Αφγανιστάν: Μετά την αναρχία, η απαισιοδοξία

Τρίτη, 25 Ιουνίου 2002 18:34

A- A A+

Τις ημέρες που ακολούθησαν την πτώση των Ταλιμπάν, η Δύση δεν κουραζόταν να επαναλαμβάνει ότι αυτή τη φορά δεν θα εγκαταλείψει το Αφγανιστάν. Tι εννοούσε; Προφανώς ότι δεν θα επαναληφθεί το προηγούμενο των μουτζαχεντίν, οι οποίοι απέκτησαν τον έλεγχο της χώρας πριν από μια δεκαετία με τη βοήθεια της Δύσης.

Είναι αλήθεια ότι στη διάρκεια της συνόδου της Λόγια Ζίργκα έγινε μια αρκετά ανοιχτή συζήτηση. Οι μισοί περίπου από τους συνέδρους εξελέγησαν με σχετικά ελεύθερο τρόπο. Και στη συγκρότηση της νέας κυβέρνησής του, ο πρόεδρος Χαμίντ Καρζάι φρόντισε να κρατήσει τις ισορροπίες ανάμεσα στις κυριότερες φυλές της χώρας, τους Τατζίκους και τους Παστούν.

Το μείζον θέμα, όμως, ήταν κατά πόσον το Αφγανιστάν θα κυβερνηθεί από δω και πέρα από μορφωμένους ανθρώπους με ένα όραμα δημοκρατικής ανάπτυξης της χώρας. Και ως προς αυτό, γράφει ο Τζόναθαν Στιλ στην βρετανική εφημερίδα "The Guardian" το αποτέλεσμα της συνόδου ήταν καταστροφικό. Η μάχη ανάμεσα στους εκσυγχρονιστές και στους παλιούς ηγέτες των μουτζαχεντίν έληξε με καθαρή νίκη των δεύτερων. Ανθρωποι που ήταν υπεύθυνοι για το χάος της περασμένης δεκαετίας άρπαξαν το μικρόφωνο και ισχυρίστηκαν ότι αντιστάθηκαν στη σοβιετική κατοχή, αποσιωπώντας τις καταστροφές που προκάλεσαν στη συνέχεια. Οι άνθρωποι αυτοί επέβαλαν τις εξτρεμιστικές απόψεις τους για το ισλάμ και απέσπασαν από τον Καρζάι το δικαίωμα να αποκαλούν την κυβέρνηση "ισλαμική".

Υπουργός Δικαιοσύνης διορίστηκε ένας άνθρωπος που υποστηρίζει την αυστηρή εφαρμογή της "σαρία". Και ο υπουργός γυναικείων υποθέσεων χαρακτηρίστηκε "Σαλμάν Ρούσντι του Αφγανιστάν".

Η συνέλευση απέτυχε επίσης να εδραιώσει την εξουσία της κεντρικής κυβέρνησης πέρα από την πρωτεύουσα. Οι φύλαρχοι που διοικούν το Χεράτ και το Μαζάρ-ι-Σαρίφ αρνήθηκαν να μετάσχουν στην κυβέρνηση του Καρζάι, προτιμώντας να μονοπωλούν τον έλεγχο των περιοχών τους. Ισως οι δυτικές κυβερνήσεις δεν μπορούν να κάνουν πολλά για να λύσουν αυτά τα προβλήματα. Θα μπορούσαν όμως τουλάχιστον να στείλουν κυανόκρανους για να βοηθήσουν τον Καρζάι να αφοπλίσει τους πολέμαρχους. Με το να αρνούνται να κάνουν αυτό το πράγμα, παίζουν ουσιαστικά το παιχνίδι των συντηρητικών δυνάμεων.

Δεν είναι όμως μόνο αυτό. Το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Τροφίμων αναφέρει ότι πάνω από τις μισές οικογένειες του Αφγανιστάν έχουν ανάγκη επειγόντως από βοήθεια. Η χώρα έχει λάβει όμως μέχρι στιγμής μόλις το 57% της βοήθειας που έχει ζητήσει. Οι αφγανοί πρόσφυγες που επιστρέφουν από το Πακιστάν είναι πολύ περισσότεροι από όσους είχε υπολογίσει ο ΟΗΕ. Η μαζική επιστροφή τους δεν αποτελεί κατ' ανάγκην "ψήφο εμπιστοσύνης" προς τη νέα κυβέρνηση. Πολλοί απ' αυτούς ζούσαν σε πακιστανικές πόλεις και παραπονούνται ότι εξαναγκάστηκαν να φύγουν. Τα σπίτια στα οποία επιστρέφουν όμως είναι κατεστραμμένα.

Σε αυτές τις συνθήκες, η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες αναγκάστηκε τον περασμένο μήνα να περιορίσει τη βοήθεια προς τους πρόσφυγες κατά τα δύο τρίτα και απειλεί τώρα να τη διακόψει εντελώς αν οι ξένες κυβερνήσεις δεν εκπληρώσουν τις υποσχέσεις τους.

Η απομάκρυνση των Ταλιμπάν δεν ήταν ο πρώτος στόχος των αεροπορικών βομβαρδισμών του Αφγανιστάν. Ο βασικός στόχος ήταν η σύλληψη του Οσάμα μπιν Λάντεν και η εξουδετέρωση του κινδύνου νέων επιθέσεων από την Αλ-Κάιντα. Δεν συνελήφθησαν όμως ούτε ο μπιν Λάντεν ούτε οι υπασπιστές του. Μια καινούργια κασέτα που προέβαλε το κανάλι Αλ-Τζαζίρα υποστηρίζει ότι ο Μπιν Λάντεν είναι ζωντανός και ετοιμάζει νέες επιθέσεις.

Η κυβέρνηση Μπους αναγνωρίζει τώρα ότι η απειλή ίσως να είναι σήμερα μεγαλύτερη σε σχέση με την περίοδο πριν από τους βομβαρδισμούς του Αφγανιστάν. Ο πόλεμος κατά του Αφγανιστάν όχι μόνο δεν μπόρεσε να εξουδετερώσει την τρομοκρατική απειλή, αλλά περιέπλεξε τα πράγματα, συμβάλλοντας στη διασπορά των τρομοκρατών σε μια ευρύτερη περιοχή.

Από την άποψη αυτή, η εσωτερική κατάσταση στο Αφγανιστάν αποτελεί τη μοναδική επιτυχία της αμερικανικής κυβέρνησης. Το τίμημα βέβαια ήταν βαρύ: εκατοντάδες άμαχοι σκοτώθηκαν από τις βόμβες και χιλιάδες πέθαναν από την πείνα. Τον περασμένο Δεκέμβριο, πολλοί πίστεψαν ότι το αποτέλεσμα των βομβαρδισμών, δηλαδή η απελευθέρωση της χώρας από τους Ταλιμπάν, εξουδετερώνει αυτό το κόστος. Το πιστεύουν άραγε ακόμη;

Η κατάρρευση των Ταλιμπάν δημιούργησε πραγματικές ευκαιρίες για πρόοδο. Ηδη όμως υπάρχουν ενδείξεις οπισθοδρόμησης. Πολλοί σύνεδροι της Λόγια Ζίργκα φοβούνται ότι τώρα που έσβησαν τα φώτα της δημοσιότητας θα αποτελέσουν στόχο επιθέσεων. Οι εξτρεμιστές αποκτούν και πάλι τον έλεγχο της χώρας. Παρά τις ηχηρές υποσχέσεις της, η Δύση εγκαταλείπει σιγά-σιγά το Αφγανιστάν.

Προτεινόμενα για εσάς



Δημοφιλή