Από τον Ούγκο Ντίξον
Αν και μόνο ένα από τα επτά κόμματα που μπήκαν στη Βουλή μετά τις εκλογές της Κυριακής τάσσεται υπέρ της εξόδου της χώρας από το ευρώ, μόνο δύο υποστηρίζουν την τήρηση του προγράμματος λιτότητας. Η μέση οδός - απόρριψη του μνημονίου αλλά παραμονή στην ευρωζώνη- δεν είναι εφικτή. Η τήρηση των δεσμεύσεων που απορρέουν από τη δανειακή σύμβαση εξακολουθεί να παραμένει η λιγότερο κακή επιλογή.
Το εκλογικό αποτέλεσμα καθιστά λιγότερο πιθανό αλλά δεν αποκλείει το ενδεχόμενο η Ελλάδα να ακολουθήσει την οδό της λογικής. Η Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ, τα παραδοσιακά κόμματα εξουσίας του κεντροδεξιού και κεντροαριστερού χώρου, τα οποία υποστηρίζουν το μνημόνιο, μετά βίας συγκεντρώνουν το 1/3 των συνολικών ψήφων. Το συνονθύλευμα των ακραίων δεξιών και αριστερών παρατάξεων, που απορρίπτουν το μνημόνιο, πήγε πολύ καλά. Η Αθήνα θα πρέπει βρει έναν τρόπο μέσα σε αυτό το χάος να σχηματίσει κυβέρνηση, είτε άμεσα είτε μετά από επαναληπτικές εκλογές.
Το καλύτερο ενδεχόμενο θα είναι μια νέα κυβέρνηση εθνικής συνεργασίας. Κάτι τέτοιο είναι πιθανό, δεδομένου ότι ο εκλογικός νόμος στην Ελλάδα δίνει στο πρώτο κόμμα ένα μπόνους εδρών που αντιστοιχεί σε ποσοστό 16,7%. Ακόμη και να καταφέρει, όμως, να σχηματιστεί μια κυβέρνηση συνασπισμού, θα είναι αδύναμη και ευάλωτη σε αποσκιρτήσεις. Αυτός είναι ο λόγος που ο ηγέτης του ΠΑΣΟΚ ζητά από το ΣΥΡΙΖΑ να συμμετέχει σε κυβέρνηση εθνικής συνεργασίας, παρότι αντιτίθεται στο μνημόνιο και έχει δηλώσει απρόθυμο να συμπράξει.
Η Ελλάδα καλείται να δρομολογήσει μια σειρά μεταρρυθμίσεων και να λάβει περαιτέρω μέτρα λιτότητας τις επόμενες εβδομάδες στο πλαίσιο του σχεδίου διάσωσης. Παρότι η Νέα Δημοκρατία στηρίζει θεωρητικά το πρόγραμμα, προεκλογικά εξήγγειλε μείωση των φόρων και αύξηση των κοινωνικών δαπανών. Ομοίως, το ΠΑΣΟΚ εξήγγειλε καθυστέρηση των μέτρων λιτότητας. Ακόμη και στην καλύτερη περίπτωση, οι προστριβές με την τρόικα θα είναι αναπόφευκτες.
Εάν εξαιρέσουμε το ΚΚΕ, όλες οι υπόλοιπες παρατάξεις τάσσονται υπέρ της παραμονής της χώρας στην ευρωζώνη με ταυτόχρονη αποχώρηση από το μνημόνιο. Μπορεί η πολιτική αυτή να κερδίζει ψήφους αλλά δεν είναι ιδιαίτερα ρεαλιστική. Εάν υπαναχωρήσει από τη συμφωνία, η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τις επόμενες δόσεις των κεφαλαίων διάσωσης. Κάτι τέτοιο θα συμπιέσει ακόμη περισσότερο τον προϋπολογισμό της, ενώ το τραπεζικό της σύστημα θα βυθιστεί σε σφοδρή κρίση. Ας μην ξεχνούμε ότι τα κεφάλαια που προορίζονται για αναδιάρθρωση των κεφαλαίων των τραπεζών δεν έχουν εκταμιευτεί ακόμη.
Κατόπιν τούτου, εάν η Ελλάδα επιχειρούσε να αποσύρει το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων λιτότητας, θα έμπαινε σε έναν δρόμο ταχείας εξόδου από το ευρώ. Αυτό θα ήταν ακόμη πιο καταστροφικό. Σε αυτή την περίπτωση οι τράπεζες θα κατέρρεαν, καθώς οι Έλληνες θα έσπευδαν να σηκώσουν και τα τελευταία χρήματα που έχουν στην τράπεζα, προτού μετατραπούν σε υποτιμημένες δραχμές. Κάτι τέτοιο, όμως, θα πυροδοτούσε μαζικές αναλήψεις και σε άλλες τράπεζες της ευρωζώνης, γυρίζοντας μια νέα σελίδα σε μια ακόμη πιο διευρυμένη κρίση. Η Αθήνα θα έχανε την πρόσβαση στην εξωτερική βοήθεια και θα αναγκαζόταν να επιβάλει ακόμη περισσότερα μέτρα λιτότητας.
Οι Έλληνες ψήφισαν το αδιανόητο: παραμονή στην ευρωζώνη χωρίς μεταρρυθμίσεις. Η συνέπεια αυτής της επιλογής, όμως, συνεπάγεται κάτι που οι ίδιοι δεν θέλουν: την έξοδο από το ευρώ. Στην καλύτερη περίπτωση, εν μέσω της κρίσης που πυροδότησαν οι εκλογές θα ασκηθούν πιέσεις για νέους συμβιβασμούς, τόσο εντός όσο και εκτός της Ελλάδας, που θα κρατήσουν τη χώρα σε ευρωπαϊκή τροχιά. Σε αντίθετη περίπτωση, η Ελλάδα θα οδηγηθεί στο χάος και η υπόλοιπη ευρωζώνη σε μια νέες περιπέτειες.
REUTERS BREAKINGVIEWS
