Οι προσομοιώσεις ακραίων καταστάσεων («δοκιμές αντοχής») σε ευρωπαϊκούς πυρηνικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής εξελίσσονται όπως έχει προγραμματιστεί και θα ενισχύσουν περαιτέρω την πυρηνική ασφάλεια και προστασία στην ΕΕ, επισημαίνει η Επιτροπή στην ανακοίνωσή της σχετικά με την πρώτη προσομοίωση ακραίων καταστάσεων.
Μετά το πυρηνικό ατύχημα στην Φουκουσίμα, η ΕΕ αντέδρασε αμέσως και συμφωνήθηκε να διενεργηθούν εθελοντικώς προσομοιώσεις στο σύνολο των 143 πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής, οι οποίες να βασίζονται σε σειρά κοινών κριτηρίων. Σε ανακοίνωσή της που δημοσιεύτηκε σήμερα, η Επιτροπή παρουσιάζει τα πρώτα αποτελέσματα των προσομοιώσεων ακραίων καταστάσεων και επισημαίνει μερικούς τομείς πολιτικής της ΕΕ στους οποίους είναι δυνατόν να ενισχυθεί το πλαίσιο της ΕΕ για την πυρηνική ασφάλεια με την εφαρμογή κοινών προτύπων. Τα αποτελέσματα των προσομοιώσεων ακραίων καταστάσεων θα γίνουν γνωστά το επόμενο έτος, μετά την ολοκλήρωση των προσομοιώσεων.
Στις προσομοιώσεις συμμετέχουν και τα 14 κράτη μέλη της ΕΕ στα οποία λειτουργούν πυρηνικοί σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής (Βέλγιο, Βουλγαρία, Τσεχική Δημοκρατία, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ουγγαρία, Κάτω Χώρες, Ρουμανία, Σλοβακική Δημοκρατία, Σλοβενία, Ισπανία, Σουηδία και Ηνωμένο Βασίλειο), καθώς και η Λιθουανία, στην οποία είναι σε εξέλιξη ο παροπλισμός της τελευταίας πυρηνικής μονάδας ηλεκτροπαραγωγής. Στο εγχείρημα αυτό συμμετέχουν ενεργώς και γειτονικές χώρες της ΕΕ, όπως η Ελβετία και η Ουκρανία, ενώ άλλες γειτονικές χώρες επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους να συμμετάσχουν.
Οι προσομοιώσεις ακραίων καταστάσεων εξελίσσονται όπως προβλέφθηκε στο συμφωνημένο χρονοδιάγραμμα και τηρούνται οι προθεσμίες. Οι φορείς εκμετάλλευσης πυρηνικών εγκαταστάσεων υπέβαλαν τις πρώτες εκθέσεις τους στις οικείες εθνικές ρυθμιστικές αρχές έως τις 15 Αυγούστου, και οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές διαβίβασαν τις ενδιάμεσες εθνικές εκθέσεις τους στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή έως τις 15 Σεπτεμβρίου.
Οι προσομοιώσεις ακραίων καταστάσεων πραγματοποιούνται σε εθελοντική βάση και διεξάγονται για πρώτη φορά στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι ενδελεχείς και διαφανείς αξιολογήσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη θα ενισχύσουν περαιτέρω την πυρηνική ασφάλεια και προστασία στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η πυρηνική ασφάλεια είναι αδιαίρετη. Επομένως, με γνώμονα την προστασία των πολιτών της ΕΕ, είναι ύψιστης σημασίας ο καθορισμός διαδικασίας με στόχο τα υψηλότερα εφικτά κοινά πρότυπα ασφάλειας και προστασίας.
Η προστασία έναντι απειλών, δηλαδή η πρόληψη και η αντιμετώπιση εκ προθέσεως πράξεων, αξιολογήθηκε σε παράλληλη διαδικασία, υπό την αιγίδα του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στην ενδιάμεση έκθεση της Επιτροπής προσαρτάται η έκθεση προόδου της νεοσυσταθείσας από το Συμβούλιο ειδικής ομάδας για την πυρηνική προστασία (AHGNS) , στην οποία τονίζεται ότι τα κράτη μέλη, προσηλωμένα στη δέσμευσή τους για την πυρηνική ασφάλεια, είναι πρόθυμα να προχωρήσουν περαιτέρω, αξιοποιώντας πλήρως και ενισχύοντας τα σχετικά διεθνή καθεστώτα.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη αποκομίσει τα πρώτα συμπεράσματα από τις προσομοιώσεις, αν και τα τελικά αποτελέσματα των προσομοιώσεων θα γίνουν γνωστά το επόμενο έτος, μετά την ολοκλήρωσή τους. Στην ανακοίνωση προσδιορίζονται ορισμένοι τομείς άσκησης πολιτικής στους οποίους κρίνεται απαραίτητη περαιτέρω δράση, είτε με καλύτερο συντονισμό μεταξύ των κρατών μελών είτε με νέα νομοθεσία της ΕΕ για την πυρηνική ασφάλεια:
Με νέα νομοθεσία της ΕΕ είναι δυνατόν να καθοριστούν κοινά κριτήρια για τη χωροθέτηση, τον σχεδιασμό, την κατασκευή και τη λειτουργία των πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής. Οι νομικές διατάξεις πρέπει επίσης να ενισχύσουν την ανεξαρτησία των εθνικών ρυθμιστικών αρχών που χορηγούν άδειες και διενεργούν τους επιτόπιους ελέγχους.
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να εκπονούν διασυνοριακά σχέδια διαχείρισης πυρηνικών κινδύνων ώστε να είναι καλύτερα προετοιμασμένα σε περίπτωση πυρηνικής έκτακτης ανάγκης και να συντονίσουν τις δράσεις αντιμετώπισής της.
Θα πρέπει να επιτευχθεί ευρωπαϊκή προσέγγιση όσον αφορά την ευθύνη. Στα θύματα θα πρέπει να παρέχεται η ίδια αποζημίωση, ανεξάρτητα από τη χώρα διαμονής τους.
Τα ερευνητικά προγράμματα της ΕΕ θα πρέπει να επικεντρωθούν στην πυρηνική ασφάλεια.
