Yπάρχουν διάφοροι τρόποι να θυμηθεί κανείς σημαντικά ιστορικά γεγονότα. Ενα παράδειγμα για τους διαφορετικούς τρόπους της ιστορικής μνήμης είναι μια ελληνική έκθεση και ένα γερμανικό δημοσίευμα για την επέτειο των 2.500 χρόνων από τη Μάχη του Μαραθώνα.

Σε λίγες μέρες μεταφέρεται στο παράρτημα του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού στο Βερολίνο η έκθεση με τίτλο: «Η μάχη του Μαραθώνα. Διαχρονικό πρότυπο ηρωισμού – αέναος πηγή έμπνευσης».

Στο πολιτιστικό ένθετο της εφημερίδας του Μονάχου Süddeutsche Zeitung φιλοξενείται άρθρο με τίτλο: «Ο Μαραθώνας ήταν μόνο μια παραλιακή αψιμαχία». Το άρθρο είναι η παρουσίαση του τόμου «Ο ελληνικός κόσμος» στη σειρά «Τόποι μνήμης της αρχαιότητας» στις εκδόσεις Beck.

Μια παραλιακή αψιμαχία; Η εκτίμηση ανήκει στον Πλούταρχο, ενώ πολλοί νεώτεροι ιστορικοί στην αντιπαράθεση εκείνη μεταξύ Ελλήνων και Περσών, μεταξύ Δύσης και Ανατολής, είδαν το «πρώτο κλάμα της Ευρώπης».

Οι αρχαίοι Αθηναίοι είδαν μία ευκαιρία να ανακηρύξουν εαυτούς σωτήρες όλης της Ελλάδας, μια και δεν είχαν πάρει μέρος οι Σπαρτιάτες.

Και ο Γερμανός ιστορικός του 19ου αιώνα Theodor Mommsen, εκφωνώντας ομιλία το 1884 στα γενέθλια του αυτοκράτορα Γουλιέλμου ΙΙ, είχε εκμεταλλευθεί τον Μαραθώνα και τη Σαλαμίνα για να δικαιολογήσει εκ των υστέρων τους γερμανικούς πολέμους κατά της Δανίας, της Αυστρίας και της Γαλλίας.

Το ίδιο ιστορικό γεγονός, δύο θεμελιακά διαφορετικές προσεγγίσεις του παρελθόντος. Η νεοελληνική έκθεση βλέπει ένα πρότυπο ηρωισμού, ενώ το γερμανικό σύγγραμμα, ένα γεγονός, το οποίο τοποθετείται στις διαστάσεις της εποχής του, όσο είναι εφικτό, και μετά εξετάζονται οι πρόσθετες σημασίες που απέκτησε, ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες των μεταγενέστερων.

DEUTSCHE WELLE