Αμίρα. Παλαιστίνια μαθήτρια, 16 ετών από τη Βηθλεέμ. Λέει για τους Ισραηλινούς: «Δεν μπορούμε να ζήσουμε με τρομοκράτες. Τους αρέσει να σκοτώνουν».

Ορίτ. Συνομήλικος της Αμίρα, ισραηλινός μαθητής. Λέει για τους Παλαιστίνιους: «Είναι όλοι δολοφόνοι. Δεν μπορούμε να φθάσουμε σε ειρηνευτική συμφωνία με αυτούς. Δεν μπορούμε να τους εμπιστευθούμε».

Τρία χρόνια παλαιστινο-ισραηλινής βίας έχουν προσθέσει τη δική τους υποσημείωση στο μάθημα «ειρήνη». Η ανεκτικότητα γράμμα κενό και τα στερεότυπα έχουν φωλιάσει για τα καλά στις αντιλήψεις των νέων.

«Δεν μπορείς να ζητάς από τα βιβλία οποιουδήποτε λαού να απεικονίζουν κάτι που δεν εντάσσεται στην πραγματικότητά του», λέει η Ρουθ Φιρέρ , διευθύντρια εκπαιδευτικών προγραμμάτων στο Ινστιτούτο Προώθησης της Ειρήνης του Εβραϊκού Πανεπιστημίου Χάρι Τρούμαν.

Το παλαιστινιακό εκπαιδευτικό πρόγραμμα, το οποίο καταρτίσθηκε μετά τις συμφωνίες του Οσλο, αναφέρεται στους Ισραηλινούς ως κατακτητές, αγνοεί τις ισραηλινές θέσεις και μνημονεύει το εβραϊκό κράτος μόνο περιστασιακά.

«Είναι σημαντικό για τους ανθρώπους να έχουν ελπίδες και να είναι αισιόδοξοι, πράγμα που είναι δύσκολο όταν αντιμετωπίζεις ισραηλινούς φόνους και βομβαρδισμούς», σχολιάζει ο Μπάσρι Σαλάχ, επικεφαλής του τμήματος διεθνών σχέσεων του παλαιστινιακού υπουργείου Παιδείας, δικαιολογώντας το περιεχόμενο των σχολικών βιβλίων.

Στα ισραηλινά σχολεία συζητούνται οι αραβικές εδαφικές διεκδικήσεις, αλλά σπανίως υπάρχουν αναφορές στους Παλαιστίνιους.

Ο Ντάνιελ Μπαρ-Ταλ, καθηγητής κοινωνικής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ ισχυρίζεται ότι «τα ισραηλινά σχολικά βιβλία έχουν πολιτικό χαρακτήρα. Θέλουν να αφαιρέσουν την ανθρώπινη υπόσταση των Παλαιστινίων από τα μάτια του κόσμου και όχι να επιλύσουν το πρόβλημα. Το θέμα δεν είναι ποιος κάνει τα περισσότερα».

Το παλαιστινιακό εκπαιδευτικό πρόγραμμα τελεί υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης και εφαρμόζεται σε όλα τα σχολεία, ενώ στο Ισραήλ η κυβέρνηση δεν ελέγχει την εκπαίδευση από τη δεκαετία του '90. Υπάρχουν τρία συστήματα : το μη θρησκευτικό, το θρησκευτικό και το υπερ-ορθόδοξο.

Επειτα από τις συμφωνίες του Οσλο τα ισραηλινά σχολικά βιβλία αναθεωρήθηκαν για να περιλάβουν και τις παλαιστινιακές απόψεις της σύγχρονης ιστορίας, από την ίδρυση του ισραηλινού κράτους το 1948.

Τα κείμενα των σχολικών βιβλίων απεικονίζουν τις απόψεις της ισραηλινής κοινής γνώμης για την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους ή για τους εβραϊκούς οικισμούς σε όλο τους το εύρος, αλλά σύμφωνα με την Ρουθ Φιρέρ, το κατά πόσο διδάσκονται είναι αμφισβητήσιμο.

Στο Γυμνάσιο la Salle της Βηθλεέμ η παλαιστινιακή σημαία και ένα πορτρέτο του Γιάσερ Αραφάτ δεσπόζουν στην είσοδο. Οι δάσκαλοι δηλώνουν ότι προσπαθούν να εμπνεύσουν την ανεκτικότητα, και την αποδοχή των διαφορετικών απόψεων. Οι αξίες διδάσκονται ως οικουμενικές με αποδέκτη έναν μαθητικό πληθυσμό τραυματισμένο από φόνους οικείων και υποκείμενο στους ισραηλινούς περιορισμούς στις μετακινήσεις.

«Δεν τους λέμε ότι πρέπει να αγαπούν τους Ισραηλινούς, δεν είναι ώρα για κάτι τέτοιο. Πώς μπορείς να το κάνεις αυτό, όταν δεν χαίρονται τα παιδικά τους χρόνια και στερούνται τα στοιχειώδη;» λέει ο διευθυντής του σχολείου.

«Αλλά εάν τους μάθεις να είναι καλοί άνθρωποι, είμαι σίγουρος ότι θα μάθουν να αγαπούν τους εχθρούς τους και ότι δεν θα έχουν εχθρούς στο μέλλον».