Ενας από τους χρυσούς κανόνες της πολιτικής της Μέσης Ανατολής τον τελευταίο μισό αιώνα είναι ότι οι εξτρεμιστές σαρώνουν και οι μετριοπαθείς παραμερίζουν.
Την περασμένη Παρασκευή, όμως, αυτός ο κανόνας παραβιάστηκε στη Βεγγάζη. Οι μετριοπαθείς δεν παραμέρισαν. Ενώθηκαν και επιτέθηκαν στο αρχηγείο της ισλαμιστικής οργάνωσης Ανσάρ αλ-Σαρία, μέλη της οποίας φέρονται ως ύποπτα για την πολύνεκρη επίθεση εναντίον του αμερικανικού προξενείου στη Βεγγάζη.
Δεν είναι σαφές αν αυτή η τάση θα διαδοθεί, γράφει ο Τόμας Φρίντμαν στους «Νιου Γιορκ Τάιμς». Μετά τις κραυγές της αδιαλλαξίας, όμως, που έχουν τρομοκρατήσει τους πάντες στην περιοχή, είναι ενθαρρυντικό να βλέπει κανείς Λίβυους να κρατούν πανό που γράφουν «Θέλουμε δικαιοσύνη για τον Κρις» (σ.σ. τον αμερικανό πρεσβευτή Κρις Στίβενς, που δολοφονήθηκε στην επίθεση), «Τέλος στην αλ-Κάιντα», και να ζητούν τη διάλυση των ενόπλων οργανώσεων. Παράλληλα, άρχισαν να εμφανίζονται άρθρα στον αραβομουσουλμανικό Τύπο που δεν αναρωτιούνται πλέον «Τι τρέχει με την Αμερική;», αλλά «τι τρέχει με μας, και πώς μπορούμε εμείς να το διορθώσουμε;»
Ο Ιμάντ αλ-Ντιν Χουσέιν, αρθρογράφος της εφημερίδας του Καϊρου Al Shorouk, έγραψε την περασμένη Δευτέρα ένα άρθρο στο οποίο σημείωνε: «Καταγγέλλουμε τη Δύση μέρα νύχτα και μιλάμε για την ηθική της αποσύνθεση, ενώ ταυτόχρονα εξαρτιόμαστε πλήρως από αυτή. Εισάγουμε, κυρίως από τη Δύση, αυτοκίνητα, τρένα, αεροπλάνα, ψυγεία και πλυντήρια. Είμαστε μια χώρα που αυτή την περίοδο δεν συνεισφέρει καθόλου στον ανθρώπινο πολιτισμό. Εχουμε γίνει βάρος σε άλλες χώρες. Αν είχαμε πραγματικά εφαρμόσει την ουσία των οδηγιών του ισλάμ και όλων των άλλων θρησκειών, θα βρισκόμασταν σήμερα στην πρωτοπορία όλων των εθνών. Ο υπόλοιπος κόσμος θα μας σεβαστεί, όταν ξαναγίνουμε άνθρωποι που μετέχουμε στον ανθρώπινο πολιτισμό, αντί να είμαστε παράσιτα που τρεφόμαστε από τον υπόλοιπο κόσμο και στη συνέχεια εξαπολύουμε επιθέσεις εναντίον του από το πρωί μέχρι το βράδυ».
«Η Δύση δεν αποτελεί μια όαση ιδεαλισμού», συνέχιζε ο αρθρογράφος της καλύτερης εφημερίδας του Καϊρου. «Η εκμετάλλευση κυριαρχεί σε πολλούς τομείς. Τουλάχιστον, όμως, η Δύση δεν είναι βυθισμένη στις ψευδαισθήσεις όπως εμείς. Κατά συνέπεια, η υποστήριξη του ισλάμ και του προφήτη των Μουσουλμάνων πρέπει να γίνει μέσα από τη δουλειά, την παραγωγή, τις αξίες και τον πολιτισμό, όχι με την επίθεση σε πρεσβείες και τη δολοφονία διπλωματών».
Ο Μοχάμαντ Τάκι, ένας φιλελεύθερος πακιστανός αρθρογράφος από την εφημερίδα της Λαχόρης Daily Times, επισημαίνει από την πλευρά του ότι δεν υπάρχει καμιά δικαιολογία για την προσφυγή στη βία και ότι το μίσος γεννά περισσότερο μίσος. «Η διέξοδος είναι να κυριαρχήσουν οι φωνές της λογικής επί των φωνών του μίσους, όχι να κατασταλεί η ελεύθερη έκφραση».
Ο Χαλέντ αλ-Χρουμπ πάλι, ένας καθηγητής στο Κέιμπριτζ, έγραψε πριν από λίγες ημέρες στην ιορδανική εφημερίδα Al Dustour ότι «η πιο τρομακτική πλευρά των όσων βλέπουμε σήμερα στους δρόμους των αραβικών και ισλαμικών πόλεων είναι ο εξτρεμισμός που πλημμυρίζει τις κοινωνίες και τους πολιτισμούς μας, καθώς και η συμπεριφορά μας. Αυτό είναι αποτέλεσμα της κουλτούρας της θρησκευτικής μισαλλοδοξίας που επιβλήθηκε στους λαούς για περισσότερα από 50 χρόνια, και που προκάλεσε αυτά που βλέπουμε σήμερα».
«Απαιτούμε από τον κόσμο να σέβεται τα αισθήματά μας», τονίζει από την πλευρά του ο αιγύπτιος ηθοποιός Μπασέμ Γιουσέφ, «αλλά δεν σεβόμαστε εμείς τα αισθήματα των άλλων. Καταγγέλλουμε μια χώρα όταν απαγορεύει το νικάμπ ή δεν επιτρέπει την κατασκευή τζαμιών, αλλά δεν επιτρέπουμε στις χώρες μας την ελεύθερη έκφραση. Ισως να πρέπει λοιπόν πρώτα να εξετάσουμε τον εαυτό μας προτού ασκήσουμε κριτική στους άλλους».
Η εσωτερική συζήτηση στον αραβικό κόσμο, καταλήγει ο Φρίντμαν, έχει κατασταλεί για δεκαετίες από αυταρχικούς ηγέτες που περιόριζαν τη δράση των εξτρεμιστικών ισλαμιστικών κομμάτων, χωρίς να αντιπαραθέτουν στις ιδέες τους την ελεύθερη έκφραση. Μήπως βλέπουμε τώρα την έναρξη μιας τέτοιας διαδικασίας; Είναι πολύ νωρίς για να το κρίνουμε. Αξίζει τον κόπο όμως να παρακολουθούμε και την παραμικρή της έκφραση.
Πηγή: New York Times, ΑΠΕ-ΜΠΕ