Δ. ΖΩΤΟΣ: Όλη την περίοδο της ασθένειάς της που ήταν μία ξαφνική και επώδυνη και για εσάς, ο Θεολόγος στάθηκε δίπλα σας, δίπλα της; Ποια ήταν η αντιμετώπισή του; Εννοώ σε επίπεδο εντελώς πρακτικό.
Χ. ΚΑΡΡΑΣ: Ο Θεολόγος ήταν συνταξιούχος του ΙΚΑ γιατί είχε κάποιο πρόβλημα με την καρδιά του και είχε κάποιες ώρες που ασχολείτο όλη μέρα σχεδόν και το απόγευμα. Μάλιστα έκανε συμπαράσταση και σε εμένα τα βράδυα, μέναμε στο σπίτι συνέχεια μαζί.
Δ. ΖΩΤΟΣ: Είτε ήταν δηλαδή στο νοσοκομείο που νοσηλευόταν η αδερφή σας είτε ήταν μαζί σας. Αυτό λέτε στο Δικαστήριο για όλη αυτή την περίοδο;
Χ. ΚΑΡΡΑΣ: Γενικά ήταν πάρα πολύ κοντά μας.
Δ. ΖΩΤΟΣ: Στο νοσοκομείο ωστόσο είχε καθημερινή παρουσία για πολλές ώρες;
Χ. ΚΑΡΡΑΣ: Πρωί, μεσημέρι, βράδυ εκεί συνέχεια. Μπορεί να έφευγε για λίγο, ξαναρχόταν, πάντως βρισκόταν ανελλιπώς....
Δ. ΖΩΤΟΣ: Στις 9 του μήνα πέθανε η αδερφή σας. Πότε έγινε η κηδεία;
Χ. ΚΑΡΡΑΣ: Τη Δευτέρα, 11 του μηνός.
Δ. ΖΩΤΟΣ: Εσείς μείνατε μόνο σας; Μείνατε στο σπίτι του Ψαραδέλλη;
Χ. ΚΑΡΡΑΣ: Επειδή δεν είχαμε παιδιά, εγώ έμεινα στον Καρέα, στους γονείς της γυναίκας μου μία εβδομάδα και περισσότερο, δεν ένιωθα καλά να πάω σπίτι μου. Έμεινα συνέχεια μαζί τους, είχαμε συγγενείς πάρα πολλού στο σπίτι, μας έκαναν παρέα, σχεδόν επί καθημερινής βάσεως πήγαινα εκεί, ούτε στη δουλειά πήγαινα, και το μόνο που ζητούσα ήταν να πηγαίνω δυο φορές την ημέρα αν ήταν δυνατό στο νεκροταφείο. Παίρναμε και τη μητέρα της μάλιστα μαζί, ο παππούς ήταν πιο μεγάλος, δε μπορούσε να έρθει.
Δ. ΖΩΤΟΣ: Με αυτά τα δεδομένα, 9 του μήνα ο θάνατος, 11 του μήνα η κηδεία, υπήρχε περίπτωση με αυτά τα δεδομένα να μπορούσε να έχει είτε το ψυχικό σθένος είτε τη δυνατότητα την πρακτική να συμμετέχει όπως κατηγορείται ο Ψαραδέλλης σε μία ληστεία 13 Ιουλίου του’ 88, δηλαδή δύο μέρες μετά την κηδεία; Συναισθηματικά πώς ήταν;
Χ. ΚΑΡΡΑΣ: Κανένας άνθρωπος όταν πεθάνει η αδερφή του....
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αποκλείεται λοιπόν. Εσείς τον βλέπατε συνέχεια;
Χ. ΚΑΡΡΑΣ: Καθημερινώς ήμουν στο σπίτι, γιατί δε μπορούσα να πάω κι εγώ στη δουλειά μου, γιατί καταλαβαίνετε, η ψυχική μου διάθεση ήταν κακή, ήμουν σε κακή κατάσταση.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μιλάμε για ώρα 15:30, μήπως εκείνη την ώρα έλειψε;
Χ. ΚΑΡΡΑΣ: Ειδικά το μεσημέρι τρώγαμε με τους γονείς εκεί και ήταν πάντα κοντά, με τη μητέρα της και τον πατέρα της.
Δ. ΖΩΤΟΣ: Την περίοδο εκείνη στο σπίτι ήταν μαζί και οι γονείς;
Χ. ΚΑΡΡΑΣ: Βεβαίως.
Δ. ΖΩΤΟΣ: Αυτοί πώς είχαν πάρει το θάνατο της κόρης τους;
Χ. ΚΑΡΡΑΣ: Είχαν τόση αδυναμία στην κοπέλα, νομίζω ότι κάθε γονιός για το παιδί του... καταλαβαίνετε....
Δ. ΖΩΤΟΣ: Αυτός που τους στήριζε όλους αυτούς ηθικά και συναισθηματικά ποιος ήταν εκείνη την περίοδο;
Χ. ΚΑΡΡΑΣ: Ήταν όλα τα αδέρφια, αλλά ο Θεολόγος είχε μια ξεχωριστή, αν θέλετε, αδυναμία. Χωρίς να θέλω να υποτιμήσω τους άλλους.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δε μπορούσε να είχε φύγει τότε, είναι σαφής. Ας έρθει ο κ. Εμμανουήλ Δρίβας, τέως δικηγόρος. ««Ορκίζομαι να πω την αλήθεια›.
Ε. ΔΡΙΒΑΣ: Ορκίζομαι.
Δ. ΖΩΤΟΣ: Πείτε στο Δικαστήριο πότε και κάτω από ποιες συνθήκες γνωρίσατε τον κ. Ψαραδέλλη και αν γνωρίζετε την κύρια κατηγορία, ότι κατηγορείται για συμμετοχή στη 17Ν. Αν εσείς έχετε στοιχεία να εισφέρετε στο Δικαστήριο ότι αυτή η κατηγορία δεν ευσταθεί.
Ε. ΔΡΙΒΑΣ: Έτυχε μετά τη δικτατορία και αφού παραιτήθηκα –και μάλιστα προτού παραιτηθώ, ένα χρόνο ή δύο, όταν είχα υποβάλλει την αίτηση αποχώρησης από το επάγγελμα- είχα αρχίσει να ασχολούμαι με εκδόσεις βιβλίων. Έκανα μεταφράσεις από τα Γαλλικά και τα Εγγλέζικα και είχα εκδώσει μερικά, όπως μία βιογραφία του Στάλιν, μετά ένα βιβλίο του Φουριέ κτλ.
Υπήρχε ένας νεαρός φίλος του γιου μου, ο οποίος ησχολείτο και αυτός με εκδόσεις και στην οδό Νικηταρά όπου ήμουν, ασκούσα και τη δικηγορία σε ένα άλλο γραφείο, κάναμε έναν εκδοτικό οίκο, «ΟΥΤΟΠΙΑ›. Εκεί ήρθε μια στιγμή, δεν ξέρω πώς και με ποιες συνθήκες, εμφανίστηκε ο Ψαραδέλλης ο οποίος ησχολείτο με εκδόσεις. Ζήσαμε αρκετά χρόνια μαζί παίζοντας και τάβλι που και πού, άγριο τάβλια γιατί τσακωνόμαστε. Μπορώ να πω ότι τον ξέρω πάρα πολύ καλά και συναισθηματικά και πνευματικά.
Ήταν ευαίσθητος, ήταν οξύνους αλλά και λίγο χαζοβιόλης, πράγμα που επήγαζε προφανώς από το γεγονός ότι δεν είχε παιδεία αρκετή, είχε βγάλει την Γ’ Δημοτικού, δε θυμάμαι ακριβώς να σας πω και αυτό πιστεύω θα το βλέπετε κ. Πρόεδρε. Αν έχετε δει την κατάθεσή του, τότε που δικαζόταν, θα δείτε ότι είναι απλοϊκή λιγάκι και είναι προσανατολισμένος και παθιασμένος με τον Τροτσκισμό.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ναι, μας το έχουν πει πολλοί αυτό.
Ε. ΔΡΙΒΑΣ: Πάρα πολύ, σε τέτοιο σημείο απίθανο που συχνά τσακωνόμαστε γιατί είμαι αντίθετος με αυτή την προσκόλληση σε ιδεολογίες με τόσο πάθος. Παρόλο που έχω περάσει από διάφορες φάσεις, έχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο άνθρωπος πρέπει να είναι πιο ευρύχωρος.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Πάρα πολύ σωστά, αλλά δεν είναι για όλους αυτό.
Ε. ΔΡΙΒΑΣ: Μου φαίνεται όλη αυτή η ιστορία, πώς αυτός ο άνθρωπος έχει μπλέξει, αν είναι πραγματικά μέσα στη 17Ν, μου φαίνεται τελείως παρανοϊκό κ. Πρόεδρε. Ήταν τόσο παθιασμένος Τροτσκιστής, πώς μπορεί να είναι μέλος της 17Ν ένας τέτοιος άνθρωπος; Τσακωνόμαστε άγρια μέσα στο γραφείο καμιά φορά. Ταυτόχρονα ήταν και ευαίσθητος άνθρωπος, αγαπούσε τους ανθρώπους κτλ., αλλά ήταν παθιασμένος Τροτσκιστής.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Θα σας έλεγε καμιά φορά «ξέρεις, εγώ θέλω να βγάλω ένα βιβλίο και δε μου φτάνουν τα λεφτά, ας πάμε να κάνουμε μια ληστειούλα› κτλ.; Μπορούσε να σας το πει αυτό το πράγμα; Θα το πιστεύατε αν σας το έλεγε ο ίδιος;
Ε. ΔΡΙΒΑΣ: Εγώ σας έφερα και τα ημερολόγια να δείτε, έβγαζε τέτοια πολλά τέτοια στις γιορτές, Χριστούγεννα κτλ., και πάντα υπέρ των γυναικών.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Πολύ όμορφα αυτά. Αν σας έλεγε όμως «εγώ έκανα μια ληστειούλα› όχι με καμιά Οργάνωση πολιτική όπως είναι η 17Ν και τέτοια που βαράνε και καμιά αδέσποτη ή κατευθυνόμενη σφαίρα, αλλά με κοινού εγκληματίες, θα τον πιστεύατε;
Ε. ΔΡΙΒΑΣ: Θα μου φαινόταν απίθανο.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Βλέπετε ότι είναι όλα απίθανα στη ζωή; Αλλά ξέρετε, καμιά φορά στέκομαι στα πιθανά. Σας ευχαριστούμε, να πάτε στο καλό.
Ο κ. Καλογρίδης Ιωάννης του Δημητρίου. Ο κ. Καλογρίδης είναι φωτογράφος. Γεννηθήκατε;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Το 1949 στην Αθήνα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μένετε εδώ στην Αθήνα;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Στην Αθήνα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Θέλετε να ορκιστείτε;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Στην τιμή μου και στην υπόληψή μου.
Ο. ΚΑΡΑΜΠΛΙΑΝΗ: Κύριε μάρτυρα, πότε γνωρίσατε τον Θεολόγο Ψαραδέλλη;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Τον Θεολόγο τον γνώρισα το 1965.
Ο. ΚΑΡΑΜΠΛΙΑΝΗ: Κάτω από ποιες συνθήκες τον γνωρίσατε και τί σχέση είχατε τότε με αυτόν;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Είμαστε στους Λαμπράκηδες και μετά στην τροτσκιστική Οργάνωση.
Ο. ΚΑΡΑΜΠΛΙΑΝΗ: Είσαστε κι εσείς μέλος της ίδιας Οργάνωσης που ήταν και ο κ. Ψαραδέλλης;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Ακριβώς.
Ο. ΚΑΡΑΜΠΛΙΑΝΗ: Γνωρίζετε από πότε ήταν μέλος ο κ. Ψαραδέλλης στην Οργάνωση αυτή;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Ήταν λίγο περισσότερο από εμένα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Λαμπράκηδες είναι από τον δολοφονηθέντα τον Λαμπράκη.
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Ναι, οι Λαμπράκηδες ήταν μία Οργάνωση.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Από πότε ήταν ο κ. Ψαραδέλλης;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Ο κ. Ψαραδέλλης είναι μεγαλύτερος από εμένα και ήταν 1-2 χρόνια περισσότερο από εμένα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εσείς από πότε ήσασταν;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Είμαι στους Λαμπράκηδες από το ΄65 και ταυτόχρονα τροτσκιστής διότι οι Λαμπράκηδες ήταν ευρείας ιδεολογίας.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εγώ δεν έχω αντίρρηση να είναι κανένας Λαμπράκης. Αυτό έλειπε. Ο τελευταίος που θα καθόμουν να κουβεντιάζω για τους Λαμπράκηδες.
Ο. ΚΑΡΑΜΠΛΙΑΝΗ: Να κάνουμε την διευκρίνιση κ. Πρόεδρε. Ρωτώ από πότε ήταν μέλος της Οργάνωσης της 4ης Διεθνούς στην Ελλάδα ο κ. Ψαραδέλλης.
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Πρέπει να ήταν από το ΄65 περίπου.
Ο. ΚΑΡΑΜΠΛΙΑΝΗ: Και μέλος της Νεολαίας Λαμπράκη;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Λίγο πριν, αυτό σας είπα. Μπορεί 1 χρόνο, 2.
Ο. ΚΑΡΑΜΠΛΙΑΝΗ: Από το ΄67 και μετά ας συνεχίσουμε την πορεία την γνωριμία σας. Συνεχίζατε να γνωρίζετε τον κ. Ψαραδέλλη, να έχετε σχέσεις μαζί του;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Βεβαίως. Καταρχήν τον είχα δει όταν έγινε η δικτατορία την ίδια ημέρα, το 1967, δυστυχώς την 21η Απριλίου. Με ξύπνησε η μητέρα μου το πρωί, μου λέει «δικτατορία›. Εγώ έμενα στην Κυψέλη. Σηκώθηκα και πήγα με τα πόδια μέχρι το σπίτι του κ. Ψαραδέλλη. Αμέσως διερωτηθήκαμε τί έπρεπε να κάνουμε και πώς θα αντιμετωπίσουμε την δικτατορία.
Μετά από μία βδομάδα έγινε μία σύσκεψη. Πήγαμε μία εκδρομή στο βουνό γιατί ήταν συνθήκες παρανομίας και συζητήσαμε τί πρέπει να κάνουμε. Φτιάξαμε μία Οργάνωση που λεγόταν ΔΕΑ.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Πώς λεγόταν;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: ΔΕΑ, Δημοκρατικές Επιτροπές Αντίστασης. Σε αυτή την ιδρυτική ημέρα αποφασίσαμε ότι πρέπει να κάνουμε διάφορες δράσεις προπαγάνδας κλπ, αλλά επίσης να αρχίσουμε να ρίχνουμε και κροτίδες. Βόμβες τις έλεγαν, κροτίδες ήταν στην πραγματικότητα. Δεν είχαν σκοπό να πλήξουν ανθρώπους. Ήταν πάντα τοποθετημένες με τρόπο που να μην κινδυνεύει κάποιος. Ο Θεολόγος αντέδρασε σε αυτό. Ήταν εντελώς κάθετος από τότε σε κάθε μορφή ένοπλης βίας ακόμα και επί δικτατορίας.
Τον Σεπτέμβριο η Οργάνωση αυτή συλλαμβάνεται. Εγώ διέφυγα στην Γαλλία και τον Θεολόγο τον ξαναείδα μετά στην Γαλλία όταν γύρισε μετά από τις περιπέτειές του, τις φυλακίσεις του, τις αποφυλακίσεις του για ανήκεστο βλάβη και ξαναβρεθήκαμε στο Παρίσι το ΄72. Όταν άρχισε να αναπτύσσεται το μαζικό κίνημα από τη Νομική και το Πολυτεχνείο βρέθηκα με το μέσο της λίγκας της Κομμουνιστικής, δηλαδή του Τμήματος του Γαλλικού της 4ης Διεθνούς και μας έφερε σε επαφή και φτιάξαμε μία κοινή Οργάνωση η οποία ήταν πλέον μόνο στο μαζικό κίνημα και όλη η ιστορία ένοπλης πάλης ή όλα αυτά ήταν κομμένα κατά κάποιο τρόπο.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Απ’ έξω.
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Απ’ έξω. Αυτός ήταν βασικά ο όρος για να γίνει η καινούρια Οργάνωση.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ο πολιτικός χώρος στον οποίο κινήθηκε ο κ. Ψαραδέλλης.
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Θέλω να πω επίσης μία γενικότητα. Ο τροτσκισμός από το 1928 μέχρι το 1968 ήταν στόχος μαζικής και ατομικής τρομοκρατίας και από τον σταλινισμό αλλά και από τα καπιταλιστικά καθεστώτα. Δεν ξέρω να έχει υπάρξει ποτέ τροτσκιστής ο οποίος να έχει κάνει κάποια μορφή τρομοκρατίας έστω και κάτω από αυτές τις συνθήκες.
Ο. ΚΑΡΑΜΠΛΙΑΝΗ: Να συνεχίσουμε λίγο αυτή την πορεία της γνωριμίας σας και θα επανέλθουμε σε αυτό για να μιλήσουμε και συγκεκριμένα για τον κ. Ψαραδέλλη. Είμαστε στην Γαλλία, κάποια στιγμή φεύγετε; Πώς ακριβώς συνεχίζει η επαφή σας με τον κ. Ψαραδέλλη; Φεύγετε από την Γαλλία, φεύγει και ο κ. Ψαραδέλλης;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Φεύγουμε από την Γαλλία. Έρχεται πρώτα ο κ. Ψαραδέλλης.
Ο. ΚΑΡΑΜΠΛΙΑΝΗ: Μιλάμε για ποια χρονολογία κ. μάρτυς;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Εκείνος έφυγε μετά την πτώση της δικτατορίας νομίζω.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Το ΄74.
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Το ΄74. Εγώ ήρθα λίγο αργότερα και συνεχίζουμε να είμαστε στην ίδια Οργάνωση. Βέβαια από κει και πέρα υπήρξαν διασπάσεις.
Ο. ΚΑΡΑΜΠΛΙΑΝΗ: Πέραν αυτών συνεχίζεται να είστε στην ίδια Οργάνωση. Συνεχίζεται να έχετε και σχέσεις με τον κ. Ψαραδέλλη;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Και σχέσεις, βέβαια.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εσείς πώς ζούσατε εκεί πέρα;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Στην Γαλλία;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ναι.
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Δούλευα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Πού;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Σε μια φωτογραφική εταιρεία, ήμουν φωτογράφος και είμαι ακόμα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τώρα είστε φωτογράφος, το βλέπω. Δουλεύατε εκεί δηλαδή;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Μου έστελναν και οι γονείς μου γιατί σπούδαζα ταυτόχρονα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Σε εταιρεία φωτογραφική δηλαδή δουλεύατε.
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Ναι, σε μία εταιρεία.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ο κ. Ψαραδέλλης;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Ο κ. Ψαραδέλλης δεν νομίζω ότι δούλευε ιδιαίτερα. Δεν ξέρω ακριβώς.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν ήξερε τα γαλλικά κιόλας εκείνος. Εσείς ξέρατε γαλλικά από εδώ;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Βεβαίως.
Ο. ΚΑΡΑΜΠΛΙΑΝΗ: Έκτοτε κ. μάρτυς, μετά η επαφή σας συνεχίζεται μέχρι πότε;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Η επαφή μας συνεχίζεται πιο σποραδική μέχρι το 1982-1983 όπου ξαναβρισκόμαστε στην Χιλιαδού. Εγώ είχα το ΄81 ένα σπίτι σε ένα χωριό λίγο πιο πάνω και κάποια μέρα στην παραλία της Χιλιαδούς βλέπω και τον Θεολόγο και από κει και πέρα κάναμε πολύ στενή παρέα μέχρι και τώρα.
Ο. ΚΑΡΑΜΠΛΙΑΝΗ: Που συνεχίζεται μέχρι και σήμερα.
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Βέβαια.
Ο. ΚΑΡΑΜΠΛΙΑΝΗ: Θεωρούμε λοιπόν και βγάζουμε το συμπέρασμα απ’ όλα όσα είπατε ότι από το ΄65 μέχρι σήμερα που μιλάμε, δηλαδή για περίπου 35 χρόνια έχετε μία στενή σχέση με τον Θεολόγο Ψαραδέλλη.
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Ακριβώς.
Ο. ΚΑΡΑΜΠΛΙΑΝΗ: Θα ήθελα λοιπόν με βάση αυτό, με το δεδομένο αυτό που πιστεύω ότι μας δίνει και ασφαλή συμπεράσματα να μας πείτε εδώ στο Δικαστήριο τί θα λέγατε για την προσωπικότητα καταρχήν αυτού του ανθρώπου, για τον κ. Ψαραδέλλη σαν άνθρωπο; Κάποια στοιχεία της ψυχοδομής του κ. Ψαραδέλλη ας πούμε.
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Καταρχήν θέλω να πω ότι είναι ένας πολύ καλός άνθρωπος. Πολύ απλά, δεν ξέρω πώς να το πω πιο σύνθετα. Πολύ κοινωνικός, θα έλεγα υπερβολικά κοινωνικός. Αυτά τα έχω ζήσει πολύ στην Χιλιαδού γιατί τον έβρισκα πολύ συχνά. Δηλαδή ήταν δύο παρέες από εδώ και από εκεί, ο Θεολόγος θα έπιανε την κουβέντα με τους μεν, θα έπιανε κουβέντα με τους άλλους, θα τους μάζευε μαζί.
Ο. ΚΑΡΑΜΠΛΙΑΝΗ: Χωρίς προκαταλήψεις δηλαδή.
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Ναι. Έχει και άλλα πράγματα. Ήταν φοβερά γενναιόδωρος. Κάποια εποχή είχε πάρει να δουλέψει ένα καφενείο μικρό εκεί πέρα, ήταν μια σπασμένη βάρκα, την είχαν βάλει, το είχαν κάνει καφενείο κλπ. όπου βέβαια δεν είχε μεγάλη επιτυχία γιατί ο κ. Ψαραδέλλης πήγαινε για ψάρεμα ή κέρναγε όλον τον κόσμο.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κέρναγε τα ούζα.
Ο. ΚΑΡΑΜΠΛΙΑΝΗ: Πέραν αυτών γνωρίζετε προφανώς και τον κ. Ψαραδέλλη σαν πολιτική προσωπικότητα, σαν πολιτικό άνθρωπο ενταγμένο όπως είπατε από το ΄65 σε μια συγκεκριμένη Οργάνωση. Θέλω να μας πείτε με βάση πραγματικά περιστατικά που έχετε στο μυαλό σας, συζητήσεις που έχετε κάνει με αυτόν, γεγονότα που έχετε βιώσει μαζί, ποια είναι η άποψη που είχε ο κ. Ψαραδέλλης πάνω ειδικά θέλω να μου πείτε στην πρακτική της ατομικής ένοπλης βίας όπως αυτή δηλαδή χαρακτηρίζει την Οργάνωση 17Ν και αναφέρομαι βέβαια στην κατηγορία που τον βαρύνει αυτή την στιγμή ως μέλος της Οργάνωσης αυτής από το 1978. Αυτή είναι η κατηγορία. Εγώ θέλω να μου πείτε εσείς από τις συζητήσεις που είχατε με αυτόν σε τί συμπεράσματα έχετε καταλήξει ως προς τις θέσεις του;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Όσον αφορά την 17Ν είχαμε ελάχιστες κουβέντες. Δηλαδή δεν ήταν κάτι το οποίο μας απασχολούσε. Περισσότερο μιλούσαμε για τα διεθνή θέματα ή για την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα. Μπορεί να μιλήσαμε κάποια στιγμή, ήταν σίγουρα κάθετος.
Ο. ΚΑΡΑΜΠΛΙΑΝΗ: Αν όχι συγκεκριμένα για την Οργάνωση....
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Αν μιλήσαμε για κάτι περισσότερο ήταν επειδή οι κουβέντες που γίνονταν όχι μόνο με τον κ. Ψαραδέλλη και γενικά με τους φίλους και συντρόφους ήταν αν είναι καθαροί, αν είναι πράκτορες κάποιοι. Τέτοια πράγματα περισσότερο παρά υποστήριξη. Ήταν κάτι το οποίο ήταν εντελώς ξένο για μας. Δεν ήταν κάτι το οποίο ήταν στην κουλτούρα μας εν πάση περιπτώσει την πολιτική να ασχολιόμαστε με την 17Ν ιδιαίτερα.
Ο. ΚΑΡΑΜΠΛΙΑΝΗ: Και ειδικά για τον κ. Ψαραδέλλη. Εγώ σας ρωτώ διότι ένα στοιχείο της κατηγορίας είναι η συμμετοχή του κ. Ψαραδέλλη από το ΄78 σε μία Οργάνωση που τουλάχιστον κατά τον κατηγορητήριο σκοπό της έχει να διαπράττει ανθρωποκτονίες ως βέβαια μέσο για την επίτευξη, οργάνωση των πολιτικών της στόχων. Εμένα με ενδιαφέρει ανθρωποκτονίες. Ποια ήταν η θέση του κ. Ψαραδέλλη πάνω σε αυτό; Ποια πιστεύετε από την άποψη που έχετε 35 χρόνια για έναν άνθρωπο;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Νομίζω ότι σε αυτό είμαι απόλυτος, ότι δεν υπάρχει περίπτωση ο άνθρωπος αυτός να κάνει οποιαδήποτε πράξη βίας, περισσότερο την ανθρωποκτονία. Και σε αυτό έχω ένα μικρό παράδειγμα. Είναι ίσως λίγο γραφικό. Τα απομεσήμερα του καλοκαιριού βγαίνει ένας κύριος που έχει πιει και πάει να μπει στην θάλασσα. Είναι ο Θεολόγος στο σπιτάκι που νοίκιαζαν οικογενειακά και βγαίνει και τον βρίζει «πού πας, τί θα κάνεις, θα πέσεις να πνιγείς και θα τρέχω εγώ να σε σώσω›. Δηλαδή ήταν ένας άνθρωπος όχι μόνο που δεν θα έκανε κάτι αλλά θα προσπαθούσε να εμποδίσει.
Ο. ΚΑΡΑΜΠΛΙΑΝΗ: Ο σεβασμός στην ανθρώπινη ζωή είναι στοιχεί λοιπόν τόσο της προσωπικότητάς του όσο και της πολιτικής του κουλτούρας; Αυτό είναι που λέτε στο Δικαστήριο;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Ακριβώς.
Ο. ΚΑΡΑΜΠΛΙΑΝΗ: Ευχαριστώ πολύ.
Δ. ΖΩΤΟΣ: Λέτε εδώ ότι σέβεται την ανθρώπινη ζωή. Αλλά αυτός πήγε ένοπλος να κάνει μία ληστεία, πήγε με όπλο. Το όπλο το είχε για πλάκα; Δεν μπορούσε να το χρησιμοποιούσε;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Για πλάκα το είχε νομίζω.
Δ. ΖΩΤΟΣ: Έτσι νομίζετε. Λέτε ότι δεν είναι βίαιος και όλα αυτά. Αλλά αυτός ομολογεί ότι έκανε μία ληστεία. Πώς το εξηγείτε αυτό στο Δικαστήριο κι αν μπορείτε να δώσετε μία εξήγηση; Έχει εμμονές με τον Πουλιόπουλο. Αντιστοιχεί στον κ. Ψαραδέλλη;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Να σας πω για τον Πουλιόπουλο καταρχήν. Αυτή την εμμονή του ας πούμε για το βιβλίο εγώ βέβαια τότε δεν την είχα καταλάβει σαν εμμονή. Μου την είχε αναφέρει δυο φορές νομίζω. Δεν θυμάμαι ακριβώς. Βέβαια δεν επέμεινε πολύ. Δηλαδή μου λέει «εντάξει, να βγάλουμε τον Πουλιόπουλο› δεν έδωσα σημασία. Αυτό νομίζω ότι ήταν λάθος και επειδή το έχω συζητήσει και με άλλους συντρόφους πιστεύω ότι ο καλύτερος τρόπος θα ήταν να πει ότι «θέλω να βγάλουμε το βιβλίο, μάζεψε από εδώ από εκεί›. Όχι μόνο για το ποσό, αλλά επίσης αυτό θα δημιουργούσε και μία ένωση των τροτσκιστών εν πάση περιπτώσει γύρω από κάποιο πράγμα το οποίο όντως ήταν χρήσιμο. Είναι ένα βιβλίο που εγώ το είχα διαβάσει μικρός, ούτε θυμάμαι καν τί λέει. Νομίζω ότι θα ήταν ο καλύτερος τρόπος. Ο Θεολόγος είναι και λίγο αφελής. Έμπλεξε σε αυτή την ληστεία με μία αφέλεια πολύ αλλά νομίζω ότι είναι κάτι στιγμιαίο. Έγινε μία φορά.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Σας το είχε πει τότε;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Όχι βέβαια. Νομίζω ότι όλοι έχουμε μία κρυφή πλευρά. Κάποιο πράγμα που δεν θέλουμε να το αναγνωρίσουμε....
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κι αν θα έκανε ο άνθρωπος με την ψυχοδομία αυτήν που λέτε, με την ιστορικότητα της ζωής του κλπ, με ποιους θα τα έκανε μαζί; Με την 17Ν που έχει έναν πολιτικό λένε αυτοί χαρακτήρα ή θα την έκαναν εγκληματίες του κοινού δικαίου την ληστεία; Με ποιον θα πήγαινε; Να δούμε την γνώμη σας γιατί φαίνεστε άνθρωπος προηγμένης νοητικότητας. Δεν μετράτε μόνο την ταχύτητα του κλείστρου. Για να μάθουμε την φωτογραφική μηχανή θα δαπανήσουμε χρόνο.
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Σας είπα για την κοινωνικότητά του.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ξέρετε πολλά. Αφήστε την κοινωνικότητα.
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Ο Θεολόγος ήξερε όλον τον κόσμο.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Με ποιον θα πήγαινε; Αν πούμε ότι κάποια στιγμή έκανε αυτή την ανοησία να κάνει μία ληστεία. Με ποιον θα πήγαινε; Με ανθρώπους του κοινού ποινικοί δικαίου ή με μια πολιτική Οργάνωση;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Να σας απαντήσω αλλά όχι έτσι άμεσα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Απαντήστε έμμεσα, όπως θέλετε.
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Όπως είπα είναι πολύ κοινωνικός. Αυτό το οποίο έβλεπα εγώ στην Χιλιαδού αυτό το είχε και στην Αθήνα. Δηλαδή γνώριζε όλον τον κόσμο της ευρύτερης ας πούμε εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς. Υπάρχουν πράγματα τα οποία τα ξέρω προσωπικά. Υπάρχουν και άλλα τα οποία όμως τα αγνοώ αλλά προσπαθώ να τα καταλάβω.
Πιστεύω ότι κάποιοι ξέροντας ότι θέλει να βγάλει αυτό το βιβλίο ή να τους είπε «εγώ θέλω να βγάλω ένα βιβλίο› του είπαν «πάμε να κάνουμε μία ληστεία, θα κάτσεις κι εσύ 10 λεπτά εκεί πέρα και θα πάρεις τα λεφτά σου›.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ποιοι θα ήταν αυτοί όμως; Της 17Ν θα ήταν;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Όχι βέβαια.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ή του κοινού ποινικού δικαίου;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Όχι βέβαια. Τουλάχιστον δεν θα ήξερε ότι είναι της 17Ν.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ο ίδιος;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Ο ίδιος.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μα η 17Ν θα έπαιρνε και μέλη έξω από την Οργάνωση; Η 17Ν είπαν ότι δύσκολα θα έκαναν μέλη.
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Ναι, αλλά η 17Ν δεν είχε διεκδικήσει ληστείες.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Περνάγανε λέει από 1.000 κόσκινα. Κανέναν δεν έπαιρναν. Έτσι μας είπε εδώ πέρα ο κ. Κουφοντίνας.
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Ο Θεολόγος δεν είχε κανέναν λόγο να υποπτευθεί 17Ν.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: «Εμένα λέει μπορεί να έπαιρναν για βοηθητικούς ρόλους αλλά τους άλλους δεν τους έπαιρναν›.
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Όχι βέβαια. Ο Θεολόγος Ψαραδέλλης δεν θα μπορούσε ποτέ να έχει καμία σχέση έστω και έμμεση με την 17Ν.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τί να πω; Τέτοιες σκέψεις μόνο που γίνονται;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Επιτρέψτε μου να πω.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εγώ σας επιτρέπω να πείτε αλλά θέλω να δώσετε μία λογική εξήγηση, να την κατανοήσει το Δικαστήριο. Δηλαδή η 17Ν σαν κλειστή Οργάνωση....
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Εγώ δεν μιλάω για την 17Ν. Μιλάω για κάποιους ανθρώπους....
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Η 17Ν σαν κλειστή Οργάνωση θα μπορούσε να πάρει τον κ. Θεολόγο Ψαραδέλλη με αυτήν την νοοτροπία και να του πει «έλα να κάνουμε μία ληστειούλα και θα πάρεις κι εσείς την μπαζούλα σου›. Η 17Ν δεν έλεγε τέτοια πράγματα.
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Καταρχήν δεν πιστεύω ότι θα πήγαινε η 17Ν να πιάσει τον κ. Ψαραδέλλη. Αλλά επιπλέον ο Θεολόγος δεν είχε σχέσεις ούτε θα μπορούσε να ξέρει ότι είναι η 17Ν έστω κι αν υποθέσουμε ότι είναι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν σας λέω από πλευράς Ψαραδέλλη. Σας λέω από πλευράς Οργάνωσης.
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Δεν ξέρω εγώ τί κάνει η 17Ν.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ήταν δυνατόν μια τέτοια Οργάνωση με το μυαλό που έχετε τέλος πάντων, που διαθέτουμε και όλοι γιατί δεν έχουμε ο ένας περισσότερο μυαλό από τον άλλο, το ίδιο μας έχει δώσει ο Θεός, είναι δυνατόν η 17Ν να πάρει έναν εξτρανέους, έναν δηλαδή εξωτερικό συνεργάτη θα λέγαμε μπορούσε να πάρει;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Εγώ δεν μπορώ να απαντήσω για την 17Ν.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν μπορείτε να απαντήσετε;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Όχι βέβαια. Εγώ θέλω να απαντήσω πώς βλέπω πως έγινε.
Δ. ΖΩΤΟΣ: Τί υποθέτετε εσείς λογικά με την εμπειρία που έχετε και την γνώση για την 17Ν; Σωστό είναι το ερώτημα που σας ρώτησε ο κ. Πρόεδρος. Θα μπορούσε αυτή η 17Ν όπως την ξέρουμε σήμερα έστω να πάρει κάποιον εξωτερικό συνεργάτη και να του πει «έλα να κάνουμε μία ληστεία›, ναι ή όχι;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Όχι, δεν νομίζω. Για μένα είναι εντελώς υποθετικό.
Δ. ΖΩΤΟΣ: Κύριε μάρτυς, λογική απάντηση σας ζητείται. Δεν σας ζητείται ότι είσαστε μέσα στην 17Ν και ξέρετε. Η λογική απάντηση είναι όχι.
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Εγώ θέλω να σας εξηγήσω πώς πιστεύω βάσει της νοοτροπίας του Θεολόγου.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εγώ σας ρώτησα από την εκεί όχθη. Δηλαδή εγώ έχω την 17Ν, μια Οργάνωση κλειστή, με ανθρώπους οι οποίοι είναι αποφασισμένοι για κάτι, έχουν την δική τους ηθική. Δεν την κρίνω εγώ αυτή την στιγμή και παραβαίνουν τον ποινικό νόμο. Μπορούμε τώρα εμείς η κλειστή Οργάνωση να πάρουμε εξωτερικούς συνεργάτες; Να του πούμε «έλα για μια ληστειούλα, να κάνουμε μια μπαζούλα να βγάλεις το βιβλίο σου, έλα μαζί μας›.
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Όχι βέβαια.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μπορεί να το πει αυτό; Αποφασισμένοι άνθρωποι. Αυτοί έπαιζαν την ζωή του κάθε μέρα. Θα πάρουν εξωτερικό συνεργάτη; Αυτό είναι το θέμα. Έπειτα αυτός θα πήγαινε με ανθρώπους του κοινού ποινικού δικαίου που σας ρωτάω;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Εγώ δεν μιλάω για ποινικού δικαίου. Σας λέω κάτι άλλο που δεν μπόρεσα να το πω.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ο κ. Ψαραδέλλης θα μπορούσε με ανθρώπους του κοινού ποινικού δικαίου να πάει μαζί;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Όχι. Θα έπρεπε να υπάρχει κάτι το οποίο να ήταν ....
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κάπου να συγγενεύουμε λίγο.
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Όχι με την 17Ν, με κάποιο πολιτικό.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Την 18Ν. Έχουμε κλείσει όλες τις ημερομηνίες.
Δ. ΖΩΤΟΣ: Δεν είναι ζήτημα ημερομηνιών κ. Πρόεδρε, είναι ζήτημα συγκεκριμένο. Λέει ο κ. Ψαραδέλλης ότι αυτήν την συμμετοχή σε αυτή την ληστεία του την πρότεινε ο Σκανδάλης. Εσείς ξέρετε κάτι γι αυτόν τον Σκανδάλη κι αν ξέρετε πείτε στο Δικαστήριο τί ήταν ο Σκανδάλης;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Ξέρω ότι ο Σκανδάλης είχε σχέση με τον Τζιρώνη ο οποίος εκτελέστηκε.
Δ. ΖΩΤΟΣ: Ο Τζιρώνης τί ήταν;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Ο Τζιρώνης ήταν ένας άνθρωπος ο οποίος είχε κάνει μία αεροπειρατεία επί δικτατορίας. Ήταν ένας άνθρωπος λίγο φαντεζί, δεν ξέρω πώς να το πω.
Δ. ΖΩΤΟΣ: Γραφικός πολιτικά; Πώς είχε καταγραφεί στον χώρο;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Κάπως έτσι, ναι. Φαντάζομαι ότι ο Σκανδάλης θα ήταν απ’ ότι έχω ακούσει κάποιος άνθρωπος λίγο έτσι.
Δ. ΖΩΤΟΣ: Ο Τζιρώνης θυμόσαστε πώς έλεγε αυτή την Οργάνωση που είχε ανακηρύξει το σπίτι του αυτόνομο κράτος; Ουδετερόφυλο κίνημα. Ήταν μία πολιτική ιδιαιτερότητα στον χώρο.
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Ακριβώς.
Δ. ΖΩΤΟΣ: Μπορούσε κανείς να υποθέσει ότι αυτός που φέρονταν ως συνεργάτης του Τζιρώνη ο οποίος είχε σκοτωθεί, νομίζω είχε αυτοκτονήσει, μπορούσε να υποθέσει κανείς ότι αυτός ο Σκανδάλης ο οποίος είχε δημόσια πει ότι «εγώ είμαι υπαρχηγός› θα ήταν μέλος της 17Ν για κανέναν; Δεν ξέρω τί έγινε μετά.
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Όχι βέβαια, γιατί ήταν ένας άνθρωπος λίγο περίεργος.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ο κ. Πρόεδρος έχει το λόγο.
κ. ΓΕΩΡΓΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ: Έχει μερίδιο από την ληστεία που λέτε εδώ ότι έγινε;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Απ’ ότι λέει όχι.
κ. ΓΕΩΡΓΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ: Την εμμονή για την έκδοση του βιβλίου μέχρι πότε την είχε;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Δεν νομίζω να την εγκατέλειψε εντελώς.
κ. ΓΕΩΡΓΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ: Δεν την έχει ακόμα δηλαδή εγκαταλείψει;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Αυτή την φορά ελπίζω να βγει αθώος και να μπορέσουμε να το κάνουμε αυτό το όνειρό του.
Δ. ΖΩΤΟΣ: Στην Χιλιαδού εσείς είσαστε από το 1981;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Από το 1981.
Δ. ΖΩΤΟΣ: ¶λλον κατηγορούμενο γνωρίζετε;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Ναι, τον κ. Βασίλη Τζωρτζάτο.
Δ. ΖΩΤΟΣ: Πώς τον γνωρίζετε αυτόν και από πού;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Κάναμε μαζί κάμπινγκ.
Δ. ΖΩΤΟΣ: Ποιος;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Και αυτός και εμείς. Είναι μια παραλία απόμερη.
Δ. ΖΩΤΟΣ: Για ποια περίοδο μιλάμε;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: ΄91 ή ΄92. Έχω δύο κόρες. Η μία ήταν τότε 13 ετών περίπου και η άλλη 3-4. Ήταν η σκηνή του κοντά στην δικιά μας.
Δ. ΖΩΤΟΣ: Του κ. Τζωρτζάτου.
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Ναι, του κ. Τζωρτζάτου. Επειδή εμείς πηγαίναμε με την γυναίκα μου το βράδυ στο σπίτι, τα παιδιά ήθελαν να καθίσουν στην παραλία και ο Βασίλης τα πρόσεχε κατά κάποιο τρόπο να μην γίνει τίποτα το βράδυ. Έτσι τον γνώρισα.
Δ. ΖΩΤΟΣ: Η ερώτηση είναι ευθεία. Τότε ο κ. Ψαραδέλλης ήταν ήδη στην Χιλιαδού; Ερχόταν;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Ναι.
Δ. ΖΩΤΟΣ: Γνωριζόντουσαν αυτοί οι δύο μεταξύ τους ή εσείς τους φέρατε σε επαφή;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Χωρίς να είμαι σίγουρος, μάλλον εγώ τους γνώρισα. Δηλαδή στην έξοδο της παραλίας αυτής υπήρχε ένα σπιτάκι, αυτό που είχαν νοικιάσει οικογενειακώς όπου ήταν και ο Θεολόγος. Πιθανόν την ώρα που περνάγαμε εκεί πέρα κάπως να τον συνάντησε κλπ. Δεν είμαι απόλυτα σίγουρος. Είναι πολλά χρόνια και δεν μπορώ να ξέρω.
Δ. ΖΩΤΟΣ: Εσείς γνωρίζατε ήδη είπατε τον κ. Ψαραδέλλη τα 30 χρόνια, αλλά ως παραθεριστή της Χιλιαδού από το ΄81;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Μάλιστα.
Δ. ΖΩΤΟΣ: Πού είναι ακριβώς η Χιλιαδού.
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Στην Εύβοια, εκεί που συνελήφθη.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Σε ποιο μέρος κοντά;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Είναι στην Ανατολική-Βόρεια Εύβοια, στο μέσον. Είναι βορείως της Κύμης.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Έχω κάνει Ειρηνοδίκης δυο χρόνια στην Κύμη. Στην δικιά μου περιοχή;
Δ. ΖΩΤΟΣ: Από ΄81 μέχρι το ΄91 που για πρώτη φορά συναντάτε τον κ. Τζωρτζάτο, εάν είχαν συναντηθεί αυτοί οι δύο άνθρωποι εκεί;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Πριν;
Δ. ΖΩΤΟΣ: Ναι, πριν. Ο κ. Τζωρτζάτος και ο κ. Ψαραδέλλης.
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Δεν νομίζω. Δεν το ξέρω.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Διακόπτουμε για 25 λεπτά.
ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Επαναλαμβάνεται η συνεδρίαση που έχει διακοπεί.
(Διαλογικές συζητήσεις)
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Να συνεχίσω τη φράση μου. Εγώ αυτό που λέω είναι ότι ο Θεολόγος Ψαραδέλλης δεν ήταν ούτε με τη 17Ν ούτε με ποινικό. Προσπαθώ να σας εξηγήσω ότι ήταν με το Σκανδάλη ο οποίος ήταν ένας άνθρωπος ιδιόρρυθμος του Αριστερού χώρου, που για να συμμετάσχει στη ληστεία ο Ψαραδέλλης έπρεπε να του δώσει κάποιο ιδεολογικό υπόβαθρο. Θα πρέπει δηλαδή να του είπε ότι μαζεύουμε κάποια λεφτά για το Κίνημα για να μπορέσεις να μετέχεις.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δηλαδή ο Σκανδάλης τον επηρέασε και είπε αυτά τα πράγματα.
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Ετσι νομίζω. Είναι κάτι που δεν το ξέρω πρωτογενώς.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Σας το είπε ο ίδιος;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Όχι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τότε πως το βγάζετε αυτό;
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Είναι κάτι το οποίο νομίζω. Αλλά έχω κάτι άλλο να πω επιπλέον: όταν ο Θεολόγος Ψαραδέλλης αναγνωρίζει τη ληστεία την οποία έκανε, την προσδιορίζει περίπου το ’86, εγώ θυμάμαι τη ληστεία αυτή την οποία έκανε το ’83, γιατί είχα διαβάσει την εφημερίδα και μου είχε κάνει πολύ εντύπωση «ο ευγενής ληστής›.
Όταν ο ίδιος έχει μπερδευτεί με τις ληστείες και η Αστυνομία του βάζει τη ληστεία του ’88 που έχει πάλι μια έγκυο μάλιστα εκείνοι της βάζουν το πιστόλι στην κοιλιά, εγώ νομίζω ότι βοήθησα, γιατί δεν υπήρχε καμία απόδειξη γι αυτό το πράγμα. Ο ίδιος ο Θεολόγος ήταν μπερδεμένος, έλεγε «μα εγώ δεν έχω κάνει τη ληστεία› και του λένε «η μόνη ληστεία που υπάρχει με έγκυο είναι αυτή της οποίας της βάλατε το πιστόλι στην κοιλιά›.
Ψάξτε λέω στην οικογένειά του στις εφημερίδες γιατί είναι μια ληστεία που είναι αλλιώς. Είναι μια ήπια ληστεία και έτσι μπόρεσε να διαλευκανθεί.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Υπάρχουν και οι ήπιες ληστείες λοιπόν.
Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ: Πιστεύω επίσης ότι αν ο Θεολόγος Ψαραδέλλης ήταν μέλος της 17Ν, ή η ληστεία ήταν της 17Ν ποτέ δεν θα πήγαινε ο Θεολόγος να ομολογήσει μια ληστεία που θα τον ενοχοποιούσε. Εγώ πιστεύω ότι πήγε και είπε αυτή τη ληστεία έτσι, είναι απόδειξη αθωότητας ότι δεν ήξερε για τη 17Ν. Είναι παράλογο αλλιώς.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Είχε παραγραφεί όμως το ’86. Δεν έχουμε τίποτα άλλο.
Δ. ΖΩΤΟΣ: Έχουμε μια ομάδα μαρτύρων οι οποίοι έχουν δηλώσει οι ίδιοι να πουν κάτι για τον Ψαραδέλλη, γιατί πιστεύουν ότι δεν έχει σχέση με τη 17Ν.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ποιους θέλετε;
Δ. ΖΩΤΟΣ: Είναι κ. Τζαβέλλας. Είναι μια συγκινητική περίπτωση, ήταν στη Θεσσαλονίκη ο άνθρωπος.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Να προσέλθει ο κ. Τζαβέλλας Παναγιώτης. Είστε ο κ. Τζαβέλλας Παναγιώτης.
Π. ΤΖΑΒΕΛΛΑΣ: Μάλιστα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τον πατέρα σας;
Π. ΤΖΑΒΕΛΛΑΣ: Κωνσταντίνος.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Γεννηθήκατε;
Π. ΤΖΑΒΕΛΛΑΣ: Στην Κοζάνη.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Πότε;
Π. ΤΖΑΒΕΛΛΑΣ: Το 1925.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Είστε καλλιτέχνης;
Π. ΤΖΑΒΕΛΛΑΣ: Μάλιστα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ζωγράφος;
Π. ΤΖΑΒΕΛΛΑΣ: Τραγουδιστής. Λέω τα αντάρτικα τραγούδια!
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ο κ. Ζώτος έχει τον λόγο.
Δ. ΖΩΤΟΣ: Κύριε μάρτυς ο κ. Ψαραδέλλης όπως ξέρετε κατηγορείται ότι είναι μέλος της 17Ν και αυτός αρνείται αυτή την κατηγορία. Μπορείτε να πείτε στο δικαστήριο από πότε τον γνωρίσατε και ποια ήταν η σχέση που αναπτύξατε που να επιβεβαιώνεται αυτός ο ισχυρισμός του ότι δεν είχε σχέση με αυτή την Οργάνωσης;
Π. ΤΖΑΒΕΛΛΑΣ: Το αποκλείω.
Δ. ΖΩΤΟΣ: Τι ξέρετε και από που το ξέρετε, να πείτε στο δικαστήριο.
Π. ΤΖΑΒΕΛΛΑΣ: Τον ξέρω τον Ψαραδέλλη 40 χρόνια. Τότε ήμουν καλλιτέχνης και τραγούδα στον Παράδεισο και ερχόταν οι Τροτσκιστές του Χαλανδρίου και έκαναν φιλολογικές βραδιές σε εμένα και συζητούσαν τα προβλήματά τους, εγώ άκουσα άλλοτε διαφωνούσα, άλλοτε συμφωνούσα.
Μετά τον γνώρισα στην παρανομία στον αγώνα ενάντια της Χούντας. Συλληφθήκαμε την ίδια εποχή, βασανιστήκαμε την ίδια εποχή, δικαστήκαμε την ίδια μέρα. Συμπτώσεις απίθανες!
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Γιατί είχε δικαστεί ο κ. Ψαραδέλλης; Για οργάνωση;
Π. ΤΖΑΒΕΛΛΑΣ: Ναι στην 4η Διεθνής.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τι ποινή του έδωσαν;
Π. ΤΖΑΒΕΛΛΑΣ: Δεν θυμάμαι. Εκείνο που θυμάμαι που μας είχε τρομοκρατήσει τότε, ήταν ότι είχε προτείνει ο κ. Βασιλικός ήταν ένας στρατηγός πρώην πταισματοδίκης στην Κρήτη...
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Πταισματοδίκης και στρατηγός μαζί;
Π. ΤΖΑΒΕΛΛΑΣ: Τον έκαναν μετά οι Χουντικοί στρατηγό.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Στρατηγό τον έκαναν;
Π. ΤΖΑΒΕΛΛΑΣ: Στρατηγό.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μπράβο! Παρακάτω.
Π. ΤΖΑΒΕΛΛΑΣ: Αυτό μας είχε ανησυχήσει πάρα πολύ διότι θα άρχιζαν ξανά πάλι οι εκτελέσεις, οπότε θα περνούσαμε σε καταστάσεις πολύ θλιβερές.
Αυτή η ιστορία με τον Ψαραδέλλη εδώ κατηγορούμενο και τον Γιάννη Σερίφη, μου θυμίζει εκείνες τις εποχές. Ο Ψαραδέλλης και ο Σερίφης δεν έχουν καμία σχέση με τη 17Ν. Διότι είναι ιδεολόγοι. Όταν προσχωρείς σ’ ένα Κόμμα επαναστατικό, εκεί πας να πεθάνεις, να δώσεις τη ζωή σου για υψηλά ιδανικά. Δεν μπορούσε ο Ψαραδέλλης να αρνηθεί όλη τη ζωή του, όλη την ιστορία του.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Είναι πραγματικά μια κρίση η οποία βγαίνει από τη γνωριμία σας όλα αυτά τα χρόνια και από το γεγονός ότι στη Δικτατορία είχε ενεργό δράση. Αλλά είναι ασύμβατο μετά τη Δικτατορία μερικοί να είπαν «ρε παιδιά εμείς περιμέναμε άλλη αλλαγή, περιμέναμε δηλαδή έφυγαν οι Χουντικοί να γίνει κάποιο καθεστώς διαφορετικό να πούμε ότι θα κάνουμε πιο άμεση δημοκρατία, αυτοδιαχείριση κλπ›. Μήπως υπήρξε τέτοιος κόσμος;
Π. ΤΖΑΒΕΛΛΑΣ: Ένας αγωνιστής που δίνει τη ζωή του να αλλάξει τον κόσμο στα μέτρα του ανθρώπου, εσείς πιστεύετε ότι θα άλλαζε ιδεολογία;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Βλέπω είστε κι εσείς ρομαντικός.
Π. ΤΖΑΒΕΛΛΑΣ: Παρακολούθησα όλη τη δίκη των Τροτσκιστών και θαύμασα τη στάση τους, οι άνθρωποι υποστήριζαν τις ιδέες τους. Ήταν όλοι παλικάρια. Ο Δούμας ήταν, ο Γιάννης Φελέκης, η γυναίκα του Δούμα, θυμάμαι μετά που τη βασάνιζαν που την έκαιγαν στο στήθος με τα τσιγάρα και αυτή τραγουδούσε «Μαύρα κοράκια με νύχια γαμψά!›.
Περιμέναμε το βράδυ για να δούμε μήπως έχουν δικάσει σε θάνατο. Είμαστε στα κελιά έξω στα παραθύρια και όταν έφεραν τους Τροτσκιστές αυτοί τραγουδούσαν «Εμπρός της γης οι κολασμένοι!›.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αυτό δεν είναι της 4ης είναι της 3ης Διεθνής. Μην μου το χαλάτε. Εδώ μέσα τα έμαθα αυτά. Ξέρετε έχω σπουδάσει πολιτικές επιστήμες, αλλά εδώ μέσα συμπληρώνω λίγο τη μόρφωσή μου πάνω σε αυτά.
Π. ΤΖΑΒΕΛΛΑΣ: Είναι κοινός ο ύμνος. Ευτυχώς δεν είχαν δικάσει κανέναν σε θάνατο, είχαν δικάσει σε ισόβια.
