Ο στρατηγός Νετζντέτ Οζέλ, ο οποίος ηγείτο μέχρι χθες της στρατοχωροφυλακής, ορίστηκε νέος αρχηγός ΓΕΣ και αναπληρωτής αρχηγός ενόπλων δυνάμεων της Τουρκίας, μετά την παραίτηση της στρατιωτικής ηγεσίας της χώρας την Παρασκευή.
Η πρωτοφανής στα χρονικά της Τουρκίας κρίση στις σχέσεις μεταξύ της πολιτικής και της στρατιωτικής ηγεσίας, εκτός από την παραίτηση τεσσάρων στρατηγών στην πενταμελή κορυφή, συνδυάστηκε και με την καταγγελία του παραιτηθέντα γενικού επιτελάρχη σχετικά με τη δικαστική περιπέτεια πολλών αξιωματικών.
Λίγο μετά τις έξι χθες το απόγευμα ξέσπασε η κρίση στην Αγκυρα. Αρχικά έγινε γνωστό ότι παραιτήθηκε ο αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων Ισίκ Κοσάνερ. Λίγη ώρα αργότερα ανακοινώθηκε και η παραίτηση των αρχηγών του στρατού, στρατηγού Ερντάλ Τζεϊλάνογλου, του πολεμικού ναυτικού ναύαρχου Εσρέφ Ουγούρ και της πολεμικής αεροπορίας πτέραρχου Χασάν Ακσάι.
Εξαίρεση αποτέλεσε ο αρχηγός της στρατοχωροφυλακής στρατηγός Νετζντέτ Οζέλ, ο οποίος δεν παραιτήθηκε.
Μετά τις παραιτήσεις, πραγματοποιήθηκε στο προεδρικό Μέγαρο σύσκεψη με τη συμμετοχή του προέδρου της Δημοκρατίας Αμπντουλάχ Γκιουλ, του πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και του στρατηγού Οζέλ.
Σε χθεσινοβραδινή ανακοίνωσή του το γραφείο του Τούρκου πρωθυπουργού ανέφερε ότι ο Οζέλ ανέλαβε αρχηγός ΓΕΣ και αναπληρωτής αρχηγός ενόπλων δυνάμεων.
Στην ανακοίνωση αναφέρεται επίσης ότι η συνεδρίαση του Ανώτατου Στρατιωτικού Συμβουλίου θα πραγματοποιηθεί όπως έχει προγραμματιστεί, δηλαδή στις 1-4 Αυγούστου. Αυτό σημαίνει ότι σήμερα αναμένεται ο Οζέλ να οριστεί αρχηγός γενικού επιτελείου ενόπλων δυνάμεων.
Από τους τέσσερις παραιτηθέντες, οι αρχηγοί του στρατού, του ναυτικού και της αεροπορίας επρόκειτο να συνταξιοδοτηθούν κατά τη συνεδρίαση του Ανώτατου Στρατιωτικού Συμβουλίου που θα αρχίσει την προσεχή Δευτέρα. Ωστόσο, ο αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων Ισίκ Κοσάνερ είχε αναλάβει πέρυσι και απέμεναν δύο χρόνια για τη συνταξιοδότησή του.
Στο αποχαιρετιστήριο μήνυμα που εξέδωσε προς τις ένοπλες δυνάμεις, ο μέχρι χθες αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων στρατηγός Κοσάνερ άφησε να εννοηθεί ότι ο λόγος της ρήξης είναι η υπόθεση των αξιωματικών που κατηγορούνται σε διάφορες υποθέσεις.
«Αυτή τη στιγμή είναι προφυλακισμένοι και στερούνται την ελευθερία τους συνολικά 250 αξιωματικοί και υπαξιωματικοί εκ των οποίων οι 173 είναι εν ενεργεία», ανέφερε ο Κοσάνερ και τόνισε ότι «όπως αναφέρουν και πολλοί νομικοί, δεν είναι δυνατόν να δεχθεί κανείς ότι οι προφυλακίσεις είναι σύμφωνες προς τις οικουμενικές αξίες περί δικαίου, τη δικαιοσύνη και τις αξίες της συνείδησης. Παρότι γνωστοποιήθηκε αλλεπάλληλες φορές η κατάσταση αυτή στους αρμόδιους, δεν κατέστη δυνατόν να βρεθεί μία λύση στο πλαίσιο των νόμων».
Σύμφωνα με τον στρατηγό, «παρότι δεν υπάρχει κάποια καταδικαστική απόφαση, 14 ανώτατοι αξιωματικοί και 58 αξιωματικοί με το βαθμό του συνταγματάρχη, εκτός του ότι απειλείται η ελευθερία τους, έχουν ταυτόχρονα χάσει και τη δυνατότητα να πάρουν προαγωγή κατά τη συνεδρίαση του Ανώτατου Στρατιωτικού Συμβουλίου, πράγμα που σημαίνει ότι έχουν τιμωρηθεί προκαταβολικά».
Μάλιστα, ο Κοσάνερ έκανε λόγο για «προσπάθεια δημιουργίας της εντύπωσης ότι οι ένοπλες δυνάμεις είναι ένας οργανισμός εγκλήματος».
Αντιδράσεις
Έντονη ήταν η αντίδραση της αντιπολίτευσης στις χθεσινές εξελίξεις. Ο αντιπρόεδρος του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (αξιωματική αντιπολίτευση) Γκιουρσέλ Τεκίν υποστήριξε ότι «η πολιτική εξουσία επιθυμεί να σχηματοποιήσει τις ένοπλες δυνάμεις με βάση τα δικά της πιστεύω. Οι στρατηγοί παραιτήθηκαν αντιδρώντας σε αυτό».
Σύμφωνα με τον ηγέτη του Κόμματος Εθνικιστικού Κινήματος Ντεβλέτ Μπαχτσελί, «είναι ολοφάνερο ότι η ανώμαλη αυτή εξέλιξη έχει ανοίξει το δρόμο για σοβαρή κρίση στο κράτος. Στην πραγματικότητα η πολιτική εξουσία αφού άλωσε το χώρο της δικαιοσύνης είχε στρέψει την προσοχή της στις ένοπλες δυνάμεις, με αποτέλεσμα οι εντάσεις που προκαλούνται εξαιτίας της κατάστασης αυτής να έχουν φτάσει σε σημείο που δεν μπορούν να τεθούν υπό έλεγχο».
Ως προς τις διεθνείς αντιδράσεις, η πρώτη δήλωση προήλθε από την εισηγήτρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ρία Όμεν Ρουιτέν, η οποία ανέφερε ότι «η Τουρκία εξελίσσεται σε δημοκρατικότερη χώρα όπου οι δημοκρατικοί θεσμοί ελέγχουν τις στρατιωτικές αποφάσεις».
Ο εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου εξωτερικών Μαρκ Τόνερ, ερωτηθείς σχετικά είπε ότι πρόκειται «για εσωτερική υπόθεση της Τουρκίας» και εξέφρασε την «πλήρη εμπιστοσύνη των ΗΠΑ προς την ισχύ των Τουρκικών θεσμών».
Περιπτώσεις παραίτησης αρχηγού των ενόπλων δυνάμεων υπήρξαν δύο φορές στην πρόσφατη ιστορία της Τουρκίας. Στις 15 Ιουνίου 1987, είχε παραιτηθεί ο στρατηγός Νετζντέτ Ουρούγ για να αναλάβει ο στρατηγός Νετζίπ Τορουμτάι, ο οποίος όμως παραιτήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 1990 αντιδρώντας στους χειρισμούς του τότε προέδρου της Τουρκίας Τουργκούτ Οζάλ ως προς τον Πόλεμο στον Κόλπο.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
