Ανεπίσημα πρακτικά δίκης 17Ν (16/07/2003) Μέρος 5/7

Τετάρτη, 16 Ιουλίου 2003 20:04
A- A A+

Κ. ΧΡΥΣΙΚΟΠΟΥΛΟΣ: Μπορεί να λειτουργήσει ένα τέτοιο προφίλ σε μια τέτοια Οργάνωση σαν τη ΛΕΑ, οι άλλοι που συμμετείχατε, εσείς κ. Σκαρπαλέζο που συμμετείχατε. Εσείς συμμετείχατε για να παίρνετε εντολές από κάποιον και να τις εκτελείτε; Γι’ αυτό συμμετείχατε στην Οργάνωση;

Δ. ΣΚΑΡΠΑΛΕΖΟΣ: Σε μια κοινωνία παίρνουμε εντολές. Δεν πάμε σε μια Οργάνωση για να πάρουμε κι άλλες.

Κ. ΧΡΥΣΙΚΟΠΟΥΛΟΣ: Ακριβώς έτσι. Και σε μια Οργάνωση σαν τη ΛΕΑ. Επειδή είστε ο άνθρωπος που έχετε ζήσει τα γεγονότα εγώ θα ρωτήσω και θα επιμείνω σε αυτό το θέμα. Ιατρόπουλος, ως μέλος της ΛΕΑ ή της 29 Μάη, ως φίλος σας που να είναι φίλος και να ξέρει και τον κ. Στάικο παράδειγμα, τον Κισαρατζή υπήρξε;

Δ. ΣΚΑΡΠΑΛΕΖΟΣ: Όχι.

Κ. ΧΡΥΣΙΚΟΠΟΥΛΟΣ: Αυτό το όνομα Ιατρόπουλος αναφέρεται στον κ. Γιωτόπουλο;

Δ. ΣΚΑΡΠΑΛΕΖΟΣ: Είμαι πεπεισμένος ότι δεδομένων των όσων ήξερα, το Γιατρόπουλος είναι ο Γιωτόπουλος με τον ίδιο τρόπο που όταν κάποιοι Γάλλοι συνάδελφοί μου «Ο Σκαφαλόπουλος να μιλήσει› πρόκειται περί εμού. Αυτό έχω να σας πω.

Κ. ΧΡΥΣΙΚΟΠΟΥΛΟΣ: Χτες καταθέτοντας είπατε –και κάνω χρήση κ. Πρόεδρε της απόφασης που έχει κατατεθεί ούτως ή άλλως στη δικογραφία- ότι σε σχέση με την 29 Μάη αναφέρατε κάποια ονόματα που είχαν συλληφθεί, υπήρχε και κάποιος Γούλας, Στάτσης, Χλωρός? Τα λέει η απόφαση αυτά τα ονόματα δεν τα έχω βρει εγώ. Αυτοί είχαν συλληφθεί πριν απαγγελθεί κατηγορία κατά Κυριακίδη, Γιατρόπουλο και Στάικο;

Δ. ΣΚΑΡΠΑΛΕΖΟΣ: Υποθέτω. Το ποια μέρα συνελήφθηκαν οι άνθρωποι δεν το ξέρω.

Κ. ΧΡΥΣΙΚΟΠΟΥΛΟΣ: Ο κ. Γιωτόπουλος από όσους ήσασταν στη Γαλλία ήταν αυτός που είχε κατέβει στην Ελλάδα;

Δ. ΣΚΑΡΠΑΛΕΖΟΣ: Δεν ήταν ο μόνος. Υπήρχαν πολλοί άνθρωποι που κατέβαιναν στην Ελλάδα.

Κ. ΧΡΥΣΙΚΟΠΟΥΛΟΣ: Ήταν ένας από αυτούς.

Δ. ΣΚΑΡΠΑΛΕΖΟΣ: Ναι. Εγώ δεν ήμουν.

Κ. ΧΡΥΣΙΚΟΠΟΥΛΟΣ: Ήταν όμως ο Γιωτόπουλος ένας από αυτούς που είχαν κατέβει.

Δ. ΣΚΑΡΠΑΛΕΖΟΣ: Σίγουρα.

Κ. ΧΡΥΣΙΚΟΠΟΥΛΟΣ: Εσείς ήσασταν ο μοναδικός Έλληνας –δεν ξέρω αν υπάρχει άλλος- που έκανε φυλακή στη Γαλλία για την αντιστασιακή του δράση.

Δ. ΣΚΑΡΠΑΛΕΖΟΣ: Μάλιστα.

Κ. ΧΡΥΣΙΚΟΠΟΥΛΟΣ: Το ’71 πήγατε στη φυλακή δεν ήσασταν στα καφενεία?

Δ. ΣΚΑΡΠΑΛΕΖΟΣ: Είχαμε και στη φυλακή ένα κυλικείο στο οποίο μπορούσαμε που και που να πιούμε ένα καφέ.

(Διαλογικές συζητήσεις)

Δ. ΣΚΑΡΠΑΛΕΖΟΣ: Από κάπου πρέπει να τους μεταφέρεις τους πυροκροτητές. Δεν υπήρχε Ανώνυμος Εταιρεία Κατασκευής Πυροκροτητών στην Ελλάδα επίσημη που να μπορούμε να πάμε να πάρουμε τους πυροκροτητές με δελτίο.

(Διαλογικές συζητήσεις)

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Παρατήρησα ότι οι συνήγοροι υπεράσπισης δεν διέκοψαν κανέναν. Δεν το είπα για σας κ. Εισαγγελέα.

ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: (Εκτός μικροφώνου)

Κ. ΧΡΥΣΙΚΟΠΟΥΛΟΣ: Απόφαση για ποιο πράγμα, ότι έκανε φυλακή ο κ. Σκαρπαλέζος; Το αμφισβητείτε εσείς αν δεν δείτε την απόφαση; Αν θέλετε πέστε μου.

Δ. ΣΚΑΡΠΑΛΕΖΟΣ: Επειδή ακριβώς δεν ήθελα να τραβήξω κανένα όφελος και να πω «κοιτάξτε, με έβαλαν μέσα› δεν την έχω κρατήσει. Την έχω χάσει αλλά τώρα άμα θέλετε και αυτό να μην το πιστέψετε πάει να πει ότι δεν έχω λόγο να είναι μάρτυρας γιατί ότι πω θα είναι κατά σύμβαση ψέμα.

Κ. ΧΡΥΣΙΚΟΠΟΥΛΟΣ: Εκτός από σας μετά κάλεσαν και άλλον στην ανάκριση;

Δ. ΣΚΑΡΠΑΛΕΖΟΣ: Βέβαια.

Κ. ΧΡΥΣΙΚΟΠΟΥΛΟΣ: Ποιον κάλεσαν;

Δ. ΣΚΑΡΠΑΛΕΖΟΣ: Τον κ. Αναγνωστόπουλο Βίκτορα.

Κ. ΧΡΥΣΙΚΟΠΟΥΛΟΣ: Η δικαστική σας περιπέτεια πότε τελείωσε; Πότε σας επιβλήθηκαν οι δύο μήνες; Γιατί ήσασταν στην αρχή στην φυλακή υπόδικος και κάποια στιγμή δικαστήκατε. Πότε δικαστήκατε;

Δ. ΣΚΑΡΠΑΛΕΖΟΣ: Νομίζω το ΄74 ή το ΄75. Δεν θυμάμαι καλά. Νομίζω το ΄74 γιατί εν τω μεταξύ πρέπει να είναι γνωστό ότι υπήρχε ένα γενικό κίνημα συμπάθειας στην ελληνική αντίσταση το οποίο είχε φτάσει μέχρι και τους κόλπους της εξουσίας. Εμένα με υποστήριξε για να βγω από την φυλακή ο Πρόεδρος του Πανεπιστημίου μου του οποίου η γυναίκα κατόπιν ήταν η Πρόεδρος του Κόμματος του Σιράκ. Δηλαδή υπήρχε μία γενική τάση ότι αυτούς τους ανθρώπους που παλεύουν εναντίον ενός φασιστικού καθεστώτος δεν υπάρχει λόγος να τους ταλαιπωρούμε υπέρ του δέοντος. Πρέπει όμως να πω ότι δεν είχαμε καταλάβει τότε, το κατάλαβα σιγά-σιγά σε ποιο βαθμό η Γαλλία δεν θέλησε να μας καρφώσει στην χούντα.

Κ. ΧΡΥΣΙΚΟΠΟΥΛΟΣ: Κύριε μάρτυς, εσείς είπατε ότι από το ΄75 και μετά δεν ξανασυναντήσατε τον κ. Γιωτόπουλο. Είναι ο μόνος ο κ. Γιωτόπουλος τον οποίο δεν συναντήσατε από το ΄75 και μετά ή και άλλους συντρόφους εκείνης της εποχής δεν τους είδατε;

Δ. ΣΚΑΡΠΑΛΕΖΟΣ: Τους περισσότερους συντρόφους εκείνης της εποχής δεν τους ξαναείδα ιδίως όσους δεν παρεπιδημούσαν στους χώρους που ζούσα στο Παρίσι. Υπήρξε μία μεγάλη περίοδος το ΄75 και μου είπατε να μην μιλάω για τον εαυτό μου, για να απαντήσω στην ερώτηση, θέλω να δώσω μία εικόνα του τί αλλαγή έγινε στην ζωή μου το ΄75. Παντρεύομαι, κάνω παιδί και αρχίζω να προσπαθώ να τελειώσω το Διδακτορικό.

Κ. ΧΡΥΣΙΚΟΠΟΥΛΟΣ: Τα έχετε πει, δεν θέλω να τα επαναλάβετε αυτά.

Δ. ΣΚΑΡΠΑΛΕΖΟΣ: Αυτή η περίοδος βοήθησε να χαθούν οι φιλικές και κοινωνικές θέσεις με πολλά άτομα. Αυτό ήθελα να πω.

Κ. ΧΡΥΣΙΚΟΠΟΥΛΟΣ: Δεν είναι μόνο με τον κ. Γιωτόπουλο.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Το κατάλαβα, το είχατε πει με σαφέστατο τρόπο.

Κ. ΧΡΥΣΙΚΟΠΟΥΛΟΣ: Την διευκρίνηση έκανα κ. Πρόεδρε για να διευκρινίσω ότι ήταν και με άλλους.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Για να είναι Μαθηματικός είναι σαφέστατος.

Κ. ΧΡΥΣΙΚΟΠΟΥΛΟΣ: Κύριε μάρτυς, μετά το ΄75 έγινε κάποια επίσκεψη σε σας πράκτορα κάποιας υπηρεσίας, σας επισκέφθηκε, πότε, τί σας είπε;

Δ. ΣΚΑΡΠΑΛΕΖΟΣ: Και πάλι θα σας πω και θα μου πείτε «δεν θυμάστε ακριβώς πότε›, δεν θυμάμαι ακριβώς πότε. Θα σας πω σε ποια περίοδο. Εγώ εδώ και κάμποσο καιρό έχω αναπτύξει μια συνεργασία με κάποιο Σέρβο Μαθηματικό και θυμάμαι ότι ανάμεσα από μία επιστροφή μου από την Σερβία και μία περίοδο που θα ερχόταν αυτός ο μαθηματικός να συνεργαστούμε στο Παρίσι μου εμφανίζεται, μου τηλεφωνεί πρώτα ένας ¶γγλος με πολύ ευγένεια «Κύριε Καθηγητά, Κύριε Καθηγητά› και μου λέει ότι θέλει να με ρωτήσει για ένα ιστορικό πράγμα. Λέω «τί θέλετε›. «Θα σας ρωτήσω για κάποιο άτομο› λέει. Του λέω «πείτε μου για ποιο άτομο και για ποιο λόγο›. Μου λέει «δεν μπορώ να σας πω από το τηλέφωνο›. Του λέω «δεν μιλάω με τέτοιου είδους προδιαγραφές. Χαίρετε›.

Την άλλη μέρα στο γραφείο βλέπω να έρχεται πάλι ένας ευγενέστατος ελληνόφων με ελαφρά αγγλική προφορά κύριος «Χαίρετε κ. Καθηγητά, ένοιωσα άσχημα που δεν σας είπα περί τίνος πρόκειται. Πρόκειται για τον κ. Γιωτόπουλο.

ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Αυτό πότε έγινε είπατε;

Δ. ΣΚΑΡΠΑΛΕΖΟΣ: Περίπου ανάμεσα Απρίλη και Μάη το 2002. Δεν μπορώ να σας πω την ημερομηνία. Τί μου λέει; Στην πρώτη φάση είναι «είμαι ιστορικός, θέλουμε να καταλάβουμε τί έγινε, πώς αυτός και πού είναι κλπ›. Μετά κάποια στιγμή μου λέει «να σας πω ότι υπάρχει ένα θέμα ότι έχει κατασυκοφαντηθεί η αντίσταση εναντίον της χούντας. Εμείς την σεβόμαστε αλλά υπάρχει ένα θέμα ότι πρέπει να αποσυνδεθεί τέλος πάντων η υπόθεση της αντίστασης με την υπόθεση της 17Ν, άρα να πιάσουμε την 17Ν να σώσουμε την τιμή της αντίστασης. Είμαστε πεπεισμένοι εμείς ότι ο συγκεκριμένος κ. Γιωτόπουλος είναι αυτός που έπαιξε στην Οργάνωση 17Ν›. Του λέω «από πού το συμπεράνατε›. Λέει ότι «εμείς μελετήσαμε τα κείμενα, σκεφτήκαμε, ψάξαμε. Σας λέω ότι είμαστε πια πεπεισμένοι›.

Εγώ του είπα την άποψή μου με τί άλλο τρόπο θα μπορούσε να είχαν βγει, με τί χιλιάδες άλλους τρόπους θα μπορούσε να είχε βγει η 17Ν, ότι δεν είναι καθαρά πράγματα. Μου λέει «καταλαβαίνετε, με συγχωρείτε που σας ενοχλώ, ήταν φίλος μου ο Σόντερς κλπ, κλπ›. Του λέω «καταλαβαίνω, συμπαθώ τον πόνο σας αλλά σας παρακαλώ μην με ενοχλείτε άλλο›. Κάπως έτσι τελείωσε αυτή η συνάντηση. Έμαθα όταν ήρθα στην Ελλάδα ότι και άλλοι παρενοχλήθηκαν από ένα άτομο του οποίου η παρουσίαση ήταν περίπου όμοια. Θυμάμαι μάλιστα ότι είχε και την ευγένεια να μου δώσει και το όνομά του αλλά εγώ θυμάμαι ότι στα νεύρα μου το πέταξα.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν ήταν λίγο αγαθός άνθρωπος αυτός για να ανήκει σε Μυστικές Υπηρεσίες; «Καλημέρα σας, τον ξέρετε τον κ. Γιωτόπουλο› και να αρχίσει για την αντίσταση. Γιατί να μην σας πει ότι «είμαι ιστορικός, κάνω μία έρευνα.

Δ. ΣΚΑΡΠΑΛΕΖΟΣ: Το είπε, αυτό δεν έπιασε.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: «Να σας συστήσω την βοηθό μου› και να είναι και ωραία η βοηθός μου και να αρχίσω εκεί πέρα να σας βάζω, να σας λέω τις ιστορίες μου, ότι «ξέρετε κάνουμε μία έρευνα για την αντίσταση και ψάχνουμε να βρούμε. Εκείνη την εποχή μάθαμε ότι εδώ η Γαλλία είχε βοηθήσει, τί θα μας πείτε, έχουμε χάσει τα πάντα, δεν ξέρουμε› και να σας πει και ορισμένα στοιχεία να φαίνεται ότι κάτι έχουν ακούσει, «θα έρθουμε σε επαφή και με τον κύριο τάδε›, δεν θα ήταν πιο έξυπνο να το κάνει ένας των Μυστικών Υπηρεσιών που εγώ που δεν είμαι στο σκέφτηκα. Χαζός ήταν ο τρόπος.

Δ. ΣΚΑΡΠΑΛΕΖΟΣ: Όχι τόσο.

Κ. ΧΡΥΣΙΚΟΠΟΥΛΟΣ: Καθόλου χαζός κ. Πρόεδρε.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Έτσι κατευθείαν;

Κ. ΧΡΥΣΙΚΟΠΟΥΛΟΣ: Διόλου χαζός.

Δ. ΣΚΑΡΠΑΛΕΖΟΣ: Τον καταλαβαίνω τον κ. Πρόεδρο γιατί κι εμένα έτσι μου φάνηκε. Αλλά το θέμα είναι ότι στην αρχή σκέφτηκα «πραγματικά τον ψάχνουν, γιατί ήρθε;›. Εν τω μεταξύ έμαθα ότι και μια σειρά από άλλα άτομα στην Ελλάδα τους έγιναν αντίστοιχες προσεγγίσεις οι οποίες δεν είχαν όλες το ίδιο μοντέλο.

ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Πώς το μάθατε;

Δ. ΣΚΑΡΠΑΛΕΖΟΣ: Όταν μετά βγήκαν οι ιστορίες με το όνομά μου ήρθα σε επαφές με άλλο κόσμο και έμαθα «κι εμένα τα ίδια μου έκαναν›.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Χοντροειδές πάντως.....

Δ. ΣΚΑΡΠΑΛΕΖΟΣ: Θέλω να σας πω ότι η ιστορία που έγινε το καλοκαίρι πλησίασε κόσμο που είχαν χάσει πια τις επαφές μεταξύ τους.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Είναι η ώρα φαγητού για τους κρατουμένους. Θα κάνουμε μισή ώρα διακοπή. Πρέπει να σεβόμαστε όλον τον κόσμο.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Επαναλαμβάνεται η συνεδρίαση που είχε διακοπεί. Ελάτε κύριε Σπαρπαλέζο.

Ι. ΡΑΧΙΩΤΗΣ: Μόνο δυο θεματάκια θέλω. Για την ΛΕΑ ήθελα να σας ρωτήσω ακόμα το εξής. Γι’ αυτές τις οργανώσεις έχει γίνει μια συζήτηση στη δίκη για την ένοπλη προπαγάνδα, για την ένοπλη δράση τους. Η ερώτησή μου είναι, εκεί εξαντλείτο η δραστηριότητα της ΛΕΑ; Αυτό ήταν το κύριο χαρακτηριστικό της;

Δ. ΣΚΑΡΠΑΛΕΖΟΣ: Όχι. Εμείς θέλαμε να προωθήσουμε μια άποψη του τι είδους κοινωνία θέλουμε, μετά την πτώση της χούντας. Την άποψη αυτή την προωθούσαμε με κείμενα, την προπαγανδίζαμε μέσω των πράξεων, αλλά αυτές οι πράξεις δεν ήταν το μοναδικό κέντρο?αυτοδιαχειριζόμενη λαϊκή εξουσία όπου να μην υπάρχει η κυριαρχία του κεφαλαίου, να μην υπάρχει η κυριαρχία του ξένου παράγοντα και όπου οι αποφάσεις του λαού να είναι στα κεντρικά ζητήματα και όχι στα ζητήματα?

Ι. ΡΑΧΙΩΤΗΣ: Τα έχουν γράψει αυτά που αναγνώσατε κύριε Εισαγγελέα.

Δ. ΣΚΑΡΠΑΛΕΖΟΣ:? Και νομίζω ότι δεν ήταν οι βίλες το πρόβλημα, ήταν η δύναμη στο Χρηματιστήριο το πρόβλημα. Οι βίλες ήταν δευτερεύον.

Ι. ΡΑΧΙΩΤΗΣ: ¶λλες δραστηριότητες ανάπτυξε; Εννοώ εκδοτική δραστηριότητα?

Δ. ΣΚΑΡΠΑΛΕΖΟΣ: Είχαμε αυτό που θα έλεγα σε εκείνες τις συνθήκες υποδόρια πολιτική δραστηριότητα, που σημαίνει, να περνάς κάποια κείμενα σε συζητήσεις με άλλους συναγωνιστές άλλων παρατάξεων, να προωθούνται κάποιες απόψεις τις οποίες τις έλεγαν όχι μόνο τα μέλη της Οργάνωσής μας, παρόμοιες απόψεις είχαν και μέλη άλλων οργανώσεων και παρόμοιες απόψεις είχαν περιέργως πώς, ή ας το πούμε και η 20η Οκτώβρη και ένα κομμάτι του Πατριωτικού Μετώπου. Δηλαδή περιέργως πώς αυτές τις απόψεις ας το πούμε τις αντι-ιμπεριαλιστικές αλλά όχι με τον κλασικό τρόπο κομμουνιστικές, είχαν οι περισσότεροι από τους ανθρώπους που παρενοχλήθηκαν τον καιρό που έγιναν όλα αυτά. Από το ’75 μέχρι σήμερα οι άνθρωποι που έχουν παρενοχληθεί περίπου, περίπου λέω, την ίδια διάθεση είχαν.

Και απ’ ότι έχω καταλάβει αυτό αντιστοιχούσε γιατί δεν ήταν ότι εμείς τα λέγαμε και τα ακολουθούσαν οι άλλοι. Εμείς τα λέγαμε δεν είμαστε οι μόνοι που τα λέγαμε αυτά. Και αντιστοιχεί στο αίτημα και στη συνείδηση ενός σημαντικού κομματιού του ελληνικού λαού. Και αυτό από πάρα πολύ καιρό.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τον αυτοδιαχειριζόμενο θέλει ένα σημαντικό κομμάτι του ελληνικού λαού;

Δ. ΣΚΑΡΠΑΛΕΖΟΣ: Με συγχωρείτε όταν συζητάμε, γιατί είμαι στενοχωρημένος που δεν πετύχαμε στο κίνημά μας;

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Γιατί δεν κατεβαίνατε στις εκλογές εδώ να δούμε; Το αυτοδιαχειριζόμενο λέω το δικό σας όχι της 17Ν το δικό σας.

Δ. ΣΚΑΡΠΑΛΕΖΟΣ: Η αποτυχία μας έχει υπάρξει μια απ’ ότι άκουσα ένα είδος ας πούμε σφυγμομέτρησης περί της 17Ν, που έλεγε ότι περίπου 20% συμφωνούσανε με τους πολιτικούς της στόχους, όχι με την μέθοδο που είχε και αυτό που είναι χαρακτηριστικό είναι αυτά τα ποσοστά, δεν ήταν πολύ διαφορετικά από κάθε κόμμα.

Δηλαδή βλέπαμε ένα 20% της Νέας Δημοκρατίας, 22% του ΠΑΣΟΚ, λίγο παραπάνω στο Κομμουνιστικό Κόμμα, που σημαίνει ότι κάποιου τέτοιου είδους πόθοι, είναι διάχυτοι στον ελληνικό λαό. Την ώρα που θα πάνε να ψηφίσουν, υπάρχει η διαδικασία στη κακή κατάσταση που ήμαστε, ποιος θα μας κάνει λιγότερο κακό, ή ποιος θα μας βάλει την Καλλιόπη στη δουλειά. Αυτά τα δυο. Ποιος θα μας κάνει λιγότερο κακό και ποιος θα βρει δουλειά για την Καλλιόπη. Οπότε η εκλογική σύγκρουση δεν αντιστοιχεί πάντα με την σύγκρουση των απόψεων. Γι’ αυτό μίλησα πριν για διπλό.

Ι. ΡΑΧΙΩΤΗΣ: Έγινε προσπάθεια να συγκροτηθεί ένα πολιτικό κόμμα, αυτού του ρεύματος που ήταν οι αντιστασιακές οργανώσεις;

Δ. ΣΚΑΡΠΑΛΕΖΟΣ: Αυτή η προσπάθεια έγινε και απέτυχε. Και σας λέω ότι ένας λόγος που πολλοί πήγαμε στα σπίτια μας, απογοητευμένοι, άλλοι λιγότερο απογοητευμένοι συνέχισαν, μέσω μαζικού κινήματος και μέσω μικροκομμάτων, άλλοι οπωσδήποτε απογοητευμένοι είπαν περιμένουμε, δεν μας παίρνει και αναπτύχθηκε ένα είδος αριστερής κριτικής της κοινωνίας, αλλά που δεν βλέπεις, έτσι που πήγαν τα πράγματα για απρόσμενους λόγους τι μπορείς να κάνεις.

Ι. ΡΑΧΙΩΤΗΣ: Η στόχευση δηλαδή ήταν η νόμιμη ένταξη για να το πω έτσι στην πολιτική πάλη;

Δ. ΣΚΑΡΠΑΛΕΖΟΣ: Η νόμιμη ένταξη στην πολιτική πάλη αλλά με τα μάτια ανοιχτά, μη μας ξανακάνουν την δουλειά του ’67.

Ι. ΡΑΧΙΩΤΗΣ: Ένα δεύτερο πράγμα ήθελα να σας ρωτήσω, άσχετο τώρα με την ιστορία της ΛΕΑ. Είπατε ότι και εσείς φωτογραφηθήκατε ως υπαρχηγός της 17Ν και τα σχετικά όλα. Αυτά είναι και γνωστά και από τον Τύπο όλα αυτά τα πράγματα. Εγώ ήθελα να σας ρωτήσω το εξής όμως γύρω απ’ αυτά, με τι στοιχεία εσείς; Μόνο με το παρελθόν. Δηλαδή εάν τελικά υπήρχε μια κατηγορία και ήσαστε και εσείς εδώ πέρα, με τι θα σας δικάζανε με το παρελθόν σας, ότι συμμετείχατε στην ίδια οργάνωση με τον Γιωτόπουλο;

Δ. ΣΚΑΡΠΑΛΕΖΟΣ: Θα άρχισαν από εκεί, ενδεχόμενα θα κατασκεύαζαν στοιχεία. Μπορώ να σας πω ότι πιστεύω ότι εν μέρει φθηνά την γλίτωσα. Παραδείγματος χάρη το άτομο που έκανε το συγκινητικό γράμμα το οποίο διαβάσατε, είχε βγει με την πλάτη στα κανάλια κάποια στιγμή και είπε ότι είχε δει να ανεβαίνει ο Σάββας Ξηρός στο κτήμα μου. Δηλαδή υπήρχαν ημι-μαρτυρίες, υπονοούμενα, τα οποία θα μπορούσαν αυτή τη στιγμή να είμαι και εγώ εκεί και το κτηματάκι στα χέρια του αντιδίκου.

Ι. ΡΑΧΙΩΤΗΣ: Ενδεχομένως θα είχαμε μια αναγνώριση εδώ, ότι σας είδαν να κάνετε παρέα με τον Ξηρό, γιατί ειπώθηκαν το καλοκαίρι αυτά, κάπως έτσι κτίστηκαν τα στοιχεία, δεν βγήκαν εκ του μη όντος, πρώτα βγαίνανε στην τηλεόραση και μετά στις δικογραφίες.

Δ. ΣΚΑΡΠΑΛΕΖΟΣ: Το θέμα είναι ότι νομίζω ότι την γλίτωσα, εκτός των άλλων, γιατί είχα και κάποια παρακολούθηση, δηλαδή επί ένα μήνα καταλάβαινα ότι όταν πήγαινα με το ποδήλατο κάποιο μηχανάκι ήταν πίσω μου, έστριβα με το ποδήλατο νάτο το ίδιο μηχανάκι λίγο πιο ύστερα. Λοιπόν ήξερα ότι παρακολουθούμαι, ήξερα ότι επίσης ενδεχόμενα νομίζω ότι εάν οι κατηγορίες που ειπώθηκαν είχαν ας πούμε στηθεί καλύτερα θα ήμουν ίσως?

Ι. ΡΑΧΙΩΤΗΣ: Αναφέρθηκε και ότι δώσατε άσυλο στον Κουφοντίνα το διάστημα πριν παραδοθεί;

Δ. ΣΚΑΡΠΑΛΕΖΟΣ: Αναφέρθηκαν με υστερική φωνή, «αυτοί οι κύριοι μαζευόντουσαν στο σπίτι του Σκαρπα?.ζου› για να μην υπάρξει συκοφαντική δυσφήμιση εις βάρος του καναλιού. Υπήρξαν ένα ολόκληρο θέατρο, το οποίο παίχτηκε επανειλημμένως εις βάρος μου και το οποίο επικεντρώθηκε κάποια στιγμή ότι θα ήμουν η γιάφκα της Αίγινας για τον Κουφοντίνα και εμείς τον βρήκαμε, το κανάλι μας είναι πρώτο και πάει λέγοντας.

Ι. ΡΑΧΙΩΤΗΣ: Δεν έχω άλλη ερώτηση ευχαριστώ.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κύριε Σκαρπαλέζο σας ευχαριστούμε μπορείτε να φύγετε. Ο κ. Ζουράρις Κωνσταντίνος έχει σειρά. Προηγουμένως όμως να ακούσουμε τα σχόλια των κ. συνηγόρων.

Ι. ΓΙΑΝΝΙΔΗΣ: Κύριε Πρόεδρε με συγχωρείτε, εγώ θέλω να κάνω ένα σχόλιο και να φύγω. Διότι δεν μπορώ να προδικάσω βεβαίως, εάν το σχόλιό μου θα είναι κατάλληλον και για τις επόμενες καταθέσεις, ελπίζω ότι δεν θα είναι. ¶λλωστε η υπεράσπιση έχει δικαίωμα να μιλήσει πάντα τελευταία και να διορθώσει όσα λάθη κάνουμε.

Κατά την άποψή σας, κατά την δική μου άποψη η μαρτυρία του κ. Σκαρπαλέζου, πάσχει. Και λυπούμαι που το λέω, την θεωρώ αναξιόπιστη. Την θεωρώ δε αναξιόπιστη για τους εξής λόγους. Είναι η τελευταία μέχρι στιγμής, από μια σειρά μαρτύρων του κ. Γιωτόπουλου, οι οποίες παρουσιάζουν τα εξής κοινά χαρακτηριστικά, άπασες. Λαμβάνουν ορισμένα κρίσιμα που θα μπορούσαν να είναι κρίσιμα σημεία της κατηγορίας, ξεκινώντας από τον χαρακτήρα του κατηγορουμένου, συνεχίζοντας με την δράση του κατηγορουμένου τόσο στη Γαλλία όσο και με την ζωή του μετά εδώ, συνεχίζοντας με τον λόγο για τον οποίον κράτησε, όχι το πραγματικό του όνομα, αλλά ένα άλλο όνομα. Και όλα αυτά τα χρησιμοποιούν στα πλαίσια μιας συλλογιστικής, η οποία δεν στηρίζεται πουθενά, παρά σε μια αντιστροφή απλώς του κατηγορητηρίου.

Δηλαδή τα επιχειρήματα εκείνα τα οποία χρησιμοποιούνται από το κατηγορητήριο ή που πιθανολογούν οι μάρτυρες ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν για στήριξη του κατηγορητηρίου, αντιστρέφονται. Ότι δεν είναι έτσι, αλλά επειδή είναι έτσι τα πράγματα, γι’ αυτό επελέγη, γι’ αυτό χρησιμοποιήθηκε, γι’ αυτό εμφανίζεται αυτό το θέαμα. Όχι γιατί είναι αυτός.

Αλλά επειδή η μαρτυρία κύριε πρόεδρε και κύριοι δικαστές, δεν είναι συλλογιστικό παίγνιο, αλλά η μαρτυρία πρέπει να στρέφεται περί τα πραγματικά περιστατικά. Θεωρώ ότι δεν έχουν αποδεικτική αξία οι μάρτυρες στο βαθμό που δεν κάνουν τίποτα άλλο, από ένα συλλογιστικό παίγνιο.

Από εκεί και πέρα όταν τίθενται ενώπιον των όποιων αποδείξεων υπάρχουν σε βάρος του κατηγορουμένου, είτε αυτές είναι δακτυλικά αποτυπώματα, είτε είναι γραφολογικές εξετάσεις, είτε οτιδήποτε άλλο, η μόνιμη στάση τους είναι ότι αυτές είναι χαλκευμένες.

Εις ερώτηση δε γιατί είναι χαλκευμένες, υπάρχει πάλι μια πανομοιότυπη στάση η οποία αναφέρεται, εις τις φοβερές και τρομερές δυνατότητες της αυτοκρατορίας, των διωκτικών μηχανισμών κλπ. κλπ.

Αυτό όμως και πάλι δεν αποτελεί απόδειξη. Αυτό αποτελεί επίσης μια διήγηση, μια υπόθεση, μια εικασία, που καμία σχέση δεν έχει με αποδεικτικό μηχανισμό.

Φοβούμαι ότι η παρέλαση των μαρτύρων, οι οποίοι ασκούνται πέραν της υποστηρίξεως των οποιονδήποτε ιδεολογικών θέσεων, τις οποίες δεν τις κρίνω εδώ, αλλά ασκούνται σε συλλογιστικά πλαίσια μέχρι σημείου γελοιότητος, δηλαδή μέχρι σημείου να μας πουν, ότι θα έπρεπε να αναζητηθούν τα μέλη της 17Ν, σε αυτούς που έχουν ταυτότητα της Νέας Δημοκρατίας, διότι αυτό δεν ξέρω πώς αλλιώς να το χαρακτηρίσω, νομίζω ότι χωρίς να θέλω ευθέως να αμφισβητήσω την οποιαδήποτε καλή πίστη, αλλά πράγματι πρέπει να έχει κανείς καλή πίστη, για να αναζητήσει καλή πίστη σ’ αυτές τις μαρτυρίες, πρέπει να έχει περίσσευμα καλής πίστεως για να αναζητήσει καλή πίστη σ’ αυτές τις μαρτυρίες. Πιστεύω ότι αυτές οι μαρτυρίες, δεν κάνουν τίποτα άλλο, από το να επιβαρύνουν την θέση του κατηγορουμένου και να καταναλίσκουν το χρόνο όλων μας. Ευχαριστώ.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Υπάρχει κάποιος άλλος που θέλει να κάνει σχόλιο;

Σ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ: Κύριε Πρόεδρε, στην αναφορά του προλαλήσαντος συναδέλφου μου για τα πραγματικά περιστατικά, θα ήθελα να προσθέσω, ότι τα πραγματικά περιστατικά αφορούν την υπόθεση και τον άνθρωπο για τον οποίον έρχονται να υπερασπιστούν οι προσερχόμενοι.

Εγώ προσωπικά δεν είχα ουδεμία όρεξη να ακούσω την ιστορία της ζωής του κ. Σκαρπαλέζου που παρακολούθησα χθες και απέφυγα σήμερα και λόγω ενασχόλησης την οποία είχα. Δεν νομίζω ότι εδώ έρχεται ο καθένας να πει το πρόβλημά του, να μπει την εμπειρία του, και στο τέλος να πει και δυο κουβέντες για τον άνθρωπο για τον οποίον ήρθε. Αντίθετα θα πρέπει να περιοριστεί στο αντικείμενο για το οποίο προσέρχεται, ένα αυτό.

Το δεύτερο, δεν μου άρεσε ο ειρωνικός τρόπος με τον οποίο απευθύνθηκε ο μάρτυς προς την πολιτική αγωγή για τις ανώνυμες εταιρείες πυροκροτητών και δεν συνάδει με τη σοβαρότητα ανθρώπου ο οποίος περιέφερε στις διακοπές μια βαλίτσα πυροκροτητών και τις έβαζε στα δωμάτια συντηρητικών γυναικών, για να τις δουν οι μη συντηρητικές και εν συνεχεία να τις παραδώσουν στην Γαλλική Ασφάλεια.

Ακούστηκαν εδώ πράγματα, τα οποία μπορεί να δικαιολογήσει κανείς μόνο, εάν θεωρήσει ότι η μακρά παραμονή ορισμένων στη Γαλλία, τους έκανε να θεωρούν τους Έλληνες, κουτόφραγκους. Και εν πάση περιπτώσει δεν νομίζω ότι συνάδει της σοβαρότητος της συνεδριάσεως, να μας αναφέρεται ο προλαλήσας μάρτυς, στα τρίπτυχα που του μάθανε στο στρατό, χωρίς να τοποθετηθεί και αν απέστη των τριπτύχων ή ποιων σημείων αυτών και ποια ακολούθησε.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Θα παρακαλούσα να προσέχουμε λίγο, αυτό το τελευταίο. Λοιπόν ελάτε παρακαλώ.

Ε. ΒΟΖΕΜΠΕΡΓΚ: Κύριε Πρόεδρε, τουλάχιστον σ’ ότι αφορά την ομιλούσα, στα 20 χρόνια που δικηγορώ και στα ποινικά ακροατήρια, για πρώτη φορά πραγματικά, έχω να αντιμετωπίσω μάρτυρες υπεράσπισης, υπέρ προσωπικότητος κάποιου κατηγορουμένου, τον οποίον όμως έχουν να δουν για πάνω από 30 ή περίπου 30 χρόνια. Αυτό παρουσιάζεται πρώτη φορά.

Και βέβαια και ο καθηγητής κ. Σκαρπαλέζος, ήρθε εδώ, πέρα των θεωριών τις οποίες υιοθετεί και τις οποίες πρεσβεύει, και για τις οποίες δεν έχω άποψη, τον αφορούν και τον τιμώ σαν προσωπικότητα, σε ότι αφορά όμως την ουσία της υπόθεσης δεν γνώριζε τίποτα, άρα δεν είναι καν μάρτυρας γνώσεως στοιχείων. Σε ότι αφορά δε εις την προσωπικότητα του κ. Γιωτόπουλου, το μόνο που μπορούσε να διαβεβαιώσει στο Δικαστήριό σας, είναι για κάποια χαρακτηριστικά της προσωπικότητας συγκεκριμένου ανθρώπου που ήταν σε μετεφηβική ηλικία. Επομένως ένας τέτοιος μάρτυρας εκτιμώ, όπως και κάποιοι άλλοι που παρήλασαν στο θεσμό των μαρτύρων υπερασπίσεως, το μόνο που υπηρετούν, θα χρησιμοποιήσω μια γαλλική λέξη για να ακούει λίγο και στα αυτιά του κατηγορουμένου του κ. Γιωτόπουλου είναι για λόγους prestige επειδή είτε το θέλουμε, είτε όχι, αυτή η δίκη κύριε Πρόεδρε, έχει ένα γόητρο.

Το να υπερασπιζόμαστε λοιπόν συγκεκριμένους κατηγορούμενους με αναφορές στα ιδεώδη που αφορούσαν, είτε στην εποχή εκείνη, ή ήταν σαν πράξη ζωής, σαν στάση ζωής, νομίζω ότι τουλάχιστον δεν εισφέρουμε στην αποδεικτική διαδικασία που δικάζει ένα ποινικό δικαστήριο. Ευχαριστώ πολύ.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κύριε Χρυσικόπουλε.

Κ. ΧΡΥΣΙΚΟΠΟΥΛΟΣ: Κύριε Πρόεδρε δεν είχα σκοπό να κάνω σχόλιο, αλλά βεβαίως μετά τα σχόλια της πολιτικής αγωγής, θα κάνω και εγώ σχόλια. Εκείνο που θα θυμάμαι μετά απ’ αυτή τη δίκη, ένα από τα πράγματα που θυμάμαι κύριε Πρόεδρε, είναι η ειρωνεία με την οποία αντιμετωπίζονται από πολλές πλευρές, οι υπερασπιστικοί ισχυρισμοί και η θέση των κατηγορουμένων.

Και βεβαίως το Δικαστήριό σας θα κρίνει στο τέλος, με βάση όλο το αποδεικτικό υλικό, τους ισχυρισμούς, θα κρίνει τι είναι αλήθεια, τι δεν είναι, και θα επιβάλει τις ποινές. Εκείνο που προσπαθώ, ως συνήγορος της υπεράσπισης είναι, με αξιοπρέπεια να διεξάγω την δίκη και με οργίζει η ειρωνεία πολύ, την οποία την θεωρώ, όχι ότι δεν είναι αναγκαία, αλλά πραγματικά ότι δείχνει ότι κι αυτοί που προβαίνουν σ’ αυτή την ειρωνεία δεν έχουν αντιληφθεί σε ποια δίκη είμαστε.

Είμαστε σε μια πολύ σοβαρή δίκη, προβάλλονται ισχυρισμοί και θα τους κρίνετε, τα υπόλοιπα είναι τουλάχιστον περιττά. Κύριε πρόεδρε, και δεν θα το κρύψω, αναφέρομαι και στην ερώτηση που έκανε δυο φορές ο κ. Εισαγγελεύς, πέρα απ’ αυτά που είπε η πολιτική αγωγή, που δυο φορές ρώτησε τον μάρτυρα υπεράσπισης τι ώρα είναι. Δεν είναι ερώτηση που οδηγεί σε καμία απόδειξη αληθείας. Ούτε καν κρίση σε σχόλιο ότι εγώ δεν θεωρώ αξιόπιστο το μάρτυρα γι’ αυτό. Είναι καθαρή ειρωνεία. Και αυτό σ’ ότι με αφορά τουλάχιστον δεν μπορώ να το δεχθώ.

Κύριε πρόεδρε, ο μάρτυς ο οποίος κατέθεσε ενώπιόν σας, κατέθεσε επί γεγονότων. Και με βάση κάποια γεγονότα έκανε και κρίσεις. Ως προς τις κρίσεις εσείς θα αποφασίσετε στο τέλος, εάν τις δέχεστε, ή όχι με το σύνολο του αποδεικτικού υλικού. Ως προς τα γεγονότα όμως, θα πρέπει να έχετε άλλα για να τα αμφισβητήσετε. Μίλησε ένας άνθρωπος, ο οποίος ήταν ο πρώτος που μπήκε στη φυλακή στη Γαλλία. Ένας άνθρωπος ο οποίος ναι, συνελήφθη εκείνη την περίοδο να έχει σε μια βαλίτσα πυροκροτητές. Γιατί την αντίσταση την έκανε πράξη. Γιατί μαζί με τον κ. Γιωτόπουλο την αντίσταση την κάνανε πράξη και δεν ήταν στα λόγια.

Μίλησε αυτός ο άνθρωπος για την προσωπική γνώση που είχε για τον κ. Γιωτόπουλο. Και μίλησε αυτός ο άνθρωπος κύριε Πρόεδρε, γιατί αυτό που δεν πρέπει να λησμονείται σ’ αυτή τη δίκη, τουλάχιστον η υπεράσπιση δεν το λησμονεί, είναι ότι κάνετε μια δίκη, στην οποία βεβαίως εσείς και δεν ξέρω ίσως τα μέλη του Δικαστηρίου σας, να μην διαβάζουν τα βιβλία ή τις εφημερίδες, κάνουμε μια δίκη όπου για τον κ. Γιωτόπουλο, έχουν γραφτεί σε βιβλία, σε άρθρα, σε συνεντεύξεις, σε εκπομπές πράγματα, που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Και έρχεται ένας μάρτυρας εδώ να σας διαψεύσει. Να διαψεύσει όλο αυτό το κλίμα, το οποίο έχει δημιουργηθεί εις βάρος ενός συγκεκριμένου ανθρώπου. Και έρχεται να σας πει ποιος ήταν και έρχεται να σας προσφέρει και την γνώση του αυτός ο άνθρωπος για το πώς λειτουργούσαν τότε, εκείνες οι οργανώσεις. Ποιο ήταν το κλίμα της εποχής.

Και ήρθε να σας πει αυτός ο άνθρωπος την αλήθεια. Σας είπε από πότε μέχρι πότε τον είδε, από πότε δεν τον είδε, αλλά σας είπε και πότε τον επισκέφτηκαν, πριν την σύλληψη του κ. Γιωτόπουλου, πριν την σύλληψη όλων των μελών της 17Ν. Αυτά είναι γεγονότα κύριε Πρόεδρε. Δεν είναι κρίσεις. Είναι γεγονότα. Είναι γεγονότα τα οποία οφείλετε να αξιολογήσετε και είμαι βέβαιος ότι θα αξιολογήσετε με τον προσήκοντα σεβασμό στις υπερασπιστικές θέσεις του κάθε κατηγορουμένου.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ο κ. Ραχιώτης έχει το λόγο.

Ι. ΡΑΧΙΩΤΗΣ: Θα άρχιζα από το τέλος από ορισμένες παρατηρήσεις πάνω στις παρατηρήσεις. Οι παρατηρήσεις μου είναι οι εξής: μίλησε ο κ. Γιαννίδης προηγουμένως για μεθοδολογία στις μαρτυρικές καταθέσεις υπέρ του κ. Γιωτόπουλου. Εγώ δεν την βλέπω. Νομίζω ότι είναι επηρεασμένη η τοποθέτησή του από την μεθοδολογία που σαν πατρόν υπάρχει στις απολογίες των ανθρώπων που ομολόγησαν. Εκεί βλέπω αυτό το μοντέλο που αναφέρεται. Γεννήθηκα τότε, ο πατέρας μου είχε τόσα παιδιά, είχα προβλήματα, από τα προβλήματα έπαθα αυτό, ένα πατρόν συγκεκριμένο βλέπουμε. Εδώ είδαμε ανθρώπους αρκετά πιο πηγαίους οι οποίοι δεν δίστασαν να πουν «δεν ξέρω ή δεν θυμάμαι ή δεν θυμάμαι τα πάντα›.

Δεύτερον, ότι υπάρχει ένα μοντέλο συγκεκριμένο ότι η υπεράσπιση του κ. Γιωτόπουλου μιλάει για χαλκευμένα στοιχεία. Φυσικά μιλάει και θα πρόσθετα ότι εν πολλοίς απεδείχθη άσχετα αν θέλουμε να το παραδεχθούμε ή όχι. Απεδείχθη χάλκευση των στοιχείων για τα αποτυπώματα άσχετα εάν θέλουμε να το αποδείξουμε σε δημόσιο έγγραφο, το γνωστό έγγραφο της λήψης αποτυπωμάτων μετά την ανακοίνωση ταύτισης των αποτυπωμάτων. Απεδείχθη ότι αυτό που ήρθε στο Δικαστήριο σαν πειστήριο προκήρυξης στην οποία είναι γραμμένες διορθώσεις του κ. Γιωτόπουλου έχει μία έλλειψη που την είδαμε για πρώτη φορά από την φωτογραφία.

Δηλαδή δεν μιλάμε στον αέρα και δεν είμαστε ιδεοληπτικοί. Περιμέναμε κι εμείς να δούμε αυτά που δεν είχαμε δει και δεν μιλάω για τα υπόλοιπα στοιχεία, δεν έχει νόημα να κουράζω αυτή την στιγμή. Νομίζω ότι εν πολλοίς απεδείχθη και μια διαδικασία χάλκευσης γιατί όλοι είμαστε σε γνώση πολύ περισσότερων στοιχείων για τον κ. Γιωτόπουλο ή για τον έναν ή για τον άλλον από τους κατηγορούμενους από το καλοκαίρι που κορφολογήθηκαν αυτά που στεκόντουσαν λίγο καλύτερα στα πόδια τους και ήρθαν. Θυμίζω τις σπηλιές με τα λεφτά στους Λειψούς, την φιλοξενία του κ. Σκαρπαλέζου στον κ. Κουφοντίνα και ούτω καθεξής. Στοιχεία είναι όλα αυτά. Γι αυτό αναφέρθηκαν εδώ πέρα γιατί καταδεικνύουν μία διαδικασία.

Είναι ενδιαφέρουσα η παρατήρηση της κας Βόζεμπεργκ ότι πρώτη φορά βλέπει να έρχονται μάρτυρες υπεράσπισης να υπερασπιστούν έναν άνθρωπο που έχουν να τον δουν 25 ή 30 χρόνια και όντως έτσι είναι τα πράγματα. Το μόνο που θα πρόσθετα εδώ είναι ο κ. Γιωτόπουλος και όχι μόνο ο κ. Γιωτόπουλος κατά την γνώμη μου γι αυτό δικάζεται, γι αυτό που ήταν πριν 30 χρόνια και γι αυτό υπάρχουν μάρτυρες από αυτήν την περίοδο, γιατί αυτή είναι η βάση της ιδεοληψίας των αρχών, ότι οτιδήποτε δυναμικό, οτιδήποτε διαφορετικό, οτιδήποτε αντισυστημικό θα το έχουμε πάντα σε κάποιο εδώλιο.

Αυτό που συνεισέφερε στην Ελλάδα ο κ. Γιωτόπουλος αφορά μια κατάσταση πριν 30 χρόνια. Γι αυτό δικάζεται και γι αυτό το πράγμα έρχονται άνθρωποι να τον υπερασπίσουν. Ορισμένες θετικές παρατηρήσεις τώρα. Δεν ξέρω αν είναι αξιόλογα ή μη αξιόλογα αυτά που είπε ο μάρτυρας που τέλειωσε μέχρι τώρα με την έννοια ότι αναφέρθηκε σε μια κατάσταση, σε ένα πολιτικό κλίμα επί χούντας σε ορισμένες συγκεκριμένες Οργανώσεις της Αριστεράς και στον τρόπο δράσης τους και στο πολιτικό σκεπτικό που ανάπτυξαν αυτές οι Οργανώσεις μετά την μεταπολίτευση το οποίο οδήγησε σε κάποια πράγματα και τελικώς έληξε.

Προτεινόμενα για εσάς



Δημοφιλή