μέσω θεσμικών μηχανισμών που λειτουργούν με δημοκρατική νομιμοποίηση, ταχύτητα και αποτελεσματικότητα. Αυτό είναι που αναζητά η Ευρωπαϊκή Ένωση, ακόμη και όταν δεν το ομολογεί» τόνισε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, κλείνοντας την ομιλία του.
