Πώς διαλέγετε τα ψάρια που καταλήγουν στο πιάτο σας; Ρωτάτε από πού προέρχονται και πώς αλιεύονται; Ελέγχετε εάν έχουν το σωστό μέγεθος; Γνωρίζετε ποια είναι απειλούμενα και ποια υπάρχουν σε αφθονία; Οι απαντήσεις σε αυτές τις απλές - και εύλογες- ερωτήσεις θα βοηθούσαν τον καθένα από εμάς να κάνει βιώσιμες επιλογές, στο σούπερ μάρκετ, στο «ψαράδικο», στο εστιατόριο.
Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα αποθέματα ψαριών στις θάλασσες που περιβάλλουν την Ευρώπη συρρικνώνονται. Τρία στα τέσσερα είδη ψαριών υπεραλιεύονται και μάλιστα το πρόβλημα είναι εντονότερο στη Μεσόγειο Θάλασσα (όπου η υπεραλίευση αφορά το 82% των ειδών) απ' ό,τι στον Ατλαντικό Ωκεανό. Οι αλιευτικοί στόλοι βλέπουν τα κέρδη τους να μειώνονται και οι καταναλωτές, σε λίγα χρόνια δεν θα έχουν την πολυτέλεια να επιλέγουν.
Τον Ιούλιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκανε τα αποκαλυπτήρια του πολυαναμενόμενου σχεδίου αναδιάρθρωσης της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής, θέτοντας ως προτεραιότητα τη διακοπή της συνήθους όσο και αμφιλεγόμενης πρακτικής των αλιέων να απορρίπτουν τόνους ψαριών, ώστε να μην υπερβαίνουν τις ποσοστώσεις. Απώτερος στόχος των μεταρρυθμίσεων είναι η αποκατάσταση όλων των αποθεμάτων σε βιώσιμα επίπεδα έως το 2015.
Ευαισθητοποιημένοι οι Ευρωπαίοι
Τα αποτελέσματα δημοσκόπησης που πραγματοποίησε πρόσφατα το WWF σε 14 ευρωπαϊκές χώρες κατέδειξαν ότι ο μέσος Ευρωπαίος καταναλωτής ενδιαφέρεται για τη βιώσιμη αλιεία: σε ποσοστό 88% οι ερωτηθέντες απάντησαν ότι θέλουν να καταναλώνουν θαλασσινά προϊόντα από αποθέματα που παράγονται με υπεύθυνο τρόπο.
«Δεν μας εκπλήσσει το μεγάλο ποσοστό αυτών που θέλουν κάτι τέτοιο», λέει ο διευθυντής του Γραφείου Ευρωπαϊκής Πολιτικής της οικολογικής οργάνωσης Τόνι Λονγκ. «Εάν κάτι μας εξέπληξε, αυτό ήταν η συνέπεια της διαπίστωσης αυτής και στις 14 χώρες: δείχνει πόσο κοινή είναι η ανησυχία των Ευρωπαίων καταναλωτών για την αποφυγή της υπεραλίευσης, της απόρριψης νεκρών ψαριών στη θάλασσα, την ορθή διαχείριση της αλιείας μας και την απόδοση πραγματικής αξίας στον κλάδο».
Πώς επιλέγω ψάρι με βιώσιμο τρόπο;
Αρκετοί έμποροι και εστιάτορες ανά την Ευρώπη έχουν ήδη κάνει βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση, προμηθεύοντας στους πελάτες τους ψάρια που αλιεύονται με βιώσιμο τρόπο, ενώ οργανώσεις όπως η Greenpeace εκδίδουν λίστες με τα είδη που υπεραλιεύονται, καλώντας τους καταναλωτές να μην τα προτιμούν. Ο τόνος, ο μπακαλιάρος, το κοκκινόψαρο, ο ξιφίας, ο καρχαρίας και η γλώσσα είναι κάποια από αυτά.
Πέρυσι, η ίδια οργάνωση βαθμολόγησε τα σούπερ μάρκετ που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας ανάλογα με την πολιτική τους απέναντι στα βιώσιμα αλιεύματα, ενώ ανάλογες λίστες εκδίδονται και για πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Από την πλευρά της, στο πλαίσιο πανευρωπαϊκής εκστρατείας ενημέρωσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλεί τους καταναλωτές να ρωτούν τους εμπόρους για τις μεθόδους αλιείας που χρησιμοποιούν οι προμηθευτές τους - π.χ. τράτες βυθού ή υδατοκαλλιέργειες;- να επιλέγουν διαφορετικά ψάρια κάθε φορά και να προτιμούν αυτά που φέρουν πιστοποίηση ότι αλιεύτηκαν με βιώσιμο τρόπο.
«Ο καταναλωτής έχει μεγάλη σημασία», λέει η κοινοτική επίτροπος Θαλάσσιων Υποθέσεων και Αλιείας Μαρία Δαμανάκη. «Όταν ο καταναλωτής πηγαίνει στο σούπερ μάρκετ και επιλέγει ένα προϊόν, αποφασίζει με το πιρούνι του».
