Ιδιαίτερα πιθανό θεωρεί η πλειονότητα των αναλυτών το ενδεχόμενο αποχώρησης της Ελλάδας από το ευρώ, ενώ προβληματισμός επικρατεί σχετικά με τις επιπτώσεις μιας τέτοιας εξέλιξης για το σύνολο της ευρωζώνης.
«Οι βίαιες διακυμάνσεις που παρατηρούνται στις ευρωπαϊκές χρηματιστηριακές αγορές τις τελευταίες ημέρες εγείρουν ανησυχίες, καθώς υποδεικνύουν την αναποφασιστικότητα των επενδυτών σχετικά με το πώς πρέπει να τοποθετηθούν εν μέσω της πολιτικής αβεβαιότητας στην Ελλάδα», σχολιάζει στον Guardian ο Τζοσούα Ρέιμοντ, ανώτατος αναλυτής της City Index.
«Σε αυτή τη φάση, οι δημοσιονομικές και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις είναι αδιανόητες στην Ελλάδα. Η παραμονή της χώρας στην ευρωζώνη κρέμεται από μια κλωστή», σχολιάζει στον Independent ο Νικόλας Σπύρο της εταιρείας Spiro Sovereign Strategy. «Ο κίνδυνος εξάπλωσης [της κρίσης] εξακολουθεί να υπάρχει. Η Ελλάδα, αν και είναι μια πολύ μικρή οικονομία, έχει τη δυνατότητα να προκαλέσει πολύ περισσότερα προβλήματα στην ευρωζώνη», συμπληρώνει.
«Η Ελλάδα αυτή καθ’ αυτή δεν αποτελεί ουσιαστικό πρόβλημα. Αυτό που μετρά, όμως, είναι οι παρενέργειες και οι ανησυχίες για εξάπλωση της κρίσης, και τι επιπτώσεις μπορεί να έχει αυτό για την ευρύτερη αγορά», σχολιάζει στους Financial Times ο Έιντριαν Κάτλεϊ, στέλεχος της Citi.
Ο αναλυτής της βρετανικής τράπεζας RBS Χάρβιντερ Σάιαν δήλωσε στους FT: «Θεωρώ ότι το ενδεχόμενο να φύγει η Ελλάδα από το ευρώ είναι περίπου 90% και πολύ πιθανό για τους προσεχείς λίγους μήνες, αν οι πολιτικοί δεν συμφωνήσουν στα μέτρα λιτότητας».
Σύμφωνα με τον Τζον Στόπφορντ, ανώτατο αναλυτή τίτλων σταθερού εισοδήματος της Investec Asset Management, «ο επόμενος μήνας είναι απόλυτα κρίσιμος για την Ελλάδα. Αν γίνουν νέες εκλογές στα μέσα Ιουνίου και οι ψηφοφόροι απορρίψουν και πάλι τη λιτότητα, η έξοδος από το ευρώ μπορεί να έρθει σύντομα».
Στον αντίποδα, αρκετοί αναλυτές δεν θεωρούν ότι η Ελλάδα κατευθύνεται στην έξοδο από το ευρώ. Ο αναλυτής της JP Morgan, Μάλκολμ Μπαρ, δηλώνει ότι το ενδεχόμενο εξόδου είναι μικρότερο από 50%. Ο ίδιος σημειώνει ότι υπάρχουν ακόμη δύο στάδια πριν την έξοδο από την Ευρωζώνη. Το πρώτο στάδιο είναι ο σχηματισμός μίας ελληνικής κυβέρνησης με αίτημα την επαναδιαπραγμάτευση του δεύτερου πακέτου στήριξης, κάτι που θεωρείται πολύ πιθανό, καθώς όλα τα πολιτικά κόμματα επιθυμούν κάποια μορφή επαναδιαπραγμάτευσης. Το δεύτερο στάδιο είναι να φθάσει αυτή η διαδικασία της επαναδιαπραγμάτευσης σε ένα σημείο, όπου η ελληνική κυβέρνηση θα αποφασίσει ότι είναι στο συμφέρον της να εγκαταλείψει την Ευρωζώνη. Η σκληρή διαπραγμάτευση για το θέμα αυτό είναι απίθανο να ξεκινήσει πριν τουλάχιστον από το τέλος του Ιουνίου, πρόσθεσε ο κ. Μπαρ.
Για άλλους αναλυτές, δεν έχει σημασία πώς διαμορφώνονται οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων, καθώς η Ελλάδα δεν στηρίζεται σε αυτές για τη χρηματοδότησή της. Ο επικεφαλής αναλυτής της ING Financial Markets Παντράικ Γκάρβεϊ, δήλωσε: «Οι αγορές έχουν εγκαταλείψει την Ελλάδα εδώ και πολύ καιρό. Δεν έχει σημασία, αν οι αποδόσεις αυξάνονται, καθώς τα πάντα εξαρτώνται τώρα από την πολιτική. Αν οι πολιτικοί δεν είναι διατεθειμένοι να αποδεχθούν περικοπές ([δημόσιων δαπανών], τότε δεν έχουν πολλά περιθώρια, από να φύγουν από την Ευρωζώνη».
«Είναι αμφίβολο εάν η Ελλάδα συνιστά πλέον συστημικό κίνδυνο για την ευρωζώνη ή αποτελεί απλώς εσωτερικό πολιτικό πρόβλημα για την ίδια και για την Ευρώπη», σχολιάζει στο Reuters ο Valentijn van Nieuwenhuijzen, επικεφαλής στρατηγικής στην ING.
«Υπό αυτή την έννοια, δεν αποκλείεται να επιτραπεί στην Ελλάδα να ακολουθήσει τον δικό της δρόμο, αυτόν που θα επιλέξει ο λαός της, κάτι που θα μπορέσει να διαχειριστεί η Ευρώπη», είναι η εκτίμηση της Τζέιν Φόλεϊ, αναλύτρια συναλλάγματος στη Rabobank.
Η Τζίλιαν Έτζγουορθ, οικονομολόγος από την UniCredit, εκτιμά ότι η έξοδος της Ελλάδας μπορεί να έχει «τεράστιες επιπτώσεις. Όπως σχολιάζει στο Bloomberg, «οι πιθανότητες να χρειαστεί η Ισπανία επίσημη βοήθεια αυξάνονται, με κίνδυνο εξάπλωσης της κρίσης και σε άλλες χώρες».
«Εάν κάποιο από τα υπόλοιπα πέντε κόμματα που εξελέγησαν στη βουλή δεν κάνει στροφή 180 μοιρών από τις υφιστάμενες θέσεις του, δεν είναι δυνατός ο σχηματισμός νέας κυβέρνησης», υποστηρίζει ο Ρικάρντο Μπαρμπιέρι, ανώτατος οικονομολόγος από την Mizuho International Plc.
Ο χρόνος της Ελλάδας να εκπληρώσει τους όρους του ΔΝΤ και της ΕΕ εξαντλείται και η διεξαγωγή νέων εκλογών αποτελεί «οριακή επιλογή» για την παραμονή στο πρόγραμμα και την ευρωζώνη, σημειώνει ο αναλυτής.
Όσον αφορά στην αντίδραση των αγορών από τις εξελίξεις στην Ελλάδα, ο Τζάστιν Νάιτ από τη UBS εκτιμά ότι «η αγορά επεξεργάζεται τους κινδύνους -μπορεί η διαδικασία να είναι αργή αλλά επιταχύνει», όπως ανέφερε στη Wall Street Journal.
«Η φυσιολογική αντίδραση των επενδυτών είναι να στραφούν προς τις άλλες αγορές», προσθέτει, διαπιστώνοντας ότι η ζήτηση για ισπανικά και ιταλικά ομόλογα είναι εξασθενημένη, το ίδιο και οι τραπεζικές καταθέσεις στις δύο χώρες της περιφέρειας.
Στην ίδια εφημερίδα, ο Λευτέρης Φαρμάκης, αναλυτής στρατηγικής από τη Nomura στο Λονδίνο εκφράζει την απορία του γιατί «η αγορά δεν προεξοφλεί την παρατεταμένη αστάθεια».
Σύμφωνα με τον Μάρσελ Αλεξάντροβιτς από την Jefferies & Co, ένας από τους κινδύνους είναι το ΔΝΤ να διακόψει τη χρηματοδότηση προς την Ελλάδα, καθώς δεν είναι ευχαριστημένο από τις επιδόσεις της χώρας.
Σύμφωνα με τον κ. Νάιτ, λογική αντίδραση σε αυτό θα είναι η χώρα να προσπαθήσει να καλύψει τις πληρωμές των προμηθευτών και των δημόσιων υπαλλήλων και να καλύψει τις ανάγκες της από τα χρήματα που απομένουν, μέχρι να βρεθεί κάποια λύση. «Εάν η λύση αυτή δεν είναι η περικοπή των δαπανών, θα μπορούσε να είναι το τύπωμα χρήματος για κάλυψη των αναγκών του δημοσίου».
«Σε αυτή τη φάση, ο πυρήνας της Ευρώπης έχει να χάσει περισσότερα από την Ελλάδα», σχολιάζει στη WSJ ο Ουίλιαμ Πόρτερ, ανώτατο στέλεχος της Credit Suisse στο Λονδίνο. «Όσο περισσότερο τραβήξει η διαδικασία, τόσο πιο επωφελής θα είναι για την Ελλάδα η έξοδός της [από το ευρώ]», καταλήγει.
Το κλίμα που επικρατεί στη Γερμανία προσπαθεί να μεταφέρει στους αναγνώστες της η εφημερίδα New York Times, ζητώντας το σχόλιο επιφανών Γερμανών οικονομολόγων. Σύμφωνα με τον Κάρστεν Χέφεκεν, καθηγητή Οικονομικών στο Πανεπιστημίου του Ζίγκεν, «πλέον επικρατεί μεταξύ των Γερμανών η άποψη ότι ίσως θα ήταν καλύτερα η Ελλάδα να εγκαταλείψει την ευρωζώνη». «Εάν η χώρα επιμείνει στην τελευταία στάση της, δύσκολα θα μπορέσει να δικαιολογηθεί η παραμονή της στο ευρώ», συμπληρώνει.
«Το πολιτικό κόστος της αποχώρησης της χώρας από την ευρωζώνη υπερκαλύπτει κατά πολύ το οικονομικό», εκτιμά ο Αλμουτ Μούλερ, αναλυτής του Γερμανικού Συμβουλίου Διεθνών Σχέσεων. Ο Έριμπερτ Ντίτερ, ειδικός επί των διεθνών χρηματαγορών στο Γερμανικό Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων και Ασφαλείας, θεωρεί ότι «η Ευρώπη έχει προετοιμαστεί αθόρυβα για το ενδεχόμενο να αποφασίσει η Ελλάδα να επιστρέψει στο δικό της νόμισμα.
