Νέα στρατηγική για την προστασία και τη βελτίωση της κατάστασης της βιοποικιλότητας στην Ευρώπη κατά την επόμενη δεκαετία παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η στρατηγική περιλαμβάνει έξι στόχους που αντιμετωπίζουν τις βασικές κινητήριες δυνάμεις που ευθύνονται για την απώλεια της βιοποικιλότητας και οι οποίοι θα μειώσουν τις κύριες πιέσεις που ασκούνται στη φύση και τις υπηρεσίες οικοσυστημάτων στην ΕΕ, ενσωματώνοντας τους στόχους για τη βιοποικιλότητα σε καίριες τομεακές πολιτικές. Αντιμετωπίζονται επίσης οι παγκόσμιες πτυχές της απώλειας της βιοποικιλότητας, διασφαλίζοντας ότι η ΕΕ συμβάλλει στην καταπολέμηση της απώλειας της βιοποικιλότητας σε όλο τον κόσμο. Η στρατηγική αυτή είναι σύμφωνη με τις δεσμεύσεις που ανέλαβε η ΕΕ στη Ναγκόγια της Ιαπωνίας, το περασμένο έτος.
Καλύτερη προστασία για έναν κόσμο υπό πίεση
Όπως αναφέρει η Επιτροπή σε ανακοίνωσή της, στην Ευρώπη, η βιοποικιλότητα βρίσκεται σε κρίση, δεδομένου ότι η εξαφάνιση των βιολογικών ειδών συμβαίνει με πρωτοφανείς ρυθμούς. Πολλά οικοσυστήματα έχουν υποβαθμιστεί σε σημείο που δεν είναι πλέον σε θέση να προσφέρουν το ευρύ φάσμα των υπηρεσιών που έχουμε ανάγκη - από τον καθαρό αέρα και το νερό μέχρι την επικονίαση των καλλιεργειών και την προστασία από τις πλημμύρες. Αυτή η υποβάθμιση αντιπροσωπεύει τεράστιες κοινωνικές και οικονομικές απώλειες για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η αξία της επικονίασης από τα έντομα, για παράδειγμα, που μειώνεται σε μεγάλο βαθμό στην Ευρώπη, υπολογίζεται σε 15 δις € ετησίως στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η κατάσταση είναι εξίσου ανησυχητική σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η στρατηγική που υιοθετήθηκε σήμερα προβλέπει έξι στόχους προτεραιότητας και συνοδευτικές δράσεις για να περιοριστούν θεαματικά οι απειλές για τη βιοποικιλότητα. Οι δράσεις περιλαμβάνουν:
- Πλήρη εφαρμογή της υφιστάμενης νομοθεσίας για την προστασία της φύσης και του δικτύου των προστατευόμενων φυσικών περιοχών, ώστε να εξασφαλισθούν σημαντικές βελτιώσεις όσον αφορά την κατάσταση διατήρησης των οικολογικών ενδιαιτημάτων και των βιολογικών ειδών
- Βελτίωση και αποκατάσταση των οικοσυστημάτων και των υπηρεσιών οικοσυστήματος, όπου είναι δυνατόν, κυρίως με την αυξημένη χρήση των πράσινων υποδομών
- Εξασφάλιση της βιωσιμότητας της γεωργίας και της δασοκομίας
- Διασφάλιση και προστασία των αλιευτικών αποθεμάτων της ΕΕ
- Έλεγχος των χωροκατακτητικών ειδών, που αποτελούν ολοένα σημαντικότερη αιτία της απώλειας βιοποικιλότητας στην ΕΕ
- Ενίσχυση της συμβολής της ΕΕ στη συντονισμένη παγκόσμια δράση για να αποτρέψει την απώλεια της βιοποικιλότητας.
Υλοποίηση των δεσμεύσεων
Η στρατηγική αυτή είναι σύμφωνη με τις δύο σημαντικές δεσμεύσεις που ανέλαβαν οι ηγέτες της ΕΕ το Μάρτιο 2010 - ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας στην ΕΕ έως το 2020 καθώς και προστασία, αποτίμηση και αποκατάσταση της βιοποικιλότητας της ΕΕ και των υπηρεσιών οικοσυστήματος μέχρι το 2050. Είναι, επίσης, σύμφωνη με τις παγκόσμιες δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν στη Ναγκόγια τον Οκτώβριο του 2010, στο πλαίσιο της Σύμβασης για τη Βιοποικιλότητα, όπου οι ηγέτες του κόσμου ενέκριναν δέσμη μέτρων για την αντιμετώπιση της απώλειας της βιοποικιλότητας ανά την υφήλιο κατά την επόμενη δεκαετία.
Ως αναπόσπαστο μέρος της στρατηγικής για την Ευρώπη του 2020, η στρατηγική για τη βιοποικιλότητα θα συμβάλει στην πραγμάτωση των στόχων για την αποτελεσματική αξιοποίηση των πόρων της ΕΕ, εξασφαλίζοντας ότι το φυσικό κεφάλαιο της Ευρώπης θα αποτελεί αντικείμενο αειφόρου διαχείρισης, καθώς των στόχων για την άμβλυνση της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή σε αυτήν, με τη βελτίωση της αντοχής των οικοσυστημάτων και των υπηρεσιών τους.
Ιστορικό
Τα φυσικά και τα συναφή προς αυτά χαρίσματα του πλανήτη - από τα μεμονωμένα βιολογικά είδη μέχρι τα οικοσυστήματα, όπως τα δάση, οι κοραλλιογενείς ύφαλοι, τα γλυκά ύδατα και το έδαφος - υποβαθμίζονται με ανησυχητικό ρυθμό. Η απώλεια της βιοποικιλότητας κοστίζει δισεκατομμύρια στην παγκόσμια οικονομία κάθε χρόνο, υπονομεύοντας τις οικονομίες, τις επιχειρηματικές προοπτικές και τις ευκαιρίες για την καταπολέμηση της ένδειας.
Στην ΕΕ η απώλεια της βιοποικιλότητας οφείλεται κυρίως σε αλλαγές στη χρήση γης, τη ρύπανση, την υπερεκμετάλλευση των πόρων, την ανεξέλεγκτη εξάπλωση των αλλοχθόνων βιολογικών ειδών και την αλλαγή του κλίματος. Οι πιέσεις αυτές είναι σταθερής ή αυξανόμενης έντασης. Μόνο το 17% των αξιολογηθέντων οικολογικών ενδιαιτημάτων και βιολογικών ειδών βρίσκεται σε ικανοποιητική κατάσταση διατήρησης ενώ τα περισσότερα οικοσυστήματα δεν είναι πλέον σε θέση να προσφέρουν την καλύτερη δυνατή ποιότητα και ποσότητα των υπηρεσιών από τις οποίες εξαρτώμεθα, όπως η επικονίαση των καλλιεργειών, ο καθαρός αέρας και το νερό καθώς και ο έλεγχος των πλημμυρών ή της διάβρωσης.
Οι παγκόσμιοι ρυθμοί εξαφάνισης βιολογικών ειδών είναι πλέον 1.000 φορές πολλαπλάσιοι των φυσιολογικών, κυρίως λόγω των ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Στην ΕΕ, περίπου το 25% των ζωικών ειδών της Ευρώπης, όπως τα θηλαστικά, τα αμφίβια, τα ερπετά, τα πουλιά και οι πεταλούδες, κινδυνεύουν με εξαφάνιση, ενώ το 88% των αλιευτικών αποθεμάτων υφίσταται υπερεκμετάλλευση ή έχει μειωθεί σημαντικά.
