Συγκλονισμένη είναι η Κύπρος από το τραγικό συμβάν των φονικών εκρήξεων που σημειώθηκαν στη Ναυτική Βάση «Ευάγγελος Φλωράκης» στη Λεμεσό, λόγω φωτιάς που εκδηλώθηκε σε 98 εμπορευματοκιβώτια πυρομαχικών, που είχαν κατασχεθεί το 2009 από το ιρανικό πλοίο Monchegorsk, την πορεία του οποίου είχαν ανακόψει οι κυπριακές αρχές μετά από πίεση των Ηνωμένων Πολιτειών.
«Υπήρχαν προειδοποιήσεις, που έπεσαν στο κενό»
Σύμφωνα με τον επίσημο απολογισμό, 12 άνθρωποι, μέλη της Εθνικής Φρουράς και πυροσβέστες έχασαν τη ζωή τους, 62 άτομα τραυματίστηκαν, δύο εκ των οποίων πολύ σοβαρά, ενώ καταγγελίες κάνουν λόγο για εγκληματικούς χειρισμούς των κυπριακών αρχών.
Μεταξύ των νεκρών είναι και ο είναι ο διοικητής Ναυτικού Ανδρέας Ιωαννίδης, ο γιος του οποίου έδωσε συγκλονιστική μαρτυρία, μιλώντας στο ΡΙΚ: Κατήγγειλε ότι τόσο ο πατέρας του όσο και άλλοι αξιωματικοί του ναυτικού τόνιζαν συνεχώς την ανάγκη καταστροφής ή απομάκρυνσης των πυρομαχικών που φυλάγονταν στη ναυτική βάση, αλλά, όπως ανέφερε, οι προειδοποιήσεις τους «έπεσαν στο κενό».
Ο κ. Ιωαννίδης είπε επίσης ότι ο πατέρας του είχε αναφέρει ότι την τελευταία εβδομάδα επικρατούσε μεγάλη ανησυχία στη βάση, γιατί την περασμένη Δευτέρα είχε σημειωθεί μικρή έκρηξη, που δημιούργησε οπή στα εμπορευματοκιβωτια. Ειδικά χθες, πρόσθεσε, υπήρχαν πληροφορίες ότι είχαν φουσκώσει τα εμπορευματοκιβώτια και τα ξημερώματα άρχισαν μικρές εκρήξεις με αποτέλεσμα να σημειωθεί η τραγωδία.
Εξάλλου, σύμφωνα με πληροφορίες του ΡΙΚ, ο διοικητής της βάσης είχε αποστείλει επιστολές προς το υπουργείο Αμυνας, επισημαίνοντας τους σοβαρούς κινδύνους από τα εμπορευματοκιβώτια με την πυρίτιδα.
Το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων, επικαλούμενο στρατιωτική πηγή, μετέδωσε ότι τις τελευταίες ημέρες λόγω των υψηλών θερμοκρασιών σημειώνονταν αναφλέξεις στα κιβώτια που περιείχαν την πυρίτιδα. Σύμφωνα με την ίδια πηγή σε σύσκεψη αποφασίσθηκε τα κιβώτια ραντίζονται με νερό. Ωστόσο, πρόσθεσε η πηγή, το πρωί της Δευτέρας, σημειώθηκε μεγαλύτερη ανάφλεξη και ακολούθησε πυρκαγιά. Κλήθηκε πυροσβεστικό όχημα για να κατασβέσει τη φωτιά, ύστερα, όμως, από μιάμιση ώρα σημειώθηκαν οι φονικές εκρήξεις.
Εγκληματικά λάθη και αμέλεια από τις αρχές κατήγγειλε και ο πρόεδρος του ΔΥΣΗ Νίκος Αναστασιάδης. Μεταξύ άλλων ανέφερε πως τα εμπορευματοκιβώτια έπρεπε να μη φυλάσσονταν «κατά αυτόν τον επιπόλαιο τρόπο». Και ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστομος, μιλώντας στο Αlter, έκανε λόγο για εγκληματική αδιαφορία, ενώ είχε επισημανθεί ο κίνδυνος από το διοικητή του Ναυτικού.
«Φορτίο θανάτου» χαρακτήρισε το υλικό που φυλασσόταν στα εμπορευματοκιβώτια στη ναυτική βάση της Εθνικής Φρουράς ο Κύπριος υποστράτηγος εν αποστρατεία Ανδρέας Πενταράς.
Μιλώντας στο κεντρικό τηλεοπτικό δελτίο ειδήσεων του ΡΙΚ ο κ. Πενταράς ανέφερε ότι από τη στιγμή που η κυβέρνηση δέχθηκε να φιλοξενήσει το φορτίο με τα πυρομαχικά στο έδαφός της θα έπρεπε να λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα, ώστε η φύλαξή τους να είναι σύμφωνα με τις διαταγές, τις οδηγίες και τους κανονισμούς, που τηρούνται από την Εθνική Φρουρά.
Εξάλλου, για «δολοφονία» έκανε λόγο ο Πολύδωρος Νεοφυτίδης, θείος των διδύμων ναυτών- εθνοφρουρών Μιλτιάδη και Χριστάκη Χριστοφόρου, οι οποίοι έχασαν τη ζωή τους στην τραγωδία στη ναυτική βάση.
«Είναι απαράδεκτο και αδικαιολόγητο», σημείωσε ο κ. Νεοφυτίδης, «εμπορευματοκιβώτια γεμάτα πυρίτιδα να φυλάσσονται σε χώρο της Εθνικής Φρουράς, δίπλα στα στρατευμένα νιάτα».
Διαβεβαιώσεις για πλήρη διερεύνηση
Από την πλευρά του, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέφανος Στεφάνου διαβεβαίωσε ότι θα υπάρξει πλήρης και ενδελεχής διερεύνηση όλων των ζητημάτων που προκύπτουν, αναφορικά με τη φύλαξη του υλικού και πώς καταλήξαμε στην τραγωδία.
Σύμφωνα με όσα ανέφερε, η Αστυνομία σε συνεργασία με την Εθνική Φρουρά διερευνά τα αίτια της έκρηξης, ενώ έχουν κληθεί και εμπειρογνώμονες από το εξωτερικό. Απέκλεισε παράλληλα το ενδεχόμενο δολιοφθοράς και σημείωσε πως η έκρηξη σημειώθηκε σε υλικό που είχε κατασχεθεί το 2009 από ιρανικό πλοίο, το οποίο έπλεε στα χωρικά ύδατα της Κύπρου και είχε προορισμό τη Συρία. Η Κυπριακή Δημοκρατία, ενήργησε τότε στη βάση ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και σε συνεννόηση με το διεθνή οργανισμό, πρόσθεσε, επισημαίνοντας ότι η φύλαξη του υλικού είχε ανατεθεί στην Εθνική Φρουρά.
Ο κ. Στεφάνου δεν ξεκαθάρισε αν υπήρχαν γραπτές προειδοποιήσεις για την επικινδυνότητα των πυρομαχικών, ενώ αρκέστηκε να πει έγιναν διάφορες επισημάνσεις και ότι την περασμένη εβδομάδα είχε πραγματοποιηθεί σύσκεψη στο υπουργείο Αμυνας για το θέμα, ενώ στη συνέχεια έγινε έρευνα επιτόπου και ελήφθησαν κάποιες αποφάσεις για την προστασία του υλικού.
Σύμφωνα με τον ίδιο υπάρχουν κάποιες πρώτες εκτιμήσεις για τα αίτια της έκρηξης, αλλά υπεύθυνη τοποθέτηση θα γίνει μετά το τέλος των ερευνών.
Το υπουργικό συμβούλιο έλαβε, επίσης, αποφάσεις για τη λήψη όλων των απαραίτητων μέτρων προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι δυσκολίες που δημιουργούνται με τη ζήτηση ηλεκτρικού ρεύματος. Η κυβέρνηση, κατέληξε ο κ. Στεφάνου, καλεί όλο τον κόσμο να συνεργαστεί για αντιμετώπιση αυτών των δυσκολιών.
Στη δημοσιότητα τα ονόματα των νεκρών
Σύμφωνα με την κοινή ανακοίνωση της Αστυνομίας και του υπουργείο Αμυνας κατά το χρόνο της έκρηξης βρίσκονταν σε διατεταγμένη υπηρεσία, τα ακόλουθα μέλη της Εθνικής Φρουράς και της Αστυνομίας (Πυροσβεστικής Υπηρεσίας), τα οποία, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, έχασαν τη ζωή τους κατά το τραγικό συμβάν:
REUTERS
1. Πλοίαρχος Ιωαννίδης Ανδρέας, Διοικητής Ναυτικού/ ΓΕΕΦ
2. Αντιπλοίαρχος Λάμπρου Λάμπρος, Διοικητής της Ναυτικής Βάσης
3. Αρχικελευστής Κλεάνθους Κλεάνθης, Υπαξιωματικός στη Διοίκηση της Ναυτικής Βάσης
4. ΕΠΥ Κελευστής Ηρακλέους Μιχάλης, Υπαξιωματικός στη Διοίκηση της Ναυτικής Βάσης
5. Ναύτης (Εθνοφρουρός) Χριστοφόρου Μιλτιάδης, της Διοίκησης Ναυτικής Βάσης
6. Ναύτης (Εθνοφρουρός) Χριστοφόρου Χριστάκης, της Διοίκησης Ναυτικής Βάσης
7. Αρχιλοχίας Πυροσβεστικής Υπηρεσίας 3591 Ανδρέας Παπαδόπουλος
8. Πυροσβέστης 74 Βασίλης Κρόκος
9. Πυροσβέστης 2446 Σπύρος Τταντής
10. Πυροσβέστης 3520 Παναγιώτης Θεοφίλου
11. Αρχιπυροσβέστης 3311 Γιώργος Γιακουμή
12. Πυροσβέστης 4829 Αδάμος Αδάμου.
Πλήρης επιβεβαίωση της ταυτότητας των πιο πάνω θα γίνει μετά την ταυτοποίηση των σορών με τη μέθοδο DNA, καταλήγει η ανακοίνωση.
Δημόσιο πένθος και παραιτήσεις
Το υπουργικό συμβούλιο κήρυξε δημόσιο πένθος από τη Δευτέρα μέχρι και την Τετάρτη, ενώ οι κηδείες των θυμάτων θα γίνουν δημοσία δαπάνη.
Λόγω των δραματικών εξελίξεων, τις παραιτήσεις τους υπέβαλαν ο υπουργός Αμυνας της Κύπρου Κώστας Παπακώστας και ο αρχηγός της Εθνικής Φρουράς στρατηγός Πέτρος Τσαλικίδης.
Νωρίτερα, ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Δημήτρης Χριστόφιας δήλωσε συγκλονισμένος, τονίζοντας ότι «σήμερα καταγράφεται μια ακόμη μαύρη μέρα Ιουλίου για την Κυπριακή Δημοκρατία και το λαό της».
«Συγκλονιστήκαμε από αυτό το γεγονός, όχι τόσο από τα ζημιές όσο από την απώλεια ανθρώπινων ζωών και τον τραυματισμό πολλών συμπατριωτών μας», τόνισε στη συνέχεια και εξέφρασε τη συμπάθεια και τα συλλυπητήριά του «στις οικογένειες των ανθρώπων που εκτελώντας το καθήκον τους με αυταπάρνηση έχασαν τη ζωή τους». «Οι υλικές ζημιές επανορθώνονται όσο μεγάλες και αν είναι, οι ζωές δεν επιστρέφουν πίσω», πρόσθεσε.
Ερωτηθείς για την κατάσταση που επικρατεί εντός της ναυτικής βάσης ο πρόεδρος Χριστόφιας είπε: «Να τη χαρακτηρίσω εικόνα βομβαρδισμένου τοπίου, βιβλικής καταστροφής; Όπως και αν την πει κανείς εκφράζει την πραγματικότητα».
Μετά το τραγικό συμβάν, ο χώρος έξω από τη Ναυτική Βάση θυμίζει βομβαρδισμένο τοπίο, καθώς είναι γεμάτος από σπασμένα κλαδιά, σωλήνες, σίδερα, γυαλιά από τζάμια αυτοκινήτων.
Η έκρηξη ήταν τόσο βίαιη που προκάλεσε εκτενείς ζημιές σε απόσταση πολλών χιλιομέτρων γύρω από την περιοχή. Αυτόπτες μάρτυρες ανέφεραν ότι σε κοντινό αυτοκινητόδρομο «έβρεχε θραύσματα μετάλλου». Σύμφωνα με μαρτυρίες κατοίκων της περιοχής, λίγα λεπτά πριν τις 6 η ώρα το πρωί ακούστηκε ένας εκκωφαντικός θόρυβος, ενώ στον ουρανόυψώθηκε ένα τεράστιο μανιτάρι καπνού.
Εκτεταμένες ζημιές στο χωριό Μαρί
Συγκεκριμένα, ο υπουργός Εσωτερικών έκανε γνωστό πως τεράστιες είναι οι ζημιές στο χωριό Μαρί, όπου μετέβησαν κλιμάκια της επαρχιακής διοίκησης Λάρνακας και άνδρες της Πολιτικής Αμυνας, και βοηθούν τους κατοίκους και καταγράφουν τις ζημιές. Πρόσθεσε πως, ενδεχομένως, κάποια άτομα θα χρειαζόταν να μεταφερθούν σε ξενοδοχειακές μονάδες ή διαμερίσματα στο Ζύγι ή ακόμη και να στηθεί καταυλισμός. Ανέφερε επίσης πως μικρότερες ζημιές υπέστησαν οι κοινότητες Ψεματισμένος, Μαρώνι, Τόχνη, Καλαβασός και Πεντάκωμο.
Σοβαρές ζημιές στον ηλεκτροπαραγωγικό σταθμό Βασιλικού
Στο μεταξύ, πολύ σοβαρές βλάβες υπέστη ο ηλεκτροπαραγωγικός σταθμός του Βασιλικού, ο οποίος έχει τεθεί εκτος λειτουργίας, ενώ από το πρωί της Δευτέρας υπήρχε εκτεταμένη διακοπή στην ηλεκτροδότηση ολόκληρου του νησιού.
Ο υπουργός Εμπορίου Αντώνης Πασχαλίδης έκανε λόγο για βιβλική καταστροφή και απηύθυνε έκκληση σε όλους όσοι διαθέτουν γεννήτριες να τις θέσουν σε λειτουργία, ώστε να αποφορτιστεί το παγκύπριο δίκτυο ηλεκτροδότησης.
«Είμαστε σε επαφή με την Ευρωπαϊκή Ένωση για βοήθεια την οποία θα ζητήσουμε. Κάναμε έκκληση και θα εκδοθεί διάταγμα για την ενεργοποίηση των ιδιωτικών εφεδρικών γεννητριών ούτως ώστε να υπάρξει μια συλλογική προσπάθεια για μείωση των αρνητικών εξελίξεων αυτής της τραγωδίας», σημείωσε.
Ερωτηθείς σχετικά με το ενδεχόμενο να χρησιμοποιηθούν καράβια για την παραγωγή ενέργειας, απάντησε ότι όλα τα ενδεχόμενα θα ληφθούν υπόψη αλλά πρώτιστα θα χρειαστεί αξιολόγηση των ζημιών και καταγραφή των ενεργειακών μας αναγκών.
Επιπλέον, απηύθυνε έκκληση προς το κοινό να αποφευχθεί ο πανικός και υπάρξει συνεισφορά όλων στην αντιμετώπιση των αρνητικών συνεπειών με την εξοικονόμηση ενέργειας.
Το μέγεθος της ζημιάς στο μεγαλύτερο ηλεκτροπαραγωγικό σταθμό της Κύπρου είναι πολύ μεγάλης έκτασης, τόνισε ο πρόεδρος του ΔΣ της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου (ΑΗΚ) Χάρης Θράσου.
Προβλήματα και στην υδροδότηση
Τα προβλήματα στην ηλεκτροδότηση προκάλεσαν προβλήματα και στην υδροδότηση. Αποφασίστηκε η αναστολή λειτουργίας των μονάδων αφαλάτωσης εξαιτίας μειωμένης παραγωγής ρεύματος από την ΑΗΚ και ήδη περιοριστικά μέτρα έθεσε σε εφαρμογή το Συμβούλιο Υδατοπρομήθειας Λευκωσίας (ΣΥΛ) μετά τη διακοπή της λειτουργίας των εργοστασίων αφαλάτωσης και την ανάγκη για μειωμένη κατανάλωση ενέργειας. Όπως ανακοίνωσε το Συμβούλιο, θα παρέχεται νερό για 12 ώρες περίπου, κάθε δύο μέρες.
Στην Κύπρο 10 Έλληνες πυροτεχνουργοί
Στο παλιό αεροδρόμιο Λάρνακας έφθασε μεταγωγικό αεροσκάφος C 27 από την Ελευσίνα, μεταφέροντας 10 πυροτεχνουργούς των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Οι Έλληνες πυροτεχνουργοί θα βοηθήσουν στην εξακρίβωση των αιτιών της έκρηξης στη ναυτική βάση της Εθνικής Φρουράς.
Εξάλλου, ο Κύπριος υπουργός Εμπορίου ανακοίνωσε ότι δύο γεννήτριες ισχύος 60 ΜW η καθεμία θα μεταφερθούν το συντομότερο στην Κύπρο από την Ελλάδα για να αντιμετωπιστεί το σοβαρό πρόβλημα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, λόγω της μεγάλης ζημιάς που υπέστη ο ηλεκτροπαραγωγός σταθμός Βασιλικού.
