Ευθύνες για κωλυσιεργία στην επίλυση της κρίσης επέρριψε τόσο στους Ευρωπαίους όσο και στους Έλληνες ηγέτες ο Γκι Φερχόφσταντ, πρόεδρος της ομάδας των Φιλελεύθερων και Δημοκρατών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και πρώην πρωθυπουργός του Βελγίου (1999-2008), μιλώντας στο naftemporiki.gr.
Ασκησε σκληρή κριτική στην πολιτική της Ανγκελα Μέρκελ, στην οποία καταλογίζει «ημίμετρα» και διστακτικότητα, ενώ απέρριψε κατηγορηματικά την ιδέα τοποθέτησης Ευρωπαίου «επιτρόπου προϋπολογισμού» στην Ελλάδα, ισχυριζόμενος ότι θα έπρεπε τότε να τοποθετηθούν αντίστοιχοι επίτροποι και στις υπόλοιπες 13 χώρες της ευρωζώνης που δεν πληρούν τα κριτήρια του Μάαστριχτ.
«Είναι μάταιο και αντιπαραγωγικό να αλληλοεκτοξεύονται κατηγορίες την ώρα που το πλοίο βυθίζεται», είπε χαρακτηριστικά.
Τάχθηκε κατά της αποχώρησης της Ελλάδας από τη νομισματική ένωση, υποστηρίζοντας ότι θα δημιουργούσε ένα «καθοδικό σπιράλ υποτιμήσεων και χρεοκοπιών».
Τόνισε ακόμα ότι η «συνταγή» της οικονομικής πολιτικής που έχει εφαρμοστεί στην Ελλάδα δεν είναι λάθος, αλλά της λείπουν πολλά σημαντικά συστατικά, όπως ο περιορισμός του κράτους, η εφαρμογή των συμφωνηθέντων μεταρρυθμίσεων και ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο επενδύσεων.
Γνωστός ευρωπαϊστής και υπέρμαχος της δημιουργίας των «Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης», ο ευρωβουλευτής είπε ότι η ΕΕ είναι αντιμέτωπη με το δίλημμα «είτε περισσότερη ενότητα και αλληλεγγύη είτε αποσύνθεση και επιστροφή στο είδος του επικίνδυνου λαϊκισμού και εθνικισμού που χαρακτήρισε μεγάλο μέρος του 20ου αιώνα».
Ο κ. Φερχόφσταντ βρέθηκε στην Αθήνα επικεφαλής αντιπροσωπείας 21 φιλελεύθερων ευρωβουλευτών, μετά από πρόσκληση του κόμματος της Δημοκρατικής Συμμαχίας http://www.naftemporiki.gr/news/cstory.asp?id=2133093 .
Το κυρίαρχο αίσθημα σε επίπεδο ΕΕ αυτή την περίοδο φαίνεται να είναι ότι οι Έλληνες πολιτικοί έχουν εξαντλήσει την υπομονή των πιστωτών της χώρας καθώς οι πρώτοι δεν κάνουν αρκετά για την επίλυση της κρίσης. Την ίδια ώρα, το κυρίαρχο συναίσθημα στην Ελλάδα φαίνεται να είναι ότι οι Έλληνες έχουν ήδη κάνει πολλά και δεν μπορούν να αντέξουν άλλη λιτότητα. Πως αντιλαμβάνεστε εσείς την κατάσταση;
«Και οι δύο πλευρές είναι ένοχες για κωλυσιεργία. Η Μέρκελ, ο Σαρκοζί και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι ηγέτες πιστωτριών χωρών έχουν υπάρξει πολύ αργοί και άτολμοι στις αντιδράσεις τους στην οικονομική κρίση από τότε που άρχισε, πριν από δύο χρόνια. Μια σειρά 17 συνόδων και σωρεία αποσπασματικών μέτρων και συμβολικών χειρονομιών δεν έχουν κάνει τίποτα για βοηθήσουν τα πλέον υπερχρεωμένα κράτη της ευρωζώνης, ούτε για να αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη των επενδυτών στο ενιαίο νόμισμα.
Ομοίως, οι Έλληνες πολιτικοί έχουν επιτρέψει στο μη βιώσιμο κρατικό τομέα να μεγαλώσει, έχουν αποτύχει να εγκαθιδρύσουν ένα λειτουργικό φορολογικό σύστημα και έχουν καθυστερήσει την πολυπόθητη απελευθέρωση οικονομικών τομέων που έχουν καταπνίξει τον ανταγωνισμό και την ανάπτυξη. Η απάντηση δεν είναι περισσότερη λιτότητα, αλλά σημαντικές διαρθρωτικές αλλαγές και ανοικοδόμηση του κράτους».
Ολοένα και αυξανόμενος αριθμός σχολιαστών και πολιτικών εντός και εκτός Ελλάδας υποστηρίζουν ότι ίσως είναι καλύτερα για όλους να αφεθεί η Ελλάδα να χρεοκοπήσει στο εγγύς μέλλον και να επιστρέψει στη δραχμή. Ποια είναι η άποψή σας;
«Δεν συμφωνώ. Εάν η Ελλάδα εξαναγκαζόταν να φύγει από την ευρωζώνη, θα δημιουργείτο ένα καθοδικό σπιράλ υποτιμήσεων και χρεοκοπιών και δεν θα βοηθούσε με κανένα τρόπο στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των επενδυτών, ούτε στην προώθηση των θεμελιωδών μεταρρυθμίσεων που η Ελλάδα χρειάζεται απεγνωσμένα. Η χειρότερη στιγμή να αφήσει τη νομισματική ένωση και να επιστρέψει στη δραχμή είναι αμέσως μόλις έχει συμφωνήσει μία ελεγχόμενη χρεοκοπία με τους κατόχους ομολόγων. Όλοι πρέπει να επικεντρωθούν στην αντιμετώπιση των πραγματικών διαρθρωτικών προβλημάτων της Ελλάδας και όχι να αναζητούν τις απατηλά εύκολες λύσεις».
Εξαπλώνεται επίσης ολοένα και περισσότερα η άποψη ότι η «συνταγή» της οικονομικής πολιτικής στην Ελλάδα, που βασίζεται κυρίως στα μέτρα λιτότητας, δεν είναι αποτελεσματική. Είναι λάθος η «συνταγή», εφαρμόστηκε λάθος ή μήπως δεν εφαρμόστηκε ποτέ;
«Η Ελλάδα δεν είναι η μόνη που πρέπει να υιοθετήσει σκληρά μέτρα λιτότητας-ουσιαστικά μειώνοντας τη σπατάλη που μόνο προσθέτει στο χρέος της χώρας. Η Ελλάδα πρέπει να κάνει σημαντική εξοικονόμηση (ιδιαίτερα στο δημόσιο τομέα) αν θέλει να ελπίζει ότι μπορεί να επιστρέψει στην ανάπτυξη στο εγγύς μέλλον. Η “συνταγή” επομένως δεν είναι λάθος, αλλά της λείπουν πολλά άλλα σημαντικά συστατικά, συγκεκριμένα μεγάλη συρρίκνωση του κράτους, αποτελεσματική εφαρμογή των συμφωνηθέντων μεταρρυθμίσεων και ένα ολοκληρωμένο σχέδιο επενδύσεων από τώρα μέχρι το 2020. Επίσης, υπάρχει ένα όριο στο επίπεδο των φόρων και των μισθολογικών περικοπών που μπορεί να αποδεχθεί ο πληθυσμός. Η τρόικα, σε συνεργασία με την ελληνική κυβέρνηση, πρέπει να προσφέρει κάποιες προοπτικές για ένα καλύτερο μέλλον ταυτόχρονα με το βραχυπρόθεσμο πόνο της λιτότητας».
Εδώ και πολύ καιρό τάσσεστε υπέρ της δημιουργίας μιας στενότερης, ομοσπονδιακής Ευρωπαϊκής Ένωσης, των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης. Η τρέχουσα κρίση θα μπορούσε να θεωρηθεί ευκαιρία για να κινηθούμε προς αυτή την κατεύθυνση. Έχετε δει να συμβαίνει κάτι τέτοιο; Προς ποια κατεύθυνση κινείται η Ευρώπη;
«Η τρέχουσα κρίση έχει εξαναγκάσει την ΕΕ να εισέλθει σε μία σχεδόν υπαρξιακή κρίση, καθώς σκεπτικιστές σε όλη την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, προσπαθούν να εκμεταλλευτούν τη δυστυχία που προκλήθηκε από την ύφεση και την πιστωτική κρίση για να επιρρίψουν την ευθύνη στην ΕΕ για όλα τα προβλήματα, αντί να αναζητήσουν τις ευθύνες στις δικές τους αρμόδιες εθνικές αρχές. Η επιλογή με την οποία βρισκόμαστε αντιμέτωποι είναι είτε περισσότερη ενότητα και αλληλεγγύη είτε αποσύνθεση και επιστροφή στο είδος του επικίνδυνου λαϊκισμού και εθνικισμού που χαρακτήρισε μεγάλο μέρος του 20ου αιώνα.
Ως ένδειξη των επιπτώσεων της κρίσης στο πλαίσιο πολιτικής της ΕΕ έχουμε ήδη δει αποφασιστικές προσπάθειες για ενδυνάμωση της οικονομικής διακυβέρνησης και της ενσωμάτωσης των χωρών της ευρωζώνης, μέσω ενός νέου δημοσιονομικού συμφώνου και ενός ενισχυμένου ρόλου των θεσμών της κοινότητας στην πειθάρχηση των κρατών-μελών ώστε να τηρούν τις δεσμεύσεις τους».
Είστε ένας από τους αφοσιωμένους στην ευρωπαϊκή ιδέα πολιτικούς που ζητούν περισσότερη αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ καιτάσσονται υπέρ της εκχώρησης μέρους της εθνικής κυριαρχίας ώστε να υπάρξει μία στενότερη Ευρωπαϊκή Ένωση. Πιστεύετε όμως ότι κάτι τέτοιο είναι επιθυμία των λαών της Ευρώπης, τη στιγμή που, για παράδειγμα, οι Γερμανοί δεν επιδεικνύουν καμία διάθεση να δώσουν περισσότερη χρηματική βοήθεια στους Έλληνες και οι Έλληνες εξοργίζονται στην ιδέα τοποθέτησης ενός Ευρωπαίου «επιτρόπου προϋπολογισμού» στην Αθήνα;
«Από το παράδειγμά σας διαφαίνεται ότι η απουσία αλληλεγγύης μια χώρας απέναντι σε μια άλλη προκαλεί πικρία και οργή στη δεύτερη. Είναι ενάντια στη λογική της ζώνης ενός κοινού νομίσματος να ακολουθεί κανείς θέσεις που υποδηλώνουν απομονωτισμό και εγωισμό, καθώς αφορά όλους όσους βρίσκονται στο πλοίο αν υπάρχει ρωγμή σε αυτό. Είναι μάταιο και αντιπαραγωγικό να αλληλοεκτοξεύονται κατηγορίες την ώρα που το πλοίο βυθίζεται.
Η Ευρώπη ήταν πάντα ένα σύνθετο στην εξήγησή του οικοδόμημα, ειδικά για τις νεότερες γενιές που δεν θυμούνται τις καταστροφικές συνέπειες του πολέμου στην ήπειρο ως επίπτωση του ανεξέλεγκτου εθνικισμού. Ωστόσο η ΕΕ δεν έχει να κάνει με την εκχώρηση κυριαρχίας, αλλά με τη συγκέντρωσή της προς το κοινό καλό προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι σημαντικές προκλήσεις του σύγχρονου κόσμου. Όλοι έχουν μερίδιο στο ευρωπαϊκό σχέδιο και όλοι μπορούν να συμμετάσχουν στη δημοκρατική διαδικασία λήψης αποφάσεων».
Ποια είναι η γνώμη σας σχετικά με αυτή την ιδέα τοποθέτηση ενός Ευρωπαίου «επιτρόπου προϋπολογισμού» στην Ελλάδα;
«Δεν έχει κανένα νόημα. Είτε θα πρέπει να τοποθετηθούν Ευρωπαίοι επίτροποι προϋπολογισμού για να επιβλέπουν τα οικονομικά στοιχεία όλων των κρατών-μελών που δεν πληρούν τα κριτήρια του Μάαστριχτ (που αυτή τη στιγμή είναι 14 εκ των 17 της ευρωζώνης) ή αφήνουμε τους Έλληνες υπεύθυνους για τη μοίρα τους αλλά υποβάλλοντάς τους στις εποπτικές δομές της οικονομικής διακυβέρνησης που έχουν ήδη συμφωνηθεί σε επίπεδο ΕΕ».
Ποια είναι η γνώμη σας για τη στάση της Γερμανίας σε αυτή την κρίση; Πώς βλέπετε να εξελίσσεται ο ρόλος της στην ΕΕ;
«Η Γερμανία είναι ταυτοχρόνως το κλειδί στην επίλυση της κρίσης (ως ταμίας της Ευρώπης και μεγαλύτερος πιστωτής) αλλά και η πιο διστακτική στο να πιάσει τον ταύρο από τα κέρατα και να αποδεχτεί ότι τη σοβαρότητα της κατάστασης απαιτεί αλληλεγγύη όσο και λιτότητα. Η Ανγκελα Μέρκελ έχει σπαταλήσει δύο χρόνια λαμβάνοντας ημίμετρα και πρωτοστατώντας στο να δοθεί ένα τρισεκατομμύριο ευρώ σε χρήματα των φορολογουμένων, χωρίς να είναι ορατό το τέλος της κρίσης. Αν είχε δεχτεί είτε ένα σύστημα ευρωομολόγων (ή ενός ταμείου αποπληρωμής των χρεών), που θα έκανε τους κατόχους ομολόγων να πληρώσουν αντί για τους φορολογουμένους, ή θα απελευθέρωνε την ΕΚΤ ώστε να αναλάβει δράση ως δανειστής έσχατης ανάγκης, η κρίση μπορεί και να είχε λήξει».
ΑΛΙΝΑ ΣΑΡΑΝΤΗ
