H υποστήριξη της Ρωσίας στο ψήφισμα των Ηνωμένων Εθνών που καταδικάζει το μακελειό στη Χούλα αποτελεί την πρώτη καλή είδηση που έρχεται από την κρίση της Συρίας εδώ και πολλούς μήνες. Η εξέλιξη αυτή επιτρέπει την υπόθεση ότι η Ουάσινγκτον και η Μόσχα μπορεί να συνεργαστούν για να απομακρύνουν σταδιακά τον Μπασάρ αλ-Ασαντ από την εξουσία, προκειμένου να εκτονωθεί η εξέγερση εναντίον του καθεστώτος της Δαμασκού.
Οπως επισημαίνει ο Σάιμον Τάινταλ στην «Γκάρντιαν», είναι σαφές ότι η ομόφωνη υιοθέτηση του ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας δημιουργεί ένα ρήγμα στο διπλωματικό τείχος που είχε υψώσει η Μόσχα γύρω από το συριακό καθεστώς. Και μπορεί κανείς να διατυπώσει την αρκετά βάσιμη υπόθεση ότι την απόφαση την έλαβε προσωπικά ο πρόεδρος Πούτιν.
Ακόμη κι όταν ο απολογισμός των νεκρών από την εξέγερση είχε φτάσει τους 10.000, και η ειρηνευτική μεσολάβηση του Κόφι Αναν κατέρρεε, η Ρωσία εξακολουθούσε να ταυτίζεται με τη γραμμή του καθεστώτος ότι υπεύθυνοι για τη βία ήταν οι τρομοκράτες και οι θρήσκοι εξτρεμιστές. Τώρα, συμφωνώντας με τις ΗΠΑ και τη Βρετανία ότι ο Ασαντ παραβίασε τη διεθνή νομοθεσία με την προσφυγή σε «υπέρμετρη βία», η Μόσχα κάνει ένα συμβολικό και ουσιαστικό βήμα προς την εκθρόνιση του σύρου ηγέτη.
Η Ρωσία είχε δεχθεί έντονη διπλωματική πίεση για να αλλάξει θέση, μια πίεση που είχε αρχίσει να πλήττει τόσο τα συμφέροντά της στη Μέση Ανατολή σε σχέση με τη Σαουδική Αραβία και τις χώρες του Κόλπου (που αντιτίθενται όλες στον Ασαντ), όσο και τις σχέσεις της με την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτό δεν αρκεί όμως για να εξηγήσει τη στροφή της Μόσχας.
Μια πιθανότερη εξήγηση, σημειώνει ο αρθρογράφος της Γκάρντιαν, έχει να κάνει με την επιστροφή του Πούτιν στην προεδρία της Ρωσίας. Η προσέγγισή του στηρίζεται στον ψυχρό υπολογισμό του εθνικού συμφέροντος.
Το σημαντικότερο θέμα της διεθνούς ατζέντας του Πούτιν δεν είναι η Συρία, ούτε κάποια από τις άλλες αραβικές εξεγέρσεις, αλλά η συνάντηση που θα έχει τον άλλο μήνα με τον Μπάρακ Ομπάμα. Ο Πούτιν επίτηδες δεν μετέβη την περασμένη εβδομάδα στη σύνοδο της G8 που φιλοξένησε ο αμερικανός πρόεδρος.
Ολα αυτά αποτελούν κλασική συμπεριφορά του Πούτιν και του δίνουν ένα ψυχολογικό προβάδισμα στη συνάντηση που θα έχει με τον Ομπάμα. Τι ακριβώς όμως θέλει ο ρώσος πρόεδρος;
Ο Πούτιν θέλει εγγυήσεις για τα αμερικανικά σχέδια αντιπυραυλικής άμυνας στην Ευρώπη και την Ασία, τα οποία η Ρωσία θεωρεί σοβαρή απειλή για την ασφάλειά της. Ο Πούτιν θέλει να γίνει αποδεκτό το στάτους κβο στον Καύκασο μετά την απόσχιση εδαφών της Γεωργίας το 2008. Ο Πούτιν θέλει μια γόνιμη συμμετοχή της Ρωσίας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου. Ο Πούτιν θέλει να σταματήσει η κριτική των Ηνωμένων Πολιτειών προς τη ρωσική εκδοχή της δημοκρατίας και την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Και ο κατάλογος συνεχίζεται.
Η Ρωσία θέλει επίσης μια ειρηνική επίλυση της κρίσης με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Οταν ο Πούτιν συναντήσει τον Ομπάμα, θα ζητήσει διαβεβαιώσεις ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα εμποδίσουν μια ισραηλινή επίθεση εναντίον των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν και δεν θα λάβουν σε καμιά περίπτωση μέρος οι ίδιες σ' αυτήν.
Για το Κρεμλίνο, ένας πόλεμος στο Ιράν θα ήταν πολύ πιο αποσταθεροποιητικός, πολιτικά και οικονομικά, από οποιαδήποτε αναταραχή στη Συρία.
Ο Ομπάμα θέλει κι αυτός πολλά από τον Πούτιν, όπως να συνεργαστεί σε μια ειρηνική λύση του ιρανικού έπους και συμβάλει στην αντιμετώπιση του πονοκεφάλου της Νότιας Κορέας. Οι δύο ηγέτες έχουν λοιπόν κάθε λόγο να συμφωνήσουν στο θέμα της Συρίας.
Στο πλαίσιο της προετοιμασίας της διμερούς συνάντησης, ο σύμβουλος εθνικής ασφαλείας του αμερικανού προέδρου Τόμας Ντόνιλον συζήτησε πριν από τρεις εβδομάδες το θέμα της Συρίας με τον Βλαντίμιρ Πούτιν. Οταν στην G8 ο ίδιος ο Ομπάμα έθεσε το ζήτημα του μέλλοντος του Ασαντ στον ρώσο πρωθυπουργό, εκείνος έμοιαζε να συμφωνεί.
Με βάση την εκκολαπτόμενη αυτή συμφωνία, η Ρωσία θα συμφωνήσει με την απομάκρυνση του Ασαντ, στα πρότυπα της μετάβασης στην Υεμένη. Το καθεστώς θα παρέμενε στην περίπτωση αυτή σε μεγάλο βαθμό άθικτο, και το ίδιο θα συνέβαινε με τη σφαίρα επιρροής της Ρωσίας, τις εμπορικές της σχέσεις και τη ναυτική της βάση.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος Ομπάμα θα μπορούσε στην περίπτωση αυτή να υποστηρίξει ότι η συριακή κρίση λύθηκε αναίμακτα.
Ενα τέτοιο αποτέλεσμα θα ήταν βέβαια δύσκολο να αφομοιωθεί από τη συριακή αντιπολίτευση και όλους εκείνους που ονειρεύονται μια αλλαγή καθεστώτος. Πολύ περισσότερο που προϋπόθεση για μια τέτοια συμφωνία ήταν η παροχή αμνηστίας στον Ασαντ και τους ανθρώπους του.
Προς το παρόν, πάντως, η μόνη συμφωνία που βρίσκεται στο τραπέζι είναι το σχέδιο Αναν.
Ο ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ δεν απέκλεισε την αποχώρηση του Ασαντ από την εξουσία, αλλά τόνισε ότι το σημαντικότερο σήμερα δεν είναι η αλλαγή καθεστώτος στη Δαμασκό. Σε κάθε περίπτωση, μια αποχώρηση του Ασαντ θα ήταν μια αμερικανική επιτυχία.
Πηγή: The Guardian, ΑΠΕ-ΜΠΕ
