Πολλοί λένε ότι η νομιμότητα του νέου προέδρου της Αργεντινής, Νέστορ Κίρτσνερ, που εξελέγη ύστερα από την αποχώρηση του αντιπάλου του Κάρλος Μένεμ, είναι αμφίβολη.
Το σημαντικό όμως δεν είναι αυτό, σημειώνει ο γάλλος κοινωνιολόγος Αλέν Τουρέν στην «El Pais». Το παρελθόν ανησυχούσε τους πολιτικούς παρατηρητές, τους ανησυχούσε όμως ακόμη περισσότερο εδώ κι ένα χρόνο η πραγματική απειλή μιας σημαντικής πολιτικής κρίσης, ή ακόμη και ενός πραξικοπήματος. Μια τέτοια εξέλιξη θα είχε ως συνέπεια να εκδηλωθούν διάφορες μορφές πολιτικής και κοινωνικής καταστολής, προκειμένου να διατηρηθεί στην εξουσία το οικονομικό κατεστημένο.
Τον τελευταίο μήνα, ο πρώην πρόεδρος Ντουάλντε κατάφερε να αποφύγει το χειρότερο και να εξασφαλίσει τη συνέχιση της οικονομικής πολιτικής. Ο νέος πρόεδρος, που ορκίστηκε χθες, είναι αρκετά κοντά στον Ντουάλντε, ώστε να μπορεί να υποστηρίξει κανείς ότι η νίκη του ισοδυναμεί με ενίσχυση των θεσμών.
Η κατάσταση αλλάζει στη Λατινική Αμερική. Η Χιλή σταθεροποιείται. Η Βραζιλία έχει ξεκινήσει μια μεγάλη προσπάθεια να συνδυάσει τη δημοκρατία με ένα ευρύ πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων. Αν η Αργεντινή καταφέρει να ξεφύγει από το χάος, ο Νότιος Κώνος θα μπορέσει να μετατραπεί σε μια ενιαία ζώνη, ικανή να λάβει σημαντικές πρωτοβουλίες.
Ισως να θεωρήσει κανείς μια τέτοια εκτίμηση υπεραισιόδοξη. Η κατάσταση στην Αργεντινή είναι εύθραυστη και επισφαλής, δεν πρέπει όμως να υποτιμάμε τους πλούσιους πόρους αυτής της χώρας, και κυρίως τους ανθρώπινους πόρους, που εξακολουθούν να υπάρχουν παρά τη «φυγή εγκεφάλων» και την επιδείνωση του βιοτικού επιπέδου. Αυτό που χρειάζεται πάνω απ' όλα η Αργεντινή είναι να ξαναγίνει το «αργεντίνικο έθνος», μια χώρα δηλαδή που το κύριο μέλημά της θα είναι να λαμβάνει αποφάσεις, να χαράσσει το μέλλον και να καταπολεμά τις τεράστιες ανισότητες που παρατηρήθηκαν τα τελευταία χρόνια. Η παρατήρηση αυτή αφορά ολόκληρη την ήπειρο και εξηγεί τόσο την ανάκαμψη της Βραζιλίας, πρώτα με τον Φερνάντο Ενρίκε Καρντόσο και τώρα με τον Λούλα, όσο και τη σταθερότητα της Χιλής. Πράγματι, δεν υπήρχε κανείς σοβαρός αντικειμενικός παράγων που να μπορεί να εξηγήσει τον κίνδυνο κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής αποσύνθεσης της Αργεντινής.
Μπορεί κανείς να συμπεράνει ότι η αποχώρηση του Μένεμ προκλήθηκε, άμεσα ή έμμεσα, από τα κινήματα που είχαν προκαλέσει και την πτώση της κυβέρνησης Ντε λα Ρούα; Αν και μια πολιτική βίαιης καταστολής είναι βέβαιο ότι θα προκαλούσε ισχυρές λαϊκές αντιδράσεις, συνεχίζει ο Αλέν Τουρέν, η προτεραιότητα δεν ανήκει σήμερα στα κοινωνικά προβλήματα, με τη στενή έννοια του όρου. Οπως συνειδητοποίησε ο Λούλα στη Βραζιλία, αυτό που προέχει είναι να εφοδιαστεί η χώρα με τα θεσμικά όργανα που χρειάζεται για να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις, και αμέσως μετά να δημιουργήσει νέες μορφές οργάνωσης και δημοκρατικής συμμετοχής.
Στην περίπτωση της Αργεντινής, ο χρόνος είναι λίγος. Τα στρώματα που έχουν πληγεί από την κρίση πρέπει να πειστούν το ταχύτερο δυνατό ότι το μέλλον θα είναι καλύτερο. Η νέα κυβέρνηση πρέπει όμως να εξετάσει και τα αιτήματα του επιχειρηματικού κόσμου, ο οποίος είναι επίσης σε μεγάλο βαθμό θύμα του οικονομικού κατεστημένου και έχει ανάγκη από μια συνεκτική οικονομική πολιτική.
Η ιστορία επιτρέπει στην Αργεντινή να ζήσει ξανά.
Πηγές: El Pais, Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων
