Ένα συναρπαστικό στοιχείο του χαρακτήρα των ελεφάντων αποκαλύπτουν εικόνες που μαγνητοσκοπήθηκαν από ερευνητές του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ: δείχνουν ότι το ζώο κατανοεί πότε πρέπει να τείνει... προβοσκίδα βοηθείας.

Στο πείραμα, οι ερευνητές έβαλαν δύο ελέφαντες να συνεργαστούν τραβώντας ένα σχοινί προκειμένου να φέρουν προς το μέρος τους μια πλατφόρμα, πάνω στην οποία είχε τοποθετηθεί το δόλωμα: η τροφή τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο ίδιος μηχανισμός είχε αρχικά σχεδιαστεί για τους σκοπούς ανάλογου πειράματος με χιμπατζήδες. Το πείραμα «μοιάζει απλό, όμως στην πραγματικότητα απαιτεί υψηλό επίπεδο αντίληψης», επισημαίνει ο Δρ. Τζόσουα Πλότνικ, ο οποίος ηγήθηκε της ερευνητικής ομάδας.

Το ότι οι ελέφαντες είναι πανέξυπνα ζώα, επιδεικνύοντας ικανότητες που απαντώνται στους ανθρώπους, στα δελφίνια, στους χιμπατζήδες και κάποια άλλα είδη, είναι γνωστό. Μπορούν, για παράδειγμα, να αναγνωρίσουν τον εαυτό τους στον καθρέφτη, να κατανοήσουν ότι πρόκειται για τη δική τους αντανάκλαση. Παρ' όλα αυτά, μέχρι σήμερα έχουν γίνει ελάχιστες μελέτες γύρω από το πόσο έξυπνοι είναι, εν μέρει λόγω της δύναμής τους. «Είναι τόσο δύσκολο να εργαστεί κανείς με ελέφαντες εξαιτίας του μεγέθους τους», λέει ο Πλότνικ. «Τους βλέπουμε να κάνουν συναρπαστικά πράγματα στη Φύση, όμως από αυτό [το πείραμα] παρατηρούμε ότι οπωσδήποτε συνεργάζονται».

Οι επιστήμονες παρατήρησαν τη συμπεριφορά 12 ασιατικών ελεφάντων στο Κέντρο Προστασίας Ελεφάντων, στο Λαμπάνγκ της Ταϊλάνδης. Τα παχύδερμα κλήθηκαν να τραβήξουν τα δύο άκρα του ίδιου σχοινιού για να φέρουν κοντά τους την πλατφόρμα με το καλαμπόκι. Εάν ο ένας τραβούσε το άκρο του πρώτος ή χωρίς τη βοήθεια του άλλου, το σχοινί έπεφτε, με αποτέλεσμα οι ελέφαντες να μένουν νηστικοί. Σύντομα όμως, όλα τα ζώα έμαθαν πώς να συντονίζουν τις προσπάθειές τους.

Επιπλέον, εάν ο ένας ελέφαντας δεν είχε πρόσβαση στο σχοινί, τότε ούτε ο άλλος το τραβούσε. Και οι δύο απομακρύνονταν από την πλατφόρμα. Aλλα ζώα που έχουν υποβληθεί στην ίδια δοκιμασία, π.χ. οι αγελάδες, δεν περιμένουν το συνεργάτη τους.

«Η συνεργασία αυτή καθαυτή δεν είναι μοναδικό χαρακτηριστικό [των ελεφάντων]», λέει ο Πλότνικ εξηγώντας ότι και άλλα ζώα συνεργάζονται για την εκτέλεση διαφόρων αποστολών. «Όμως το κατά πόσο αυτά τα ζώα "καταλαβαίνουν" πώς λειτουργεί η συνεργασία, είναι κάτι αμφισβητήσιμο».