κ. ΣΙΔΕΡΗΣ: Πότε ακριβώς συζητήσατε για πρώτη φορά με το σύζυγός σας τα θέματα αυτά πού τον απασχολούν τώρα;
Α. ΔΑΦΝΗ: Τι εννοείτε;
κ. ΣΙΔΕΡΗΣ: Για τα θέματα της συμμετοχής του.
Α. ΔΑΦΝΗ: Εξεπλάγην κι εγώ βέβαια όταν έμαθα τι έγινε.
κ. ΣΙΔΕΡΗΣ: Τότε συζητήσατε; Κάποτε συζητήσατε;
Α. ΔΑΦΝΗ: Δεν συζητήσαμε μετά γιατί βρισκόταν σε άσχημη ψυχολογική κατάσταση, δεν μπόρεσα μαζί του να συζητήσω εκτενώς να μάθω κάποια πράγματα κι εγώ, που όπως καταλαβαίνετε κι εγώ αιφνιδιάστηκα. Δεν πίστευα δηλαδή.
κ. ΣΙΔΕΡΗΣ: Δεν συζητήσατε ποτέ σε ποια ηλικία μπήκε στην Οργάνωση αυτή και πως μπήκε;
Α. ΔΑΦΝΗ: Αυτά τα έχει πει ο ίδιος.
κ. ΣΙΔΕΡΗΣ: Σε εσάς θέλω να μου πείτε.
Α. ΔΑΦΝΗ: Όταν ήταν το ’83.
κ. ΣΙΔΕΡΗΣ: Με ποιο τρόπο;
Α. ΔΑΦΝΗ: Πως μπήκε;
κ. ΣΙΔΕΡΗΣ: Ναι.
Α. ΔΑΦΝΗ: Από κάποιες επιρροές που είχε εκεί.
κ. ΣΙΔΕΡΗΣ: Που ήταν αυτές οι επιρροές;
Α. ΔΑΦΝΗ: Δεν ξέρω, αλλά θα πρέπει να ήταν κάποιες γνωριμίες που είχε.
κ. ΣΙΔΕΡΗΣ: Αν αισθάνεστε άσχημα μην μου απαντάτε. Αν θέλετε μου απαντάτε. Δεν επιμένω.
Α. ΔΑΦΝΗ: Δεν έχω πρόβλημα.
κ. ΣΙΔΕΡΗΣ: Θέλω να ξέρω πως και που.
Α. ΔΑΦΝΗ: Δεν έχουμε συζητήσει εκτενώς πάνω σε αυτό το θέμα.
κ. ΣΙΔΕΡΗΣ: Διαθήκη γιατί έγραψε;
Α. ΔΑΦΝΗ: Δεν το ξέρω. Αλλά υπολογίζω επειδή τον έχω βοηθήσει και οικονομικά, μάλιστα είχα κι ένα σπίτι το οποίο το πούλησα για να μπορέσουμε να ζήσουμε πιο καλά, γιατί τα οικονομικά μας δεν ήταν ανθηρά με ένα μισθό ζούσαμε.
κ. ΣΙΔΕΡΗΣ: Τι ηλικία έχει ο σύζυγός σας;
Α. ΔΑΦΝΗ: 42. Υποθέτω ότι επειδή ένιωσε έτσι απέναντί μου, είχε μια λογική δική του που ήθελε επειδή τον βοήθησα κι εγώ κάποια στιγμή, αν έχει κάτι, να μείνει σε εμένα. Αυτή την εξήγηση εγώ μπορώ να δώσω.
κ. ΣΙΔΕΡΗΣ: Δεν έχω τίποτα άλλο.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Ψυχολογικά πως είναι τώρα;
Α. ΔΑΦΝΗ: Αισθάνεται μετανιωμένος. Εγώ τον βλέπω συντετριμμένο, ψυχολογικά είναι πιεσμένος, δηλαδή σκέφτομαι ότι έχει μετανιώσει για όλα αυτά που έχουν γίνει και το αποδίδω βέβαια ότι έχει δει ότι δεν είναι ο τρόπος αυτός που θα μπορέσει να αλλάξει κάτι στην κοινωνία. Όλοι οι άνθρωποι βλέπουμε τις ανισότητες που υπάρχουν, ίσως επηρεαζόμαστε από κάποια σκάνδαλα...
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Είναι χάλια;
Α. ΔΑΦΝΗ: Βεβαίως. Τον βλέπω συντετριμμένο.
Α. ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ: Ένα πάρα πολύ εύλογο ερώτημα σας έθεσε ο εξ αριστερών κ. Εφέτης για τις κουβέντες. Ρωτώ: εδώ στη φυλακή χρόνο για μεγάλες κουβέντες, ή συζητήσεις είχατε, ή ήταν περιορισμένα;
Α. ΔΑΦΝΗ: Όχι βέβαια. Το διάστημα που τον βλέπω είναι πολύ λίγο και δεν συζητήσαμε.
Α. ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ: Δεν κάνατε επομένως συζητήσεις.
Α. ΔΑΦΝΗ: Μάλιστα.
Α. ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ: Είπατε ότι πουλήσατε ένα σπίτι που είχατε εσείς;
Α. ΔΑΦΝΗ: Ναι. Πούλησα ένα σπίτι για να μπορέσουμε να αντεπεξέλθουμε στις υποχρεώσεις μας οικονομικά.
Α. ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ: Τώρα έχετε ιδιόκτητο σπίτι εσείς;
Α. ΔΑΦΝΗ: Όχι μένουμε στο νοίκι.
Α. ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ: Πόσο πληρώνετε;
Α. ΔΑΦΝΗ: Πληρώνω 130 χιλιάδες.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Βεβαίως ότι θέλετε ευχαρίστως, αλλά μην ξεχνάμε ότι είναι γυναίκα του. Είναι ήδη στενοχωρημένη, μη την στενοχωρούμε κανένας μας.
Α. ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ: Εμφανίζεται ένας νέος άνθρωπος το 1997 να έχει κάνει μια διαθήκη. Αυτό βέβαια φαντάζει πολύ παράξενο. Μάλιστα είχε συνδεθεί σας λέω εγώ και με την δραστηριότητα ή με τη σχέση με την Οργάνωση τη συγκεκριμένη.
Θέλω να ξεκαθαριστεί αυτό το πράγμα και σας ρωτώ: έχετε υπόψη σας αν υπήρχαν κληρονομικές διαφορές οι οποίες προέρχονται από την έλλειψη διαθήκης του πατέρα του;
Α. ΔΑΦΝΗ: Υπήρχαν, βέβαια.
Α. ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ: Ξέρετε αν ακολούθησε το παράδειγμα του παππού του, ο οποίος πεθαίνοντας 42 ετών είχε φτιάξει και τη διαθήκη του; Υπάρχει κάποιος λόγος άλλος εκτός από αυτόν που μπορεί να έκανε τη διαθήκη αυτή την ιδιόγραφη;
Α. ΔΑΦΝΗ: Όχι.
Α. ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ: Πιστεύετε ότι μπορεί να είχε καμία σχέση η διαθήκη αυτή καθ’ οποιονδήποτε τρόπο με την οργάνωση της 17Ν;
Α. ΔΑΦΝΗ: Όχι βέβαια.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μήπως φοβόταν λέει ο κ. Εισαγγελέας.
Α. ΔΑΦΝΗ: Όχι δεν νομίζω.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εντάξει τώρα, λες και είχε να άφηνε τώρα τις πολυκατοικίες.
Α. ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ: Ο πραγματικός λόγος είναι αυτός ακριβώς, να μην αφήσει εκκρεμότητες κάποια στιγμή έστω αιφνιδίου θανάτου και το επικίνδυνο του επαγγέλματος του ναυτικού που έκανε.
Α. ΔΑΦΝΗ: Ακριβώς. Και η αλήθεια είναι ότι είχε ταλαιπωρηθεί από την οικογένεια του γιατί δεν υπήρχε διαθήκη να ξεκαθαρίσουν τα κληρονομικά.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ασφαλώς, γιατί δεν είχατε παιδιά. Αυτό ήταν το θέμα.
Α. ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ: Ήταν μια πράξη σωφροσύνης να κάνει μια ιδιόγραφη διαθήκη. Δεν πήγε σε συμβολαιογράφο να την κάνει. Πέντε γραμμές έγραψε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν έχω πρόβλημα με τη διαθήκη.
Α. ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ: Όταν συνελήφθη που ήσαστε εσείς;
Α. ΔΑΦΝΗ: Ήμουν στην Ρόδο.
Α. ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ: Πότε τον βλέπετε για πρώτη φορά μετά τη σύλληψη του;
Α. ΔΑΦΝΗ: Μετά τη σύλληψη όταν ήρθα, σε 2-3 μέρες από την Ρόδο στην Αντιτρομοκρατική.
Α. ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ: Είχατε ψυχολογικά, όχι από καμιά άλλη άποψη, τα περιθώρια κι εσείς και εκείνος να συζητήσετε για την 17Ν;
Α. ΔΑΦΝΗ: Όχι βέβαια, μόνο αυτό. Εκείνη την ώρα ήμαστε ?
Α. ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ: Φτάσατε σε κάποιο σημείο μετά τις επισκέψεις σας να συζητήσετε ή ακόμα δεν μπορούσατε να έχετε μια τέτοια συζήτηση σχετικά «τι έκανες, γιατί πήγες, πως πήγες, γιατί έφυγες, πως έφυγες;› Αυτά τα συζητήσατε ποτέ;
Α. ΔΑΦΝΗ: Όχι, δεν τα έχουμε συζητήσει αυτά.
Α. ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ: Γιατί δεν τα έχετε συζητήσει;
Α. ΔΑΦΝΗ: Γιατί είναι σε άσχημη ψυχολογική κατάσταση και περιμένω να ηρεμήσει λίγο γιατί κι εγώ προφανώς έχω κάποια ερωτήματα. Περιμένω να ηρεμήσει λίγο η κατάσταση, να νιώσει καλύτερα, να μπορέσει να ηρεμήσει και μετά να συζητήσουμε αρκετά πράγματα που και μένα με απασχολούν.
Α. ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ: Κα Τσελέντη, ήθελα και μια τελευταία ερώτηση την οποία εγώ την θεωρώ βασική. Έχει συλληφθεί και είναι στην Ασφάλεια, οπότε κάποια στιγμή έπρεπε να έρθετε κι εσείς πάνω από την Υπηρεσία σας για να καταθέσετε κάποια πράγματα, να δώσετε κάποια κατάθεση ή να σας υποβληθούν κάποιες ερωτήσεις ατύπως.
Ξέρετε αν ο σύζυγος εκλιπαρούσε λέγοντας ότι «προς Θεού η γυναίκα μου δεν έχει καμία σχέση με όλα αυτά που έχω κάνει εγώ›; Το ξέρετε αυτό; Ξέρετε ότι επεσήμανε το γεγονός ότι «η γυναίκα μου είναι σε μια καίρια θέση, αν ήταν να είχε κάποια σχέση εγώ θα το είχα πει, όμως προσέξτε γιατί αυτή τη στιγμή διακυβεύονται συμφέροντα πλέον εθνικά›; Ξέρετε τι έχει πει πάνω σ’ αυτά τα θέματα;
Α. ΔΑΦΝΗ: Η θέση η δική μου είναι πάρα πολύ λεπτή και είδα και την συμπεριφορά της Αντιτρομοκρατικής που δεν με ρώτησαν τίποτα. Οι άνθρωποι πείστηκαν, είδαν τι δουλειά κάνω, κατάλαβαν ακριβώς τι είμαι κι εγώ και η Υπηρεσία.
Α. ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ: Δηλαδή έστω και την τελευταία εκείνη στιγμή που θα μπορούσε να πιαστεί από κάποιον άνθρωπο προσπάθησε να προστατέψει εσάς να πω εγώ πρώτα και εν συνεχεία τα συμφέροντα της Ελλάδος;
Α. ΔΑΦΝΗ: Ακριβώς. Προσπάθησε πραγματικά, ναι.
Α. ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ: Τίποτα άλλο κ. Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Είναι σημαντικό αυτό που λέει.
Δ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ: Μόνο μια ερώτηση κα Τσελέντη. ¶κουσα καλά προηγουμένως ότι εντάχθηκε σ’ αυτή την Οργάνωση ο κ. Τσελέντης πιστεύοντας ότι θα αλλάξει τον κόσμο με αυτόν τον τρόπο. Αυτό είναι κρίση σας μόνο, είναι αποτέλεσμα και κάποιων συζητήσεων που κάνατε με τον σύζυγο σας ή έτσι διαισθάνεστε εσείς ή και τα δυο μαζί;
Α. ΔΑΦΝΗ: Με δεδομένο τον χαρακτήρα του δηλαδή που τον ξέρω εγώ σαν άνθρωπο και τις ιδέες που έχει γενικά, πιστεύω ότι αυτοί είναι οι λόγοι οι οποίοι τον ώθησαν να ενταχθεί. Δηλαδή δεν είχε κανένα συμφέρον προσωπικό, κανένα όφελος.
Δ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ: Γνωρίζοντας τον χαρακτήρα του συζύγου σας τα λέτε αυτά. Ευχαριστώ κ. Πρόεδρε. Δεν έχω τίποτα άλλο.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ευχαριστούμε. Μπορείτε να πάτε στο καλό. Η κα Χρυστίδου. Είστε η κα Χρυστίδου, η υπ’ αριθμόν 12 μάρτυς εδώ του καταλόγου. Χρυστίδου Χριστίνα του Αποστόλου, κάτοικος Βύρωνα Αττικής, Ελλησπόντου 19. Γεννηθήκατε στον Βύρωνα το ’55 και επάγγελμα εκπαιδευτικός. Δηλαδή;
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Μαθηματικός είμαι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εργάζεστε στην δημόσια παιδεία;
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Μάλιστα, στην δημόσια εκπαίδευση.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Σε μέση σχολή.
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Μάλιστα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ορκιστείτε παρακαλώ. «Ορκίζομαι να πω την αλήθεια›.
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Ορκίζομαι να πω την αλήθεια.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εδώ άνετα τελείως. Και οι μάρτυρες κατηγορίας θα ήθελα εδώ και οι μάρτυρες υπεράσπισης να αισθάνονται άνετα διότι διαφορετικά δεν θα μας πουν αυτό που θέλουμε και γι’ αυτό είμαι εναντίον του στριμώχνουμε λέει τους μάρτυρες, μιλάμε. ¶στε τους να πουν ό,τι έχουν μέσα τους.
Μπορείτε να ρωτήσετε κ. Παπαγιάννη. Θα σας ρωτήσει ο κ. Παπαγιάννης και θα δούμε αν χρειάζεται τίποτα άλλο να ρωτήσουμε.
Θ. ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ: Με άνεση πέστε μου πως γνωρίζετε τον κ. Τσελέντη, από πότε τον γνωρίζετε και τι εντύπωση έχετε αποκομίσει γι’ αυτόν.
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Εγώ γνωρίζω τον κ. Τσελέντη περίπου από το ’95-’96, δεν θυμάμαι καλά. Γνωριστήκαμε στην Κεφαλονιά, όπου όλα τα καλοκαίρια ζούσα εγώ εκεί. Όλο το καλοκαίρι κάναμε παρέα. Γνώρισα τη γυναίκα του, τον γνώρισα καλύτερα, γίναμε φίλοι και έχω να πω γι’ αυτόν ότι είναι ένας έντιμος άνθρωπος, εξαιρετικός, νοιάζεται για τους συνανθρώπους του, είναι δοτικός.
Βλέπω ότι στην Κεφαλονιά χαίρει εκτιμήσεως από μικρούς και μεγάλους, πάντα προσπαθεί να αμβλύνει τα προβλήματα και είναι πολύ κοινωνικός και ότι πάντα προστρέχανε σ’ αυτόν αν είχαν κάποιο πρόβλημα, γιατί ήταν σεβαστή η άποψη του, η θέση του, η σκέψη του κι εγώ τον έχω σε μεγάλη εκτίμηση αυτόν τον άνθρωπο. Θεωρώ δηλαδή ότι ο Τσελέντης είναι κόσμημα της κοινωνίας.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Το ερώτημα τώρα είναι πως γίνεται ένα κόσμημα της κοινωνίας να έχει μετάσχει σε μια Οργάνωση που έκανε βίαιες πράξεις.
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Έχω εξήγηση κ. Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εγώ δεν λέω ότι αυτοί ήθελαν να κερδίσουν τίποτα ή δεν ήθελαν ή οτιδήποτε. Ουδέτερο το βλέπω. Η Οργάνωση. Αυτή η Οργάνωση, ερευνάται, αλίμονο. Δεν μπορώ εγώ να αποδώσω μομφή σε κανέναν. Πως θα αποδώσω μομφή;
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Να σας πω εγώ. Το εξηγώ, έχω εξήγηση γιατί εγώ ζούσα στην Αθήνα όλα αυτά τα χρόνια και βλέπω. Την περίοδο που εντάχθηκε ο Τσελέντης στην 17Ν όπως και να το κάνουμε δεν πήγε ξαφνικά έτσι, υπήρχε ένα κλίμα της εποχής. Οι νέοι εκείνη την εποχή από την κατάφορη αδικία που υπήρχε, έλλειψη δικαιοσύνης, αντιθέσεις, είχαν διαψευσθεί οι ελπίδες όλες, η μία μετά την άλλη.
Υπήρχε ένα κλίμα, κάτω από αυτό το κλίμα πιστεύω ότι μπήκε ο Τσελέντης. Δηλαδή δε μπορούμε να εξηγούμε μία πράξη καλή ή κακή χωρίς να την εντάσσουμε σε ένα κλίμα που υπάρχει.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ασφαλώς, γι αυτό θέλω να ακούσω και τη δική σας άποψη. Διότι δεν μπορώ να πηγαίνω στο δρόμο να ρωτώ έναν-έναν. Όσοι έρχονται εδώ, το λένε.
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Θα προσπαθήσω να σας δώσω αυτό το κλίμα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Το ζήσαμε το κλίμα. Πάντως, αυτό το κλίμα δηλαδή είναι που ανάγκασε λέτε τον Τσελέντη...
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Βεβαίως, ήταν μία άποψη ότι έτσι θα φέρουν έναν καλύτερο κόσμο, ότι θα επέλθει δικαιοσύνη, άσχετα αν διαψεύστηκαν ή όχι μετά. Να σας πω τώρα εγώ, μετά το Πολυτεχνείο, όταν κυνηγούσαν την αδερφή μου, με είχαν πάρει εμένα, 18 χρονών, στο ΙΘ’ Α.Τ. Βύρωνα και με είχαν ξυλοφορτώσει για να τους πω πού κρύβεται η αδερφή μου. Ήρθε η μητέρα μου απ’ έξω να με μαζέψει και της έβαζαν το πιστόλι στον κρόταφο.
Αυτά, μετά την μεταπολίτευση δεν άλλαξαν, στην ίδια γειτονιά, τρία στενά πιο κάτω, έβλεπα εγώ τους ίδιους ανθρώπους που είχαν κάνει και κινήσεις σεξουαλικού περιεχομένου. Όταν λοιπόν εγώ, αντικειμενικά, βλέπω την επίθεση πολύ αργότερα, τον εξευτελισμό στο Α.Τ. του Βύρωνα, είναι φυσικό να χαίρομαι. Να πω και κάτι; Ο κ. Πρωτόπαπας, ο Υπουργός, τον άκουσα στην τηλεόραση να δηλώνει ότι το 99% του ελληνικού λαού συμφωνούσε στις αρχές με τις δολοφονίες των βασανιστών, το είπε ο Υπουργός, ο κ. Πρωτόπαπας.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Με συγχωρείτε πάρα πολύ, δεν άκουσα κάτι τέτοιο. Εδώ δεν έχουμε τον Υπουργό.
Θ. ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ: Ελέγχεται μόνο αν λέει ψέματα ότι το άκουσε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τα είπε αυτά ο Υπουργός;
Θ. ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ: Τα είπε βέβαια.
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Απλά ο Τσελέντης είδε το αδιέξοδο μετά και αποχώρησε απ’ ότι λέει το ’88 αν θυμάμαι. Αλλά προσπαθώ να σας δώσω να καταλάβετε ότι δεν βγήκε μια μέρα έτσι ο καθένας και είπε... σκεφτείτε όλη την κοινωνική και πολιτική κατάσταση της εποχής μέσα στην οποία εντάσσονται όλα αυτά.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ωραία, βγήκαν 20, 30, 40 με τα πιστόλια, ή με τη βία να πούμε γενικά. Ο άλλος κόσμος που είχε τις ίδιες παραστάσεις, τα ίδια κίνητρα, γιατί δεν βγήκε;
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Πάντως δεν βγαίνουν όλοι κ. Πρόεδρε. Και στη δικτατορία, πολλοί ήταν εναντίον της Δικτατορίας, ο Παναγούλης ήταν μόνο, δεν έχω εξήγηση γι αυτό.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν ήταν μόνο ο Παναγούλης, τους άλλους αγωνιστές εκεί στη δικτατορία τους σβήνουμε;
(διαλογικές συζητήσεις)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Το ζήτημα λοιπόν είναι οι διεργασίες οι ψυχικές...
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Αυτό θέλω να σκεφτεί το Δικαστήριό σας, αυτό ακριβώς.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ότι ήταν κάτι δηλαδή το οποίο όλοι οι νέοι είχατε αυτό το αίσθημα της αδικίας και μερικοί, οι πιο ζωηροί νόμισαν ότι αυτό θα το λύσουν έτσι. Αλλά κάπου βρήκαν τα αδιέξοδα... Θεωρείτε ότι η μεταμέλεια αυτή είναι ειλικρινής; Ότι αποχώρησε πράγματι;
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Βεβαίως, γιατί είδε ακριβώς το αδιέξοδο.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Πώς κρίνει η κοινωνία το ότι αυτός είδε τα αδιέξοδα και λέει «ρε παιδιά φεύγω› κτλ., ενώ άλλοι συνέχιζαν;
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Δεν ξέρω, δε μπορώ να σας πω πάνω σ’ αυτό.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Επειδή λέτε για την κοινωνία συνέχεια. Τί λέει για τους άλλους η κοινωνία; Λέει «μπράβο, είναι συνεπείς οι άλλοι›; Ή λέει «κακώς δεν γύρισαν πίσω και οι άλλοι›;
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Πάντως, απ’ ότι μπορώ να πιάνω απ’ τον απόηχο γύρω μου, για πολλά χρόνια ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας ήταν θετικά διακείμενο.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δηλαδή για ανθρώπινα πλάσματα που σκοτώνονταν, λένε «καλά έκαναν›; Εσείς πώς το νιώθετε; Γιατί εκτός απ’ όλα τα άλλα είστε και ενταγμένη στην Παιδεία, δηλαδή είστε ο άνθρωπος που φτιάχνει ανθρώπους.
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Εγώ είμαι κατά της βίας από οπουδήποτε κι αν προέρχεται, αλλά επειδή εγώ είμαι κατά της βίας, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει κρατική βία και αποτέλεσμα της κρατικής βίας η άλλη....
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αποτέλεσμα είναι ή η κρατική βία ενισχύεται όταν υπάρχει η άλλη βία; Μήπως το ένα χτυπάει το άλλο, τύπου μπιλιάρδου;
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Μήπως τα μπερδεύετε τα πράγματα;
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Πού τα μπερδεύω;
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Η βία έλυσε ποτέ πρόβλημα;
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Η βία όμως είναι ιστορικά ένα φαινόμενο το οποίο δε μπορούμε να πούμε ότι σταματάει. Η βία είναι από τότε που γεννήθηκε ο άνθρωπος μέχρι τώρα.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Ούτε δημοκρατία ήξερε, ούτε κανόνες συμπεριφοράς. Μετά όμως, όταν βγήκε από τα σπήλαια και έκανε την κοινωνία, έπαψε τη βία να τη σκορπίζει.
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Δε νομίζω ότι σταμάτησε ποτέ η βία, είναι συνεχής.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Για τον κατηγορούμενο να ρωτήσουμε κ. Εισαγγελεύ.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Η ανθρώπινη δυστυχία προέρχεται από τη βία.
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Φυσικά, αλλά η βία είναι αμφίδρομη, δεν θα σταματήσει...
Β. ΚΟΥΡΚΑΚΗΣ: Γνωρίσατε είπατε τον κ. Τσελέντη το 1995;
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Το 1996, δε θυμάμαι ακριβώς...
Β. ΚΟΥΡΚΑΚΗΣ: Τον περιγράψατε σα χαρακτήρα και είπατε ότι μάθατε από τον ίδιο ότι αποχώρησε από την Οργάνωση το 1988. Εσείς πιστεύετε ότι αποχώρησε πράγματι το 1988;
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Ναι, το πιστεύω.
Β. ΚΟΥΡΚΑΚΗΣ: Σ’ αυτό το διάστημα, από τότε που τον γνωρίσατε τον κ. Τσελέντη μέχρι την ημέρα της συλλήψεώς του, η Οργάνωση 17Ν προέβαινε σε διάφορες ενέργειες. Έτυχε καμιά φορά σ’ αυτό το διάστημα να έχετε συναντηθεί; Μόνο κατά τις διακοπές συναντιόσαστε ή και κατά τον υπόλοιπο χρόνο;
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Τα καλοκαίρια και μερικές φορές το χειμώνα μέσω κοινών γνωστών.
Β. ΚΟΥΡΚΑΚΗΣ: Σ’ αυτές τις συναντήσεις έτυχε ποτέ να έχει γίνει κάποια ενέργεια της 17Ν;
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Όχι, ποτέ.
Β. ΚΟΥΡΚΑΚΗΣ: Γιατί φαντάζομαι σ’ αυτό το διάστημα θα είχε γίνει κάποια ενέργεια, αν κάνατε καμιά συζήτηση, να δούμε τί θέση έπαιρνε για την Οργάνωση αυτή, μετά την αποχώρησή του.
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Συγκεκριμένα με τον Τσελέντη δεν έχουμε συζητήσει ποτέ γι αυτό το θέμα.
Β. ΚΟΥΡΚΑΚΗΣ: Εσείς τί πιστεύετε, σαν χαρακτήρας που τον περιγράψατε, αν μετά την αποχώρηση του κατηγορουμένου είχατε ένα δικό σας θύμα από την Οργάνωση και μαθαίνατε ότι ο κ. Τσελέντης ήξερε ότι αυτή η Οργάνωση υπάρχει και μετά την αποχώρησή του αδιαφορούσε, πώς θα το κρίνατε αυτό;
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Δεν κατάλαβα ακριβώς την ερώτηση.
Β. ΚΟΥΡΚΑΚΗΣ: Λέω ότι αν μετά την αποχώρηση του κ. Τσελέντη από την Οργάνωση, είχατε ένα δικό σας θύμα, πώς θα κρίνατε αυτή την στάση του κ. Τσελέντη, το ότι ο ίδιος ήξερε γι αυτή την Οργάνωση ότι υπάρχει και εν τούτοις τηρούσε αυτή την αδιάφορη παθητική στάση;
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Δεν θα είχα θύμα εγώ γιατί δεν στρέφονταν κατά των απλών πολιτών, είναι υποθετική η ερώτηση.....
(διαλογικές συζητήσεις)
Β. ΚΟΥΡΚΑΚΗΣ: Ήταν ατομιστής;
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Καθόλου.
Β. ΚΟΥΡΚΑΚΗΣ: Υπολόγιζε τον εαυτό του;
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Καθόλου. Δούλευε από το πρωί μέχρι το βράδυ για να ζήσει, ήταν κοινωνικός και δοτικός στους ανθρώπους.
Β. ΚΟΥΡΚΑΚΗΣ: Τη στάση του πώς την κρίνετε αυτή, από το ’88 να έχει αποχωρήσει και η Οργάνωση να δρα μέχρι το 2002 και να έχουμε αυτές τις ενέργειες που είχαν και ανθρώπινα θύματα;
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Μα ο Τσελέντης αποχώρησε το ’88 απ’ ότι λέει. Εγώ θα κρίνω την Οργάνωση 17Ν; Αυτό μου λέτε;
Β. ΚΟΥΡΚΑΚΗΣ: Όχι, τον κ. Τσελέντη να κρίνετε.
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Αφού αποχώρησε σας λέω.
Β. ΚΟΥΡΚΑΚΗΣ: Ναι, γιατί όμως δεχόταν να εξακολουθούν να υπάρχουν θύματα της 17Ν.
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Δεν ξέω, δε μπορώ να απαντήσω σ’ αυτό.
Β. ΚΟΥΡΚΑΚΗΣ: Πολλοί λένε ότι δεν γινόταν από όσους αποχώρησαν από τη 17Ν καταγγελία γι αυτή την Οργάνωση, γιατί φοβούνταν για τον εαυτό τους, για την οικογένειά τους.
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Δεν ξέρω, δεν μπορώ να σας απαντήσω.
Β. ΚΟΥΡΚΑΚΗΣ: Δηλαδή υπολόγιζε πρώτα τον εαυτό του και μετά τους άλλους.
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Όχι, δε νομίζω.
Β. ΚΟΥΡΚΑΚΗΣ: Και γιατί δεν το έκανε αυτό;
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Γιατί είχε αποφασίσει να ξεκόψει ολοκληρωτικά κάθε σχέση.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Εγώ κυρία μάρτυς θα είμαι πιο σαφής: Αν εσείς ήσαστε μέλος της 17Ν και αποχωρείτε και μαθαίνετε και βλέπετε ότι αυτή η εγκληματική Οργάνωση συνεχίζει να σκοτώνει, να δολοφονεί, θα πηγαίνατε να πείτε ότι «έτσι κι έτσι ξέρω›; Ναι ή όχι;
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Μα κ. Εισαγγελέα εγώ δεν θα ήμουν στη 17Ν για να μου κάνετε αυτή την ερώτηση. Τί να απαντήσω σ’ αυτή την ερώτηση; Πού να ξέρω τί θα έκανα; Είναι υποθετική ερώτηση.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Θα φοβόσαστε να πάτε να το ανακοινώσετε στις Αρχές; Θα φοβόσαστε να πάτε να το πείτε;
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Είναι τόσο υποθετική η ερώτηση που δε μπορώ να μπω στη λογική που προσπαθείτε να μου βάλετε.
Α. ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ: Κύριε Εισαγγελέα, με συγχωρείτε, ξέρει τί ατμόσφαιρα υπήρχε μέσα στη 17Ν;
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Η λογική ότι μια Οργάνωση σκοτώνει και τρομοκρατεί ένα κράτος και μια κοινωνία δεν σας απασχολεί;
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Βεβαίως και απασχόλησε και όλη την κοινωνία. Απλά προσπαθώ να σας εξηγήσω τις συνθήκες που τη γέννησαν. Όλους τους Έλληνες απασχολούσε.
Β. ΜΑΡΚΗΣ: Κύριε Πρόεδρε εγώ θέλω να ρωτήσω κάτι: Είπατε πριν από λίγο κι έχω σημειώσει, ότι την περίοδο που εντάχθηκε στη 17Ν υπήρχε ένα κλίμα το οποίο περιγράψατε κτλ. Πότε κατά την άποψή σας, αν γνωρίζετε, εντάχθηκε ο κ. Τσελέντης στην Οργάνωση;
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Δεν ξέρω, απ’ αυτά που έχω διαβάσει που είπε ο ίδιος.
Β. ΜΑΡΚΗΣ: Πότε είπε ο ίδιος;
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Αν θυμάμαι καλά, το ’83.
Β. ΜΑΡΚΗΣ: Το κλίμα που μας περιγράψατε ήταν την εποχή της δημιουργίας θα έλεγα της Οργάνωσης. Αναφέρατε το περιστατικό της ταλαιπωρίας της οικογενείας σας στο Αστυνομικό Τμήμα κτλ., ότι ήρθε το νέο καθεστώς μετά την ανατροπή της δικτατορίας και δεν είδατε να αλλάζει τίποτα, οι βασανιστές ενδεχομένως δεν είχαν τις κυρώσεις που έπρεπε κτλ. και μέσα σ’ αυτό το κλίμα, μια ομάδα ανθρώπων ξεκίνησαν πιστεύοντας αυτά τα πράγματα. Αυτό το αντιλαμβάνομαι.
Αλλά θέλω να σας παρατηρήσω ότι το κλίμα του ’83 δεν βλέπα να είχε τέτοια χαρακτηριστικά.
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Το κλίμα του ’83 στον φοιτητικό κόσμο, στη νεολαία, ήταν κάπως έτσι γιατί υπήρχε διάψευση. Δεν σταμάτησε η βία, υπήρχε στους δρόμους, σκοτώνονταν ακόμα άνθρωποι, ο Πουμής και η Κανελλοπούλου....
Β. ΜΑΡΚΗΣ: Κατά τη διάρκεια ενός συλλαλητηρίου υπήρξε και αυτό το περιστατικό.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Το ’80 κυρία μου, όχι το ’83.
Β. ΜΑΡΚΗΣ: Εγώ μπορώ να πω ότι υπήρξε τότε έλεγαν μία αλλαγή που μπορεί να απογοήτευσε κάποιους ανθρώπους αργότερα, αλλά το κλίμα την εποχή εκείνη δεν είχε καμία σχέση με το κλίμα του ’75 και του ’76.
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Ήταν όμως παρ’ όλα αυτά σε μία νεολαία εκείνης της εποχής, μια αναζήτηση τρόπων με τους οποίους θα μπορούν να φέρουν κοινωνική δικαιοσύνη, ισότητα, κάθαρση, υπήρχε ακόμα και εκείνη την εποχή. Και σήμερα υπάρχει. Έχουμε απίστευτη φτώχια και απίστευτο πλούτο....
Β. ΜΑΡΚΗΣ: Υπήρξε λοιπόν ένα ποσοστό μας λέτε ανθρώπων που πίστεψαν ότι με το να πάρουν το 45άρι ή με το να βάλουν μία βόμβα κτλ. θα λύσουν αυτά τα προβλήματα.
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Και βέβαια διαψεύστηκε ο Τσελέντης γι αυτό αποχώρησε.
κ. ΣΙΔΕΡΗΣ: Ξέρετε για ποιο διάστημα και σε ποια Σχολή;
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Νομίζω ήταν στο Οικονομικό της Παντείου.
κ. ΣΙΔΕΡΗΣ: Πότε ξεκίνησε ως φοιτητής και αν τελείωσε τη Σχολή του.
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Δεν ξέρω αν την τελείωσε γιατί όταν γνώρισα εγώ, ήδη δούλευε σε ένα επιβατικό.
κ. ΣΙΔΕΡΗΣ: Ξέρω ότι εσείς τον γνωρίσατε το ’94 – ’96, λέω από τις επαφές αν ξέρετε ότι υπήρξε φοιτητής, ποιας σχολής, μέχρι που προχώρησε και αν τελείωσε. Αυτό ρωτάω.
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Δεν ξέρω αν την τελείωσε.
κ. ΣΙΔΕΡΗΣ: Υπήρξε λοιπόν φοιτητής.
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Ναι.
κ. ΣΙΔΕΡΗΣ: Είπατε –και θέλω να το καταλάβω- ότι εσείς τον θεωρείτε ένα κόσμημα της κοινωνίας.
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Ναι.
κ. ΣΙΔΕΡΗΣ: Η γνώμη σας αυτή στηρίζεται για ποια περίοδο; Για την περίοδο της γνωριμία σας, δηλαδή ’95 μέχρι και που να συλληφθεί; Ή και μετά που συνελήφθη; Εξακολουθείτε να τον θεωρείτε έτσι;
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Παρ’ όλο που μετά έμαθα τι είχε γίνει δεν άλλαξε η εκτίμησή μου γι’ αυτόν. Γιατί απλά προσπάθησα να κατανοήσω για ποιους λόγους αυτός ο άνθρωπος βρέθηκε εκείνα τα χρόνια σε αυτό το χώρο.
κ. ΣΙΔΕΡΗΣ: Οι προσπάθειές σας αυτές για να κατανοήσετε, σε τι συνίσταται; Σε συζητήσεις με τον ίδιο; Σε συζητήσεις με άλλους; Σε αναδρομή δική σας στα συμβαίνοντα τότε; Ήταν διαδικασία μόνο του μυαλού σας;
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Σε αναδρομή της εποχής εκείνης.
κ. ΣΙΔΕΡΗΣ: Μόνο δηλαδή με τον εαυτό σας κάνατε προσπάθεια και καταλήξατε.
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Ναι.
κ. ΣΙΔΕΡΗΣ: Και εξακολουθείτε να τον θεωρείτε κόσμημα της κοινωνίας. ¶λλο πρόσωπο που να έχει τόσα ή τέτοια ή κάποια από αυτά τα αδικήματα για τα οποία κατηγορείται και που λέγεται ότι έχει παραδεχτεί, έχετε κάποιο άλλο πρόσωπο που να το θεωρείτε κόσμημα της κοινωνίας;
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Δεν γνωρίζω κανένα άλλον προσωπικά.
κ. ΣΙΔΕΡΗΣ: Δεν έχω άλλη ερώτηση.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ο κ. Παπαγιάννης έχει τον λόγο.
Θ. ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ: Ακούστηκε από μάρτυρες Υπεράσπισης του κ. Τσελέντη ότι είναι ένας άνθρωπος ανιδιοτελής, ένας άνθρωπος που βοηθούσε τον κόσμο. Τα επιβεβαιώνετε αυτά;
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Ναι βεβαίως.
Θ. ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ: Είναι έντονα χαρακτηριστικά του χαρακτήρα του;
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Ακριβώς. Τα πιο έντονα σημεία στο χαρακτήρα του Τσελέντη, όπως τον γνώρισα, είναι το να βοηθά τους ανθρώπους, να συμμετέχει στα κοινά, να είναι ανιδιοτελής και να δοτικός.
Θ. ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ: Είναι ειλικρινής άνθρωπος; Για την ειλικρίνειά του έχετε να πείτε κάτι;
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Είναι απόλυτα ειλικρινής. Τον έχω δει, τον έχω ζήσει, ποτέ ακόμη κι αν έχει κάτι για ένα άνθρωπο ποτέ δεν το λέει πίσω του, αλλά κάποια στιγμή θα το πει ευθέως και να συζητήσει μαζί του και είναι σε απόλυτη πάντα αντίστοιχα το τι λέει και το τι κάνει. Σας λέω ότι στην Κεφαλονιά μικροί – μεγάλοι ακούν προσεκτικά τη γνώμη του, την άποψή του, τον σέβονται, έτσι όπως τους έζησα εγώ αυτά τα χρόνια.
Θ. ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ: Συλλαμβάνεται από την Αστυνομία, ξέρει ποιος τον κατηγορεί και τι στοιχεία υπάρχουν και χωρίς να υπάρχει κανένα στοιχείο, αποκαλύπτει και κάτι επιβαρυντικό για τον εαυτό του. Λέει συγκεκριμένα ότι «συμμετείχα εκεί και έκανα αυτό, το οποίο δεν μου το λέτε εσείς, σας το λέω εγώ›. Το θεωρείτε ότι είναι χαρακτηριστικό του να είναι τόσο ειλικρινής; Να μην προέρχεται από κανένα στοιχείο δηλαδή κάτι επιβαρυντικό γι’ αυτό και να λέει «όχι ήταν και αυτό›.
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Είναι κι αυτό στοιχείο του χαρακτήρα του.
Θ. ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ: Επειδή δόθηκε μια εντύπωση ότι αυτός ο άνθρωπος είναι ένας άνθρωπος ατομιστής, τουλάχιστον αυτό εισέπραξα εγώ.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν νομίζω ότι δόθηκε τέτοια εντύπωση. Εγώ δεν κατάλαβα τίποτα τέτοιο.
Θ. ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ: Η ερώτησή μου είναι η εξής: δημιουργήθηκε ένα κλίμα μετά το ’74 αλλά και μετά το ’81 και εν πάση περιπτώσει όλη η δραστηριότητα της 17Ν ερμηνεύτηκε από πάρα πολλούς ανθρώπους με πάρα πολλές ερμηνείες. Έχετε ακούσει εάν υπήρχε και μια ερμηνεία ότι αρχηγοί της 17Ν ήταν και δυο πρώην Πρωθυπουργοί; Το έχετε ακούσει;
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Βεβαίως.
Θ. ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ: Συγκεκριμένα ποιοι;
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Για τον Παπανδρέου.
Θ. ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ: Είχε ακουστεί και αυτό;
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Ναι και αυτό.
Θ. ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ: Αν υπήρχαν ψήγματα ή έστω μια μικρή αμφιβολία στο μυαλό αυτού του ανθρώπου ο οποίος ήταν έξω από τη 17Ν, πιστεύετε ότι χρειαζόταν η ίδια τόλμη να πας να συμμετάσχεις σε κάποιες ενέργειες όταν είσαι μέσα στη 17Ν και μάλιστα όχι σε δολοφονίες, δεν έχει εκτελέσει κάποιον, δεν έχει σκοτώσει κάποιον, με το να βγεις σε 10 εκ. κόσμο και να πεις «όχι αυτή είναι η 17Ν›; Νομίζετε ότι είναι πολύ πιο εύκολο να γίνει αυτό και εν πάση περιπτώσει δεν το έκανε επειδή τον εαυτό του πρόσεχε, τον εαυτό του προφύλαγε, ή δεν το έκανε ίσως επειδή δεν είχε τον ανάλογο ηρωισμό για να το κάνει;
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Δεν προφύλαξε τον εαυτό του σε καμία περίπτωση. Μάλλον δεν είχε την ανάλογη τόλμη να το κάνει.
Θ. ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ: Τίποτα άλλο.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ο κ. Οικονομίδης έχει τον λόγο.
Α. ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ: Η τελική σας θέση στο γιατί ο κ. Τσελέντης με αυτά όλα που ακούσαμε, αναμίχθηκε στην ιστορία αυτή και γιατί εν συνεχεία αποχώρησε, αποχώρησε διότι απεμπόλησε τις αντιλήψεις του περί δικαιοσύνης στον κόσμο, ότι κάτι πρέπει να αλλάξει, ότι κάτι πρέπει να προσφέρουμε κλπ., ή έκρινε ότι είναι αλυσιτελής ο τρόπος αυτός;
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Προφανώς επειδή ήταν αδιέξοδος ο δρόμος. Γιατί η προσπάθειά του –φαντάζομαι- για κοινωνική δικαιοσύνη και το δίκαιο δεν οδήγησε...
Α. ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ: Για να περιχαρακώσει τη μεταμέλεια. Η μεταμέλεια δεν είναι ότι είχα άδικο ότι πεθαίνουν εκατομμύρια άνθρωποι την ώρα από υπερπληθυσμό.
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Όχι. Απλά ο δρόμος αυτός είναι αδιέξοδος. Τίποτα δεν έχει αλλάξει που να μην θέλει τον ίδιο αγώνα.
Α. ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ: Ρωτηθήκατε για κάτι εύλογο. Μετά την αποχώρησή του η Οργάνωση συνέχισε μια Α δραστηριότητα. Εμφανιζόμενος ο ίδιος στις Αρχές και λέγοντας «ξέρετε εγώ γνωρίζω, αυτά κάναμε› εμπεριείχε και το «κάναμε› δηλαδή ερωτάσθε γιατί δεν πήγε να αυτο-αποκαλυφθεί; Το βρίσκεται πολύ ανθρώπινο; Λογικό;
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Πολύ ανθρώπινο. Δεν ξέρω αν είναι εύκολο σε έναν οποιονδήποτε άνθρωπο να λειτουργήσει έτσι, είναι ο άνθρωπος παράγοντας μέσα.
Α. ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ: Δεν έχω άλλη ερώτηση.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ο κ. Παρασκευόπουλος έχει τον λόγο.
Δ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ: Ρωτηθήκατε από τον εκλεκτό κ. Πρόεδρο ότι αυτά που είπατε για τη συμμετοχή είναι αναδρομή δική σας με τον εαυτό σας ή στηρίζεται σε κάποια γεγονότα; Για να γίνω πιο συγκεκριμένος, είπατε ότι η ένταξη του κ. Τσελέντη σε αυτή την Οργάνωση ήταν αποτέλεσμα κάποιων απόψεων να αλλάξει τον κόσμο, ή έτσι πίστευε γιατί νομίζατε ή με τη δική σας άποψη την εποχή εκείνη δεν υπήρχε τίποτα που να διαφοροποίησε την προηγούμενη κατάσταση από τη δεύτερη και μιλώ για τη μεταπολίτευση μέχρι το ’81 – ’82. Δηλαδή ήταν κάτι που κοινά λέει ο λαός «άλλαξε ο Μανολιός και έβαλε τα ρούχα του αλλιώς›, από τη μια κατάσταση στην άλλη, ή πράγματι είχαμε κάποια αλλαγή;
Δεύτερον. Έχουμε το εξής γεγονός του αναφέρατε προηγούμενα αν θυμάμαι καλά και μάλιστα παρατηρήθηκε από τον κ. Εισαγγελέα ότι έγιναν κάποιες ανθρωποκτονίες του Κουμή, της Κανελλοπούλου, πιο πριν του Πέτρουλα και είπε ο κ. Εισαγγελέας ότι σε συλλαλητήρια έγιναν αυτές οι αυτοκτονίες. Το ότι έγινε μια ανθρωποκτονία σ’ ένα συλλαλητήριο ένα νεολαίο φοιτητή – μαθητή τον συγκινεί και πιστεύει ότι κάτι θα αλλάξει αν θα αντιδράσει; Πείτε αν πραγματικά είναι λόγος να ενταχθεί καλώς ή κακώς.
Χ. ΧΡΥΣΤΙΔΟΥ: Βεβαίως.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τον συγκλονίζει λοιπόν. Σας ευχαριστούμε να πάτε στο καλό.
Θ. ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ: Κύριε Πρόεδρε πρόκειται να έρθει να καταθέσει ο Δήμαρχος του Φισκάρδου ο οποίος δεν μπόρεσε να έρθει σήμερα. Θα σας παρακαλέσουμε όταν θα έρθει για 5 λεπτά να πει δυο κουβέντες.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Από τους γνωστοποιηθέντες παραιτείστε;
Θ. ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ: Από τους γνωστοποιηθέντες ναι και μένει μόνο αυτός.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Να προσέλθει ο κ. Λεωνίδας Πυρούδης. Είστε ο κ. Πυρούδης Λεωνίδας, επάγγελμα ποτοποιός. Γεννηθήκατε;
Λ. ΠΥΡΟΥΔΗΣ: Το 1947.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Που;
Λ. ΠΥΡΟΥΔΗΣ: Στην Ικαρία.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Είστε κάτοικος Ικαρίας;
Λ. ΠΥΡΟΥΔΗΣ: Ναι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: «Ορκίζομαι να πω την αλήθεια›.
Λ. ΠΥΡΟΥΔΗΣ: Ορκίζομαι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ο κ. Βλάχος έχει τον λόγο.
Ι. ΒΛΑΧΟΣ: Κύριε μάρτυς κάνατε όλο αυτό το ταξίδι από την Ικαρία ως εδώ για να έρθετε να καταθέσετε για τον κ. Χριστόδουλο Ξηρό. Από που τον γνωρίζετε;
Λ. ΠΥΡΟΥΔΗΣ: Αποφάσισα να έρθω να καταθέσω από μόνος μου χωρίς να μου το ζητήσει κανένας, το ένιωσα σαν μια ανάγκη από τη γνωριμία που έχω με τον Χριστόδουλο Ξηρό, επειδή τον πιστεύω ότι όταν αρνείται τις κατηγορίες.
Πρέπει να σας πω ότι σε ένα μικρό χωριό που είναι 50 ψυχές όλες κι όλες, ζούμε πολύ καλά, μονιασμένα και γνωριζόμαστε όλοι πάρα πολύ καλά, κάνουμε μια μεγάλη προσπάθεια να το κρατήσουμε όσο γίνεται ζωντανό εκεί στην άκρη της ελληνικής γης, σε μια εποχή που οι περισσότεροι λείπουν, που αυτοί που μένουν κάτω είναι συνταξιούχοι του ΟΓΑ και του ΝΑΤ, που έχει κλείσει το δημοτικό σχολείο, που ό,τι προσπάθεια γίνεται για να κάνουμε κάποιο δρόμο, για να φροντίσουμε την καλυτέρευση της ζωής μας, για τα ξωκλήσια που πέφτουν, για όλα αυτά προσπαθούμε από μόνοι μας.
Μέσα σε αυτή την όλη προσπάθεια που γίνεται, η προσωπικότητα του Χριστόδουλου Ξηρού όλα αυτά τα χρόνια που ζει στην Ικαρία, είναι καθοριστική. Είναι ένας άνθρωπος που ήταν όλο αυτό τον καιρό πιο δραστήριος από εμάς τους υπόλοιπους.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Ήταν εγκατεστημένος εκεί;
Λ. ΠΥΡΟΥΔΗΣ: Ναι έμενε εκεί.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Από πότε;
Λ. ΠΥΡΟΥΔΗΣ: Από το ’87 που είχα αλλού καλοκαιρινό μαγαζί και δεν μπορούσα να είμαι δραστηριοποιημένος στο χωριό μου, τον θυμάμαι τουλάχιστον όλα τα καλοκαίρια να είναι παρών.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Δεν άκουσα το όνομα του χωριού.
Λ. ΠΥΡΟΥΔΗΣ: Ακαμάτρα Ικαρίας, είναι ορεινό χωριό στα 350 υψόμετρο. Κάποτε είχε 300 σπίτια γεμάτα, τώρα είναι ελάχιστες οικογένειες και η κατάσταση που σας περιέγραψα στην αρχή.
Αυτό που επίσης πρέπει να τονίσω είναι ότι οι περισσότεροι άνθρωποι που είναι μεγάλης ηλικίας και έχουν ανάγκη από κάποια βοήθεια, επειδή ζούμε όλοι σε μια αυλή και γνωριζόμαστε όλοι πολύ καλά και προσπαθούμε να καλύπτουμε τις ανάγκες ο ένας του άλλου και να βοηθιόμαστε μεταξύ μας.
Ο Χριστόδουλος ήταν πάντα και σε αυτή την προσπάθεια με τη στάση του μεταξύ των πρώτων. Βοηθούσε όποιον είχε ανάγκη και τις περισσότερες φορές έχανε τα μεροκάματά του για να μπορέσει να κάνει κάτι καλό για τους υπόλοιπους ανθρώπους εκεί στο χωριό μας.
Έχουμε ένα Σύλλογο του χωριού που ήταν μέλος της Επιτροπής και από τους πιο δραστήριους σε όλες τις προσπάθειες που γίνονται. Κάνουμε κι ένα πανηγύρι κάθε χρόνο που είναι το μεγάλο πανηγύρι της Ικαρίας τον Δεκαπενταύγουστο –αν σας δοθεί ευκαιρία κάποια στιγμή σας το συστήνω είναι ένα από τα καλά παραδοσιακά πανηγύρια που γίνονται σε όλη την Ελλάδα- όπου μαζεύεται όλο το χωριό και αποφασίζουμε πολλές φορές εκ των προτέρων που θα πάνε τα έσοδα του πανηγυριού, για κάποιο κοινωφελή σκοπό που αφορά όλο το χωριό.
Αναλαμβάνει ο καθένας μας από μια υποχρέωση από μια δουλειά και συνήθως είναι η ίδια δουλειά που κάνουμε όλοι κάθε χρόνο. Εγώ π.χ. αναλαμβάνω το κρασί κάθε χρόνο.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Είστε ποτοποιός.
Ι. ΒΛΑΧΟΣ: Ναι και επειδή είμαι παραγωγός κρασιού, έχω την ευθύνη για το κρασί. Μάλιστα πολλές φορές έχουμε συνεργαστεί σε αυτό το κομμάτι μαζί με τον Χριστόδουλο. Είναι μια μεγάλη διαδικασία να το βρούμε, να το προστατέψουμε, να το βάλουμε στα βαρέλια, μετά να το βάλουμε στα μπουκάλια γιατί εμείς δεν βάζουμε φάρμακα στα κρασιά μας, είναι χωρίς φάρμακα και είναι λίγο επικίνδυνο να χαλάσουν.
