Η οικονομία δεν είναι το πεδίο όπου κρίνονται όλες οι εκλογικές αναμετρήσεις. Παρά τις χειρότερες επιδόσεις της σε αυτόν τον τομέα από κυβερνήσεις χωρών όπου οι σοσιαλιστές ηττήθηκαν, όπως της Ολλανδίας ή της Γαλλίας, η κυβέρνηση του Γκέρχαρντ Σρέντερ δεν τιμωρήθηκε από το εκλογικό σώμα.
Υπάρχει ασφαλώς ένας νέος πολιτικός κύκλος σε ευρωπαϊκό επίπεδο που σημαδεύεται από την άνοδο της Δεξιάς και της Κεντροδεξιάς. Ορισμένες σοσιαλδημοκρατίες όμως κρατούν, επειδή μπόρεσαν να απαντήσουν σε σημαντικές προκλήσεις.
Αυτά δηλώνει σε συνέντευξή του στη «Liberation» ο Μάριο Τελό, διευθυντής ερευνών στο Ινστιτούτο Ευρωπαϊκών Μελετών του Ελεύθερου Πανεπιστημίου των Βρυξελλών και ειδικός για τις ευρωπαϊκές σοσιαλδημοκρατίες.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, λέει ο Τελό, είναι ο νόμος του 1997 που επέτρεψε σε εκατομμύρια μετανάστες, κυρίως Τούρκους, να αποκτήσουν τη γερμανική υπηκοότητα. Στη Γερμανία, όπως και στη Σουηδία, ο αριθμός των μεταναστών είναι από τους υψηλότερους στην Ευρώπη, αλλά τα εκλογικά ποσοστά της ακροδεξιάς παραμένουν πολύ χαμηλά. Η CDU-CSU προσπάθησε να παίξει αυτό το «χαρτί του φόβου», αλλά δεν είχε την απήχηση που περίμενε. Το SPD κατάφερε να εκφράσει την ανάγκη ασφάλειας σε κοινωνικό επίπεδο, όσο κι αν δεν μπόρεσε να μειώσει τον αριθμό των ανέργων.
Στη Γερμανία, οι άνεργοι εξακολουθούν να παίρνουν επιδόματα και να υποβοηθούνται από δίκτυα αλληλεγγύης, γεγονός που απέτρεψε τη θραύση του κοινωνικού ιστού και εμπόδισε τα ακροδεξιά κόμματα να εκμεταλλευτούν την κατάσταση.
Αντί της αστυνομικής λογικής, το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα επέλεξε τη λογική της ανάπτυξης και της ανανέωσης του κοινωνικού κράτους.
Η σοσιαλδημοκρατία διασώζεται λοιπόν εκεί που διατηρεί την ταυτότητά της;
«Για την Αριστερά, υπάρχουν σε ευρωπαϊκό επίπεδο διάφορες απαντήσεις σε κοινές προκλήσεις. Ορισμένα κόμματα, όπως το γερμανικό SPD, το σουηδικό SAP, και σε ένα βαθμό οι σοσιαλδημοκράτες στο Βέλγιο, στη Νορβηγία και στην Αυστρία, αντί για τη διάλυση του συστήματος κοινωνικής προστασίας, προτίμησαν τη μεταρρύθμισή του, για να αντιμετωπίσουν την όλο και πιο σύνθετη πραγματικότητα της αγοράς εργασίας.
Ενα άλλο στοιχείο που χαρακτήρισε την εκλογική αναμέτρηση της Γερμανίας ήταν ο αποφασιστικός ρόλος της εξωτερικής πολιτικής. Και αυτό, σημειώνει ο Μάριο Τελό αποτέλεσε μια πραγματική καμπή.
«Το πολύ καλό αποτέλεσμα των Πρασίνων εξηγείται και από την προσωπική επιτυχία του υπουργού Εξωτερικών Γιόσκα Φίσερ. Για πρώτη φορά από το 1945, μια γερμανική κυβέρνηση πήρε σαφείς αποστάσεις από την Ουάσιγκτον, εκφράζοντας την αντίθεσή της σε μια μονομερή επέμβαση στο Ιράκ. Ορισμένοι βλέπουν στη στάση αυτή έναν απλό εκλογικό ελιγμό. Αλλοι ανησυχούν. Αλλοι πάλι θεωρούν ότι είναι ένα πρώτο βήμα για την οικοδόμηση μιας νέας ευρωπαϊκής πολιτικής που θα στηρίζεται στον γαλλογερμανικό άξονα».
Τα αποτελέσματα στη Γερμανία, καταλήγει ο βέλγος αναλυτής, δείχνουν ότι η Αριστερά κερδίζει, όταν αναδεικνύει θέματα που αντιστοιχούν σε διακυβεύματα με ισχυρό συμβολισμό. Ο Τόνι Μπλερ και ο Γκέρχαρντ Σρέντερ, αν και διαμετρικά αντίθετοι ως προς την πολιτική τους, έχουν το κοινό σημείο ότι αναδεικνύουν κρίσιμα ζητήματα διεθνούς πολιτικής.
