Τρίζουν τα κόκαλα του Μάρκου Αντώνιου, που πλήρωσε ακριβά το ειδύλλιό του με την Κλεοπάτρα. Δύο χιλιετίες αργότερα, από μια καταπληκτική σύμπτωση, οι δύο μεγαλύτερες δυνάμεις του πλανήτη βρέθηκαν αντιμέτωπες, σε κρίσιμες στιγμές, με δύο μεγάλα σκάνδαλα, στα οποία ήταν αναμιγμένοι δύο φιλόδοξοι άνθρωποι, στην καρδιά της εξουσίας.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο στρατηγός ε.α. Ντέιβιντ Πετρέους, διευθυντής της CIA, οδηγήθηκε σε παραίτηση ύστερα από την αποκάλυψη μιας εξωσυζυγικής σχέσης.
Στην Κίνα, η πτώση του Μπο Σιλάι, ο οποίος σκόπευε στις πιο υψηλές βαθμίδες της εξουσίας, προκλήθηκε από την εμπλοκή της συζύγου του στη δολοφονία ενός βρετανού επιχειρηματία.
Τι κοινό υπάρχει ανάμεσα στις δύο αυτές υποθέσεις; Η αιώνια ανθρώπινη φύση, που παγιδεύει και τα πιο μεγάλα πνεύματα στις αδυναμίες τους. Η έλξη που ασκεί στην κοινή γνώμη το εκρηκτικό θέαμα της πολιτικής ισχύος που συνοδεύεται από ιδιωτική ίντριγκα.
Αλλά και κάτι ακόμη, κάτι παράδοξο για δύο χώρες με τόσο ριζικά διαφορετικά πολιτικά συστήματα: η προσπάθεια της εξουσίας να απομονώσει το σκάνδαλο, για να κρύψει τις δικές της αδυναμίες. Αδυναμίες βαθιές και θεμελιώδεις.
Επικεφαλής του κόμματος στην επαρχία Τσονγκτσίνγκ, ο 63χρονος Μπο Σιλάι εφάρμοσε σ' αυτή τη γιγαντιαία μητρόπολη ένα καινοτόμο πείραμα κοινωνικής διαχείρισης, καταπολέμησε τη διαφθορά, χωρίς να λείψει και μια αναβίωση του μαοϊκού φολκλόρ. Μέλος του πολιτικού γραφείου του κόμματος, ήθελε να αναρριχηθεί στους «άγιους των αγίων», τη διαρκή επιτροπή του πολιτικού γραφείου, αυτούς τους τύπους με τα σκούρα μπλε κοστούμια και τις κόκκινες γραβάτες. Εκανε σε πολλούς γνωστές τις φιλοδοξίες του. Και το κυριότερο, παρεξέκλινε από τον δρόμο που έχει χαράξει το κόμμα για την αναρρίχηση των στελεχών. Η γυναίκα του ήταν μια μεγαλοδικηγόρος και ο γιος τους σπούδασε στο Χάρβαρντ, αφού πέρασε από τα καλύτερα βρετανικά σχολεία.
Η πτώση του ζεύγους ήταν εξίσου βίαιη με την άνοδό του. Η σύζυγος του Μπο καταδικάστηκε σε θάνατο με αναστολή για τον φόνο του διπλωμάτη. Κι εκείνος, αφού αποκλείστηκε από το πολιτικό γραφείο, την κεντρική επιτροπή και το κόμμα, περιμένει τώρα τη δίκη του σε μια μυστική τοποθεσία. Οι κατηγορίες δεν θα μπορούσε να είναι σοβαρότερες: παράβαση της κομματικής πειθαρχίας, είσπραξη προμηθειών, εμπλοκή σε πολλαπλά «εγκλήματα» και -κερασάκι στην τούρτα- «σύναψη ανάρμοστων σεξουαλικών δεσμών με έναν αριθμό γυναικών».
Το σύστημα αποφάσισε να διαχειριστεί την υπόθεση όπως έκαναν πάντα τα κομμουνιστικά κόμματα: σε κλίμα αδιαφάνειας. «Ο άνθρωπος του δρόμου δεν χρειάζεται να γνωρίζει», εξήγησε ένας αξιωματούχος στη «Μοντ». Ομως ο άνθρωπος του δρόμου γνωρίζει περισσότερα απ' όσα νομίζει το καθεστώς. Κι αυτό τον κάνει δύσπιστο.
Στην άλλη πλευρά του Ειρηνικού, η πτώση του στρατηγού Πετρέους ήταν ακόμη πιο απότομη από εκείνη του Μπο. Μετά το Αφγανιστάν, ο στρατηγός ήθελε να γίνει αρχηγός του Γενικού Επιτελείου, αλλά τον υποπτεύθηκαν ότι εποφθαλμιούσε το χρίσμα του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος για την προεδρία. Ο Ομπάμα προτίμησε έτσι να τον διορίσει διευθυντή της CIA. Αντίθετα με τον Μπο, η πτώση του Πετρέους έγινε κάτω από τους προβολείς της διασημότητας. Ερευνώντας μια υπόθεση παρενόχλησης μέσω e-mail, το FBI ανακάλυψε μια εξωσυζυγική σχέση του Πετρέους με τη βιογράφο του, την Πόλα Μπρόουντγουελ. Ο πρόεδρος Ομπάμα ενημερώθηκε την επομένη των εκλογών και δέχθηκε την παραίτηση του στρατηγού.
Ενα είναι σίγουρο: είναι καλύτερα να πέσεις σε δυσμένεια στις ΗΠΑ, παρά στην Κίνα. Ο Πετρέους είναι ένας ελεύθερος άνθρωπος και η Μπρόουντγουελ θα γλιτώσει την ποινή του θανάτου. Μπορεί να εξαχθεί όμως κι ένα άλλο συμπέρασμα. Στην Κίνα, ο χαοτικός χειρισμός της υπόθεσης Μπο στιγμάτισε τη διαδικασία της διαδοχής: η άρνηση της συζήτησης και της διαφάνειας είναι μια παραδοχή της αδυναμίας του καθεστώτος. Οι εξαντλητικές λεπτομέρειες που συνόδευσαν την αποκάλυψη της υπόθεσης Πετρέους θα έπρεπε, αντίθετα, να αποδειχθούν η υγιής προσέγγιση, η ουσία του δημοκρατικού συστήματος.
Μόνο που αυτή η διαφάνεια δημιουργεί άλλου είδους ερωτήματα, προς το παρόν αναπάντητα: υπό ποιους όρους το FBI μπορεί να υπεισέλθει στην ιδιωτική ηλεκτρονική αλληλογραφία του διευθυντή της CIA;
Μήπως το πραγματικό πρόβλημα δεν είναι ότι ο Πετρέους απάτησε τη γυναίκα του, αλλά ότι ακολούθησε λάθος στρατηγική και στους δύο πολέμους που διαχειρίστηκε; Γιατί στις Ηνωμένες Πολιτείες, όλοι είναι υποχρεωμένοι να λογοδοτούν εκτός από τους στρατηγούς;
Πηγή: Le Monde, ΑΠΕ-ΜΠΕ
