Αντιδράσεις προκάλεσε η απόφαση του Δ' Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας για το δικαίωμα ψήφου των μεταναστών.
Το ΣτΕ έκρινε αντισυνταγματικό τον επίμαχο νόμο 3838/2010 περί ιθαγενοποίησης των αλλοδαπών που διαμένουν στη χώρα μας, παραπέμποντας όμως την υπόθεση στην Ολομέλειά του, για οριστική κρίση.
Σύμφωνα με το Δ' Τμήμα του ΣτΕ, «τόσο η άσκηση του δικαιώματος του εκλέγειν όσο και η άσκηση του δικαιώματος του εκλέγεσθαι για την ανάδειξη των οργάνων της τοπικής αυτοδιοίκησης επιφυλάσσεται μόνο στους Ελληνες πολίτες και δεν μπορεί να επεκταθεί στους μη έχοντες την ιδιότητα αυτή, χωρίς αναθεώρηση της σχετικής διατάξεως του Συντάγματος».
Στην απόφαση (350/2011) υπογραμμίζονται και τα εξής:
- Η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος στις εκλογές της τοπικής αυτοδιοίκησης αποτελεί λειτούργημα απαραίτητο για την πραγμάτωση της λαϊκής κυριαρχίας, ως τοιαύτης νοουμένης της ασκούμενης από το λαό ως εκλογικό σώμα απαρτιζόμενο μόνο από τους έχοντες δικαίωμα ψήφου Ελληνες πολίτες.
- Ο Νόμος 3838/2010 εισάγει ένα νέο τρόπο κτήσης της ελληνικής ιθαγένειας. Ομως η «πολιτογράφηση» αυτή γίνεται με βάση αμιγώς τυπικές προϋποθέσεις (χρόνος «νόμιμης» διαμονής του αιτούντος αλλοδαπού ή της οικογένειάς του, φοίτηση σε ελληνικό σχολείο επί ορισμένο χρόνο, ανυπαρξία καταδίκης για ορισμένα σοβαρά ποινικά αδικήματα), χωρίς εξατομικευμένη κρίση περί της συνδρομής της ουσιαστικής προϋποθέσεως του δεσμού προς το ελληνικό έθνος του αιτούντος την πολιτογράφηση αλλοδαπού, δηλαδή την εκ μέρους εθελούσια αποδοχή των αξιών που συνάπτονται προς τον ελληνισμό και την εντεύθεν απόκτηση ελληνικής συνειδήσεως.
Κληθείς να σχολιάσει την απόφαση, ο εκπρόσωπος της Νέας Δημοκρατίας, Γιάννης Μιχελάκης, παρέπεμψε στην ομιλία του προέδρου Αντώνη Σαμαρά στη Βουλή κατά τη συζήτηση για το μεταναστευτικό νόμο, στη δευτερολογία του και στην επιστολή που είχε στείλει στον υπουργό Εσωτερικών για το θέμα.
«Εφόσον κριθεί (αντισυνταγματικός) και από την Ολομέλεια δημιουργείται θέμα για τις εκλογές σε κάποιες περιφέρειες», παρατήρησε ο εκπρόσωπος της ΝΔ και ειδικά -όπως σημείωσε- στις περιπτώσεις όπου η διαφορά του πρώτου από τον δεύτερο είναι μικρότερη από τον αριθμό των εγγεγραμμένων αλλοδαπών που πήραν μέρος στις εκλογές.
Ερωτηθείς αν θα αμφισβητήσει η ΝΔ το εκλογικό αποτέλεσμα σε τέτοιες περιπτώσεις, ο κ. Μιχελάκης αρκέστηκε να απαντήσει πως «θα δούμε τι θα αποφασίσει η Ολομέλεια και μετά θα τα πούμε», σημειώνοντας πάντως πως η ΝΔ είναι υπέρ της ψήφου των ομογενών.
Απαντώντας στις επικρίσεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης, το Γραφείο Τύπου του Υπουργείου Εσωτερικών εξέδωσε ανακοίνωση, με την οποία κατηγορεί τη ΝΔ ότι αφού κατ΄επανάληψη στο παρελθόν είχε εξαγγείλει την πρόθεσή της να θεσπίσει το δικαίωμα συμμετοχής των νομίμων μεταναστών στις δημοτικές εκλογές, και αφού κατηγορηματικά απέρριψε την αίτηση αντισυνταγματικότητας που υπέβαλε στη Βουλή το ΛΑ.Ο.Σ. κατά τη διάρκεια ψήφισης του συγκεκριμένου νομοσχεδίου, τώρα «με παροιμιώδη ανευθυνότητα εγείρει θέμα για τις εκλογές σε κάποιες περιφέρειες».
«Σε αυτή τη ΝΔ το μόνο που οφείλουμε να κάνουμε είναι να την ενημερώσουμε ότι με το νόμο 3838/2010, οι νόμιμοι οικονομικοί μετανάστες δεν απέκτησαν το δικαίωμα συμμετοχής στις περιφερειακές εκλογές. Πολύ απλά δεν ψήφισαν σε κάποιες περιφέρειες, δεν ψήφισαν σε καμία περιφέρεια», ξεκαθαρίζει το ΥΠΕΣ.
ΚΚΕ: Απόφαση διαποτισμένη με αντιδραστικό - εθνικιστικό δηλητήριο
Η απόφαση του Δ' Τμήματος του Στε είναι διαποτισμένη με αντιδραστικό - εθνικιστικό δηλητήριο και επί της ουσίας εκφράζει τη ρατσιστική αντίληψη ότι δεν μπορεί να πολιτογραφηθεί κανείς Έλληνας αν δεν κατάγεται από Έλληνες γονείς, υπογραμμίζει το ΚΚΕ. Εξίσου επικίνδυνη, τονίζει το Κομμουνιστικό Κόμμα, είναι και η κατάργηση του δικαιώματος του εκλέγειν και εκλέγεσθαι στις δημοτικές εκλογές με το σκεπτικό ότι δεν έχουν ελληνική ιθαγένεια.
Σύμφωνα με το ΚΚΕ, η επίμαχη απόφαση «έρχεται να δώσει νομικό προκάλυμμα στην αντιδραστική προπαγάνδα κομμάτων και άλλων φορέων του συστήματος που επιδιώκουν οι μετανάστες, παρόλο που βρίσκονται για χρόνια στη χώρα μας, να μην έχουν ούτε στοιχειώδη δικαιώματα, προκειμένου να είναι εύκολα θύματα στυγνής εκμετάλλευσης και αξιοποίησης από διάφορα κυκλώματα και αντιμεταναστευτικούς μηχανισμούς».
Χαιρέτισε την απόφαση ο ΛΑ.Ο.Σ.
Την απόφαση χαιρέτισε ο ΛΑ.Ο.Σ. διά του εκπροσώπου του Κωστή Αϊβαλιώτη, ο οποίος ευχήθηκε να μην υπάρξουν πιέσεις στην Ολομέλεια για την αλλαγή της. «Χαιρετίζουμε την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας σχετικά με την αντισυνταγματικότητα της ψήφου των μεταναστών, ζήτημα που άλλωστε είχαμε θέσει κατά τη σχετική συζήτηση στη Βουλή και είχαν καταψηφίσει τα υπόλοιπα 4 κόμματα. Ας ελπίσουμε ότι δεν θα ασκηθούν πιέσεις στην Ολομέλεια ώστε να αλλάξει αυτή η απόφαση», δήλωσε ο κ. Αϊβαλιώτης.
Για επικίνδυνη απόφαση που μας γυρίζει πολλά χρόνια πίσω, έκανε λόγο ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Δημ. Παπαδημούλης, σε δηλώσεις του στο ρ/σ Radio 9. Πρόκειται είπε, για μία λογική φυλετικής καθαρότητας και δικαίου αίματος, η οποία αν ίσχυε σε άλλες χώρες δεν θα μπορούσε κανένας Έλληνας που ζει και εργάζεται στο εξωτερικό να εκλεγεί βουλευτής, γερουσιαστής κτλ. Μια τέτοια νομική ερμηνεία, πρόσθεσε ο κ. Παπαδημούλης, θα στερούσε από πολιτικά δικαιώματα δεκάδες χιλιάδες πολίτες που ζουν για δεκαετίες εδώ, ανάμεσα τους Έλληνες ομογενείς και πολίτες άλλων χωρών που τα παιδιά τους έχουν γεννηθεί εδώ και τιμούν τη γλώσσα που μιλούν, την ελληνική.
Καταλήγοντας, ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ ευχήθηκε η ολομέλεια του ΣτΕ να απορρίψει αυτή την απόφαση. «Και οι "κρίνοντες κρίνονται" και κρίνονται αυστηρά», συμπλήρωσε με νόημα.
Δημοκρατική Αριστερά: Αναντίστοιχη με τα προβλεπόμενα από το Σύνταγμα
Σε ανακοίνωσή της για το θέμα, η Δημοκρατική Αριστερά εκτιμά πως η απόφαση είναι αναντίστοιχη με τα προβλεπόμενα από το Σύνταγμα, καθώς -όπως υπογραμμίζει- «αναδεικνύει παρωχημένες, ρατσιστικές, εθνοκεντρικές αντιλήψεις περί διασφάλισης της εθνικής ομοιογένειας, αλλά και περί "δικαίου του αίματος"».
Παράλληλα, σύμφωνα με τη Δημοκρατική Αριστερά, εγείρονται δικαιολογημένα ερωτήματα αναφορικά με το χρόνο έκδοσης της απόφασης, λίγες ημέρες μετά τα γεγονότα στη Νομική Σχολή.
ΠΑΜΕ: Επικίνδυνη απόφαση
Επικίνδυνη χαρακτηρίζει την απόφαση του ΣτΕ η Γραμματεία Μεταναστών του ΠΑΜΕ, καθώς όπως επισημαίνει, «ακυρώνει το νόμο που προέβλεπε ότι μπορεί να αποκτηθεί η ιθαγένεια από παιδιά μεταναστών που γεννιούνται και συνεχίζουν να ζουν στην Ελλάδα, των οποίων οι γονείς μένουν στη χώρα μας για πέντε συνεχή χρονιά τουλάχιστον». Επιπρόσθετα, σημειώνεται ότι η απόφαση καταργεί και τη δυνατότητα να πάρουν την ιθαγένεια αλλοδαποί, μέσα σε προθεσμία τριών ετών από τη συμπλήρωση του 18ου της ηλικίας τους.
Η τελική απόφαση είναι αυτή της Ολομέλειας του ΣτΕ, σχολίασαν κύκλοι του υπουργείου Εσωτερικών, υποστηρίζοντας ότι η επίμαχη απόφαση αποτελεί ιδεολογική άποψη συγκεκριμένης κατεύθυνσης.
«Η απόφαση είναι νομικά πρόχειρη και απηχεί ξεπερασμένες νομικές αντιλήψεις», δήλωσε στο Radio 9 ο συνταγματολόγος Κωσταντίνος Μποτόπουλος.