Η αίσθηση μιας μάχης στήθος με στήθος μεταξύ των δύο μεγάλων πολιτικών σχηματισμών στη Γερμανία, του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD) και των κομμάτων της Χριστιανικής Ενωσης (CDU/CSU) μεταφέρει πλέον το ενδιαφέρον στις δυνατότητες σχηματισμού κυβέρνησης την «επόμενη ημέρα».
Μια πρώτη βασική παραδοχή είναι ότι ένας καθοριστικός παράγοντας είναι το κατά πόσον το ανατολικογερμανικό αριστερό Κόμμα Δημοκρατικού Σοσιαλισμού (PDS) θα κατορθώσει να εκπροσωπηθεί στο Κοινοβούλιο.
Στην περίπτωση που αυτό συμβεί και που οι διαφορές τόσο μεταξύ των δύο μεγάλων κομμάτων, SPD και CDU/CSU, όσο και μεταξύ των δύο μικρότερων, Πράσινων και Φιλελευθέρων (FDP) παραμείνουν οριακές, τότε η επόμενη βουλή δεν δίνει σε κανένα «στρατόπεδο» την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών.
Αποτέλεσμα αυτού θα είναι ο σχηματισμός κυβέρνησης μεγάλου συνασπισμού (SPD και CDU/CSU) διαχειριστικού χαρακτήρα, με έναν από τους δύο διεκδικητές της καγκελαρίας, Γκέρχαρντ Σρέντερ ή Εντμουντ Στόιμπερ, να πηγαίνει υποχρεωτικά στο σπίτι του.
Θεωρητικά, η είσοδος του PDS στη Βουλή θα μπορούσε να ήταν ακριβώς η διασφάλιση της επανεκλογής του Γκέρχαρντ Σρέντερ στο αξίωμα του καγκελαρίου. Ωστόσο, η αντίληψη του «πολιτικώς ορθού» απαγορεύει τη συνεργασία του SPD με το διάδοχο κόμμα του κομμουνιστικού SED της πρώην Ανατολικής Γερμανίας.
Αντίθετα αν το PDS μείνει εκτός νυμφώνος και η επόμενη βουλή από πεντακομματική γίνει τετρακομματική, τότε κυβέρνηση μπορεί να σχηματιστεί έστω με ελάχιστη διαφορά σε ψήφους και ποσοστά.
Και στην περίπτωση αυτή όμως τα πράγματα δεν είναι ξεκάθαρα. Αν ο σχηματισμός SPD-Πρασίνων ή CDU/CSU-FDP κερδίσουν έστω και με απόσταση αναπνοής, τότε σχηματίζουν κυβέρνηση υπό τους δεδομένους ηγέτες των δύο μεγάλων κομμάτων, Σρέντερ ή Στόιμπερ.
Αν όμως π.χ. το SPD ξεπεράσει μεν το CDU/CSU, αλλά παράλληλα το FDP ξεπεράσει τους Πράσινους με μεγαλύτερη διαφορά από αυτήν του SPD ως προς το CDU/CSU, τότε η εναλλακτική που διανοίγεται βρίσκεται υποχρεωτικά στην κατεύθυνση του σχηματισμού κυβέρνησης SPD-FDP.
Δηλαδή, οι Φιλελεύθεροι μπορούν να παίξουν το ρόλο του μπαλαντέρ, αν και πρόσφατες δηλώσεις τους απέκλεισαν συνεργασία με το SPD, ενώ και ο Σρέντερ την περασμένη Κυριακή μπροστά από την Πύλη του Βραδεμβούργου κατέστησε σαφές ότι επιθυμεί να συνεχίσει την εξωτερική πολιτική που ακολουθεί με τον Γιόσκα Φίσερ των Πρασίνων. «Με αυτόν τον υπουργό Εξωτερικών και με κανέναν άλλον».
Οι οιωνοί για το PDS
Τόσο το 1994 όσο και το 1998 όλες οι δημοσκοπήσεις «έβλεπαν» το PDS εκτός βουλής και τις δύο φορές όμως το PDS εκπροσωπήθηκε στο κοινοβούλιο. Το 1994 μέσω ρύθμισης, σύμφωνα με την οποία όταν ένα κόμμα πάρει την πλειοψηφία σε τρεις εκλογικές περιφέρειες εισέρχεται στη βουλή ανεξαρτήτως του αν πέρασε το πλαφόν του 5% και το 1998 συγκεντρώνοντας 5,1%.
Σε αυτήν εκλογική αναμέτρηση οι οιωνοί για το PDS είναι πάντως δυσμενέστεροι. Το «παράθυρο» των τριών απευθείας εδρών τείνει να κλείσει, γιατί η διοικητική μεταρρύθμιση στις εκλογικές περιφέρειες του Βερολίνου συρρικνώνει την προοπτική επικράτησης μόνον σε δύο εκλογικές περιφέρειες.
Στα κρατίδια της πρώην Ανατολικής Γερμανίας όπου το PDS είχε πάρει το 1998 ποσοστό 21,6%, καταγράφονται απώλειες και διαρροές προς το SPD, τόσο λόγω της αντιπολεμικής τακτικής του Σρέντερ στο θέμα Ιράκ όσο και λόγω της μέριμνας που επέδειξε για την αντιμετώπιση των ζημιών από τις πλημμύρες.
Τι δείχνει η ιστορική αναδρομή
Στις 14, από το 1949, εκλογικές αναμετρήσεις το SPD πήρε δύο μόνον φορές τα πρωτεία από τα κόμματα της Χριστιανικής Ενωσης (CDU/CSU), στις εκλογές του 1972 με τον Βίλι Μπραντ και στις εκλογές του 1998 με τον Γκέρχαρντ Σρέντερ, αλλά σχημάτισε κυβέρνηση υπό τον Χέλμουτ Σμιτ το 1976 και 1980, παρά το ότι ο Χέλμουτ Κολ και ο Φραντς Γιόσεφ Στράους, αντίστοιχα, ως υποψήφιοι του CDU/CSU είχαν κερδίσει την πρωτιά, λόγω του ότι υπήρχε δέσμευση μετεκλογικής συνεργασίας του SPD με το κόμμα των Φιλελευθέρων (FDP).
