ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Επαναλαμβάνεται η συνεδρίαση που έχει διακοπεί. Έχετε την εισαγγελική πρόταση, δε νομίζω ότι χρειάζεστε εσείς λόγια πολλά. Λόγια λίγα.
Κ. ΚΟΥΡΚΟΥΛΟΣ: Νομίζω το Δικαστήριο δεν μπορεί να έχει παράπονο από την υπεράσπιση του κ. Παπαναστασίου.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Όχι.
Κ. ΚΟΥΡΚΟΥΛΟΣ: Δεν επιβαρύναμε ούτε την ατμόσφαιρα εδώ με την παρουσία μας σε όλη την διάρκεια της δίκης.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Η παρουσία σας είναι πάντα ευχάριστη, είτε πάρα πολύ ευγενείς άνθρωποι.
Κ. ΚΟΥΡΚΟΥΛΟΣ: Έχουμε και την αίσθηση του μέτρου την οποία τηρούμε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αλλά και αυτοί που έκαναν φασαρίες μας άρεσαν.
Κ. ΚΟΥΡΚΟΥΛΟΣ: Δεν είπα αυτό, την ατμόσφαιρα?
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εμένα δεν μου αρέσει η ηρεμία, με έχετε καταλάβει.
Κ. ΚΟΥΡΚΟΥΛΟΣ: Όταν έλεγα την ατμόσφαιρα κυριολεκτούσα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Με πολύ ηρεμία εδώ μέσα θα πάθουμε τίποτα.
Κ. ΚΟΥΡΚΟΥΛΟΣ: Πράγματι κ. Πρόεδρε, αν βρισκόμασταν στο Τριμελές Πλημμελειοδικείο ή σε ένα σύνηθες Εφετείο το να επιχειρούσαμε και μόνο να αγορεύσουμε θα υπονόμευε τη σοβαρότητά μας. Όταν έχουμε πρόταση της πολιτικής αγωγής και του αξιοτίμου κ. Εισαγγελέως για αθωότητα του πελάτη μας, την υπόδειξη επίσης του Δικαστηρίου για τη θέση που πρέπει να κρατήσουμε?.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Του προεδρεύοντος ο οποίος λέει ότι εφόσον έχετε όλα αυτά τα ευνοϊκά δεν σημαίνει ότι μπορούμε να πούμε οπωσδήποτε αυτό που λέει και ο Εισαγγελέας. Εννοείται.
Κ. ΚΟΥΡΚΟΥΛΟΣ: Θα μας επιτρέψετε με την αίσθηση του μέτρου να κάνουμε κάποιες δειγματοληπτικές θα έλεγα αναφορές και μόνο. Δεν θα αναφερθώ καθόλου σε κανένα νομικό ζήτημα, αυτό θα το αναλάβει ο κ. Τεντολούρης ως παλιότερος, γηραιότερος μάλλον και όμηρος του γερμανικού σχολαστικισμού.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αυτά έχουμε πάθει.
Κ. ΚΟΥΡΚΟΥΛΟΣ: Αλίμονό σας λοιπόν.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ενώ εμείς είμαστε της γαλλικής κουλτούρας.
Κ. ΚΟΥΡΚΟΥΛΟΣ: Είμαστε εραστές της ελευθεριακής γαλλικής κουλτούρας, αυτό είμαστε. Δυστυχώς η τύχη σας φέρνει τον κ. Τεντολούρη. Θα ξεκινήσω και έχω χρέος να το κάνω από τον κ. Αναγνωστόπουλο. Ο κ. Αναγνωστόπουλος εκπροσωπεί θα έλεγα το πιο σκληρό πυρήνα της πολιτικής αγωγής. Εκπροσωπεί πολίτες από μία χώρα όπου θεωρούν ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα στην παγκόσμια ιστορία που βιώνουμε αυτή την στιγμή είναι η τρομοκρατία.
¶ρα είχε κάθε λόγο να είναι ιδιαίτερα αυστηρός χωρίς καμία ρωγμή επιείκειας στο λόγο του. Το γεγονός και μόνο ότι όχι απλώς πρότεινε προς το Δικαστήριό σας την αθώωση του Ανέστη Παπαναστασίου αλλά υποκαθιστώντας την υπεράσπισή του επιχειρηματολόγησε αναδεικνύει ένα προσωπικό και επαγγελματικό ήθος. Αυτό όφειλα να το τονίσω.
Θα προσέθετα και κάτι άλλο για τον κ. Αναγνωστόπουλο. Είναι ένας πολίτης με καταγεγραμμένη δημοκρατική συνείδηση και ταυτότητα. Σε ανύποπτο χρόνο, δεν είναι τυχαίο μάλιστα ότι πάρα πολλοί συνάδελφοι αναφέρθηκαν στα γραφτά μου. ¶ρα; Επίσης να προσθέσω και αυτό. Είναι ένας καθηγητής που εκλέγεται, δεν διορίζεται, εκλέγεται στο Πανεπιστήμιο μεσούσης της δημοκρατίας. ¶ρα η ταυτότητά του επικυρωμένη και θεσμικά θα έλεγα.
Δεν είχε λοιπόν ανάγκη να προσφύγει σε οποιοδήποτε μηχανισμό υπεραναπλήρωσης – χρησιμοποιώ όρους της ψυχανάλυσης-ψυχολογίας – για να μας δείξει την δημοκρατική του ταυτότητα. Αντίθετα είχε κάθε λόγο πάλι εκπληρώνοντας αυτή τη δημοκρατική ταυτότητα να είναι αυστηρός. Εννοείτε τι εννοώ. Εντούτοις και με αυτή την ιδιότητα επέδειξε τη στάση που είδαμε. Όφειλα να την τιμήσω από την πλευρά μου και να την αναδείξω ως προσωπικό και δημοκρατικό ήθος.
Όπως σας είπε και ο κ. Παπαναστασίου τόσο ο ίδιος όσο και η υπεράσπισή του δεν προσφεύγουν ούτε σε θεωρίες συνομωσίας, ούτε σε σενάρια περί σκευωρίας. Είχαμε κάποια πραγματικά δεδομένα τα οποία οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε χωρίς καμία εκδοχή δαιμονολογίας από την πλευρά μας. Οφείλουμε να είμαστε σοβαροί με τα πράγματα.
Θα έλεγα το εξής εισαγωγικά κ. Πρόεδρε και μην αγωνιάτε καθόλου, δεν πρόκειται να εκταθώ πολύ στο χρόνο. Τα πράγματα από μόνα τους είναι ανόητα, α στερητικό και νόημα, δηλαδή δεν έχουν σημασία. Η ίδια μας η ζωή είναι άνευ νοήματος, εμείς την επενδύουμε με νόημα. Πόσο μάλλον τα άψυχα πράγματα;
¶ρα η λογική του έχεις αυτά εδώ τα δεδομένα, αυτά τα πραγματικά στοιχεία τα οποία θα με οδηγούσαν στην ενοχή σου κύριε, θυμίζει εκείνο το παλιό που έλεγαν οι παλιότεροι δικηγόροι, ο κ. Τεντολούρης θα το θυμάται, εγώ ως νεώτερος δεν το θυμάμαι, που έλεγαν οι παλιοί δικηγόροι «ράβδος εν γωνία άρα βρέχει›, δηλαδή την αποθέωση του παραλογισμού.
Θα πρέπει λοιπόν αυτά τα στοιχεία που βρέθηκαν για τον Ανέστη Παπαναστασίου να τα εντάξουμε στο όλο ιστορικό πλαίσιο της υπόθεσης αυτής, να τα δούμε με τη λογική μας και κυρίως-κυρίως να τα συσχετίσουμε με τα υπόλοιπα ευρήματα ή ελλείψεις της δικογραφίας. Δεν θα αναφερθώ πολύ στις αναλύσεις των επιμέρους στοιχείων.
Αναγνώσατε μία έκθεση του Ταξιάρχου κ. Γρυπιώτη σε σχέση με το σχεδιάγραμμα όπου ο συγκεκριμένος Αξιωματικός αποφαίνεται εξετάζοντας από μόνο του το σχεδιάγραμμα ότι αυτό συνετάγη προκειμένου να υπηρετηθεί το καθήκον του Ανέστη Παπαναστασίου. Μάλιστα έχει στο τέλος και την εκδοχή ότι ούτε καν εκ των υστέρων μπορούσε να είχε δοθεί από τον Ανέστη Παπαναστασίου σε οποιονδήποτε εν γνώσει του πάντοτε διότι λέει ελλείπουν όλα εκείνα τα στοιχεία, να μην τα παραθέσω κ. Πρόεδρε. Αν θέλετε όμως μπορώ να το κάνω, όλα εκείνα τα στοιχεία τα οποία θα διευκόλυναν οποιονδήποτε τρίτο να διαπράξει οτιδήποτε μέσα σε αυτό το χώρο του στρατοπέδου.
Απλώς θα ήμουν ασυνεπής ως συνήγορος αν δεν επεσήμαινα ένα μόνο στοιχείο, ότι έχουμε σε αυτό το σχεδιάγραμμα 28 σημειώσεις που αφορούν στην πυρόσβεση και άλλες 2-3 επίσης στην πυρόσβεση, δεξαμενή νερού κλπ 30 περίπου και πλέον σημειώσεις. Οι περισσότερες σημειώσεις δηλαδή του σχεδιαγράμματος αφορούν τι; Στην πυρόσβεση του στρατοπέδου.
Θα έλεγα προτού αποφανθείτε για να μην σας ταλαιπωρήσω τώρα με ανάγνωση συγκεκριμένων λημμάτων ρίξτε μία ματιά σε αυτή την έκθεση πραγματογνωμοσύνης. Τα λέει όλα. Είχαμε όμως και το άλλο εδώ το οποίο θεωρώ σημαντικότερο γεγονός. Είχαμε τον Διοικητή του κ. Παπαναστασίου, τον Αντιστράτηγο εν αποστρατεία τον κ. Ζαμανίκα. Ξέρετε κάτι; Θα έλεγα ότι ο πιο αξιόπιστος κριτής αυτού του εγγράφου και αξιόπιστος με την έννοια του ότι κατείχε την γνώση, υπάρχουν και κάποιοι άνθρωποι που έχουν μια περισσότερη γνώση από όλους μας στους τομείς με τους οποίους ασχολούνται, ήταν ο κ. Ζαμανίκας.
Επίσης θα έλεγα και το άλλο, ότι εάν υπήρχε η παραμικρή υπόνοια ότι ο Ανέστης Παπαναστασίου παρανόμησε εκείνος που όχι μόνο θα είχε δικαίωμα αλλά και θα όφειλε να είναι οργισμένος μαζί του και θα μπορούσαμε να του δικαιολογήσουμε ακόμη και τη δαιμονολογία ήταν πάλι ο Διοικητής του. Για ποιο λόγο; Διότι είχε εμπιστευθεί στον Ανέστη Παπαναστασίου την περιστασιακή έστω φύλαξη του στρατοπέδου και ο Ανέστης Παπαναστασίου θα τον είχε προδώσει.
Οφείλω εδώ όπως έπραξε με τον κ. Αναγνωστόπουλο να πράξω τα ίδια και με τον Διοικητή του. Τον γνωρίσαμε εδώ τον άνθρωπο. Επέδειξε ένα ήθος που θα έλεγα είναι είδος εν ανεπαρκεία στις μέρες μας. Θα ήταν ευχάριστο σε όλους αν έρχονταν εδώ και δαιμονολογούσε. Θα επαναλάμβανα ότι ίσως θα το δικαιούτο κιόλας. Τι σας είπε; Ότι είχε συστήσει στους υφισταμένους του να συντάσσουν υπομνήματα στα οποία θα περιέχονται τα καθήκοντά τους. Ένα το κρατούμενο.
Επίσης είχαμε και ένα θα μπορούσα να πω αποδεικτικό πρόβλημα εμείς. Το είχε η υπεράσπιση του Ανέστη Παπαναστασίου και δεν ξέραμε πώς θα το αποδείξουμε. Είχαμε προσφύγει στην Πυροσβεστική, δεν βρίσκαμε στοιχεία από κείνη την εποχή και διακινδυνεύσαμε την ερώτηση αν τις παραμονές της σύνταξης όπως υπολόγιζε αυτός το χρόνο του σχεδιαγράμματος αυτού είχε συμβεί πυρκαγιά δίπλα στο στρατόπεδο αυτήν την οποία επικαλείται ο Ανέστης Παπαναστασίου η οποία ίσως τον υποχρέωσε περισσότερο διότι δεν μπορεί να θυμάμαι κανείς – επιτρέψτε μου την παρέκβαση – μετά από τόσα χρόνια εάν κάνεις κάτι μέσα στα καθήκοντά σου, όχι αν κάνεις κάτι εξαιρετικό, αν νοιώθεις ότι παρανομείς τότε τα θυμάσαι όλα μέχρι το τέλος του βίου σου. Αν είναι μέσα στα καθήκοντά σου η ψυχολογία της μνήμης εκτός κι αν αναφερόμαστε σε υπερανθρώπους λέει ότι δεν θυμάσαι τίποτε. Απλώς εκπλήσσεσαι άμα σου δείξουν στοιχεία τα οποία είναι προϊόν δική σου δουλειάς.
Επιτρέψτε μου να συνεχίσω την παρέκβαση. Εάν σε μένα προσωπικά κάποιος δείξει δικόγραφο προ 10ετίας ή 15ετίας επειδή ακόμα και η διάλεκτός μας αλλάζει, ακόμα και η καλλιέργεια της γλώσσας μας αλλάζει μπορεί να το πάω σε τρίτο, να μην θυμάμαι καν την περίπτωση. Γιατί; Γιατί ήταν μέσα στα καθήκοντά μου. ¶ρα είχε αυτό το πρόβλημα ο Ανέστης Παπαναστασίου. Μας έλεγε ότι υπήρξε πυρκαγιά εκεί και απέδιδε την σύνταξη και αυτού του εγγράφου και στην πυρκαγιά.
Για μας όπως αντιλαμβάνεστε ήταν πολύ σοβαρό αυτό το στοιχείο και είχε το ήθος ο Διοικητής του να επιβεβαιώσει το γεγονός αυτό, ότι πράγματι την περίοδο εκείνη είχε συμβεί πυρκαγιά δίπλα στο στρατόπεδο άρα προσέξτε τα σημεία πυρόσβεσης, 28 σημεία έχει, σαν ληξιαρχική πράξη είναι.
Τώρα το πώς χάθηκε. Πάλι θα έρθω στους νόμους της ψυχολογίας. Όπως είπε και ο ίδιος εδώ το χρησιμοποίησε αλλά με την χρήση κανείς όταν είναι και τόσο στενό το περιθώριο των καθηκόντων του το μαθαίνει κανείς οπότε αδιαφορεί προφανώς για το έγγραφο που έφτιαξε. Υπάρχει δηλαδή κι εδώ εξήγηση.
Ο Διοικητής του μάλιστα – να επανέλθω στον ίδιο για να τονίσω πάλι και το ήθος και την αξιοπιστία του – τι μας είπε; Ναι μεν ήταν στα καθήκοντά του και να το κάνει αυτό, αν τον έβρισκα όμως να το έχει στην τσέπη και να το έβγαζε έξω εγώ θα τον έστελνα στρατοδικείο. Ανύποπτη μεν η ενέργειά του να το φτιάξει αυτό, να το χρησιμοποιήσει, μέσα στα καθήκοντά του είπε ήταν. ¶ρα αίρεται όλη εκείνη η δαιμονική αντίληψη ότι το έφτιαξε για κάποιος άλλους λόγους ο Παπαναστασίου. Όμως ο ίδιος (προσέξτε) είχε το ήθος να μας πει και αυτό.
Έρχομαι τώρα στα λοιπά έγγραφα. Μπορώ να πω ότι έκανα σημειολογική εξέτασή τους. Με προβλημάτισε τι έγγραφα είναι αυτά και η σημειολογική τους ανάλυση απέδειξε, ανέδειξε το εξής συμπέρασμα: ότι αυτά αναφέρονται σε χρόνους παλαιότερους ίσως, αυτό κανείς δεν θα το λύσει ποιας εποχής και της 17Ν. Προσέξτε κάτι, το ένα από τα δύο σε δύο σημεία του αναφέρεται σε πολύγραφο. Ταυτόχρονα και τα δυο είναι γραμμένα με την ιστορική πολυτονική γραφή. Επίσης στο χειρόγραφο χρησιμοποιείται καθαρεύουσα κατάστασης.
Μετά το ΄74 στους χώρους αυτούς ουδείς ούτε από λόγους αδράνειας χρησιμοποιούσες καθαρεύουσα. Αλλά το κυριότερο, έχουμε πια πλήρη εικόνα για το τι ήταν η 17Ν. Δεν χρησιμοποιούσε πολυγράφους. Πολυγράφους χρησιμοποιούσαν οι Οργανώσεις την περίοδο της δικτατορίας. Η 17Ν απέβλεπε κυρίως στην πράξη της. Το μήνυμα για την 17Ν ήταν η ίδια η πράξη της.
Ως εκ περισσού έστελνε και μία προκήρυξη, μία ή δύο, δεν χρειαζόταν πολύγραφο. Αν θυμάστε η γραφομηχανή έλεγαν, η ιστορική γραφομηχανή της 17Ν ή αργότερα το computer. Πολύγραφος δεν υπήρξε ποτέ στην 17Ν. Αυτό ουδείς είναι δυνατόν να το αμφισβητήσει. Σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα στοιχεία που λέω με οδηγεί και η σημειολογική ανάλυση αυτών των εγγράφων παραπεμπόμαστε σε μία εποχή μάλλον της δικτατορίας.
Προσωπικά αν θέλετε να χρησιμοποιήσω και μία προσωπική θέση και στάση και έκφραση έχω πιάσει πολλά τέτοια και έχω συντάξει και τέτοια μία άλλη εποχή. Βεβαίως ήμουν ανίκανος πάντοτε στο να τα τηρήσω. Μάλιστα στο χώρο που ήμουν τότε στο Πανεπιστήμιο είχαν και ανέκδοτα βγει για μένα, για την ανικανότητά μου να τηρήσω αυτούς τους όρους.
Θα μπορούσα δηλαδή να είμαι κι εγώ εδώ. Θα μπορούσε και όταν το σκέφτομαι αισθάνομαι ανατριχιαστικά για τον εαυτό μου, βεβαίως δεν έχω τίποτα με τους ανθρώπους απλώς είμαι ασύμβατος με όλο αυτό το ιδεολόγημα το οποίο μας κατατυράννησε. Θα μπορούσε κι εγώ να είμαι εδώ. Όμως θα μπορούσα κι εγώ να είχα πιάσει και εκ των υστέρων και να μην είχα δώσει καμία σημασία επειδή ήξερα πια ότι είναι της περιόδου της δικτατορίας, δεν με παρέπεμπε. Δηλαδή θα τα έβλεπα σαν ιστορικά κειμήλια κάποια τέτοια έγγραφα και δεν θα τα θυμόμουν διότι αυτό ήταν το σημαντικό εδώ σε σχέση με τον Ανέστη Παπαναστασίου.
Του υποβάλλονται ερωτήσεις και από τους υπερασπιστές του βεβαίως. Οι υπερασπιστές του τον βασάνισαν πάνω σε αυτό (τρόπος του λέγειν) να μάθουμε πώς έστω με λογικούς συνειρμούς ήρθε σε επαφή με αυτά τα έγγραφα και δεν θυμόταν. Το μόνο που έκανε ο Ανέστης Παπαναστασίου ήταν να προσφύγει στη λογική και κατηγορήθηκε γι’ αυτό. Είπε «κανείς δεν με ξέρει, κανέναν δεν ξέρω›. Μόνα τους φτερά αυτά δεν είχαν εκτός κι αν επιδοθούμε πάλι σε μαγικές εκδοχές των πραγμάτων. «Σύμφωνα με τη λογική μόνο ένας που ήξερε μπορούσε να τα έχει πάρει›. Στη λογική προσέφυγε και κατηγορήθηκε επειδή δεν εξόρισε από δω την λογική. Όχι, δεν μπορούμε να την εξορίζουμε. Αυτό δεν πάει να πει τίποτα βεβαίως.
Είπα κατά την έναρξη της αγόρευσής μου ότι αυτά τα στοιχεία θα τα κρίνουμε αφού τα εντάξουμε σε όλο το πλαίσιο το αποδεικτικό αυτής της δίκης και αυτό θα επιχειρήσω με λίγα λόγια. Αναπτύχθηκαν διάφορες θεωρίες για τις προανακριτικές απολογίες. Θα μου επιτρέψετε, δεν θα λειτουργήσω ως πολιτικώς ενάγων κανενός. Λειτουργώ μόνον ως υπερασπιστής του Ανέστη Παπαναστασίου. Δεν θα εισέλθω σε θέματα εγκυρότητας ή μη των προανακριτικών απολογιών, αυτό θα μου επιτρέψει το Δικαστήριό σας να μην το αγγίξω από σεβασμό και στους συναδέλφους μου της υπεράσπισης και βεβαίως τους κατηγορουμένους. Δεν μπορώ όμως να μην χρησιμοποιήσω κάποια στοιχεία.
Η άποψη του ομιλούντος είναι ότι όλη η ιστορική, όχι η δικανική το τονίζω επί ποινή θανάτου, όλη η ιστορική αλήθεια για την 17Ν βρίσκεται στις προανακριτικές απολογίες, όχι η δικανική το ξανατονίζω για να μην δημιουργείται οποιαδήποτε σύγχυση. Αν δηλαδή η 17Ν ήταν ένα ιστορικό φαινόμενο κατά την άποψη του ομιλούντος δεν είναι, είναι απλώς ιστορία μιας παρέας, αν ήταν όμως ένα ιστορικό φαινόμενο που παράγει ιστορικά γεγονότα, που ήταν προϊόν της κοινωνίας, που ήταν προϊόν της εξέγερσης των καταπιεσμένων και η τρομοκρατία ποτέ δεν είναι έργο, προϊόν της εξέγερσης των καταπιεσμένων αλλά μόνο των φανατικών διότι διαμεσολαβεί η ιδεολογία, όταν έχουμε καταπιεσμένους έχουμε εξέγερση ή επανάσταση. Ποτέ υποκατάσταση της κοινωνίας από μία ομάδα. Αυτό δεν είναι πολιτική, είναι συνομωσία.
Όλη η ιστορία το ξανατονίζω με την σχετικότητα των λέξεων που μπορώ να χρησιμοποιήσω, δεν μπορώ να χρησιμοποιήσω άλλες, βρίσκεται στις προανακριτικές απολογίες. Θα επανέλθω κ. Πρόεδρε μονότονα, όχι η δικανική αλήθεια. Αυτή εσείς θα την βρείτε και δεν έχετε κανένα δικαίωμα να παραβιάσετε οποιονδήποτε κανόνα. Αλλιώς ξαναδημιουργούμε καινούριο πρόβλημα.
Με βάση αυτό το δεδομένο λοιπόν λέω το εξής: μελετώντας το σύνολο των προανακριτικών απολογιών ουδείς γνωρίζει τον Ανέστη Παπαναστασίου, ουδείς. Θα μου πείτε ήταν στην Θεσσαλονίκη ο Ανέστης Παπαναστασίου. Τρεις από τη Θεσσαλονίκη, Τέλιος, Γεωργιάδης και Βασίλης Ξηρός ομολογούν στην πρώτη φάση και κάποιοι συνεχίζουν. Ουδείς γνωρίζει τον Ανέστη Παπαναστασίου.
¶ρα θα παραβιάζαμε και την κοινή λογική αν λέγαμε ότι κάποιος άνθρωπος είναι μέλος σε μία Οργάνωση, το νομικό μέρος θα το αναπτύξει ο κ. Τεντολούρης, δεν θα πω άλλον χαρακτηρισμό. ¶ρα από την στιγμή που δεν τον γνωρίζει κανένας δεν μπορεί να είναι μέλος σε μία Οργάνωση όπου στα φυσικά πρόσωπα τα οποία δηλώνουν ότι την συναποτελούν δεν τον γνωρίζουν.
Αυτό ξεφεύγει από κάθε στοιχείο όχι νομικής αξιολόγησης αλλά και λογικής διότι πρέπει πάντα να προηγείται η λογική με την παράθεση των πραγματικών δεδομένων και μετά να ερχόμαστε στη νομική αξιολόγηση εδώ αν αυτό συνιστά το τάδε ή το τάδε. Θα έλεγα συμπληρωματικά και το εξής, τι αποδείχθηκε εδώ; Μπορεί να λείπαμε από την αίθουσα αλλά παρακολουθούσαμε από τα σύγχρονα μέσα που είναι το internet τα όσα διαμείβονταν.
Υπάρχει μία ληξιαρχική πράξη ένταξης στην Οργάνωση. Αυτό διαπίστωσα, αν κάνω λάθος ας με διορθώσετε. Είναι η συμμετοχή σε κάποια μεσαίου αλλά κορυφαίου βεβαίως μεγέθους ενέργεια. Κορυφαίου ως προς την εμπλοκή του μέλους. Αν θυμάμαι καλά ο κ. Τσελέντης έδωσε και μία διευκρίνιση σε αυτό.
Αν θυμάμαι επίσης καλά ο κ. Κονδύλης έμαθε ότι έχει σχέση με την Οργάνωση μετά τη συμπλοκή στα Σεπόλια. Δεν γνώριζε καν διότι φαίνεται δεν είχε υπάρξει αυτή η ληξιαρχική πράξη, το γεγονός, η συμμετοχή του σε μια βομβιστική ενέργεια κτλ. που θα του έλεγαν «τώρα είσαι στη 17Ν›. Αυτό το αντιλαμβάνομαι, το καταλαβαίνω και είναι πάρα πολύ λογικό να συμβαίνει, διότι για να μάθει κανείς ότι είναι στη 17Ν, θα έπρεπε ήδη να έχει εμπλακεί. Δηλαδή για λόφους ασφαλείας, εάν θα άνοιγε το στόμα του να κινδυνεύει μετά.
Δεν βρίσκουμε τον Ανέστη Παπαναστασίου πουθενά. Θα θυμίσω κ. Πρόεδρε, επιτρέψτε μου, μία αναφορά σας κατά την εξέταση του Διοικητή του. Ρωτήσατε τον Διοικητή του: «Ήταν εκπαιδευμένος;› και σας είπε «¶ριστα›. Η ερώτησή σας «Τότε τί μέλος είναι αυτός ο άνθρωπος που δεν τον βρίσκουμε σε καμία ενέργεια ενώ είναι εκπαιδευμένος;› Είχε λειψανδρία τέτοια η 17Ν, δεν ήταν τόσο εκπαιδευμένοι οι περισσότεροι. Και εδώ έχουμε έναν άριστα εκπαιδευμένο και δεν τον βρίσκουμε πουθενά. Και αυτό ήταν το φυσιολογικό σας ερώτημα κ. Πρόεδρε.
Βεβαίως, κατά κανόνα στις ερωτήσεις εμπεριέχεται και η απάντηση. Ίσως ήταν και ρητορικό το ερώτημα, διότι ήδη είχατε πεισθεί. Εν πάση περιπτώσει, το επαναφέρω στη μνήμη όλων σας.
Θα μπορούσε οποιοσδήποτε να πει ότι εδώ μπορεί να ήταν περιφερειακό μέλος αυτός γιατί ακούστηκε και η έννοια του περιφερειακού μέλους. Εκείνο που απεδείχθη εδώ είναι ότι δεν υπήρχαν περιφερειακά μέλη. Η έννοια του περιφερειακού μέλους είναι ένα δημοσιογραφικό, ή, θα έλεγα και σε κάποια επίπεδα, και δικανικό εύρημα. Η 17Ν απ’ ότι είδαμε ήταν μια Οργάνωση που στη διάρκεια της ιστορικής διαδρομής της –επιτρέψτε μου να χρησιμοποιώ καταχρηστικά τον όρο «ιστορική›- αποτελούνταν πάντα από 4, 5, 6 μέλη ίσως και σε κάποιες περιόδους ακόμα λιγότερα.
Όπως επίσης ειπώθηκε εδώ, δεν υπήρχαν τέτοιες κατανομές ρόλων, κάποιος δηλαδή να μη μετέχει που θα ήταν η έννοια του περιφερειακού μέλους. Αυτό θα μπορούσε να προσιδεάσει σε πολυπληθείς Οργανώσεις εκατοντάδων ανθρώπων. Όταν έχεις 3, 4 ή 5 μέλη, νομίζω υπερβαίνει τα όρια της σοβαρότητας το να μιλάς για περιφερειακά μέλη και μάλιστα ειδικότερα για έναν άνθρωπο που είναι και εκπαιδευμένος.
Εδώ είχε μέσα στην Οργάνωση, αυτό τουλάχιστον, μπορώ να μιλώ για άνθρωπο που έχει πεθάνει, ο λεγόμενος «Κόμης› ο οποίος είχε προηγούμενα εμπλακεί σε ιστορίες με την αστυνομία, δηλαδή ήταν καμένος άνθρωπος, καμένο μέλος όπως λένε. Εν τούτοις διατηρείτο μέσα στην Οργάνωση. Γιατί; Για λόγους λειψανδρίας. Δεν υπήρχαν και διατηρούσαν ένα καμένο μέλος, πόσο μάλλον αν είχαν κάποιον εκπαιδευμένο, θα τον χρησιμοποιούσαν σε όλες τις ενέργειες. Πουθενά ο Ανέστης Παπαναστασίου. ¶ρα η έννοια του περιφερειακού μέλους δεν υπάρχει.
Επίσης εκείνο που διαπιστώσαμε ήταν ότι δεν υπήρχαν στεγανά στην Οργάνωση. Θυμάμαι πολύ καλά ότι ειπώθηκε εδώ πως ακόμη και σε ρεμπετάδικα έκαναν συνεστιάσεις, μια ή δυο φορές το χρόνο. ¶ρα δεν υπήρχαν στεγανά. Θα μπορούσε κάποιος να πάει το μυαλό του μήπως τα στεγανά δεν επέτρεψαν να τον γνωρίζουν όλα τα υπόλοιπα μέλη. ¶ρα ήταν μόνος του δηλαδή πάλι. Δεν υπήρχαν ούτε στεγανά στην Οργάνωση. ¶ρα θα τον ήξεραν τον Ανέστη Παπαναστασίου.
Όλα όσα εξέθεσα, ότι δηλαδή υπήρχε η έλλειψη στεγανών, η ανυπαρξία περιφερειακών μελών, η κοινή γνωριμία όλων, αποδεικνύεται από ένα και μόνο πραγματικό γεγονός που θα μπορούσα να είχα ξεκινήσει απ’ αυτό και να είχα τελειώσει σε αυτό. Από τον τρόπο με τον οποίο εξαρθρώθηκε η Οργάνωση. Δεν συνελήφθη κανείς με βάση κάποια πραγματικά ευρήματα. Κανείς. Σε όλους πήγαν οι Αρχές με βάση τις προανακριτικές απολογίες συγκατηγορουμένων.
Πάει να πει τί; Ότι γνωρίζονταν όλοι ως μία παρέα. Εκεί που υπήρχε πρόβλημα ήταν στη διαδοχή των γενεών, αλλά προφανώς επειδή κάπου εφάπτονταν, κάπου τέμνονταν, γι αυτό υπήρξε όλη αυτή η ροή των πληροφοριών. Αν λοιπόν ο Ανέστης Παπαναστασίου επί 18 ή 20 χρόνια ήταν μέλος στην Οργάνωση, είναι εκτός λογικής να πούμε ότι δε θα τον ήξεραν και δε θα τον έλεγαν.
Θα πω και το άλλο και δεν αποτελεί αιχμή για κανέναν, είναι υπερασπιστικός ισχυρισμός: εδώ διερρήχθησαν πολύ στενές σχέσεις, εξ αντικειμένου. Αναφέρθηκαν αδέρφια, αναφέρθηκαν στενοί φίλοι. Αν κάποιος τον ήξερε τον Ανέστη Παπαναστασίου, υπήρχε κάποιος τέτοιος ηθικός δεσμός πάνω από τη σχέση του αδερφού που θα έλεγα, «δεν αναφέρομαι στον Παπαναστασίου›; Ακόμα και αυτό δηλαδή, και παρακαλώ να μην εκληφθεί ως αιχμή για κανέναν, υπερασπιστικό επιχείρημα είναι και μόνον, ακόμα και αυτό λογικά, διότι είπα θα εξετάσουμε αυτά τα ευρήματα τα οποία έφεραν εδώ τον Ανέστη Παπαναστασίου με βάση το φως της λογικής, λογικά οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι ο Ανέστης Παπαναστασίου δεν έχει καμία σχέση με την Οργάνωση.
Τί είναι; Το είπε πολύ καλά ένας πολιτικός αναλυτής –δεν προσφεύγω σε μεταφυσικές ερμηνείες, μου είναι από αδιάφορες έως εχθρικές. Είπε ότι εδώ έχουμε μια συνωμοσία της μοίρας. Αν αφαιρέσουμε το μεταφυσικό στοιχείο από τον χαρακτηρισμό, αποδίδουμε την πραγματικότητα για τον Ανέστη Παπανστασίου.
Δύο πράγματα συμπληρωματικά για το πρόσωπό του: πέρασαν κάποιοι μάρτυρες από δω και μίλησαν για τον Ανέστη Παπαναστασίου. Δε θα αναφερθώ στο περιεχόμενο των καταθέσεών τους, θα αναφερθώ μόνο στο κλίμα και στην εικόνα που μας μετέφεραν. Τόσο οι ίδιοι ως προσωπικότητες αλλά όσο και ο λόγος τους σε σχέση με τον Ανέστη Παπαναστασίου, μας παρήγαγαν μία εικόνα τέτοια απολύτως ασύμβατη με αυτό που έχουμε ως μέλος της 17Ν.
Θα επεσήμαινα και κάτι άλλο που έχει σημασία για την προσωπικότητα του Ανέστη Παπαναστασίου και την ασυμβατότητά του σε σχέση με την κατηγορία. Είναι η ίδια η προσωπική του διαδρομή. Ο Ανέστης Παπαναστασίου εργάζεται όχι περιθωριακά, σε μία πολυεθνική Τράπεζα, ταυτόχρονα σπουδάζει, τελειώνει τις σπουδές του, περνάει την περίοδο του μεταπτυχιακού του, μεταβαίνει στο εξωτερικό για σεμινάρια και για τη συμπλήρωση των σπουδών του.
Αυτό δείχνει τί: ¶νθρωπο φιλόδοξο να λειτουργήσει μέσα σε αυτό το σύστημα το οποίο πολεμά η 17Ν. ¶νθρωπο που εντάσσει θα έλεγα με μία καταχρηστική πάλι έκφραση το προσωπικό φαντασιακό του -είναι μία φιλοσοφική έκφραση αυτή του Κορνήλιου Καστοριάδη που πάει πέρα από τη φαντασία- μέσα στο σύστημα αυτό. Που τα όνειρά του, οι φιλοδοξίες του, εκπληρώνονται δουλεύοντας με αυτόν τον τρόπο που δούλευε συγκροτώντας τον εαυτό του με τον τρόπο που τον συγκροτούσε.
Δε μας έδειξε εδώ ο Ανέστης Παπαναστασίου, για να χρησιμοποιήσω εδώ έναν όρο της Ψυχιατρικής, ότι είναι μια σχιζοειδής προσωπικότητα. Δε μας έδειξε τέτοιο πράγμα. Αντίθετα, η εικόνα που αποκόμισαν όλοι και πρώτοι απ’ όλους οι υπερασπιστές του, είναι ότι είναι ένας πολύ σοβαρός -τα είπαν και οι μάρτυρες όλοι όσοι τον ήξεραν- και συνεπής, κυρίως αυτό, άνθρωπος.
Για τη συμπλήρωση της εικόνας του Ανέστη Παπαναστασίου, θα έλεγα το εξής: Ο δημοσιογράφος Γιώργος Βότσης, ένας πολύ σοβαρός πολιτικός αναλυτής, ήταν από τους πρώτους οι οποίοι άσκησαν ριζική κριτική στο φαινόμενο της 17Ν. Νομίζω ότι έσωσε σε μεγάλο βαθμό ο Γιώργος Βότσης την τιμή ενός πνευματικού κόσμου. Την ώρα που άλλοι δαιμονολογούσαν, άλλοι έλεγαν ότι είναι πράκτορες της CIA, άλλοι έλεγαν ότι είναι του ΠΑΣΟΚ, άλλοι έλεγαν ότι είναι του Μητσοτάκη –το είπαν και αυτό στην περίπτωση Μπακογιάννη-, δηλαδή όταν όλοι επιδίδονται σε μια αθλιότητα αμοιβαία, ο Γιώργος Βότσης έκαμε τα πράγματα εδώ και δύο δεκαετίες περίπου.
¶ρα, έχει αξιόπιστο λόγο σήμερα. Έγραψε λοιπόν για τον Ανέστη Παπαναστασίου –αυτό θα μου το επιτρέψετε κ. Πρόεδρε, με 600 όλες κι όλες λέξεις που αποκαλύπτουν τον βαθύ προβληματισμό και του ουμανισμό ενός συνειδητού δημοκρατικού πολίτη: «Ο Ανέστης Παπαναστασίου ασκεί την πλέον καταλυτική κριτική στα ιδεολογήματα και την εγκληματική πρακτική της 17Ν, όση δεν πέτυχαν χιλιάδες σελίδες της τρομοκρατολογίας. Δεν είμαι ο μόνος σίγουρα που πιστεύει ότι ο εμφορούμενος από τέτοιες αντιλήψεις, αποκλείεται να μετέχει και να δρα σε μία μιλιταριστική, όπως την αποκαλεί Οργάνωση κουμπουροφόρων› -είναι έμπειρος ο Γιώργος Βότσης.
Αντίστοιχα ένας εξίσου έμπειρος και με αντίστοιχη αξιοπιστία πολιτικός αναλυτής, ο Δημήτρης Ψυχογιός, την ίδια ημέρα σε άρθρο του στο «ΒΗΜΑ› προτάσσει τον Ανέστη Παπαναστασίου ως «τον πολίτη του μέλλοντος, στον οποίον πρέπει να αποβλέπει μία μεταβιομηχανική κοινωνία›.
Αισθάνθηκα την ανάγκη να αναφερθώ και σε πολιτικούς αναλυτές ώστε να βγω από την προσωπική μου μοναξιά, να μη θεωρηθεί ότι είναι κάποιες προσωπικές απόψεις οι οποίες έχουν το υποκειμενικό στοιχείο. Δύο από τους εγκυρότερους πολιτικούς αναλυτές σας δίνουν και τους πολιτικούς και ηθικούς και προσωπικούς λόγους για τους οποίους δεν μπορούσε να είναι ο Ανέστης Παπαναστασίου μέλος της 17Ν και αντίθετα, τοποθετείται ακριβώς στην αντίπερα όχθη.
Εδώ κ. Πρόεδρε τελειώνω για τον Ανέστη Παπαναστασίου. Θα ζητούσα την άδεια, την ανοχή και την ευγένεια του Δικαστηρίου σας να πω το εξής: από τη δεκαετία του ’70, μία παρέα νέων τότε παιδιών, έβγαζε ένα περιοδικό που αποπειράθηκε να μιμηθεί το εγχείρημα του Κορνήλιου Καστοριάδη στη Γαλλία. Μάλιστα τονίζω ότι ο Κορνήλιος Καστοριάδης είναι αυτός που όπως είπε ο Κομπετίτ σε μία πρόσφατη συνέντευξή του, «είναι αυτός που μας εμβολίασε κατά του ολοκληρωτισμού›.
Το ξανατονίζω, «είναι αυτός που μας εμβολίασε κατά του ολοκληρωτισμού›. Αυτή η παρέα στην οποία είχα την τιμή να είμαι μέλος, στο περιοδικό που εξέδιδε είχε ασκήσει την πρώτη κριτική σε αυτό το φαινόμενο, παιδιά νέα τότε, που έβραζε το αίμα μας, μετά την πρώτη ή δεύτερη ενέργεια της 17Ν. Αυτά στο τέλος της δεκαετίας του ’70, γύρω στο ’77 αν θυμάμαι καλά.
Ο ομιλών δηλαδή είναι ένας πολίτης που δε φοβήθηκε τη 17Ν όπως δεν τη φοβήθηκαν γενικά οι Έλληνες πολίτες. Αισθάνθηκε κάτι άλλο όμως, σοβαρότερο: Ένιωσε προσβεβλημένος. Εάν έχω την ανοχή του Δικαστηρίου σας θα ήθελα να αναφερθώ σ’ αυτό το θέμα. Εάν δεν την έχω να καθίσω, κάνοντας όμως μία έκκληση, διότι θα απευθυνθώ και στο Δικαστήριο σας, προσωπικά στον καθένα σας, όχι ως θεσμοθετημένο όργανο, αλλά ως πολίτες της ελληνικής δημοκρατίας.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: (εκτός μικροφώνου)
Κ. ΚΟΥΡΚΟΥΛΟΣ: Εδώ ασκήθηκε καπηλεία στην Αντίσταση, βεβηλώθηκε μία ουμανιστική παράδοση της Αριστεράς με κάποιους τρόπους. Είμαστε κάποιοι άνθρωποι που εμφορούμαστε από αυτόν του ουμανισμό. Εμφορούμαστε θα έλεγα μία από υψηλή αισθητική εκείνης της περιόδου και η ηθική δεν είναι μικρό πράγμα, είναι η ηθική του μέλλοντος, όπως έλεγε ο Λούκατς, οφείλουμε να την υπερασπιστούμε.
Βεβαίως δεν μπορείς απέναντι σε κατηγορούμενους, εγώ δε θα μιλούσα ποτέ για τους κατηγορουμένους, θα μιλούσα για τη 17Ν που ζήσαμε μέχρι τον Ιούνιο του 2002, προς Θεού, δε θα αναφερόμουν σε κατηγορούμενους, ό,τι και αν ειπώθηκε. Θα αναφερόμουν σε εκείνη την περίπτωση, υπερασπιζόμενος τον ουμανισμό μας και την αισθητική μας. Μιας γενιάς και μιας κουλτούρας που έχει μέλλον. Που αντλεί την ποίησή της από το μέλλον και όχι από την αρχαιολογία του παρελθόντος.
Εγώ θεωρώ ότι δεν αφορούν τόσο τη 17Ν που γνωρίσαμε μέχρι τον Ιούνιο του 2002 αυτά που θα αναφέρω, αλλά ένα ευρύτατο γενικό πρόβλημα που αυτή την ώρα πρέπει να μας τρομάζει όλους. Υπάρχει ένα τεράστιο σχίσμα δύο πολιτισμών. Ο ένας είναι ο ελληνικός πολιτισμός όπου τον γνωρίσαμε, οι πολίτες συνήρχοντο, προηγείτο «τις αγορεύειν βούλεται› και οι πολίτες απαντούσαν «έδοξε τη Βουλή και τω Δήμω›.
Τί θα πει αυτό: Ότι οι ιδέες, οι νόμοι, οι αρχές μας, οι αξίες μας, είναι δημιουργήματα του ανθρώπου, είναι δημιουργήματα της ανθρώπινης ιστορίας. Ότι οι ιδέες, οι αξίες μας και οι νόμοι δεν μας έρχονται από κάποιους άλλους. Δεν υπάρχει ετερονομία. Την ίδια ώρα μάλιστα όπου δίπλα, λίγο πιο ανατολικά, κάποιοι άλλοι υποστήριζαν ότι τον τρόπο που θα ζήσουν οι άνθρωποι τον έδωσε ο Θεός σε πλάκες. Αυτή είναι η ανατολική αντίληψη της ιστορίας.
Εδώ, όταν πιστέψουμε όλοι ότι οι ιδέες μας είναι ιστορική δημιουργία δική μας, ότι δηλαδή υπάρχει η ανθρώπινη σχετικότητα, τις αντιμετωπίζουμε με σεβασμό και οδηγούμαστε στον πυρήνα και της δημοκρατίας και της ανοιχτής κοινωνίας.
Η άλλη εκδοχή, ότι υπάρχει μια ετερονομία ως προς αυτά, χορηγούνται είτε από κάποιον Θεό είτε από την ιστορία, που άρα εμείς τους ξέρουμε τους νόμους τότε, οδηγούν στον ολοκληρωτισμό. Αυτό είναι το μεγάλο σχίσμα. Θα ξεκινήσω από την κριτική ενός φαινομένου που όφειλε να μας τρομάξει όλους μας. Είπε προχθές ο Πρόεδρος Μπους ότι «η δημοκρατία είναι νόμος της ιστορίας›. Αυτό είπε.
Το θεώρησα ως τρομοκρατική ρουκέτα. Διότι η δημοκρατία ανήκει σε αυτούς που τη θέλουν, την επιδιώκουν και τη δημιουργούν. Ουδείς νόμος την επιβάλλει, όπως και την κοινωνική δικαιοσύνη. Η κοινωνική δικαιοσύνη –και έκανε πολύ μεγάλο λάθος ο κ. Μαύρος κάνοντας κριτική σε μία Αριστερά άλλης εποχής, επικαλούμενος και εκείνος την αρχαιολογία-, το αίτημα, το πρόταγμα της Αριστεράς για κοινωνική δικαιοσύνη δεν παράγει βία, βία η ανισότητα παράγει.
Βία τί μπορεί να παράξει: η εκδοχή ότι ο νόμος περί κοινωνικής δικαιοσύνης χορηγείται είτε από την ιστορία είτε από τον Θεό. Όχι, είναι επιλογή δική μας, είναι αξία που τη φτιάχνουμε εμείς, είναι αξία που την επιδιώκουμε εμείς. Και οι εκδοχές εκείνες ότι υπάρχει ετερονομία στους σκοπούς μας, ότι υπάρχει ετερονομία στις αξίες μας, ότι υπάρχει ετερονομία στις ιδέες μας παράγει ευθέως τι; Τους δήμιους.
Και όπως ο έλεγε ο Καμή όμως εμείς δεν είμαστε με την άποψη ότι επειδή η ιστορία οδηγεί σε κάποια συγκεκριμένη κατεύθυνση υπάρχουν και προνομιούχοι δήμιοι διότι όπως έλεγε πάλι ο Καμή όλοι οι δήμιοι είναι από την ίδια φάρα.
Θα τελειώσω κ. Πρόεδρε με μία έκκληση στο Δικαστήριό σας. Όχι στο θεσμισμένο όργανο. Στους πολίτες Δικαστές. Θα ήθελα να το λάβετε πολύ σοβαρά υπόψη σας αυτό. Μετά το ΄74 δημιουργήθηκε στη χώρα μας μία συγκεκριμένη κουλτούρα. Οφείλει τη γένεσή της στην πρώτη περίοδο της δημοκρατίας. Όταν όλοι και ο ομιλών συμπεριλαμβάνεται στους όλους κατηγορούσαμε τον Κωνσταντίνο Καραμανλή ότι δεν γέμισε τις φυλακές με χουντικούς. Θεωρώ σοφή την ενέργεια εκείνη, εκ των υστέρων βεβαίως με την απόσταση του χρόνου, διότι ειρήνευσε έτσι ο τόπος.
Νομίζω θα πρέπει ως Έλληνες πολίτες, απευθύνομαι στους πολίτες Δικαστές όταν θα κρίνετε αυτή την υπόθεση να λειτουργήσετε με την κουλτούρα αυτή της ελληνικής δημοκρατίας, ότι σκοπός μας δεν είναι η τιμωρία κανενός. Σκοπός είναι η ειρήνευση. Αυτές οι ιδέες και αυτές οι πρακτικές δεν ηττώνται αστυνομικά ή επιχειρησιακά. Ηττώνται ιδεολογικά και νομίζω μία δημοκρατική στάση του Δικαστηρίου όπως την προσδιόρισα θα συμβάλλει πολύ στην ειρήνευση από το φαινόμενο το οποίο όλοι αντιμετωπίσαμε. Σας ευχαριστώ για την ανοχή σας.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ευχαριστούμε κι εσάς. Ο κ. Τεντολούρης έχει το λόγο.
Δ. ΤΕΝΤΟΛΟΥΡΗΣ: Κύριοι Δικαστές, οφείλω βεβαίως να είμαι σύντομος και διότι το βάρος της υπεράσπισης του Ανέστη Παπαναστασίου είναι ολιγότερο του βάρους το οποίο έφεραν οι συνάδελφοί μου και διότι οι μετρήσεις δείχνουν ότι ένας ακροατής παρακολουθεί λέξη προς λέξη έναν ομιλητή ακόμα κι αν είναι επαρκής γύρω στα 40 με 45 λεπτά, εννοώ λέξη προς λέξη και τρίτον διότι ένας αληθινά μεγάλος λογοτέχνης γράφοντας σε έναν φίλο του του είπε «με συγχωρείς που σου γράφω πολλά σήμερα αλλά είχα λίγο χρόνο› προφανώς θέλοντας να εξάρει τον πνευματικό μόχθο ο οποίος απαιτείται για την συμπύκνωση των νοημάτων.
Εκείνο δε που θα ήθελα να τονίσω ότι επιπλέον είμαι στη δεινότερη θέση, αντιμετωπίζω και τον δράκο της παλιλλογίας διότι εκτός από την πολυλογία πρόκειται και γι’ αυτόν τον δράκο και δεν υπάρχει πληκτικότερο πράγμα κ.κ. Δικαστές από το να ροκανίζει κανείς τα ροκανίδια. Αυτό είναι γνωστό.
Θεωρώ ότι υπήρξαν λαμπρές αναλύσεις των συναδέλφων μου και έγινε ήδη θα έλεγα εντατική εκμετάλλευση όλου του μεταλλεύματος του άρθρου 187 του Ποινικού Κώδικα όπως τροποποιήθηκε αλλά και του άρθρου 6 της ΕΣΔΑ. Διερωτώμαι τι απομένει για μένα, εν πάση δε περιπτώσει θεωρώ ότι ως προς το πραγματικό μέρος της υπόθεσης αυτής την χαριστική βολή βεβαίως μου την έδωσε ο φίλος μου ο Κώστας Κούρκουλος ο οποίος νομίζω με απλή λογική απέδειξε μαθηματικά ότι δεν υπήρξε ζήτημα ποτέ συμμετοχής και ένωσης του εντολέα μας με την Οργάνωση αυτή.
