ΣΤΙΣ 2 Σεπτεμβρίου οι υπουργοί Οικονομικών των χωρών μελών της Ένωσης Χωρών Ν.Α. Ασίας (ASEAN) θα συναντηθούν στην Πνομ Πενχ. Περίπου ένα μήνα αργότερα, στις 7 Οκτωβρίου, οι ηγέτες του ASEAN θα συναντηθούν στο Μπαλί, για την καθιερωμένη ετήσια σύνοδό τους. Οι συναντήσεις αυτές έχουν πάντα τη δική τους σημασία, ωστόσο φέτος είναι ιδιαιτέρως κρίσιμες. Αυτή τη φορά τα κράτη μέλη του ASEAN θα πρέπει να λάβουν αποφάσεις για το κατά πόσον θα προχωρήσουν με αποφασιστικά βήματα για την ενοποίηση της περιφερειακής οικονομίας, ή θα εξακολουθήσουν να σπαταλούν χρόνο και με τον τρόπο αυτό να υπολείπονται σε θέματα ανταγωνισμού, στις αγορές και τις ξένες επενδύσεις, στοιχεία αναγκαία για την οικονομική ανάπτυξή τους.
Η διεθνής επενδυτική κοινότητα και οι εκπρόσωποι του επιχειρηματικού κόσμου ασκούν έντονες πιέσεις προς το ASEAN να επιταχύνει και να διευρύνει την περιφερειακή οικονομική ολοκλήρωση, κάτι για το οποίο η Ένωση Χωρών Ν.Α. Ασίας είχε δώσει τις σχετικές δεσμεύσεις πριν από μία δεκαετία. Οι ίδιοι παράγοντες υπογραμμίζουν ότι οι μεγάλοι επενδυτές απαιτούν πλέον μεγάλες και ενοποιημένες αγορές έτσι ώστε να υπάρχει απόλυτος εξορθολογισμός των παραγωγικών διαδικασιών και περιορισμός του κόστους.
Μια σημαντική μελέτη που αφορά στην παγκόσμια ανταγωνιστικότητα των χωρών ASEAN, και η οποία πραγματοποιήθηκε από την McKinesey & Co. για λογαριασμό των χωρών μελών της Ένωσης, προτείνει την εφαρμογή ουσιαστικών αλλαγών, με επιτάχυνση και διεύρυνση της οικονομικής ολοκλήρωσης, έτσι ώστε τα κράτη μέλη του ASEAN να παραμείνουν ανταγωνιστικά στην παγκόσμια οικονομία. Ανάλογες συστάσεις γίνονται και από άλλες μελέτες, όπως αυτή που καταρτίσθηκε από Ινστιτούτο Μελετών Ν.Α. Ασίας και από κονσόρτσιουμ ασιατικών οργανισμών που μετέχουν ειδικοί εμπειρογνώμονες.
Την αναγκαιότητα αυτή είχαν αντιληφθεί οι ηγέτες της περιοχής προ δεκαετίας και πλέον, όταν το 1992 αποφάσισαν να συστήσουν την Ασιατική Ζώνη Ελευθέρου Εμπορίου (AFTA), μειώνοντας δασμούς στις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ των τότε έξι ασιατικών χωρών, σε λιγότερο από 5%, μέσα σε διάστημα 15 ετών και καταργώντας μη δασμολογικής υφής φραγμούς, μέσα σε μία πενταετία. Το σχέδιο για τη μείωση των δασμών επιταχύνθηκε ουσιαστικά, για το 2002 και, μετά την οικονομική κρίση του 1997, για τις αρχές του 2003.
Η υιοθέτηση της AFTA, που είναι νομικώς δεσμευτική, είναι χαρακτηριστική του τρόπου με τον οποίο μπορούν να υπάρξουν περαιτέρω μέτρα για τη φιλελευθεροποίηση του εμπορίου στο ASEAN, ιδιαίτερα με την περίπτωση των νεοεισελθουσών χωρών μελών. Ωστόσο, όπως το ίδιο το ASEAN αναγνωρίζει, η ενοποίηση των περιφερειακών αγορών δεν αφορά αποκλειστικά και μόνο τη μείωση δασμών, αλλά απαιτεί την άρση άλλων φραγμών στο εμπόριο, περιλαμβανομένου και του τομέα παροχής υπηρεσιών, των τελωνειακών και διοικητικών ρυθμίσεων, καθώς και την καθιέρωση προτύπων για τα προϊόντα. Επίσης, το ASEAN έχει υιοθετήσει συμφωνίες - πλαίσιο και σχέδια δράσης για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που σχετίζονται με την οικονομική ολοκλήρωση. Δυστυχώς, η περιφερειακή οικονομική ολοκλήρωση φαίνεται να έχει κολλήσει στις συμφωνίες - πλαίσιο, στα προγράμματα εργασίας και στα λεγόμενα master plans (γενικά σχέδια).
