Ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς και οι επικεφαλής των πολιτικών ομάδων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επέλεξαν τους Ιρανούς ακτιβιστές Τζαφάρ Παναχί και Νασρίμ Σοτουντέχ, ως νικητές για τα βραβεία Ζαχάρωφ του 2012.
Μήνυμα αλληλεγγύης και αναγνώρισης
«Η απονομή του Βραβείου Ζαχάρωφ για την ελευθερία της σκέψης, στον σκηνοθέτη Τζαφάρ Παναχί και την δικηγόρο Νασρίμ Σοτουντέχ αποτελεί ένα μήνυμα αλληλεγγύης και αναγνώρισης σε μια γυναίκα και έναν άνδρα που δεν έχουν υποκύψει στον εκφοβισμό και που έχουν αποφασίσει να θέσουν την τύχη της χώρας τους πάνω από τη δική τους. Ελπίζω, ειλικρινά, να μπορέσουν να έρθουν στο Στρασβούργο τον Δεκέμβριο, για να παραλάβουν το βραβείο τους από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο», δήλωσε ο Πρόεδρος Σουλτς, μετά την ανακοίνωση των νικητών.
Η απονομή των βραβείων θα γίνει από τον ίδιο τον πρόεδρο Σουλτς σε πανηγυρική συνεδρίαση στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο, τον ερχόμενο Δεκέμβριο.
Βραβείο για την ελευθερία της σκέψης
Το βραβείο Ζαχάρωφ για την ελευθερία της σκέψης που πήρε το όνομα του από τον Σοβιετικό επιστήμονα και αντικαθεστωτικό Andrei Sakharov, δημιουργήθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το Δεκέμβριο του 1988, και απονέμεται σε πρόσωπα ή οργανώσεις που αφιερώνουν τη ζωή τους στην υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της δημοκρατίας. Το βραβείο συνοδεύεται από έπαθλο ύψους 50.000 ευρώ.
Η Νασρίμ Σοτουντέχ γεννήθηκε το 1963 και είναι Ιρανή δικηγόρος και ακτιβίστρια για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Έχει εκπροσωπήσει ακτιβιστές της αντιπολίτευσης, οι οποίοι φυλακίστηκαν μετά τις αμφιλεγόμενες ιρανικές προεδρικές εκλογές του Ιουνίου του 2009, ανηλίκους που αντιμετωπίζουν θανατική ποινή, γυναίκες και κρατουμένους συνείδησης. Συνελήφθη τον Σεπτέμβριο του 2010 με την κατηγορία της διάδοσης προπαγανδιστικών ιδεών και της συνομωσίας σε βάρος του κράτους και κρατείται σε απομόνωση. Έχει δύο παιδιά και πρόσφατα ξεκίνησε απεργία πείνας διαμαρτυρόμενη για τις παρενοχλήσεις που δέχεται η οικογένειά της από το ιρανικό κράτος.
Ο Τζαφάρ Παναχί γεννήθηκε το 1960 και είναι Ιρανός σκηνοθέτης, σεναριογράφος και παραγωγός ταινιών. Η πρώτη διεθνής αναγνώριση ήρθε με την ταινία του «The White Balloon», που κέρδισε το βραβείο «Χρυσή Κάμερα» στο Φεστιβάλ Καννών το 1995. Οι ταινίες του συχνά πραγματεύονται τη δύσκολη ζωή των παιδιών, των άπορων και των γυναικών στο Ιράν.
Συνελήφθη τον Μάρτιο του 2010 και αργότερα καταδικάστηκε σε έξι χρόνια κάθειρξης και 20 χρόνια απαγόρευσης εξόδου από τη χώρα αλλά και απαγόρευσης να σκηνοθετεί ταινίες. Η τελευταία του ταινία, «This is not a Film», μεταφέρθηκε λαθραία από το Ιράν στο Φεστιβάλ Καννών του 2011, σε ένα USB στικ, κρυμμένο μέσα σε ένα κέικ.
