ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Επαναλαμβάνεται η συνεδρίαση που έχει διακοπεί. Ο κ. συνάδελφος θέλει δυο ερωτήσεις στον κ. Γιωτόπουλο.
Ν. ΖΑΪΡΗΣ: Κύριε Γιωτόπουλε, το όνομα «Ιατρόπουλος› ή «Γιατρόπουλος› αντιστοιχεί σε ονοματεπώνυμο Έλληνα της Γαλλίας;
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Δε νομίζω, η εκτίμησή μας τότε ήταν ότι ή είχαν κάνει λάθος αυτοί ή το έκαναν εσκεμμένα λάθος γι αυτό άλλαξα όνομα. Δε νομίζω να υπήρχε Έλληνας Ιατρόπουλος εκεί. Εδώ μπορεί να υπήρχε. Στη Γαλλία δεν ήξερα Ιατρόπουλο εγώ.
Ν. ΖΑΪΡΗΣ: Δεύτερο ερώτημα είναι αν παράλληλα με το όνομα «Οικονόμου Μιχαήλ›, χρησιμοποιούσατε και το πραγματικό σας, «Γιωτόπουλος Αλέξανδρος›.
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Πότε;
Ν. ΖΑΪΡΗΣ: Όποιο χρονικό διάστημα εσείς νομίζετε.
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Στο εξωτερικό;
Ν. ΖΑΪΡΗΣ: Και στο εξωτερικό και στο εσωτερικό.
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Βεβαίως, αυτοί που με γνώριζαν σαν Γιωτόπουλο και τους συναντούσα, μου μιλούσαν ως Γιωτόπουλο, και μετά και τότε.
Ν. ΖΑΪΡΗΣ: Δηλαδή εσείς δεν κρυβόσαστε με το όνομα «Γιωτόπουλος›.
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Όχι, εγώ συναντούσα πάρα πολύ κόσμο και με ήξεραν από παλιά.
Ν. ΖΑΪΡΗΣ: Μπορείτε να μας πείτε όσα ονόματα, δυο, τρία, τέσσερα, πέντε, που σας ήξεραν και ως Οικονόμου;
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Ανθρώπους;
Ν. ΖΑΪΡΗΣ: Ναι, φίλους σας, του περιβάλλοντός σας....
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Συναντούσα πάρα πολλούς στο δρόμο με τους οποίους μιλούσα, παλιοί μου φίλοι πολλοί......
Ν. ΖΑΪΡΗΣ: Με αφορμή την απόφαση που έφερε ο κ. συνήγορος, βλέπω ονόματα κ. Στάικος, κ. Κυριακίδης.
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Στάικος;
Ν. ΖΑΪΡΗΣ: Εκείνη η απόφαση του Δικαστηρίου που καταδικαστήκατε με το όνομα «Ιατρόπουλος› ή «Γιατρόπουλος Αλέξανδρος›, είδα δύο ονόματα, Κυριακίδης και Στάικος. Με δυο κουβέντες αν θέλετε να μου πείτε, μαζί με αυτούς και ενδεχομένως και με κάποια άλλα πρόσωπα, μήπως είχατε καμία άλλη ομάδα....
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Ρωτάτε μετά από την καταδίκη ή πριν;
Ν. ΖΑΪΡΗΣ: Πριν την καταδίκη.
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Υπήρχε μια ομάδα, είναι αλήθεια ότι υπήρχε μια ομάδα.
Ν. ΖΑΪΡΗΣ: Μήπως είχε κάποια ονομασία;
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Η ομάδα; Ναι, είχε μια ονομασία.
Ν. ΖΑΪΡΗΣ: Πείτε την σας παρακαλώ.
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: «29η Μαΐου›.
Ν. ΖΑΪΡΗΣ: Ή αλλιώς;
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Δεν υπήρχε αλλιώς, «29η Μαΐου› αυτό ήταν. Δεν υπήρχε άλλη ονομασία. Τί εννοείτε;
Ν. ΖΑΪΡΗΣ: Μη σας μένει αμφιβολία, για να δώσω μια διευκρίνιση σε σας που ενδεχομένως σας προκαλούνται ορισμένες απορίες, σε υποθετική βάση είναι αυτές οι ερωτήσεις, ό,τι στοιχεία έχω που προκύπτει γιατί θέλω να πιστεύω ότι η δικογραφία την έχω διαβάσει και τη διαβάζω πολύ καλά, μη σας μένει καμία αμφιβολία ότι οι όποιες απορίες μου βγαίνουν από οπουδήποτε αλλού. Αυτό θέλω να το ξέρετε όλοι σας.
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Κοιτάξτε, η δικογραφία γι αυτά τα ζητήματα έχει πάρα πολλά πράγματα τα οποία είναι ανακριβή. Εσείς τα διαβάζετε αυτά...
Ν. ΖΑΪΡΗΣ: Εμένα όλο μου το πλαίσιο είναι η διαδικασία και τα χαρτιά, τίποτε άλλο.
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Πάρα πολλά πράγματα από αυτά είναι ανακριβή. Αυτή η ομάδα ιδρύθηκε το ’67, το Κίνημα της 29ης Μαΐου και πολύ γρήγορα διαλύθηκε. Βοήθησε σε αυτό και αυτές οι συλλήψεις. Στη ουσία δεν έκανε πολλά πράγματα και βλέπω δίνετε μια δυσανάλογη σημασία σε αυτή την ομάδα, η οποία δεν έκανε πολλά πράγματα. Δηλαδή πήγε να κάνει κάτι, συνελήφθησαν και αυτό ήταν όλο.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Κύριε Γιωτόπουλε σας έχω ρωτήσει και αποκλείεται να απαντήσετε, αν θέλετε απαντάτε, ποια ταυτότητα ή ποιες ταυτότητες ή διαβατήρια είχατε στη διάρκεια της ζωής σας από τότε που γίνατε 16 χρονών;
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Μπορώ αν σας απαντήσω αλλά δε θέλω να σας απαντήσω τώρα διότι θα πάρει σε μάκρος αυτή η συζήτηση, προτιμώ να απαντήσω στην απολογία μου σ’ αυτό το ζήτημα.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Σας λέω τούτο: Το ότι δεν απαντάτε μου κάνει βαθιά εντύπωση, ενόψει του τεκμηρίου αθωότητας το οποίο έχετε. Δεν ξέρετε πότε βγάλατε ταυτότητα ή διαβατήριο;
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Είχα διαβατήριο το οποίο είχε λήξει.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Πότε πήγατε στο Παρίσι;
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Το ’64, κάπου εκεί. Ήταν ληγμένο.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Ήσαστε 18-20 ετών το ’64;
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Ναι.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Ταυτότητα βγάλατε;
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Εδώ στην Ελλάδα; Δεν είχα βγάλει αλλά ήταν τυχαίο αυτό.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Και πώς πήγατε εκεί;
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Με το διαβατήριο. Αυτό το πράγμα μπορείτε να το πληροφορηθείτε από το Υπουργείο Εσωτερικών ότι είχα διαβατήριο. Είναι πολύ απλό, γιατί με ρωτάτε αυτό το πράγμα;
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Πήγατε λοιπόν και βγάλατε διαβατήριο. Σε ποιο γραφείο βγάλατε διαβατήριο;
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Στο Υπουργείο, αυτό που είναι στην πλατεία Κλαυθμώνος. Ήμουν 18 χρονών. Το Υπουργείο Εσωτερικών δεν είναι αυτό;
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Βγάλατε λοιπόν διαβατήριο χωρίς ταυτότητα;
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Χωρίς ταυτότητα, ναι.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Πήγατε στο Παρίσι. Εκεί βγάλατε ταυτότητα;
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Ελληνική; Είχα ταυτότητα παραμονής.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Ή ελληνική ή γαλλική.
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Γαλλική βεβαίως, είχα ταυτότητα παραμονής.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Βγάλατε ταυτότητα.
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Βεβαίως, αλλιώς δεν με έγραφαν στο Πανεπιστήμιο. Αυτά είναι βασικά πράγματα.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Βασικά πράγματα αλλά βλέπω ότι δυσκολεύεστε.
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Εγώ; Μα χωρίς άδεια παραμονής ούτε στο Πανεπιστήμιο γράφεσαι, ούτε καν πηγαίνεις στην Πανεπιστημιούπολη που έμενα εγώ τρία χρόνια. Πουθενά.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Δεν βγάλατε λοιπόν ταυτότητα στην Ελλάδα, βγάλατε στο Παρίσι. Από ποια Αρχή τη βγάλατε;
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Τη γαλλική, Prefecture de Police, δεν ξέρω πώς λέγεται...
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Από γαλλική Αρχή και όχι από το Προξενείο;
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Μα την άδεια παραμονής τη βγάζει η γαλλική αστυνομία, δεν τη βγάζει το Προξενείο το ελληνικό.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Αν μιλάμε με την ίδια γλώσσα, μιλώ για ταυτότητα.
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Ελληνική; Σας λέω δεν είχα. Είχα διαβατήριο ελληνικό το οποίο είναι νομίζω σαν ταυτότητα. Είχα διαβατήριο ελληνικό.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Ταυτότητα αστυνομική πότε βγάλατε;
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Δεν έβγαλα σας λέω.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Ποτέ;
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Αφού δεν είχα βγάλει τότε μικρός, δεν έβγαλα.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Για πρώτη φορά πότε βγάλατε;
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Ελληνική ταυτότητα; Δεν έβγαλα σας λέω.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Αυτή που βρεθήκατε να κατέχετε κατά τη σύλληψή σας στους Λειψούς, αυτή η ταυτότητα είναι πλαστή;
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Ναι.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Πού την εκδώσατε; Εν Ελλάδι ή εν Γαλλία; Από ποιον την πήρατε
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Σας είπα, από έναν άνθρωπο αντιστασιακό ο οποίος έκανε αυτές τις δουλειές επί δικτατορίας και έκανε και αυτό.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Πώς βρέθηκε το «Γιωτόπουλος›;
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Πώς βγήκε; Συνελήφθησαν ορισμένοι στη Θεσσαλονίκη από τους οποίους κανείς δεν ήξερε το όνομά μου και υποθέτω ότι κάποιος απ’ αυτούς που το ήξερε το είχε πει και έβγαλαν το όνομα «Γιωτόπουλος Αλέξανδρος›. Νομίζω, η εκτίμηση που είχαμε κάνει τότε ήταν ότι το έκαναν επίτηδες για να μη δώσουν το όνομα, το «Γιωτόπουλος› και για να έρθω εγώ εδώ και να με συλλάβουν. Αυτή ήταν η εκτίμηση. Γι αυτό από τότε χρησιμοποίησα το όνομα «Οικονόμου›.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: «Οικονόμου› από τότε. Αντί για το «Ιατρόπουλος›.
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Του «Γιωτόπουλος›.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: «Ιατρόπουλος› είπατε....
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Ναι, αλλά σας είπα πώς έγινε, πιστέψαμε ότι επειδή δεν υπήρχε Ιατρόπουλος στο Παρίσι κανένας, ότι ήταν ο Γιωτόπουλος τον οποίον παρουσίασαν Ιατρόπουλο.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Δεν υπήρχε Ιατρόπουλος στο Παρίσι;
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Δεν υπήρχε Ιατρόπουλος Αλέξανδρος στο Παρίσι φοιτητής.
Γ. ΣΕΡΙΦΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, σε σχέση με τα διαβατήρια, επειδή εγώ έχω βγάλει διαβατήριο, δεν βγάλαμε διαβατήρια μέσω ταυτοτήτων, τα βγάλαμε μέσω αιτήσεων από τις Αρχές της περιοχής και ήρθαμε στο Υπουργείο Εσωτερικών και έβγαλα χωρίς ταυτότητα διαβατήριο σαν μετανάστης που βγήκα έξω. Είχε βγει μια ταυτότητα αλλά την ταυτότητα δεν την είχα πάρει ποτέ και έχω βγάλει διαβατήριο χωρίς ταυτότητα. Την εποχή εκείνη βγάζαμε.
κ. ΓΕΩΡΓΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ: Ήθελα να ρωτήσω τον κ. Σοφό εάν έχει το βιβλίο εκείνο του οποίου έγινε χρήση, που είναι το ημερολόγιο γραφείου του κτηματομεσιτικού γραφείου. Το έχετε αυτό;
Θ. ΣΟΦΟΣ: Μάλιστα, θα σας το προσκομίσουμε κ. Πρόεδρε.
κ. ΓΕΩΡΓΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ: Το έχετε τώρα;
Θ. ΣΟΦΟΣ: Βεβαίως, θα σας το προσκομίσω αμέσως.
κ. ΓΕΩΡΓΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ: Επιφυλάσσομαι να συνεχίσω.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Επόμενος μάρτυρας είναι ο κ. Jedwab Lucien του Henry, γεννήθηκε στη Γαλλία, κατοικεί στη Γαλλία, επάγγελμα διορθωτής κειμένων. Έχει ορκιστεί η διερμηνέας, μπορείτε να αρχίσετε την εξέταση.
Ι. ΡΑΧΙΩΤΗΣ: Γνωρίζατε τον κ. Γιωτόπουλο και γιατί ήρθατε να καταθέσετε;
L. JEDWAB: Γνώρισα τον Μισέλ, που τον ξέρω μ’ αυτό το όνομα, από το 1975 στο Παρίσι. Τον γνώρισα μέσω της συντρόφου του εκείνη την εποχή, της Maithe Πενώ που ήταν φίλη μου. Συμπαθήσαμε ο ένας τον άλλον γιατί μέσα στο πλαίσιο εκείνης της εποχής, μοιραζόμασταν κάποιες ιδέες.
Ανήκω σε μία γενιά για την οποία η πολιτική ξύπνησε μετά τον Μάιο του 1968. Όπως εκατομμύρια άλλοι νέοι είχα αγανακτήσει από τον πόλεμο που έκαναν οι ΗΠΑ στο Βιετνάμ και από δικτατορικά καθεστώτα στην Ευρώπη κοντά στη Γαλλία και πιο συγκεκριμένα στην Ισπανία και στην Ελλάδα. Αλλά όχι μόνο στην Ελλάδα και στην Ισπανία αλλά και για τα καθεστώτα που βρίσκονταν πέρα από το σιδηρούν παραπέτασμα, σ’ αυτό που αποκαλούσαμε τώρα στρατιωτικό σοσιαλισμό, σοβιετικό σταλινικό.
Συζητούσαμε όπως εκατομμύρια άλλοι νέοι εκείνη την εποχή για την πιθανότητα, τη δυνατότητα να αλλάξουμε τον κόσμο προς μία μεγαλύτερη δημοκρατία και περισσότερη κοινωνική δικαιοσύνη. Εκείνη την εποχή είχα μία μαχητική πολιτική δραστηριότητα νόμιμη στη Γαλλία. Από τότε έχω αφήσει την μαχόμενη πολιτική δραστηριότητά μου αλλά έχω κρατήσει την άποψή μου και την οπτική μου γωνία για την κοινωνική και πολιτική κατάσταση στον κόσμο και στη σύγχρονη Γαλλία.
Αν ήρθα σήμερα από μόνος μου από τη Γαλλία για να καταθέσω για τον Μιχάλη, είναι για προσωπικούς λόγους, φιλικούς λόγους, ηθικούς λόγους αλλά επίσης και για πολιτικούς λόγους. Θα προσπαθήσω σύντομα να εξηγήσω πώς γνώρισα τον Μιχάλη και γιατί ήρθα να καταθέσω και γιατί πιστεύω ότι είναι αθώος για τα γεγονότα για τα οποία τον κατηγορούν.
Πρώτα απ’ όλα οι προσωπικές σχέσεις που είχα μαζί του, που αρχίζουν γύρω στα τέλη του 1975 στο Παρίσι. Από το 1975 ήδη είχαμε φιλικές σχέσεις, μιλούσαμε προφανώς πολύ για πολιτική, αλλά τίποτε στη συμπεριφορά του ή στα λόγια του δεν άφηνε να διαφανεί ότι ήταν ένας μαχητής με παρωπίδες, με στενή οπτική γωνία, όσον αφορά την πολιτική του οπτική. Είναι ένας σκεπτόμενος άνθρωπος, ένας έξυπνος άνθρωπος με πολύ χιούμορ και πολύ ευχάριστος στην συζήτηση.
Αφού ήρθαν ο Μιχάλης και η σύντροφός του η Maithe στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκαν εδώ πέρα, λίγα χρόνια μετά ήρθα διακοπές στην Πάτμο σε ένα σπίτι που μου είχε βρει η Maithe. Μετά πήραμε το πλοίο και πήγαμε στους Λειψούς να συναντήσουμε την Maithe και τον Μιχάλη, όπου μείναμε απ’ ότι θυμάμαι δυο μέρες. Μπορώ να μαρτυρήσω στο Δικαστήριο ότι εκείνη την εποχή ο Μιχάλης δεν κρυβόταν καθόλου. Φάγαμε σε ταβέρνες, κάναμε βόλτες, πήγαμε στην παραλία, ψαρέψαμε...
Γύρισα στη Γαλλία και μετά από κάποια χρόνια ξαναήρθα στην Ελλάδα για διακοπές, στη Μυτιλήνη και στη Λέσβο. Ενδιάμεσα στα δύο ταξίδια, είχα διατηρήσει επαφή με τη Maithe με τα ταξίδια που έκανε η ίδια στη Γαλλία. Κατά τη διάρκεια αυτού του ταξιδιού στην Ελλάδα μιλήσαμε τηλεφωνικά αλλά δεν ειδωθήκαμε. Μετά χάσαμε κάπως την επαφή και ξαναβρεθήκαμε όταν έμαθα ότι η Maithe ήταν άρρωστη. Ξαναγύρισα στην Ελλάδα διακοπές με την καινούργια μου σύντροφο και συναντήσαμε τον Μιχάλη και τη Maithe στην Αθήνα.
Φάγαμε, κάναμε βόλτες γύρω από την Ακρόπολη, συζητήσαμε, γελάσαμε πολύ και βεβαίως συζητήσαμε για την πολιτική κατάσταση, τόσο στην Ελλάδα όσο και στη Γαλλία. Πρέπει να πω ότι χάρηκα πολύ που ξαναείδα τον Michelle με αυτή την ευκαιρία, γιατί αυτό που δεν έχει αλλάξει σε αυτόν είναι η οπτική του γωνία, ειρωνική, καυστική, κοφτερή καθώς και η αίσθηση του χιούμορ του. Είναι ένας τρόπος να βλέπεις την κοινωνία τον οποίο μοιράζομαι μαζί του. Δεν έχει αλλάξει όσον αφορά αυτό πάνω του και γι αυτό το λόγο συνεχίζω να μην μπορώ να πιστέψω ότι πρόκειται για το ίδιο άτομο του οποίου την περιγραφή είχα διαβάσει σε κάποιες ελληνικές εφημερίδες.
Κάναμε βόλτες ελεύθερα, δεν κρυβόμασταν καθόλου. Δεν έκανε ο άνθρωπος αυτά που θα έπρεπε να κάνει, να μένει σε ένα κρησφύγετο πολύ μακριά από το φως του ήλιου. Εκείνη την εποχή η φίλη μου, η σύντροφός μου περίμενε ένα παιδί το οποίο γεννήθηκε μετά και είχαμε συζητήσει να περάσουμε τις επόμενες διακοπές στους Λειψούς. Αποφασίσαμε να μην το κάνουμε εξαιτίας της ζέστης που θα ήταν υπερβολική για ένα μικρό παιδί.
Εκείνη την εποχή που θα ήταν αυτές οι διακοπές μας, ανοίγοντας την εφημερίδα «LEMONDE› έμαθα για την εντυπωσιακή του Μιχάλη. Είχα αποφασίσει εκείνη την στιγμή να έρθω να τον υποστηρίξω.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Όταν μάθατε ότι δεν τον λένε «Μιχάλη› αλλά Αλέξανδρο δεν σας έκανε καμία εντύπωση;
L. JEDWAB: Πρώτα απ’ όλα η πρώτη μου αντίδραση ήταν μια αντίδραση έκπληξης. Μετά καθώς το σκεφτόμουν δεν εκπλάγηκα τόσο πολύ. Ξέρω ότι ο Michelle είχε μία δραστηριότητα αντίστασης κατά την διάρκεια της δικτατορίας των Συνταγματαρχών και όπως και πολλοί άλλοι αντιστασιακοί θα είχε χρειαστεί να αλλάξει το όνομά του και κράτησε το ίδιο όνομα μετά.
Έχουμε παρόμοια παραδείγματα στην Γαλλία όπου μετά το τέλος του πολέμου κράτησαν τα ψευδώνυμα που είχαν πάρει. Γνώρισα τον Μιχάλη με αυτό το όνομα και θα συνεχίσω να τον φωνάζω έτσι.
Ι. ΡΑΧΙΩΤΗΣ: Όπως είπατε τον γνωρίσατε το 1975. Ήταν μια κρίσιμη εποχή μετάβασης στην Ελλάδα το ΄75. Είχε πέσει η χούντα λίγους μήνες πριν και η Ελλάδα έμπαινε σε μία νέα κατάσταση, σε μία κατάσταση κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Ήσασταν και οι δύο πολιτικοποιημένοι άνθρωποι όπως είπατε και για τον εαυτό σας.
Τί άποψη είχε για την συνέχιση του ένοπλου αγώνα και εναντίον του νέου καθεστώτος; Είχε άποψη ο κ. Γιωτόπουλος, ο «Μιχάλης›; Πίστευε ότι πρέπει να συνεχιστεί η ένοπλη πάλη και εναντίον του νέου καθεστώτος στην Ελλάδα;
L. JEDWAB: Ειλικρινά οι συζητήσεις που είχαμε εκείνη την εποχή έκαναν να διαφανεί μία άποψη κοινή ανάμεσα στους δύο ή πολύ κοντινή. Η κοινή μας άποψη εκείνη την εποχή ήταν ότι η κοινωνική αλλαγή η οποία είναι απαραίτητη και στην εποχή και νομίζω ακόμα και σήμερα πρέπει να γίνει διαμέσου μεγάλων μαζών και όχι με μεμονωμένη ατομική δράση.
Θέλω να διευκρινίσω κάτι. Αν προσωπικά δεν εγκρίνω τις δράσεις βίας, αυτό που εύκολα ονομάζουμε «τρομοκρατία›, ξέρουμε όλοι ότι μερικές φορές η ιστορία προχωράει με την βία και τα ιστορικά παραδείγματα είναι πολυάριθμα, ξεκινώντας με το πέρασμα από την μοναρχία στην δημοκρατία στην Γαλλία ή την πτώση της δικτατορίας των Ναζί στην Ευρώπη.
Υπενθυμίζω εδώ πέρα χωρίς να έχει απαραίτητα σχέση, ότι ονόμαζαν τους αντιστασιακούς τους Γάλλους τρομοκράτες. Ίσως να υπάρχουν ομοιότητες ανάμεσα στο τέλος ενός δικτατορικού καθεστώτος που χρησιμοποιούσε τα βασανιστήρια και στα γεγονότα που έλαβαν χώρα στη Γαλλία μετά το τέλος του πολέμου, αλλά είναι πολύ ευρύ το θέμα για να συζητήσουμε γι αυτό.
Ι. ΡΑΧΙΩΤΗΣ: Σε αυτή την αίθουσα υπάρχουν τρεις κατηγορούμενοι που προέρχονται από την γενιά του «Μιχάλη›, ο κ. Γιωτόπουλος, ο κ. Ψαραδέλλης και ο κ. Σερίφης που έχουν και οι τρεις το ίδιο χαρακτηριστικό, έχουν πάρει μέρος δυναμικά στην αντίσταση εναντίον της χούντας και αρνούνται οποιαδήποτε σχέση με την ένοπλη πάλη εναντίον του νέου καθεστώτος, την τρομοκρατία όπως ονομάστηκε. Όμως η Αστυνομία έχει διαφορετική γνώμη. Λέει ότι από αυτή την γενιά ιδρύθηκε η 17Ν και σε αυτό θέλω την θέση σας.
L. JEDWAB: Έχω μία προσωπική αίσθηση, μία προσωπική πεποίθηση. Μία πεποίθηση ως πολίτη από την πολιτική μου εμπειρία και από την ανάλυση που κάνω για την κατάσταση στην Ευρώπη, τί βλέπουμε σε τρεις χώρες όπως η Ελλάδα, η Ιταλία και η Γαλλία. Βλέπουμε μία προσπάθεια ποινικοποίησης, στιγματοποίησης της άκρας Αριστεράς, της εξωκοινοβουλευτικής άκρας Αριστεράς σε τρεις πολιτικές καταστάσεις διαφορετικές βέβαια.
Βλέπουμε στην Γαλλία την φυλάκιση ενός αγωνιστή, αντικαπιταλιστή και ενάντια στην παγκοσμιοποίηση όπως τον Ζοζέφ Μποβέ ενώ ο υψηλότερα ιστάμενος του κράτους θα μπορούσε να βρεθεί ενώπιον της δικαιοσύνης για παρανομίες. Στην Ιταλία όπου πολλοί αγωνιστές του κοινωνικού κινήματος της άκρας Αριστεράς στιγματοποιήθηκαν και τους έδειξαν με το «δάχτυλο›, ενώ οι αρχές του κράτους και είναι γνωστό σε όλους θα έπρεπε να τους έχει κυνηγήσει η δικαιοσύνη.
Προφανώς η σύγκρισή μου σταματάει εκεί. Δεν είναι το ίδιο στην Ελλάδα. Αντίθετα αυτό που μπορούμε να δούμε στο συγκεκριμένο ζήτημα που μας απασχολεί, αυτό που με έκανε να αγανακτήσω είναι ότι υποδεικνύουμε με έναν τρόπο που κατά την γνώμη μου είναι πολύ προς συζήτηση, σαν τους ή τον υπεύθυνο ενός κινήματος το οποίο θεωρείται τρομοκρατικό, αγωνιστές οι οποίοι έδρασαν αγωνιζόμενοι ενάντια στην δικτατορία.
Ι. ΡΑΧΙΩΤΗΣ: Αυτοί οι τρεις άνθρωποι που σε αυτή την αίθουσα προέρχονται από την Αριστερά και είναι κατηγορούμενοι δεν ήρθαν με μια απλή δήλωση της Αστυνομίας εδώ ότι θέλει να τους ενοχοποιήσει. Ήρθαν με κάποια στοιχεία τα οποία έχουν μια τυπολογία βέβαια την οποία την έχουμε δει σε πολλές ανάλογες δίκες στην Ελλάδα. Υπάρχουν δηλαδή κάποιες ομολογίες συγκατηγορουμένων και υπάρχουν και κάποια χαρτιά που τους συνδέουν πάντα με την 17Ν στα οποία υπάρχουν είτε αποτυπώματα, είτε γραφικοί χαρακτήρες. Τί έχετε να μας πείτε γι αυτό; Είναι απλά πολιτική βούληση δηλαδή ή είναι κάτι άλλο;
L. JEDWAB: Απ’ ότι μπορώ να ξέρω, απ’ ότι μπόρεσα να διαβάσω στον Γαλλικό Τύπο και με τις επαφές που έχω στην Ελλάδα πιστεύω βαθιά ότι ένας αριθμός στοιχείων εισήχθηκαν για να αποδειχθεί εκ των υστέρων η ενοχή κάποιων από τους κατηγορουμένους.
Ι. ΡΑΧΙΩΤΗΣ: Αυτοί οι κατηγορούμενοι λένε ότι τα στοιχεία είναι κατασκευασμένα από την Αστυνομία εναντίον τους, από τις Αρχές θα έλεγα. Είναι ελληνική πρωτοτυπία να έρχονται κάποιοι και να λένε ότι η Αστυνομία κατασκεύασε στοιχεία εναντίον τους ή και σε άλλες αναπτυγμένες δημοκρατικές χώρες της Ευρώπης έχουν συμβεί ανάλογα πράγματα; Μήπως είναι η βαλκανική μας καθυστέρηση αυτή;
L. JEDWAB: Θυμάμαι δυστυχώς παρόμοιες περιστάσεις όπου στην Βόρεια Ιρλανδία οι Βρετανικές Μυστικές Υπηρεσίες κατασκεύασαν στοιχεία για να ενοχοποιήσουν πολιτικούς κρατούμενους που τελικά αθωώθηκαν μετά από χρόνια φυλάκισης. Η ιστορία τους έγινε τόσο διάσημη που αποτέλεσε το θέμα μιας ταινίας. Οπότε δυστυχώς στην Ευρώπη σήμερα σε χώρες κατά γενική ομολογία δημοκρατικές μπορούμε να βρεθούμε μπροστά σε προσπάθειες χειραγώγησης της αλήθειας.
Ι. ΡΑΧΙΩΤΗΣ: Γιατί όμως μια Αστυνομική Αρχή να θέλει να ενοχοποιήσει πολίτες της χώρας της;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Η δουλειά τους αυτή είναι.
Ι. ΡΑΧΙΩΤΗΣ: Εγώ δεν το είπα αυτό και δεν είναι δουλειά τους γενικώς. Η δουλειά τους έχει κατεύθυνση πολιτική. Ένα κρατικό όργανο είναι.
L. ZEDWAB: Είναι μια πολύ δύσκολη ερώτηση, η οποία αναφέρεται στην ελληνική πολιτική πραγματικότητα για την οποία αναγνωρίζω ότι δεν είμαι ειδικός, αλλά παρά ταύτα έχω μια άποψη. Επανέρχομαι σ’ αυτό που έλεγα πριν, στην προσπάθεια να στιγματοποιήσουν ένα μέρος της ριζοσπαστικής Αριστεράς προς όφελος ενός μπλοκαρίσματος της μέλλουσας πολιτικής κατάστασης.
Κατά την γνώμη μου ένα άλλο στοιχείο που πρέπει να σκεφτούμε, είναι ότι μπορεί επίσης να πρόκειται για την επιρροή μιας μεγάλης δύναμης, η οποία να θέλει ταυτόχρονα να εκδικηθεί. Όλος ο κόσμος ξέρει εδώ πέρα ότι αυτή η δύναμη υποστήριξε την δικτατορία των συνταγματαρχών και η οποία από την 11η Σεπτεμβρίου βλέπει τρομοκράτες παντού.
I. ΡΑΧΙΩΤΗΣ: Ξέρετε αν ο Γιωτόπουλος είναι ο μόνος άνθρωπος που έχει βάλει βόμβα μέσα στην αμερικάνικη πρεσβεία από συστάσεως των σχέσεων Ελλάδας – Αμερικής;
L. ZEDWAB: Το αγνοούσα για πολύ καιρό.
I. ΡΑΧΙΩΤΗΣ: Το μάθατε μετά τη σύλληψη του;
L. ZEDWAB: Ναι, το έμαθα μετά τη σύλληψη του.
I. ΡΑΧΙΩΤΗΣ: Για την Αμερική αυτό θα φαινόταν μικρό πρόβλημα, για την κουλτούρα των ΗΠΑ; Κάτι που θα μπορούσε να ξεχαστεί δηλαδή;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Έχουμε τέτοια απόδειξη;
I. ΡΑΧΙΩΤΗΣ: Θα φέρουμε την προκήρυξη της ΛΕΑ, που έχει αναλάβει την ευθύνη για τις βόμβες και θα φέρουμε και τους μάρτυρες.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Για 29 Μάη είπαμε, δεν είπαμε για ΛΕΑ.
???.: Μετά ήταν η ΛΕΑ.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Για να τα ξέρω και να τα παρακολουθώ. Εδώ κοντεύουμε να φτάσουμε στην ελληνική επανάσταση, αλλά τουλάχιστον η χούντα είναι κοντά.
I. ΡΑΧΙΩΤΗΣ: Δεν είναι κακό να αναφερόμαστε στην ιστορία της χώρας.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Όχι, πολύ καλό, αλλά ξέρετε η ταμπακέρα ?
I. ΡΑΧΙΩΤΗΣ: Η ταμπακέρα είναι τα 30 χρόνια και κοιτάξτε λίγο και τις ρίζες των απόψεων που διαμορφώθηκαν και που δικάζονται τα συγκεκριμένα 30 χρόνια που δικάζετε εσείς. Δεν δικάζετε και λίγα χρόνια εδώ που τα λέμε. Μια απάντηση σ’ αυτό ήθελα που ρώτησα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δικάζουμε πρόσωπα, δεν δικάζουμε ομάδα. Τα είπαμε.
I. ΡΑΧΙΩΤΗΣ: Έκανα μια ερώτηση.
L. ZEDWAB: Κατά τη γνώμη μου όχι, δεν θα μπορούσαν να το είχαν ξεχάσει.
I. ΡΑΧΙΩΤΗΣ: Τώρα μια τεχνική ερώτηση θέλω να κάνω. Είπατε ότι ήρθατε στην Ελλάδα δύο φορές και συναντήσατε τον Μιχάλη και την Μαythe. Μπορείτε να μας τις προσδιορίσει χρονικά;
L. ZEDWAB: Δυο φορές συνάντησα την Ελλάδα τον Μισέλ και την Maythe. Την πρώτη φορά στην αρχή της δεκαετίας του ‘80, τη δεύτερη φορά πριν από δύο χρόνια. Εν τω μεταξύ συνάντησα πολλές φορές την Maythe στο Παρίσι.
I. ΡΑΧΙΩΤΗΣ: Δηλαδή από την πρώτη και την δεύτερη φορά που είδατε τον κ. Γιωτόπουλο στην Ελλάδα μεσολάβησαν περίπου 20 χρόνια;
L. ZEDWAB: Λίγο λιγότερο. 15-20 χρόνια.
I. ΡΑΧΙΩΤΗΣ: Τη δεύτερη φορά που τον είδατε είχε αλλάξει; Όμοιος ήταν; Πως ήταν;
L. ZEDWAB: Είπα πριν ότι την δεύτερη φορά που τον είδα είχα χαρεί γιατί δεν είχε αλλάξει πολύ. Μιλούσα για το ηθικό και διανοητικό επίπεδο. Όσον αφορά την φυσική του κατάσταση ήταν λιγότερο σωματώδης. Είχε λίγο γεράσει και τα μαλλιά του είχαν γίνει άσπρα. Εγώ είχα λιγότερο γεράσει.
I. ΡΑΧΙΩΤΗΣ: Δεν έχω άλλη ερώτηση.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τα πράγματα έτσι είναι. Ασπρίζουν και περισσότερο και περισσότερο, φεύγουν.
Η. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Κύριε μάρτυς, είχε κάποιο επάγγελμα ο κ. Γιωτόπουλος;
L. ZEDWAB: Ζούσε εκείνη την εποχή με την φίλη μου την Maythe και απ’ ότι ξέρω δούλευε κάνοντας μεταφράσεις και κάνοντας μαθήματα. Μιλούσε άπταιστα τα γαλλικά και είχε μια μεγάλη κουλτούρα.
Η. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Έχετε υπόψη σας κανένα κείμενο ή βιβλίο το οποίο μετέφρασε ο κ. Γιωτόπουλος και σε ποιο εκδοτικό οίκο εκδόθηκε;
L. ZEDWAB: Δεν συνηθίζω να ρωτάω φίλους που εξάλλου δεν βλέπω συχνά να μου δείξουν τη δουλειά τους ή να μου δείξουν την φορολογική τους δήλωση ή τον μισθό τους.
Η. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Δεν μιλήσατε για κάποιο βιβλίο που μετέφραζε; Είπατε ότι ήταν άνθρωπος διανοούμενος, με λαμπερό πνεύμα. Όταν του κάνατε επίσκεψη, δεν συζητήσατε αν μεταφράζει κάτι, ποιο ήταν αυτό, γιατί το μετέφραζε, για ποιον το μετέφραζε; Δεν ήταν αυτό θέμα μιας φιλικής συζήτησης; Η δουλειά είναι εκτός των συζητήσεων;
L. ZEDWAB: Συνήθως όταν είμαστε διακοπές δεν μιλάμε με λεπτομέρειες για δουλειά.
Η. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Πάντως δεν ξέρετε κανένα κείμενο.
L. ZEDWAB: Όχι, δεν μπορώ να σας αναφέρω ένα. Εξάλλου δεν μιλάω ελληνικά. Μπορώ να δώσω ένα παράδειγμα. Η σύντροφος μου είναι δημοσιογράφος και κάνει περιλήψεις βιβλίων ή θεατρικών έργων. Δεν τη ρωτάω πάντα για ποιο έργο γράφει τώρα, ποιο βιβλίο διαβάζει τώρα κτλ.
Η. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Δεν τη ρωτάτε πάντα ή δεν τη ρωτάτε ποτέ;
L. ZEDWAB: Όχι πάντα. Αλλά παρ’ όλα αυτά τη βλέπω κάθε μέρα.
Η. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Είπατε ότι ο κ. Γιωτόπουλος κράτησε το όνομα το ψεύτικο το οποίο είχε ως Μιχάλης Οικονόμου, όνομα με το οποίο τον ξέρετε κι εσείς, επειδή είχε αναγκαστεί να χρησιμοποιεί αυτό το όνομα στη διάρκεια της δικτατορίας στην αντιδικτατορική δράση. Έχετε υπόψη σας ότι μετά την πτώση της δικτατορίας, ό,τι αδικήματα είχαν διαπραχθεί που ήταν πράξεις αντίστασης κατά της δικτατορίας, αμνηστεύτηκαν με νόμο και οποιοσδήποτε είχε καταδικαστεί από Στρατοδικείο για τέτοιες πράξεις αμνηστευόταν και επομένως δεν είχε κανέναν κίνδυνο να έρθει στην Ελλάδα με το όνομά του και να πει μάλιστα με περηφάνια ότι «εγώ είμαι ο Αλέξανδρος Γιωτόπουλος και είμαι και αντιστασιακός διότι ως Μιχάλης Οικονόμου έβαλα βόμβα στην Αμερικάνικη Πρεσβεία› ή ό,τι άλλες αντιστασιακές ενέργειες είχε κάνει... Γιατί δεν το έκανε αυτό;
Σας θέτω ως δεδομένο ότι υπήρχε αμνηστία γι αυτές τις πράξεις και ότι άρα μπορούσε ακινδύνως ο κ. Γιωτόπουλος να έρθει εδώ και να πει το όνομά του και αντί γι αυτό συνέχισε να ζει ως Μιχάλης Οικονόμου. Έχει μια εξήγηση γι αυτό; Γιατί κράτησε αυτό το όνομα ενώ μπορούσε ακίνδυνα να πει ποιος είναι και μάλιστα να δεχτεί και τον έπαινο των συμπατριωτών του όπως έκαναν όλοι οι άλλοι.
L. ZEDWAB: Δε μπορώ να απαντήσω στη θέση του Μιχάλη αλλά έχω τη δική μου γνώμη. Όλος ο κόσμος το ξέρει εδώ πέρα καλύτερα από μένα, ότι η δικτατορία των συνταγματαρχών ήταν μια φριχτή περίοδος για τη Δημοκρατία. Η πολιτική αστυνομία χρησιμοποίησε μεθόδους που θυμίζουν μόνο τη γκεστάπο. Μετά την πτώση των συνταγματαρχών, όπως σε άλλες χώρες που έπεσε η δικτατορία όπως για παράδειγμα στην Αργεντινή, είναι πιθανό ότι κάποια στελέχη του προηγούμενου καθεστώτος, κάποιοι αστυνομικοί, κάποιοι βασανιστές, δεν δικάστηκαν και δεν καταδικάστηκαν.
Επίσης είναι πιθανό ότι μία ξένη δύναμη η οποία είχε υποστηρίξει τη δικτατορία της οποίας τα συμφέροντα βρίσκονταν υπό επίθεση, θέλησε να εκδικηθεί και ξέρουμε ότι είναι δυνατόν αυτό. Για μένα αυτή είναι η εξήγηση και μου φτάνει.
Η. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Δεν κατάλαβα όμως για ποιο λόγο κράτησε το όνομά του, το ψεύτικο όνομα. Φοβόταν κάτι;
L. ZEDWAB: Δε μπορώ να απαντήσω για τον Μιχάλη αλλά μπορούμε να σκεφτούμε ότι είχε λόγους να φοβάται μία εκδίκηση. Αυτή είναι η εξήγησή μου.
Η. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Σας θέτω υπόψη κύριε μάρτυς, ότι μεγάλος αριθμός Ελλήνων αντιστασιακών οι οποίοι έκαναν κατά της δικτατορίας δυναμικές ενέργειες, τοποθέτηση κροτίδων και άλλες πράξεις και μάλιστα πολλές στον αριθμό, όχι μία και δύο, όταν έπεσε η δικτατορία δεν δίστασαν και να εμφανιστούν και να κυκλοφορούν με το όνομά τους. Ο κ. Γιωτόπουλος απ’ ότι φαίνεται, είναι ο μόνος ο οποίος συνέχισε να ζει ως Μιχάλης Οικονόμου. Εκτός κι αν έχει υπόψη του και κάποιον άλλον, να μας το πει. Ξέρει άλλον ο οποίος μετά τη δικτατορία συνέχισε να ζει με ψευδώνυμο και να φτιάχνει ψεύτικες ταυτότητες, ψεύτικες άδειες οδήγησης;
Α. ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Τον Παναγούλη.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μη μου εξομοιώνετε τον Παναγούλη με τα μπουρλοτάκια τα δικά σας....
Η. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Συγκρίνετε τον εαυτό σας με μεγέθη.....Δεν κυκλοφορούσαν με παλιόχαρτα, είπαν ποιοι ήταν.
(διαλογικές συζητήσεις)
Η. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Ο μόνος κ. Πρόεδρε που μπορεί να ξέρει ότι τον σκότωσε είναι ο τυχόν δολοφόνος του. ¶ρα, για να εκφράζει η Υπεράσπιση ή ο κ. Γιωτόπουλος....
Ι. ΡΑΧΙΩΤΗΣ: Αρκεί να διαβάσετε τις εφημερίδες του ’76 για δυο χρόνια.
Η. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Λέτε πράγματα τα οποία είναι γελοία.
Ι. ΡΑΧΙΩΤΗΣ: Εδώ ήμαστε το ’76, δε λείπαμε. Τί έλεγαν για τον Παναγούλη κ. συνάδελφε; Ατύχημα είπε κανένας;
Η. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Η ερώτησή μου είναι: Ο Γιωτόπουλος είναι ομ όνος που φοβήθηκε την εκδίκηση; Αυτός θεωρούσε ότι είναι ο μεγαλύτερος εχθρός και επομένως έπρεπε να κρύβεται και κανείς άλλος; Ήταν ο υπ’ αριθμ. 1 αντιστασιακός και θεωρούσε ότι είναι ο πρώτος στόχος; Να μας ξεκαθαρίσει. Διακινδύνευε να τον πιάσουν και να συρθεί στο Δικαστήριο ως πλαστογράφος και να καταδικαστεί; Δεν τον ενδιέφερε αυτό το πράγμα;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μάρτυρας Υπεράσπισης είναι ο άνθρωπος.....
Η. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Λογική πρέπει να έχουν και οι μάρτυρες Υπερασπίσεως. Είχαμε βουλευτές, είχαμε στρατιωτικούς, πολιτικούς, δεν κρύφτηκε κανένας.
L. ZEDWAB: Απ’ ότι ξέρω το να έχεις πλαστή ταυτότητα είναι πλημμέλημα ούτε κακούργημα.
Η. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Δηλαδή δεν τον πείραζε να διαπράττει πλημμέλημα.
L. ZEDWAB: Δεν είναι κακούργημα, είναι πλημμέλημα και δεν είναι απόδειξη ότι είσαι αρχηγός μίας τρομοκρατικής οργάνωσης.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Σας ευχαριστούμε που ήρθατε. Να πάτε στο καλό. Έχουμε τους μάρτυρες του κ. Θωμά Σερίφη. Ο κ. Λεωνίδας Κασιώνης του Δημητρίου. Γεννηθήκατε στο Σίδνευ της Αυστραλίας το 1968. Είστε κάτοικος Μελισσίων, επιχειρηματίας.
Λ. ΚΑΣΙΩΝΗΣ: Μάλιστα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: «Ορκίζομαι να πω την αλήθεια›.
Λ. ΚΑΣΙΩΝΗΣ: Ορκίζομαι.
Γ. ΖΟΥΛΑΣ: Κύριε μάρτυς, από πότε γνωρίζετε και από πού τον κ. Θωμά Σερίφη;
Λ. ΚΑΣΙΩΝΗΣ: Τον κ. Θωμά Σερίφη τον γνώρισα το ΄88 το καλοκαίρι. Τον βρήκα να δουλεύει στην ταβέρνα του πεθερού μου στην Παλιά Πεντέλη.
Γ. ΖΟΥΛΑΣ: Τί εργασία έκανε στην ταβέρνα;
Λ. ΚΑΣΙΩΝΗΣ: Σερβιτόρος.
Γ. ΖΟΥΛΑΣ: Εσείς όταν τον γνωρίσατε τότε τί εργασία κάνατε;
Λ. ΚΑΣΙΩΝΗΣ: Σερβιτόρος κι εγώ.
Γ. ΖΟΥΛΑΣ: Από το ΄88 μέχρι και της συλλήψεώς του δούλευε στην συγκεκριμένη εργασία ο κ. Θωμάς Σερίφης;
Λ. ΚΑΣΙΩΝΗΣ: Ναι, δούλευε.
Γ. ΖΟΥΛΑΣ: Ποιο ήταν το ωράριο της εργασίας που είχατε;
Λ. ΚΑΣΙΩΝΗΣ: Από τις 14:00 το απόγευμα μέχρι τις 04:00 το ξημέρωμα πολλές φορές.
Γ. ΖΟΥΛΑΣ: Εξ αιτίας αυτής της μακρόχρονης επαγγελματικής σχέσης είχατε κάποια άλλη σχέση κοινωνική; Αποκτήσατε κάποια φιλία;
Λ. ΚΑΣΙΩΝΗΣ: Αναπτύχθηκε μια φιλία, κάναμε πολύ παρέα, ήμασταν και μακρινοί συγγενείς από τη γυναίκα μου.
Γ. ΖΟΥΛΑΣ: Μπορείτε να μου πείτε το είδος της συγγένειας;
Λ. ΚΑΣΙΩΝΗΣ: Μακρινός ξάδελφος της γυναίκας μου.
Γ. ΖΟΥΛΑΣ: Τι κοινωνικές συναναστροφές είχατε μαζί με το Θωμά Σερίφη στο διάστημα αυτό;
Λ. ΚΑΣΙΩΝΗΣ: Είχαμε οικογενειακές σχέσεις, ερχόταν σπίτι μου, τον αγαπούσαν πολύ τα παιδιά μου, έπαιζαν μαζί, βγαίναμε έξω σε ταβέρνες.
Γ. ΖΟΥΛΑΣ: Μόνο εξ αιτίας της σχέσης αυτής είχε αναπτυχθεί η φιλία σας αυτή, ή υπάρχουν και κάποια χαρακτηριστικά; Θα ήθελα να μου τα περιγράψετε όσον αφορά το χαρακτήρα και το ποιόν αυτού του ανθρώπου.
Λ. ΚΑΣΙΩΝΗΣ: Μου άρεσε γιατί ήταν έντιμος άνθρωπος, ήταν πολύ εργατικός.
Γ. ΖΟΥΛΑΣ: Όταν λέτε πολύ εργατικός, μπορείτε να μας πείτε κάτι παραπάνω;
Λ. ΚΑΣΙΩΝΗΣ: Δούλευε δυο δουλειές συγχρόνως. Δούλευε σε πρωινές δουλειές, το βράδυ στο μαγαζί και τώρα που είχε πάει στο ΕΑΣ ερχόταν το βράδυ και βοηθούσε στο μαγαζί.
Γ. ΖΟΥΛΑΣ: Ήταν πολύ εργατικός. Ξέρετε για ποιο λόγο το έκανε αυτό;
Λ. ΚΑΣΙΩΝΗΣ: Γιατί ήταν άνθρωπος του μεροκάματου, δεν είχε άλλους πόρους να ζήσει, βοηθούσε την οικογένειά του.
Γ. ΖΟΥΛΑΣ: Στο χρονικό αυτό διάστημα ποιες είναι οι εντυπώσεις και των άλλων συναδέλφων ή του αφεντικού σας, ή των πελατών σας σχετικά;
Λ. ΚΑΣΙΩΝΗΣ: Οι πελάτες στο μαγαζί τον είχαν σε πολύ εκτίμηση γιατί ήταν πολύ καλός χαρακτήρας. Τον αγαπούσαν μπορώ να πω, το ίδιο και όλοι οι συνάδελφοι και το αφεντικό.
Γ. ΖΟΥΛΑΣ: Εκτός από την εργατικότητά του διακρίνατε τίποτα άλλο;
Λ. ΚΑΣΙΩΝΗΣ: Ήταν πολύ υπεύθυνος στην εργασία του.
Γ. ΖΟΥΛΑΣ: Δηλαδή;
Λ. ΚΑΣΙΩΝΗΣ: Ας πούμε τώρα που δούλευε σε λεωφορεία, όταν δεν είχε βάρδια ερχόταν στο μαγαζί. Όταν είχε την άλλη μέρα βάρδια στα λεωφορεία, ούτε μια μπύρα δεν έπινε επειδή το πρωί θα είχε δρομολόγιο για να είναι εντάξει απέναντι στη δουλειά του.
Γ. ΖΟΥΛΑΣ: Είχε κάποιες ευαισθησίες, είχε κάποιες ιδιαιτερότητες αυτός ο άνθρωπος ή ήταν ένας καθημερινός άνθρωπος;
Λ. ΚΑΣΙΩΝΗΣ: Ένας καθημερινός και φυσιολογικός άνθρωπος, όπως είμαστε όλοι.
Γ. ΖΟΥΛΑΣ: Τι εντύπωση σας δημιουργήθηκε όταν μάθατε ότι είναι κατηγορούμενος στη συγκεκριμένη υπόθεση;
Λ. ΚΑΣΙΩΝΗΣ: Μου φάνηκε παράξενο, δηλαδή το μόνο που μπόρεσα να σκεφτώ ήταν ότι τότε ίσως λόγω του νεαρού της ηλικίας του παρασύρθηκε.
Γ. ΖΟΥΛΑΣ: Στο διάστημα αυτής της φιλικής σχέσης είχατε μιλήσει ποτέ πολιτικά;
Λ. ΚΑΣΙΩΝΗΣ: 15 χρόνια που τον γνωρίζω δεν είχαμε κάνει καμία απολύτως πολιτική συζήτηση.
Γ. ΖΟΥΛΑΣ: Στο κοινωνικό του περίγυρο πως συμπεριφερόταν; Σας ερωτώ, διότι είστε ένας άνθρωπος που τον έχετε γνωρίσει πάρα πολύ καλά. Ήταν ευαίσθητος; Είχε κάποιες ακρότητες; Μπορούμε να πούμε ότι αυτός ο άνθρωπος παρασύρεται από κάποια πράγματα κάποια στιγμή;
Λ. ΚΑΣΙΩΝΗΣ: Ήταν ευαίσθητος.
Γ. ΖΟΥΛΑΣ: Ήταν ένας άνθρωπος που μπορεί να ζούσε στο κοινωνικό περιθώριο;
Λ. ΚΑΣΙΩΝΗΣ: Όχι.
Γ. ΖΟΥΛΑΣ: Είχε σεβασμό στην ανθρώπινη ζωή;
Λ. ΚΑΣΙΩΝΗΣ: Βέβαια.
Γ. ΖΟΥΛΑΣ: Είπατε από το ’88 μέχρι και σήμερα δούλευε. Θυμάστε να έχει λείψει ποτέ, έστω κι ένα βράδυ από τη συγκεκριμένη εργασία του;
Λ. ΚΑΣΙΩΝΗΣ: Όχι ποτέ. Ήταν υπεύθυνος, ήταν στην ώρα του πάντα.
Γ. ΖΟΥΛΑΣ: Μας επιβεβαιώνετε σας παρακαλώ περίπου ποια ώρα έφευγε από τη δουλειά;
Λ. ΚΑΣΙΩΝΗΣ: 4 το πρωί μπορεί και παραπάνω. Ανάλογα τη δουλειά βέβαια, αλλά πάντως 4 σίγουρα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: ¶μα δεν ήταν τακτικοί δεν τους παίρναμε στην Οργάνωση› μου είπε ο κ. Κουφοντίνας. Έπρεπε να είναι άψογοι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Να πάτε στην ευχή του Θεού.
Να προσέλθει ο κ. Γεώργιος Γερακάκης. Είστε ο κ. Γεώργιος Γερακάκης του Στέργιου, γεννηθήκατε στη Δυτική Γερμανία το ’67, κάτοικος στο Μαρούσι και υπάλληλος της ΕΘΕΛ.
Γ. ΓΕΡΑΚΑΚΗΣ: Ναι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: «Ορκίζομαι να πω την αλήθεια›.
Γ. ΓΕΡΑΚΑΚΗΣ: Ορκίζομαι.
Γ. ΖΟΥΛΑΣ: Κύριε μάρτυς από πότε γνωρίζετε τον Θωμά Σερίφη;
Γ. ΓΕΡΑΚΑΚΗΣ: Τον γνώρισα 1η Μάρτη του 2000 που μπήκαμε μαζί συνεργάτες στη δουλειά. Εγώ εργαζόμουν ήδη.
Γ. ΖΟΥΛΑΣ: Από πότε;
Γ. ΓΕΡΑΚΑΚΗΣ: Από τον Αύγουστο του 1996.
Γ. ΖΟΥΛΑΣ: Και σας τον έφεραν ως συνεργάτη;
Γ. ΓΕΡΑΚΑΚΗΣ: Ναι.
Γ. ΖΟΥΛΑΣ: Πως να δουλέψετε; Τι εννοείτε με την έννοια συνεργάτη;
Γ. ΓΕΡΑΚΑΚΗΣ: Συνεργάτης στη συγκεκριμένη δουλειά είναι δύο βάρδιες σ’ ένα λεωφορείο ο ένας είναι πρωινός και ο άλλος απογευματινός. Εγώ έλειπα σε άδεια και με το που γύρισα από την άδεια ο καινούριος μου συνεργάτης ήταν ο Θωμάς Σερίφης.
Γ. ΖΟΥΛΑΣ: Δηλαδή δουλεύατε μαζί σε δύο βάρδιες στο ίδιο το λεωφορείο.
Γ. ΓΕΡΑΚΑΚΗΣ: Ναι ο ένας πρωί ο άλλος απόγευμα και εναλλάξ. Τη μια βδομάδα ο ένας πρωινός την άλλη ο άλλος.
Γ. ΖΟΥΛΑΣ: Μπορείτε να μου πείτε κάποια πράγματα περισσότερο για το χαρακτήρα του συνεργάτη σας στο σύντομο χρονικό διάστημα που τον γνωρίζετε;
Γ. ΓΕΡΑΚΑΚΗΣ: Με το που γνωριστήκαμε ξεκινήσαμε μια άψογη συνεργασία στο θέμα της δουλειάς.
Γ. ΖΟΥΛΑΣ: Που το στηρίζετε αυτό;
Γ. ΓΕΡΑΚΑΚΗΣ: Γιατί εγώ την δουλειά την ξέρω από πιο παλιά. Ήταν ό,τι καλύτερο μπορούσε να μου τύχει σαν συνεργάτης. Αλλάζαμε στα τέρματα, ο πρωινός έκανε μισό δρομολόγιο νωρίτερα, ερχόταν ο απογευματινός τον άλλαζε, αλλάζαμε αυτοκίνητα, μηχανάκια που είναι σημαντική στη δουλειά μας γιατί αλλού πιάνουμε δουλειά, αλλού σχολάμε και αν δεν έχεις κάποιον να συνεργάζεσαι καλά, τρως τουλάχιστον 3 ώρες κάθε μέρα επιπλέον.
Από εκεί και πέρα όταν γνωριστήκαμε μετά από 1,5 μήνα που άρχισαν να γίνονται οι σχέσεις μας πιο φιλικές, να μην είναι πλέον στο στάδιο μόνο της συνεργασίας, πολλές φορές -είχα νιώσει πολύ άσχημα- ήμουν εγώ πρωινός και ήταν να με αλλάξει 12 η ώρα αλλά ερχόταν πολύ συχνά από τις 10 η ώρα και μου έλεγε «Γιώργο φύγε› του λέω «ρε Θωμά γιατί;› μου λέει «έχεις οικογένεια, έχεις παιδιά, εγώ έτσι κι αλλιώς ξύπνησα δεν είχα να κάνω τίποτα στο σπίτι, σήκω φύγε και πήγαινε σπίτι σου›. Δηλαδή με είχε αφήσει άφωνο πάρα πολλές φορές.
Γ. ΖΟΥΛΑΣ: Αναπτύχθηκε κάποια φιλική σχέση μεταξύ σας;
Γ. ΓΕΡΑΚΑΚΗΣ: Φυσικά.
Γ. ΖΟΥΛΑΣ: Κάποιες κοινωνικές εκδηλώσεις αργότερα;
Γ. ΓΕΡΑΚΑΚΗΣ: Ναι πάρα πολλές. Δυο φορές είχαμε ανέβει εγώ και η οικογένειά μου στο χωριό του.
Γ. ΖΟΥΛΑΣ: Ποιο είναι το χωριό του;
Γ. ΓΕΡΑΚΑΚΗΣ: Μορφάτι Θεσπρωτίας. Είχαμε ανέβει μια φορά για ένα πενταήμερο στο δικό μου το χωριό, είχαμε πάει στο εξοχικό μου, ερχόταν πολύ συχνά στο σπίτι, τον καλούσαμε γιατί η συμπάθεια δεν ήταν μόνο από πλευράς μου ήταν και από την πλευρά της γυναίκας μου και επειδή ξέραμε ότι δεν ήταν παντρεμένος κάποια Σαββατοκύριακα τον καλούσαμε και όσες φορές μπορούσε, γιατί δούλευε 2 δουλειές ερχόταν σπίτι για φαγητό, ή για ποτό το βράδυ.
