Έπειτα από 128 χρόνια λειτουργίας,  το ιστορικό βιβλιοπωλείο της «Εστίας» στο κέντρο της Αθήνας, στην οδό Σόλωνος 60, έκλεισε στις 30 Μαρτίου.

Το  βιβλιοπωλείο με την βιβλιοφιλική ατμόσφαιρα – το οποίο υπήρξε πολιτιστικός κόμβος για δεκαετίες, σε συνδυασμό με τι ομώνυμες εκδόσεις, οι οποίες συνεχίζονται κανονικά -  δυστυχώς δεν άντεξε τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης.

Έργα σημαντικότατων προσωπικοτήτων της ελληνικής διανόησης

Η ίδρυση του βιβλιοπωλείου έλαβε χώρα το 1885 από τον Γεώργιο Κασδόνη, ο οποίος καταγόταν από την Τήνο. Εργαζόμενος ως δάσκαλος και δημοσιογράφος στο Βουκουρέστι, οραματιζόταν τη δημιουργία ενός μεγάλου βιβλιοπωλείου που θα εξέδιδε «αξιόλογα, καλαίσθητα και σε προσιτές τιμές» βιβλία, τα οποία θα διαμόρφωναν και θα καλλιεργούσαν τις νεότερες γενιές του νεαρού ακόμη τότε ελληνικού κράτους. Εξέδωσε έργα σημαντικότατων προσωπικοτήτων της ελληνικής διανόησης, όπως ο Κωστής Παλαμάς, ο Ανδρέας Κάλβος, ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης, ο Δημήτριος Βικέλας, ο Γεώργιος Βιζυηνός, ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ο Ανδρέας Καρκαβίτσας και πολλοί άλλοι. Το πρώτο βιβλίο που εκδόθηκε ήταν η «Παιδική Ανθολογία» υπό Αριστοτέλους Κουρτίδου, ενώ μέχρι σήμερα έχει εκδώσει  περισσότερους από 11.000 τίτλους.

Στο βάθρο των ελληνικών γραμμάτων

Τον Γεώργιο Κασδόνη διαδέχθηκε το 1890 ο ανιψιός του, Ιωάννης Δημητρίου Κολλάρος. Ιδιαίτερα οργανωτικός, ικανότατος και με μεγάλη αγάπη για τα γράμματα, εξύψωσε την Εστία στο βάθρο των ελληνικών γραμμάτων. Υπό τη διεύθυνσή του κυκλοφορεί το «Πανελλήνιον Βιβλιογραφικόν Δελτίον», γεγονός μεγάλης σημασίας για την ουσιαστικά ανύπαρκτη ελληνική βιβλιογραφία. Επίσης, εκδόθηκε πολύ μεγάλος αριθμός μεταφράσεων αρχαίων Ελλήνων και ξένων συγγραφέων και μελετητών, καθώς και ποιοτικών εκπαιδευτικών βιβλίων, όπως «Τα Ψηλά Βουνά» του Ζαχαρία Παπαντωνίου, συνδέοντας το βιβλιοπωλείο με τις μεγάλες γλωσσικές διαμάχες της εποχής. Αξίζει να αναφερθεί πως ο Νίκος Καζαντζάκης είχε αποκαλέσει τον Κολλάρο «ευεργέτη των ελληνικών γραμμάτων», ενώ ο Ηλίας Βενέζης είχε γράψει γι’ αυτόν πως: «ο Γιάννης Κολλάρος έδεσε το όνομά του με την ιστορία και την προκοπή της ελληνικής λογοτεχνίας».

Το Βιβλιοπωλείον της Εστίας βρισκόταν αρχικά στη Στοά Νικολούδη στην οδό Σταδίου. Όταν αυτή κατεδαφίστηκε, μετακόμισε στην οδό Σόλωνος, όπου βρίσκεται μέχρι σήμερα. (Φωτό από το αρχείο του βιβλιοπωλείου).

Το 1956 ο Κολλάρος πέθανε, αφήνοντας τη διεύθυνση  στον γαμπρό και εταίρο του από το 1925, Κωνσταντίνο Σαραντόπουλο. Την δεκαετία του 1950 θα δημιουργήσει τη «Σειρά Νεοελληνικής Λογοτεχνίας», με τους μικρούς σκληρόδετους τόμους. Αποτελούμενη από περισσότερους από 320 τίτλους, η σειρά αυτή περιλαμβάνει τους σημαντικότερους πεζογράφους της «δεκαετίας του ’30» -Βενέζη, Θεοτόκης, Μ. Καραγάτση, Στρατή Μυριβήλη, Άγγελο Τερζάκη κ.ά.. Για αυτήν, η Εστία τιμήθηκε με το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών. Εξίσου σημαντική πρωτοβουλία ήταν και η δημιουργία της «Νέας Εστίας», του πρώτου λογοτεχνικού περιοδικού της χώρας.
Το παράσημο του Τάγματος της Αξίας
Ο Κωνσταντίνος Σαραντόπουλος απεβίωσε το 1972. Τον διαδέχθηκε η κόρη του, Μαρίνα Καραϊτίδη, η οποία θα ανανεώσει το Βιβλιογραφικό Δελτίο. Με τον τίτλο «Νέα Βιβλία» κυκλοφορεί τέσσερις φορές το χρόνο,  και περιέχει το σύνολο των εκδόσεων που εισέρχονται προς πώληση στο βιβλιοπωλείο της Εστίας, με πλήρη βιβλιογραφικά στοιχεία (αρχικά, υπεύθυνος ήταν ο Κυριάκος Ντελόπουλος). Δημιούργησε νέες σειρές ελληνικής και ξένης λογοτεχνίας και τιμήθηκε από τη Γαλλική Δημοκρατία με το παράσημο του Τάγματος της Αξίας, στη γαλλική πρεσβεία στις 4 Απριλίου 2000.

Υπάλληλοι στυλοβάτες

Υπεύθυνος για το γενικό βιβλιοπωλείο στην οδό Σόλωνος είναι ο Γιάννης Kαραϊτίδης. Tο βιβλιοπωλείο αυτό φιλοδοξεί να παραμείνει κατά το δυνατόν πλήρες σε νέους και παλαιότερους τίτλους ελληνικών βιβλίων και περιοδικών και να προσφέρει έγκυρη πληροφόρηση χάρη στους καλά καταρτισμένους υπαλλήλους του. Ορισμένοι από αυτούς είναι πραγματικοί στυλοβάτες του βιβλιοπωλείου, με προεξάρχοντα τον Nίκο Παντελάκη, ο οποίος ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του στο βιβλιοπωλείο το 1926 - σε ηλικία 11 ετών - και συνταξιοδοτήθηκε το 2000, ξεχωρίζοντας για το ήθος και τις γνώσεις του.

Οι εκδόσεις της «Εστίας» θα συνεχίσουν την δραστηριότητά τους

Το βιβλιοπωλείο της οδού Σόλωνος - που έγινε αιτία η περιοχή να γίνει αυτή με τα περισσότερα βιβλιοπωλεία στην πρωτεύουσα - αποτέλεσε στέκι συγγραφέων και βιβλιόφιλων πολιτικών και δημοσιογράφων όλα αυτά τα χρόνια και μέχρι σήμερα.                                

Από τους πιο ιστορικούς θαμώνες του υπήρξε ο Φρέντυ Γερμανός, για τον οποίο έξω από το βιβλιοπωλείο υπάρχει σχετική μαρμάρινη αναμνηστική πλάκα.  Παρά το κλείσιμο του βιβλιοπωλείου, οι εκδόσεις της «Εστίας» θα συνεχίσουν την δραστηριότητά τους, εκδίδοντας βιβλία.