Η Σουηδία βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα κρίσιμο δίλημμα ενόψει των εκλογών της 16ης Σεπτεμβρίου, αλλά κυρίως ενόψει του δημοψηφίσματος για το ευρώ που έχει αναγγελθεί για το 2003: το κοινωνικό της κράτος, που οδήγησε σε μια ευημερούσα δημοκρατία, αποτελεί ένα μοντέλο του παρελθόντος ή έναν οδηγό για το μέλλον;
Το Κόμμα της Αριστεράς, που στις εκλογές του 1998 έλαβε 12%, αντιτάχθηκε το 1994 στην ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση και αντιτάσσεται σήμερα στο ευρώ, γιατί πιστεύει ότι απειλεί τη σουηδική δημοκρατία. Η ένταξη στο ευρώ σημαίνει μείωση της φορολογίας, εγκατάλειψη ορισμένων κοινωνικών στρωμάτων και αποδυνάμωση της μάχης κατά της ανεργίας, υποστηρίζει.
Η ανεργία δεν ξεπερνά το 3,8%, το ποσοστό του πληθυσμού που απασχολείται ενεργά φτάνει το 77% και οι δημόσιες δαπάνες παρουσιάζουν από το 1996 πλεόνασμα. Επιπλέον, η Σουηδία είναι πρώτη σε όλους τους καταλόγους με τους δείκτες ανάπτυξης. Το ερώτημα που θέτουν όμως τα κόμματα της Δεξιάς είναι πόσο θα συνεχιστεί αυτή η κατάσταση. Η παραγωγικότητα ανά εργαζόμενο μειώθηκε πέρυσι σημαντικά, και στην Ευρωπαϊκή Ενωση είναι πλέον μεγαλύτερη μόνο από την παραγωγικότητα της Ελλάδας και της Πορτογαλίας. Οι λίστες αναμονής στην κοινωνική ασφάλιση μεγαλώνουν.
Το (πρώην Συντηρητικό) Μετριοπαθές Κόμμα που έχει 82 έδρες στην εθνοσυνέλευση, τάσσεται υπέρ της ένταξης στο ευρώ το ταχύτερο δυνατό. Το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα (11,8%), πιστεύει ότι η αγορά εργασίας της Σουηδίας είναι τόσο άκαμπτη ώστε αποθαρρύνει τους ξένους επενδυτές. Η απασχόληση αυξάνεται, αλλά οι ώρες εργασίας μειώνονται.
Σύμφωνα με τη Σουηδική Συνομοσπονδία Επιχειρήσεων, η ευημερία της Σουηδίας άρχισε να υποχωρεί πριν από 30 χρόνια, όταν αυξήθηκε η φορολογία φτάνοντας το 55%, και διογκώθηκε ο δημόσιος τομέας. Το βάρος αυτό, υποστηρίζει, είχε ως αποτέλεσμα να γίνει η σουηδική οικονομία λιγότερο ανταγωνιστική. Και το μοναδικό φάρμακο είναι «περισσότερη Ευρώπη». Αλλωστε, όπως επισημαίνει, καμιά από τις προβλέψεις που είχαν διατυπώσει οι πολέμιοι της Ευρωπαϊκής Ενωσης δεν επαληθεύτηκε. Επιτεύχθηκε δημοσιονομική πειθαρχία, οι τιμές μειώθηκαν, οι επενδύσεις διπλασιάστηκαν και οι κοινωνικές δαπάνες παρέμειναν αναλλοίωτες.
Οι Σοσιαλδημοκράτες κρατούν τις αποστάσεις τους από την κριτική τόσο της Αριστεράς όσο και της Δεξιάς. Παρά το σοκ του 1998, όταν έλαβαν το χειρότερο ποσοστό στην ιστορία τους (36,4% και 131 βουλευτές), που τους επέτρεψε όμως να συνεχίσουν να κυβερνούν, κατάφεραν να ανακτήσουν τη δημοτικότητά τους και θεωρούνται σίγουροι νικητές στις εκλογές του Σεπτεμβρίου. Το κόμμα ενέκρινε στο περυσινό του συνέδριο την ένταξη στο ευρώ, γιατί «είναι επικίνδυνο για ένα μικρό νόμισμα όπως η κορώνα να παραμείνει απομονωμένο».
Τα συνδικάτα της χώρας έχουν εγκρίνει την είσοδο στο ευρώ, φοβούνται όμως ότι η μεγαλύτερη ενσωμάτωση στην Ευρώπη συνεπάγεται περισσότερα μειονεκτήματα από πλεονεκτήματα. Φοβούνται, για παράδειγμα, ότι οι κατακτήσεις στην απασχόληση θα απειληθούν. Ο υπουργός Οικονομικών Μπόσε Ρίνγκχολμ καταθέτει στο τραπέζι ένα ισχυρό επιχείρημα: «Χάρη στο κοινωνικό κράτος, δηλαδή τους φόρους, τις συντάξεις και τα επιδόματα, οι μισθοί του πιο πλούσιου 20% του πληθυσμού είναι μόλις διπλάσιοι από εκείνους του πιο φτωχού 20%».
