ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ο κ. Εισαγγελέας έχει τον λόγο.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Κυρία Saunders τώρα πως ζείτε; Που ζείτε; Πως επιβιώνετε; Τα παιδιά σας πως αντιμετώπισαν αυτό το χαμό του συζύγου σας, του πατέρα τους; Τι ηλικία έχουν τα παιδιά αυτά;
H. SAUNDERS: Τότε ήταν γύρω στα 13, 14 και 15 τα κορίτσια, τώρα είναι γύρω στα 17 με 18. Ο πρώτος καιρός ήταν πολύ δύσκολος, οι πρώτοι 6 μήνες δεν μπορώ καν να τους θυμηθώ. Αργότερα εγκατασταθήκαμε στο Ντόσετ στο σπίτι που είχαμε αγοράσει ενόψει της συνταξιοδότησης του συζύγου μου. Ζούμε εκεί, τα κορίτσια είναι πολύ γενναία και με βοηθούν να συνεχίσω.
Απλώς εγώ αυτό που δεν καταλαβαίνω είναι τι κέρδισαν οι άνθρωποι αυτοί με αυτό που έκαναν, τι ήλπιζαν ότι θα πετύχουν και τι πέτυχαν. Δεν θέλω να τους στήνουν στον τοίχο και να τους εκτελούν, απλώς δεν μπορώ να καταλάβω τι πέτυχαν και τι κέρδισαν. Πιστεύω πως οι πραγματικοί Έλληνες όπως και οι πραγματικοί Ιρλανδοί για παράδειγμα, είναι άνθρωποι που αγαπούν την ειρήνη και τη δημοκρατία δεν είναι άνθρωποι που προχωρούν σε τρομοκρατικές πράξεις.
Πίστευα ότι ήθελα να γυρίσω να τους δω για να τους ρωτήσω τι κέρδισαν με αυτό που έκαναν, πίστευα ότι θα το έκανα, δεν έχω τώρα τη δύναμη να το κάνω. Ελπίζω ότι αργότερα στη φυλακή θα σκεφτούν γι’ αυτό το πράγμα.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Δεν θέλετε να τους δείτε;
H. SAUNDERS: Όχι δεν θέλω να τους κοιτάξω. Δεν νομίζω ότι αξίζει ιδιαίτερα.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Τους περιφρονείτε;
H. SAUNDERS: Δεν τους μισώ, ίσως να έχω κάποιο οίκτο, δεν ξέρω. Πάντως αυτοί διάλεξαν να χαλάσουν τις ζωές τους, εγώ όμως δεν το διάλεξα αυτό.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Φαντάζομαι να μην επανέλθουμε πάλι. Ο κ. Αγιοστρατίτης έχει τον λόγο.
Γ. ΑΓΙΟΣΤΡΑΤΙΤΗΣ: Εκφράζω και τη δική μου λύπη για την απώλεια του συζύγου σας. Μια ερώτηση μόνο θέλω να κάνω: σέβομαι απόλυτα τις απόψεις της που διατύπωσε εκτεταμένα για την απώλεια μιας ανθρώπινης ζωής. Θα ήθελα να μου πει εάν οι απόψεις αυτές ισχύουν για κάθε περίπτωση απώλειας ανθρώπινης ζωής, οπουδήποτε στον κόσμο και τι γνώμη έχει για τις άνανδρες δολοφονίες αθώων παιδιών από ύψος 5.000 μ. που συνέβησαν τα τελευταία χρόνια σε διάφορες χώρες του κόσμου.
Αυτό μόνο ήθελα να ρωτήσω για να εκτιμήσω την άποψή σας για το σεβασμό, που πιστεύω ότι έχει, για την ανθρώπινη ζωή.
H. SAUNDERS: Είμαι νοσοκόμα και διάλεξα αυτό το στάδιο για να απαλύνω τον ανθρώπινο πόνο και ο σύζυγός μου επίσης είχε –όπως είπα- υπηρετήσει σε ειρηνευτικά καθήκοντα κυρίως. Όσον αφορά τον πόλεμο στο Ιράκ που υποθέτω ότι γι’ αυτό με ρωτάτε, θέλω να σας πω ότι η προσωπική μου γνώμη είναι ότι θα έπρεπε να βρεθεί κάποιος άλλος τρόπος. Δεν συμφώνησα με την απόφαση της Κυβέρνησής μου να πολεμήσουμε στο Ιράκ.
Όσο για τον πόλεμο στο Κοσσυφοπέδιο, όπως σας είπα, ήμασταν στην Αγγλία τότε και θυμάμαι χαρακτηριστικά το σύζυγό μου να μου λέει «πρέπει να υπάρχει κάποιος άλλος τρόπος› καθώς βλέπαμε αυτά που γίνονταν. Δεν συμφωνώ με τον τρόπο αυτό επίλυσης διαφορών, ίσως να πρέπει οι πολιτικοί και οι στρατιωτικοί να είναι πιο αξιόπιστη λύση ως προς αυτό.
Αυτό που έχω να πω εγώ είναι ότι δεν μπορώ ακόμη να καταλάβω γιατί οι άνθρωποι αυτοί έκαναν αυτό που έκαναν. Δεν θέλω να τους δω να εκτελούνται ή κάτι τέτοιο, απλώς θέλω να σκεφτούν τι νομίζουν ότι πέτυχαν με αυτό που έκαναν.
Γ. ΑΓΙΟΣΤΡΑΤΙΤΗΣ: Ευχαριστώ πολύ. Δεν έχω άλλη ερώτηση.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κυρία Κούρτοβικ έχετε τον λόγο.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Είναι βεβαίως πάντα σεβαστός ο πόνος ενός ανθρώπου που έχει χάσει τους δικούς του, θα παρακαλέσω όμως την κα Saunders να δεχθεί να της κάνω κάποιες ερωτήσεις.
Να ξεκινήσω από το ζήτημα της ιδιότητας του συζύγου σας. Μας είπατε εδώ ότι δεν ήταν Πτέραρχος. Ποια ακριβώς ήταν η ιδιότητά του στο στρατό; Προτού έρθει στην Αθήνα ποια ήταν η ιδιότητά του; 35 χρόνια ήταν στρατιωτικός. Ποια ήταν η ιδιότητά του;
H. SAUNDERS: Ήταν μόνιμος Αξιωματικός. ¶ρχισε ως Ανθυπολοχαγός και προήχθη κατά σειρά μέχρι το βαθμό του Ταξιάρχου.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Σε ποιο σώμα;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μου είπε εμένα, στρατό ξηράς.
H. SAUNDERS: Ήταν στο πεζικό, σε ένα σύνταγμα του πεζικού.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Με αυτή του την ιδιότητα, τα 35 χρόνια της καριέρας του, θα μπορούσατε να μας πείτε πού έχει υπηρετήσει; Μας είπατε πού δεν έχει υπηρετήσει. 35 χρόνια στο στρατό, μπορείτε να μας πείτε πού είχε υπηρετήσει;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Πείτε λοιπόν όλο του το φάκελο...
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Δε θέλω το φάκελο, θέλω να μάθω πού είχε υπηρετήσει.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αυτό είναι ο φάκελος. Δεν έχετε διαβάσει φάκελο στρατιωτικό ποτέ; Πού υπηρέτησε, πού πήγε, την τάδε ημέρα εμφανίστηκε στην τάδε μονάδα, την τάδε στην τάδε και είχε αυτά τα καθήκοντα. Αυτό θέλετε. Να σας τα πει λοιπόν, γιατί όχι; Αρκεί να τα ξέρει.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Δε θέλω να μου πει αυτά κ. Πρόεδρε. Τα στρατιωτικά καθήκοντα για τον αγγλικό στρατό είναι σαφές ότι δεν είναι αυτά του στρατοπέδου και ασκούνται κατά κανόνα εκτός των αγγλικών, των καθαυτό αγγλικών εδαφών. Θέλω λοιπόν να μάθω, γιατί είναι ένα από τα στοιχεία της κατηγορίας, είναι ένα από τα στοιχεία που θα σας απασχολήσουν, είναι από τα στοιχεία που σας απασχόλησαν στις ερωτήσεις σας και επομένως έχω κάθε λόγο να ρωτήσω κι εγώ πώς ασκούσε τα στρατιωτικά του καθήκοντα ο Saunders.
H. SAUNDERS: Πρώτα στη Γερμανία, μετά έκανε αυτό το πτυχίο Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο, μετά στη βόρειο Ιρλανδία, μετά στην Αγγλία για κάποια εκπαίδευση, μετά στο Χονγκ Κονγκ, μετά στη Ζιμπάμπουε, μετά στην Αυστραλία, στο Ιράκ και μετά στην Ελλάδα.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Από πότε άρχισε να ασχολείται με αυτό που χαρακτηρίσατε διπλωματική πλευρά των στρατιωτικών καθηκόντων;
H. SAUNDERS: Πιθανόν πριν από 7 περίπου χρόνια.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Σε όλα δηλαδή τα προηγούμενα μέρη πήγε με την ιδιότητα του στρατιωτικού και όχι με την ιδιότητα του διπλωμάτη.
H. SAUNDERS: Όχι, ήταν στρατιωτικός, έκανε αυτά που κάνουν και οι Έλληνες στρατιωτικοί.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Υπάρχουν δηλαδή στρατιωτικές υπηρεσίες βρετανικές που δρουν σε όλα αυτά τα μέρη που μας αναφέρατε
H. SAUNDERS: Μάλιστα.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Είπατε ότι εδώ ο Saunders βρισκόταν με την ιδιότητα του αμυντικού ακολούθου της αγγλικής Πρεσβείας. Στις προηγούμενες καταθέσεις σας έχετε μιλήσει για στρατιωτικό ακόλουθο.
H. SAUNDERS: Είναι τα ίδια καθήκοντα, αλλά σε διαφορετικά πόστα.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Για την Ελλάδα τότε χρησιμοποιήσατε τον όρο «στρατιωτικός ακόλουθος› και σήμερα χρησιμοποίησε τον όρο «αμυντικός ακόλουθος› και θέλω να σας ρωτήσω γιατί τροποποιήσατε σ’ αυτό το σημείο την αρχική σας κατάθεση.
H. SAUNDERS: Η εμπειρία είναι δυσάρεστη, αλλά όταν κάποιος χάνει το σύζυγό του, την επόμενη μέρα μπορεί να μην έχει τον τρόπο να θυμηθεί το σωστό όρο και να χρησιμοποιήσει τον όρο «στρατιωτικός ακόλουθος›, ενώ σήμερα χρησιμοποίησα τον όρο «αμυντικός ακόλουθος›, αλλά είναι το ίδιο πράγμα.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Δεν καταθέτατε στα αγγλικά;
H. SAUNDERS: Το ίδιο είναι και στα αγγλικά. «Στρατιωτικός ακόλουθος›, «αμυντικός ακόλουθος› είναι το ίδιο πράγμα, αλλά δε νομίζω ότι το ζήτημα εδώ είναι ο τίτλος των καθηκόντων που ασκούσε ο σύζυγός μου.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Έχει κάποια σημασία το ποια είναι η απήχηση του όρου «στρατιωτικός› και ποια είναι η αντίστοιχη του όρου «αμυντικός› όταν μιλάμε για μία χώρα στην οποία υπάρχει έκδηλη αντίφαση σε πολεμικές επιχειρήσεις και μάλιστα μη αμυντικές.
Η. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Ζητώ το λόγο από τον κ. Πρόεδρο να προβάλλω αντιρρήσεις στον τρόπο που ερωτά η κα συνάδελφος.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Όταν ρωτάτε εσείς θα ρωτάτε με τον τρόπο σας και όταν ρωτώ εγώ θα ρωτώ με τον δικό μου.
Η. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Έχω δικαίωμα να προβάλλω αντιρρήσεις στην ερώτηση κ. Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δε νομίζω ότι έθιξε τίποτε.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Νομίζω ότι αμφισβητείτε την επάρκεια του Προέδρου. Αν θέλετε να υποβάλλετε κρίσεις..... Νομίζω κ. Πρόεδρε ότι σας ανέθεσε η πολιτεία συγκεκριμένο καθήκον, δεν το ανέθεσε στον κ. Αναγνωστόπουλο.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Προσπαθώ όσο μπορώ να είναι ήρεμη η ατμόσφαιρα, αλλά είναι πιθανό να μην είναι και τόσο ήρεμη.
Η. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, θέλω να υποστηρίξω ότι η ερώτηση έχει παραπλανητικές προϋποθέσεις και να εξηγήσω γιατί, μπορεί να είναι άδικο, αλλά θα το πω.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Θα σχολιάσετε και τις επόμενες ερωτήσεις μου κ. Πρόεδρε; Αν πρόκειται να σχολιάζει τις ερωτήσεις μου, εγώ θα πρέπει να σταματήσω. Σχολιασμός συνολικά. Εάν εσείς θεωρείτε ότι υποβλήθηκε ερώτηση και μάλιστα παραπλανητική, μπορείτε να διακόψετε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εγώ δε θεωρώ, αλλά μπορεί να έχει αντίρρηση η πολιτική αγωγή.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Σε κάθε ερώτηση που κάνω θα παρεμβαίνει να λέει την κρίση της;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Όχι σε κάθε ερώτηση, κάνατε μέχρι τώρα αρκετές ερωτήσεις και σε κάποια παρεμβαίνει.
Η. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Έχω την εξής αντίρρηση: Ότι όλη η σειρά των ερωτήσεων η οποία υποβλήθηκε από την κα Κούρτοβικ στην μάρτυρα, είναι παραπλανητική για τον εξής λόγο: Επισημαίνει μία δήθεν διαφορά μεταξύ «αμυντικού ακολούθου› και «στρατιωτικού ακολούθου›.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Έχω τελειώσει, έχει περάσει αυτό το στάδιο. Έχω τελειώσει με το «αμυντικό› και το «στρατιωτικό›.
Η. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Ενώ είναι γνωστό και στην ελληνική γλώσσα ότι όταν λέμε Υπουργείο Αμύνης, εννοούμε το Υπουργείο Εσωτερικών.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Κύριε Πρόεδρε, δεν καταλαβαίνω ποια διαδικασία τηρείται αυτή τη στιγμή. Σχολιασμός της κάθε δήλωσης και της κάθε ερώτησης; Αν μου υποδείξετε κε συνάδελφε ποιο άρθρο σας επιτρέπει να διακόπτετε τις ερωτήσεις μου για να κάνετε σχολιασμό.....
Η. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Έχω αντιρρήσεις στην ερώτηση κ. Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τις αντιρρήσεις εγώ δεν τις κάνω δεκτές. Συνεχίστε τώρα να τελειώνουμε. Μπορώ να μη δίνω τον λόγο όταν μου τον ζητά κάποιος; Δε μπορώ.
Κα Saunders, θέλω να μου διευκρινίσετε κι εμένα, είναι άλλος ο «αμυντικός ακόλουθος› και άλλος ο «στρατιωτικός ακόλουθος› ή είναι η ίδια έκφραση μιας έννοιας; Για να καταλάβουμε κι εμείς. Και γιατί το λέτε τη μια φορά έτσι και την άλλη αλλιώς;
H. SAUNDERS: Ο αμυντικός ακόλουθος είναι ας πούμε το αφεντικό. Ανάλογα με την Πρεσβεία μπορεί να υπάρχει ο αμυντικός ακόλουθος και από κάτω να υπάρχει ο στρατιωτικός ακόλουθος αν είναι Αξιωματικός του στρατού ξηράς ή ο ναυτικός αν είναι του ναυτικού. Στην Αυστραλία ο Saunders ήταν στρατιωτικός ακόλουθος, στην Αθήνα ήταν ο αμυντικός ακόλουθος, επειδή κάτω απ’ αυτόν υπήρχε και ο ναυτικός ακόλουθος.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Συνεχίζοντας την προηγούμενη ερώτησή μου θα ήθελα να μας πείτε ποια είναι η διπλωματική διάσταση των στρατιωτικών καθηκόντων;
H. SAUNDERS: Είναι ο Αξιωματικός, ο Αξιωματούχος εκείνος ο οποίος έρχεται σε επαφή, είναι ο σύνδεσμος με τις ένοπλες δυνάμεις της χώρας στην οποία υπηρετεί. Ο Steven Saunders ήταν αυτός που ερχόταν σε επαφή με έλληνες Αξιωματικούς για διάφορα θέματα ασκήσεων ανταλλαγών και σχετικά ζητήματα με Έλληνες αξιωματικούς.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Και πώλησης όπλων;
H. SAUNDERS: Ναι, διάφορες χώρες έρχονται σε τέτοιου είδους σχέσεις αγοράς-πώλησης όπλων και φαντάζομαι ότι μέσα στα καθήκοντά του θα ήταν και αυτό.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Οι αγοραπωλησίες όπλων είναι ειρηνευτικά καθήκοντα;
H. SAUNDERS: Εφόσον δίνει εργασία σε ανθρώπους, φαντάζομαι πως είναι. Αν η Ελλάδα π.χ. ζητούσε βρετανικά όπλα και ήθελε να τα προμηθευτεί, είμαστε σύμμαχοι, η Βρετανία θα ήθελε να πουλήσει όπλα στην Ελλάδα.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Ρωτώ εγώ, οι αγοραπωλησίες όπλων, νόμιμες ή παράνομες ανά τον κόσμο, είναι ειρηνικά καθήκοντα; Είναι ειρηνικό έργο;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δηλαδή αν πουλά στην Ελλάδα, με τη δική σας λογική, η οποία είναι ένα κράτος που θέλει την ειρήνη και πρέπει να αμυνθεί και της χρειάζονται τα όπλα, πρέπει να την αφοπλίσουμε την Ελλάδα; Να μην υπάρχει κανένας να της τα πουλήσει;
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Πουλάει όμως και αλλού και η χρήση των όπλων δεν είναι αμυντική......
Εκείνες τις ημέρες βρισκόταν εδώ η Υφυπουργός ¶μυνας της Αγλίας;
H. SAUNDERS: Ναι, επισκεπτόταν την Ελλάδα και είχαν φάει μαζί το προηγούμενο βράδυ πριν τη δολοφονία.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Ποιος οργάνωνε το τραπέζι;
H. SAUNDERS: Δεν ήμουν εγώ εκεί, αλλά απ’ όσο ξέρω ήταν ο Έλληνας Υπουργός ¶μυνας, η Βρετανή Υφυπουργός ¶μυνας και ο σύζυγός μου.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Ποιος οργάνωνε το τραπέζι;
H. SAUNDERS: Δεν ξέρω ακριβώς ποιος είχε την ευθύνη της οργάνωσης.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Αναφέρεται το Υπουργείο Εθνικής ¶μυνας σε μια κατάσταση, γι αυτό ρωτώ και ήθελα να ρωτήσω αν ξέρετε ότι όλος ο χώρος φυλασσόταν αυστηρά –φαίνεται εδώ- από Έλληνες και Βρετανούς συνοδούς ασφαλείας.
H. SAUNDERS: Δε θυμάμαι να έχω πει κάτι τέτοιο.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Όχι εσείς, υπάρχει μια κατάθεση μέσα στη δικογραφία.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τώρα τί αξία έχει αυτό; Κανονικά δηλαδή δεν έπρεπε να τους φυλάει κανένας.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Όχι κ. Πρόεδρε. Φυλασσόταν από Βρετανούς συνοδούς ασφαλείας. Έχει κατά καιρούς αναφερθεί στον Τύπο ότι αφορούσε μία αγοραπωλησία όπλων για την οποία ασκούσε ισχυρές πιέσεις η Βρετανική πλευρά στην ελληνική εκείνη την περίοδο, γι αυτό ρώτησα την κα Saunders μήπως ήξερε κάτι σε σχέση με αυτά αλλά δεν ξέρει, δεν πειράζει.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κα Κούρτοβικ πλασιέδες είναι όλοι, όσοι έρχονται εδώ πέρα κοιτάνε να πουλήσουν, τί τα θέλετε; Τα ξέρουμε αυτά, γιατί έρχονται;
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Είναι ειρηνικά τα καθήκοντα μιας αποστολής, μάλλον των στρατιωτικών σωμάτων και των επικεφαλής τους και των αρμόδιων, των αποστολών που έχουν γίνει αυτή τη στιγμή στο Ιράκ ας πούμε; Αυτά είναι ειρηνικά καθήκοντα;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Είναι «εκτός σχεδίου πόλεως› αυτό. Δε μιλάμε για το Ιράκ, μιλάμε για την πατρίδα μας, την Ελλάδα. Εδώ ήταν attaché αυτός. ¶μα θέλετε να μας εξομοιώσετε με το Ιράκ, να το κάνουμε Ιράκ κι εδώ.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Στην επόμενη ερώτησή μου θα ρωτήσω εάν το 1991 ή πότε πήγε ο Saunders στο Ιράκ, αν είναι ειρηνικό καθήκον το καθήκον που ασκεί μια δύναμη κατοχής σε μια χώρα. Θέλω να δω πώς κατανοείτε τον όρο «ειρηνικός, ειρηνικά καθήκοντα› κα Saunders.
H. SAUNDERS: Στο Ιράκ ήταν με μονάδες του ΟΗΕ στη μεθοριακή ζώνη μεταξύ Κουβέιτ και Ιράκ και ήταν μετά από εντολή του ΟΗΕ που έφυγε η μονάδα εκεί για να ασκήσει τα καθήκοντά της.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Επιμένω όμως να ρωτώ: Μια δύναμη στρατιωτική που εγκαθίσταται σε μια χώρα μετά από έναν πόλεμο και μία ήττα της χώρας αυτής, είναι ειρηνευτική δύναμη ή είναι δύναμη κατοχής;
H. SAUNDERS: Αν ρωτάτε για τα καθήκοντα του άντρα μου ήταν ειρηνευτικά. Αν αναφέρεστε σ’ αυτό που έγινε πρόσφατα εκεί, δεν έχω κάποια ιδιαίτερη πληροφόρηση, δεν έχω κάποια ιδιαίτερη θέση, βλέπω κι εγώ αυτά που βλέπετε κι εσείς στην τηλεόραση.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Ρωτώ συγκεκριμένα κατά την κρίση σας.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Είναι ρητορική η ερώτηση. Όταν πάω και κάνω στρατό κατοχής, αν είναι ειρηνικό το καθήκον. Έπρεπε να είναι κάποια άλλη σ’ αυτή τη θέση να δούμε τί θα έλεγε. Να ήταν κάποια δική μας να δείτε τί θα έλεγε τώρα μ’ αυτά που τη ρωτάτε.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Αν μου επιτρέπετε, η κα Saunders δεν είναι η κα Αξαρλιάν που ήρθε εδώ και κατέθεσε τον πόνο της, τη σεβαστήκαμε απόλυτα......
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Επειδή δεν ήταν Ταξίραχος ο Αξαρλιάν και η ζωή του είχε άλλη αξία για εσάς. Εγώ νομίζω ότι όλα τα ανθρώπινα πλάσματα έχουν δικαίωμα να ζουν και δεν έχει κανένας να τους αφαιρεί τη ζωή και για κανέναν λόγο, όταν το ίδιο το κράτος έχει καταργήσει τη θανατική ποινή. Με συνοπτικές διαδικασίες, ότι μας κατεβαίνει το γράφουμε σε μια προκήρυξη και σκοτώνουμε έναν.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Στα πλαίσια ακριβώς της ερώτησής σας θα ρωτήσω ποια ήταν η θέση του αποθανόντος για τους βομβαρδισμούς στη Γιουγκοσλαβία, αν πήρε θέση, αν ξέρετε αν πήρε θέση με την οικογένειά του, στην υπηρεσία του και έναντι του κράτους του.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αν θέλει απαντά η γυναίκα.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Για τις χιλιάδες ανθρώπινες ζωές που χάθηκαν.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αν φταίει ο Ταξίαρχος.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Δε φταίει, μας διευκρίνισε ότι δεν φταίει, εγώ ρωτώ ποια είναι η θέση του.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Κύριε Πρόεδρε ζητώ τον λόγο.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Να τελειώσει και μετά θα τα πείτε, θα τα σχολιάσετε όλα.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Δεν απαντά. Να συνεχίσω. Όταν δολοφονήθηκε ο σύζυγός σας, οι υπηρεσίες οι αγγλικές, η Scotland Yard και οι υπηρεσίες που ερευνούσαν είχαν θεωρήσει υπεύθυνες εκ παραλλήλου με την Οργάνωση που ανελάμβανε, τη 17Ν, τις σερβικές υπηρεσίες; Γνωρίζετε αν υπήρχε μία τέτοια διερεύνηση και κάποιες τέτοιες διατυπώσεις υποψιών από πλευράς αξιωματούχων Βρετανών εκείνη την περίοδο;
H. SAUNDERS: Όχι.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Δεν γνωρίζετε. Γνωρίζετε το βιβλίο του κ. Παπαχελά;
H. SAUNDERS: Δεν το γνωρίζω.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Διότι στο βιβλίο του, στη σελίδα 203, αναφέρεται ότι ο Βρετανός Αξιωματούχος δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο η δολοφονία Saunders να έγινε κατόπιν παραγγελίας των σερβικών μυστικών υπηρεσιών. Μετά από σύντομο όμως σχετικά χρονικό διάστημα, οι Βρετανοί άλλαξαν άποψη και απομακρύνθηκαν από τις θεωρίες αυτές.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μήπως πρέπει να τους φέρουμε και αυτούς κατηγορούμενους εδώ; Γιατί τον κ. Κουφοντίνα τον παρουσίαζαν σε κάποια κατάθεση εκεί πέρα, τον ρωτούσαν μάλιστα τον άνθρωπο «είσαι της ΕΥΠ και σε έχουμε δει...›, τί να κάνουμε, αυτά πλανώνται απ’ έξω, δώθε, κείθε......
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Το ερώτημα είναι κ. Πρόεδρε, γιατί αν δεν είχε καμία ανάμειξη ο αποθανών στους βομβαρδισμούς στη Σερβία, είναι απορίας άξιο γιατί οι Βρετανοί αξιωματούχοι στράφηκαν στη διερεύνηση ενός τέτοιου ενδεχόμενου, ανάμειξης των σερβικών μυστικών υπηρεσιών στη δολοφονία του.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Το ότι σκοτώθηκε ένας δικός τους δεν έπρεπε να τους ενδιαφέρει, μέσα σε μια χώρα;
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Η απορία μου είναι γιατί οι βρετανικές υπηρεσίες θεώρησαν πιθανώς υπεύθυνες και αναμεμιγμένες τις σερβικές μυστικές υπηρεσίες στην υπόθεση Saunders, αν ο Saunders δεν είχε καμία σχέση με τη Σερβία.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: ¶μα δε μπορούμε να βρούμε τον Τζέημς Μποντ να φέρουμε τον ¶τκινσον εδώ που το παίζει και κωμωδία, παρωδία, να μας τα πεί. Εδώ πέρα δεν έχουμε τέτοια πράγματα, δεν ανακύπτουν από τη διαδικασία.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Η κα Saunders μπορεί να καταθέτει όπως θέλει σήμερα βεβαίως, δεν έχουμε τη δυνατότητα να διαπιστώσουμε...... ¶λλη ερώτηση: Κα Saunders εγκατασταθήκατε εδώ το 1999 μαζί με τον σύζυγο, ή μετά;
(διαλογικές συζητήσεις)
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Εγώ δεν ενόχλησα ούτε τον κ. Πέτσο όταν έκανε εκείνη την απαράδεκτη δήλωση, κανείς από δω δε σηκώθηκε να πει μια κουβέντα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μη λέτε «απαράδεκτη› γιατί σχολιάζετε....
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Την κοιτάζω κ. Πρόεδρε και ανατριχιάζω, προέρχεται από έναν συνάδελφο και στρέφεται εναντίον συναδέλφων. Δεν σηκωθήκαμε να τον σταματήσουμε, όπως θα έπρεπε ίσως. Τον σεβαστήκαμε ακόμα και την ώρα που μας έβριζε.
Γ. ΠΕΤΣΟΣ: Να μη μας σταματήσετε, να μας εκτελέσετε. Βλέπετε τον εαυτό σας στη δήλωση αυτή; Εγώ δεν τον βλέπω στον εαυτό σας.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Εσείς ονοματίζετε την υπεράσπιση.
Γ. ΠΕΤΣΟΣ: Αν υποτεθεί ότι δεν κάνετε τέτοιου είδους υπεράσπιση, δεν σας αφορά.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Εγώ παρακαλώ να ανακαλέσετε τη λέξη που είπατε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ποια λέξη;
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Τη λέξη «να με εκτελέσετε›. Παρακαλώ να την ανακαλέσετε τώρα. Το θεωρώ απαράδεκτο.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κα Saunders για να σταματήσουμε λίγο, θα σας πω εγώ κάτι. Είστε από την Ιρλανδία;
H. SAUNDERS: Μάλιστα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Έχετε διαβάσει τον «Οδυσσέα› του Τζέημς Τζόυς;
H. SAUNDERS: Μάλιστα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Στο πρώτο κεφάλαιο παρουσιάζει δύο νεαρούς παρακμιακούς, ο ένας μάλιστα καλόγερος, έχουν έναν ωραίο διάλογο και ο ένας προτείνει στον άλλον «να πάμε να εκπολιτίσουμε τους άγριους›. «Πώς;› λέει ο άλλος. «Με το να τους μάθουμε ελληνικά›. Τί λέτε για τα ελληνικά; Όποιος μάθει ελληνικά, πόσο εκπολιτίζεται; Εκπολιτίζεται σίγουρα;
Αυτό ήταν για απορρόφηση των εντάσεων, έτσι το λέω εγώ.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Για να σταματήσετε τον κ. Πέτσο από το να λογοδοτήσει για τις φράσεις τις οποίες χρησιμοποιεί, για τις προσβλητικές φράσεις που χρησιμοποιεί εναντίον των συναδέλφων του.
Γ. ΠΕΤΣΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, σε ποιο σημείο του κειμένου μου, υφίσταται αιχμή εναντίον συναδέλφου; Διαβάστε το, λέει «αν υποτεθεί ότι μερικοί εκ των συναδέλφων επιδιώξουν στο μέλλον....›. Αν αυτό δεν έχει συμβεί, γιατί θίγεστε;
(διαλογικές συζητήσεις)
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Εσείς τί γνώμη έχετε για τον IRA;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν επιτρέπω την ερώτηση. Είναι από τη βόρεια Ιρλανδία. Καθολική είστε ή Διαμαρτυρόμενη;
H. SAUNDERS: Αγγλικανή.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Τις έχετε καταδικάσει τις επιθέσεις του IRA κα Saunders;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Να μην απαντήσει.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Είχε υποστεί επίθεση ο σύζυγος σας τυχόν από την ΙRΑ; Είχε ακουστεί κ. Πρόεδρε, δεν το ξέρω.
Η. SAUNDERS: Είναι ακριβές αυτό. Υπηρετούσε στη βόρεια Ιρλανδία στο London Berry και με μια περίπολο καθώς περιπολούσαν δέχτηκε πυροβολισμό. Πέρασε η σφαίρα ξυστά από το αυτί του.
Όταν τον ρώτησα μετά γιατί δεν πυροβόλησε, είπε ότι δεν ήταν σίγουρος από που ήταν ο πυροβολισμός ή ποιος θα σκοτωνόταν αν πυροβολούσε οπότε δεν ανταπέδωσε τα πυρά. Όπως έχω πει και εγώ και ο σύζυγος μου ήμασταν εναντίον της τρομοκρατίας από οπουδήποτε κι αν εκδηλωνόταν αυτή.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Ο λόγος για τον οποίον έγινε στόχος επίθεσης; Απλά επειδή ήταν στην περίπολο;
Η. SAUNDERS: Ναι, επειδή ήταν στην περίπολο.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Τι καθήκοντα ασκούσε στην Ιρλανδία; Ειρηνικά ήταν κι αυτά ή ήταν καθ’ εαυτού στρατιωτικά και καταστολής των τοπικών διενέξεων;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Υπηρετούσε την πατρίδα του κα Κούρτοβικ.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Στην Ιρλανδία κ. Πρόεδρε; Έχει μια σημασία να δούμε τα ειρηνικά καθήκοντα. Αυτό με ενδιαφέρει εμένα, ποια είναι τα ειρηνικά καθήκοντα, σε τι συνίστανται και πως τα κατανοεί.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τι ειρηνικά καθήκοντα θέλετε εσείς σ’ έναν στρατιωτικό; Κι εγώ όταν ήμουν στον στρατό και κουβάλαγα πάνω μου τα όπλα εν πάση περιπτώσει, ειρηνικά ήταν τα έργα μου τόσο πολύ;
Γ. ΑΓΙΟΣΤΡΑΤΙΤΗΣ: Δεν κάνατε επεμβάσεις όμως στο Ιράκ.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Όχι.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Και δεν βομβαρδίζατε πόλεις ολόκληρες.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εγώ δεν έκανα επεμβάσεις, αλλά αν η πατρίδα με έστελνε, τι θα έλεγα; Δεν θα πήγαινα; Έτσι δηλαδή είναι το κράτος; Αν μου έλεγαν ότι υπάρχει ένα πρόβλημα με μια γειτονική χώρα και με έστελναν, δεν θα πήγαινα; Είχα ορκιστεί να πάω οπουδήποτε με στείλουν. Έτσι κι αυτός. Εκτός αν δεν υπηρετήσατε εσείς και δεν είχατε τέτοια διλήμματα. Δεν είχατε διλήμματα, βέβαια. Εμείς όμως την υπηρετήσαμε την πατρίδα μας.
(Διαλογικές συζητήσεις)
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: (εκτός μικροφώνου) Κι εσείς κ. Κουφοντίνα ?
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Δεν αφορά την διαδικασία όμως κ. Εισαγγελέα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αφορά λίγο τη διαδικασία. Όταν μου λέτε εμένα για έναν στρατιωτικό αν είχε ειρηνικά καθήκοντα ?
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Δεν το λέω εγώ, το λέει η μάρτυς, το ρωτήσατε εσείς και είναι λογικό όταν ακούω ότι ¶γγλοι στρατιωτικοί έχουν ειρηνικά και ειρηνευτικά καθήκοντα να εξανίσταμαι κ. Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Όταν πηγαίνουν για τον ΟΗΕ έτσι τα λένε. Ο ΟΗΕ τα λέει ειρηνικά τα καθήκοντα αυτά. Ο ΟΗΕ τα λέει. Αν και τον ΟΗΕ τον σβήσουμε κι αυτόν ?
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Κι έχουμε δει πως τον αντιμετωπίζουν οι δεχόμενοι αυτή την ειρηνευτική πρόταση και βοήθεια κ. Πρόεδρε. Με βόμβες αυτοκτονίας.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μπορώ κι εγώ να διαφωνώ με πολλά πράγματα, αλλά εν πάση περιπτώσει ο ΟΗΕ νομιμοποιεί. Μόνοι τους όταν πάνε δεν νομιμοποιούνται. Το ξέρετε αυτό. Ελάτε.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Ο ΟΗΕ σήμερα νομιμοποιεί και πολέμους. Αυτό δεν σημαίνει ότι μπορούν να νομιμοποιούνται οι πόλεμοι και στη συνείδηση μας κ. Πρόεδρε. Να επανέλθω κι εγώ στις ερωτήσεις, να συνεχίσω τις ερωτήσεις κα Saunders.
Είπατε ότι εργάζεστε σήμερα; Τι είπατε; Δεν κατάλαβα ακριβώς, δεν πρόσεξα μάλλον εκείνο το σημείο.
Η. SAUNDERS: Εργαζόμουν ως νοσοκόμα όταν συνάντησα τον σύζυγο μου και για κάποια χρόνια αργότερα σε διάφορα μέρη του κόσμου εργάστηκα σαν νοσοκόμα.
Για την Βόρεια Ιρλανδία και τα ειρηνευτικά καθήκοντα θέλω να πω ότι ο σκοπός που ήταν εκεί ήταν να κρατάνε τους καθολικούς από τους προτεστάντες σε μια απόσταση ασφαλείας και ακόμη μέχρι σήμερα δεν ξέρω αν αυτοί που πυροβόλησαν τότε τον σύζυγο μου ήταν προτεστάντες ή καθολικοί.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Απαντήσατε ότι δέχτηκε επίθεση από τον ΙRΑ όμως.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν είπε από τον IRA.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Ρώτησα αν δέχτηκε επίθεση από τον IRA και είπε ναι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ναι, αλλά η απάντηση της δεν ήταν αυτή.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Δεν είπε ότι δέχτηκε όταν ήταν στην Ιρλανδία.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αυτή περιέγραψε ένα περιστατικό και είπε ότι δεν ξέρει ποιος. Πάει, το διευκρινίζει τώρα. Να τη ρωτήσουμε αν η εργασία της νοσοκόμας μήπως καμιά φορά ?
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Όχι κύριε Πρόεδρε, για άλλο λόγο ρωτάω και δεν έχει σχέση.
Το ερώτημα που θέλω να σας υποβάλλω κα Saunders είναι το εξής: έχετε κάνει μια σειρά από μνημόσυνα στην Ελλάδα για τον σύζυγο σας. Πόσες φορές περίπου έχετε έρθει στην Ελλάδα γι’ αυτόν τον λόγο;
Η. SAUNDERS: Δυο φορές για τα μνημόσυνα αυτά.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Δυο φορές έχει έρθει. Έχουν γίνει δύο μνημόσυνα ή έχουν γίνει επανειλημμένα μνημόσυνα;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν μας ενδιαφέρουν αυτά.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Κύριε Πρόεδρε, έχει μια σημασία.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Για μένα δεν έχει.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Έχει ενδιαφέρον.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Πέστε τη σημασία και μετά θα σας επιτρέπω. Παρακαλώ μην απαντάτε για τα μνημόσυνα. Σας παρακαλώ πολύ. Θα ρωτήσουμε και τι χρώμα φοράνε τώρα.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Έχει σημασία κ. Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Έχουμε σοβαρά θέματα σ’ αυτή τη διαδικασία να λύσουμε και δεν έχουμε τα μνημόσυνα. Μήπως δεν σκοτώθηκε και του κάνουν ψεύτικα μνημόσυνα;
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Όχι κ. Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τότε;
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Θέλω να ρωτήσω αν αυτά τα μνημόσυνα γίνονται με δική της πρωτοβουλία ή με πρωτοβουλία κάποιου άλλου.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κι εγώ σας λέω γίνονται με κάποιου άλλου. Τι με νοιάζει εμένα;
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Έχει ένα ενδιαφέρον να δούμε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Για μένα δεν έχει κανένα ενδιαφέρον. Μην απαντάτε.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Γνωρίζετε το «G. Intelligence Review›, ένα περιοδικό αγγλικό που αφορά την άμυνα και την ασφάλεια;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αυτό να το δούμε.
Η. SAUNDERS: Όχι.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Είναι ένα περιοδικό που αφορά θέματα ασφάλειας και τρομοκρατίας το ?GIR?.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν το ξέρει, δεν την ενδιαφέρει.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Σε έκθεση που έχει δημοσιευτεί σ’ αυτό το περιοδικό ?
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αναγνωστέο αν το θέλετε φέρτε το. Αφήστε τη μάρτυρα.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Θα σας το φέρω κ. Πρόεδρε, αλλά θέλω να ρωτήσω.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ρωτάτε ευθέως. Δεν θα της θέτετε προϋποθέσεις.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Θέλω να ρωτήσω για μια συγκεκριμένη. Περιλαμβάνεται η φράση - έχει δημοσιευτεί και στις ελληνικές εφημερίδες – ότι στα πλαίσια της προσπάθειας δημιουργίας κοινής γνώμης στα ζητήματα της τρομοκρατίας στην Ελλάδα, η Scotland Yard είχε επιδοθεί σε μία σειρά τρικ για να συγκινηθεί η κοινή γνώμη.
Η έκθεση αποκαλύπτει ότι τα ετήσια μνημόσυνα για τον Saunders δεν ήταν μόνο μια αυθόρμητη εκδήλωση θλίψης, αλλά μέρος ενός καλοστημένου σχεδίου.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Η κοινή γνώμη δεν μας ενδιαφέρει καθόλου τι λέει. Εδώ έχουμε δολοφονία και ψάχνουμε για δολοφόνους.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Δεν είναι κοινή γνώμη κ. Πρόεδρε. Είναι έκθεση που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ?GIR?.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Καλά κάνουν τα περιοδικά. Δεν με ενδιαφέρουν. Θέλετε να τα αναγνώσουμε; Να τα αναγνώσουμε.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Βεβαίως. Εγώ θέλω να ρωτήσω την κα Saunders αν έχει συνεργαστεί με την Scotland Yard στα πλαίσια αυτής της διαμόρφωσης της κοινής γνώμης και αν υπάρχει αυτό που λέει εδώ πέρα ότι στήθηκε ένα κυλιόμενο μνημόσυνο για τον Ταξίαρχο Saunders στην Αθήνα, το οποίο υπενθύμιζε συνεχώς στους Έλληνες αι στους Βρετανούς πολιτικούς τη δολοφονία.
Θέλω να ρωτήσω αν είναι εν γνώσει της ότι τα διάφορα μνημόσυνα που οργανώθηκαν εδώ, οργανώθηκαν στα πλαίσια ενός τέτοιου σχεδίου.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν μας ενδιαφέρει. Εμάς μας ενδιαφέρει αν έγινε δολοφονία. Μας ενδιαφέρει τώρα αν έκαναν μνημόσυνα και ποιος τα έκανε; Το αποδέχομαι ότι τα έκανε η Scotland Yard και καλά έκανε και τα έκανε τα μνημόσυνα.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Έχει σημασία να δούμε πως διαμορφώνονται κάποια πράγματα που αφορούν την ευθύνη ?
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δέχομαι εγώ ότι τα έκανε η Scotland Yard υποθετικά. Τι μας νοιάζει; Δεν μας νοιάζει. Εμένα δεν με νοιάζει.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Μας νοιάζει γιατί είναι πιθανό ότι όλη η κατάθεση της κας Saunders εντάσσεται σ’ αυτή την προσπάθεια της διαμόρφωσης ?
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δηλαδή τι είπε; Έχασε τον άντρα της και της αποδίδετε αυτές τις προσπάθειες; Παρακαλώ, δεν επιτρέπω άλλο. Σας παρακαλώ, μέχρι εδώ. Ότι αυτή η μάρτυρας είναι στημένη; Σας παρακαλώ πάρα πολύ.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Όχι, παρακαλώ εγώ γιατί διαστρεβλώνετε αυτά που λέω. Εγώ λέω ότι είναι πιθανό ότι η κατάθεση να δούμε σε ποιο βαθμό. Το ότι αφορά την επιβεβαίωση του περιεχομένου των προκηρύξεων ή όχι, είναι πληροφορίες οι οποίες εισφέρονται στη διαδικασία ειλικρινώς ή είναι αποτέλεσμα μιας κατασκευής που έχει επιχειρηθεί.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αμφισβητείτε κι αυτά.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Ναι, βεβαίως. Τα αμφισβητώ.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Φέρτε εσείς πληροφορίες ότι ήταν ναύαρχος, πτέραρχος πως τον είπατε. Σας παρακαλώ πάρα πολύ. Αποφασίζουμε και σκοτώνουμε έναν άνθρωπο και μετά αμφισβητούμε αν ήταν πτέραρχος ή αν ήταν με τον IRA; Τι είναι αυτά τα πράγματα;
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Παρακαλώ κ. Πρόεδρε. Το τι έχει κάνει ένας άνθρωπος ο οποίος σε κάποια στιγμή φτάνει να έχει αυτή την τύχη ?
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν φτάνει η φυσική εξόντωση. Θα πάμε και για την ηθική εξόντωση ενός ατόμου τελικά. Τι να σας πω δηλαδή; Έχουμε περάσει κάθε όριο πλέον σ’ αυτή τη δίκη.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Κανένα όριο κ. Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Σας παρακαλώ πολύ να σέβεστε και τη μνήμη του θανόντος και την κα Saunders.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Η κα Saunders δεν είναι μόνο στην Ελλάδα σαν μια πονεμένη σύζυγος που έχασε τον άνδρα της. Η κα Saunders κάνει και πολιτική και έχω δικαίωμα επ’ αυτού του λόγου να τη ρωτήσω.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Υπερέβημεν κάθε όριο και το έχω πει. Δεν επιτρέπω άλλη ερώτηση.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Μια τελευταία ερώτηση.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Απαγορεύει ο Πρόεδρος την ερώτηση.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Ωραία, την επόμενη κ. Πρόεδρε. Γνωρίζετε τι θα ρωτήσω;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κάντε την επόμενη. Ορίστε την επόμενη. Τελευταία.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Δύο ερωτήσεις. Η μία ερώτηση.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Με συγχύσατε. Δεν κάνει εμένα.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Σας παρακαλώ. Κι εγώ έχω συγχυστεί από χιλιάδες πράγματα σ’ αυτή τη δίκη, αλλά δεν έχω μεμφθεί κανέναν.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν μπορεί κατ’ αυτόν τον τρόπο να συμπεριφερόμαστε σε μια γυναίκα, η οποία έχασε τον άνδρα της, να της λέμε ότι την βάζει η Intelligence Service να κάνει στημένο ?
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Αν μου χρεώνετε ότι δεν έχω σεβαστεί τους μάρτυρες σ’ αυτή τη διαδικασία κ. Πρόεδρε ?
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Όχι, γι‘ αυτή λέω, δεν είπα για άλλον. Θα παρενέβαινα και σε άλλους. Αλλά τούτη εδώ πέρα υπερέβημεν κάθε όριο.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Δεν νομίζω ότι είναι έλλειψη σεβασμού. Νομίζω ότι μέσα από τη διαδικασία ρωτάω στα πλαίσια της προκήρυξης, ρωτάω στα πλαίσια της αιτιολόγησης της πράξης και ρωτάω στα πλαίσια αυτά που ρωτήσατε κι εσείς. Κι αν θέλετε όχι μόνο εσείς, αλλά στα πλαίσια αυτά που ρώτησε κυρίως και ο συνάδελφος μου της Πολιτικής Αγωγής ο οποίος με μέμφεται. Όσο με αφήσατε κι εσείς κ. συνάδελφε. Όσο με αφήσατε κι εσείς όση ώρα ρωτάω. Σας παρακαλώ.
???.: Κύριε Πρόεδρε, στημένο είναι ένα μνημόσυνο όταν δεν υπάρχει νεκρός. Όταν υπάρχει νεκρός, το μνημόσυνο είναι πραγματικότητα.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Εγώ δεν μίλησα για στημένα μνημόσυνα, το λέτε εσείς. Εγώ διάβασα ένα άρθρο από μια εφημερίδα, την «ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ›, από έναν δημοσιογράφο ο οποίος κάθε άλλο παρά μπορεί να καταγγελθεί για τα αντι-βρετανικά του αισθήματα, που είναι ο κ. Τάκης Μίχας. Δεν το γράφει κάποιος αριστεριστής.
Μια ερώτηση κ. Πρόεδρε έχω να κάνω και θα κλείσω.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Διακόπτουμε για δυο λεπτά.
