Αρχισε σήμερα στην Πνομ Πενχ η δίκη για γενοκτονία και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας τεσσάρων υψηλόβαθμων αξιωματούχων των Ερυθρών Χμερ που είναι ακόμη στη ζωή, ενώπιον του δικαστηρίου που τελεί υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, περισσότερα από 30 χρόνια μετά τα γεγονότα που οδήγησαν στο θάνατο δύο εκατομμυρίων ανθρώπων.

Ο ιδεολόγος του καθεστώτος του Πολ Ποτ ή «Αδελφός Νο 2» Νουόν Τσέα, ο υπουργός Εξωτερικών Ιένγκ Σάρι, ο πρόεδρος της «δημοκρατικής Καμπουτσέα» αρχηγός του κράτους Χιέου Σαμφάν και η υπουργός Κοινωνικών Υποθέσεων Ιένγκ Τιρίτ καλούνται να απολογηθούν για τις κατηγορίες των εγκλημάτων πολέμου, εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας και γενοκτονίας.

Οι τέσσερις κατηγορούμενοι, ηλικίας 79 έως 85 χρονών, που βρίσκονται στο εδώλιο, αρνούνται τις κατηγορίες.

«Δεν είμαι ικανοποιημένος από αυτή την ακροαματική διαδικασία», δήλωσε ο Νουόν Τσέα που φορούσε μαύρα γυαλιά προστατεύοντας τα μάτια του από το φως.

Τα πολιτικά στελέχη του καθεστώτος καλούνται να δώσουν εξηγήσεις για την εφαρμογή μεταξύ 1975 και 1979 ενός μαρξιστικού προγράμματος που αφάνισε εξαιτίας της εξαντλητικής εργασίας, της πείνας, της αρρώστιας ή ύστερα από βασανιστήρια και εκτελέσεις περίπου δύο εκατομμύρια Καμποτζιανούς, δηλαδή το ένα τέταρτο του πληθυσμού της χώρας εκείνη την εποχή. Οι μαοϊστές Ερυθροί Χμερ, υπό την ηγεσία του Πολ Ποτ, εξόντωσαν όσους αμφισβήτησαν το πρόγραμμά τους όταν αποφάσισαν να καταργήσουν κάθε έννοια ιδιοκτησίας και ιεραρχίας και να εγκαθιδρύσουν ένα αυστηρό καθεστώς κολεκτιβοποίησης.

Ο όρος γενοκτονία χρησιμοποιείται κατά κόρον ως αναφορά για την εποχή εκείνη αλλά οι ωμότητες που διαπράχθηκαν εναντίον του πληθυσμού των Χμερ δεν αναγνωρίζονται ως γενοκτονία από τον ΟΗΕ. Η κατηγορία αυτή αφορά μόνο τη σφαγή των Βιετναμέζων και της μειονότητας των μουσουλμάνων Τσαμ.

Καμιά υπόθεση δεν είναι «τόσο σημαντική και τόσο πολύπλοκη όσο αυτή μετά τη Νυρεμβέργη», είχε δηλώσει πριν από μερικές ημέρες ο διεθνής δικαστής Αντριου Κέιλεϊ, αναφερόμενος στις δίκες των ηγετικών στελεχών των ναζί μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

«Είναι η πιο σημαντική δίκη που θα γνωρίσει ποτέ το δικαστήριο που τελεί υπό την αιγίδα του ΟΗΕ», το ειδικό δικαστήριο που ιδρύθηκε τον Ιούλιο του 2006 υπό τον ΟΗΕ στην Καμπότζη.

Από σήμερα έως την Πέμπτη οι προκαταρκτικές ακροαματικές διαδικασίες θα αφιερωθούν σε θέματα διαδικαστικά, κυρίως στον κατάλογο των μαρτύρων.

Οι παρατηρητές και τα σχεδόν 4.000 μέλη της πολιτικής αγωγής φοβούνται ότι ορισμένοι από τους κατηγορούμενους δεν θα ζήσουν τόσο ώστε να ακούσουν τη δικαστική απόφαση για τα εγκλήματα αυτά που σφράγισαν ένα από τα μελανότερα κεφάλαια του 20ου αιώνα, και ότι η υπεράσπισή τους θα επικεντρωθεί σε μια στρατηγική κωλυσιεργίας.

Οι πρώτες μαρτυρίες των τεσσάρων πρώην υπευθύνων που κρατούνται σε κτήριο που ανήκει στο δικαστήριο μετά τη σύλληψή τους το 2007, δεν αναμένονται πριν από τον Αύγουστο.