Ο Τζορτζ Μπους έχει λάβει την απόφαση να κηρύξει πόλεμο στο Ιράκ. Ολος ο κόσμος το ξέρει. Οι συζητήσεις για τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών και τις επιθεωρήσεις όπλων έχουν έτσι μια σουρεαλιστική διάσταση.
Η μόνη πιθανότητα να αποτραπεί ο πόλεμος είναι να «πέσει» ο Σαντάμ λόγω των εξευτελιστικών όρων που θα περιλαμβάνει το ψήφισμα για τις επιθεωρήσεις του οπλισμού του.
Κατά τα άλλα, η διεθνής διπλωματία αυτή την περίοδο δεν αφορά τόσο την αποτροπή του πολέμου όσο την αποτροπή μιας ανοιχτής ρήξης μεταξύ Αμερικής, από τη μια πλευρά, και Ρωσίας και Ευρώπης από την άλλη.
Με άλλα λόγια, δεν συζητάμε αυτό που δείχνουμε να συζητάμε, αλλά κάτι άλλο. Το πρόβλημα δεν είναι ότι ένας πόλεμος κατά του Ιράκ είναι παράλογος. Κάθε πόλεμος είναι παράλογος. Ηταν ο πόλεμος του Βιετνάμ λογικός; Ηταν ο πόλεμος των Φόκλαντ λογικός; Είναι ο πόλεμος της Τσετσενίας λογικός; Παράλογος είναι ο τρόπος που θέλουν να κάνουν αυτόν τον πόλεμο μια ομάδα συντηρητικών, οι οποίοι έχουν αποκτήσει μεγάλη επιρροή τόσο στους κόλπους της αμερικανικής κυβέρνησης όσο και έξω από αυτήν.
Οι συντηρητικοί αυτοί πιστεύουν ότι η παρουσία του Σαντάμ ενοχλεί μια περιοχή μεγάλης πολιτικής και οικονομικής σημασίας για τις Ηνωμένες Πολιτείες και μπορεί να απειλήσει το Ισραήλ, η ασφάλεια του οποίου έχει για την ομάδα αυτή σχεδόν την ίδια σημασία με την ασφάλεια της ίδιας της Αμερικής.
Ο τύραννος που τόλμησε να προκαλέσει την Αμερική πρέπει να το μετανιώσει. Και να διδαχθούν από την τιμωρία του και οι άλλοι που θα ήθελαν να τον μιμηθούν. Ο πόλεμος αυτός θα είναι πάνω απ’ όλα ένας πόλεμος προς παραδειγματισμό.
Οι υποστηρικτές αυτού του πολέμου, γράφει ο Μάρτιν Γούλακοτ στην «The Guardian», δεν γνωρίζουν ούτε ενδιαφέρονται να μάθουν τους κινδύνους που έχει αυτός ο πόλεμος, την πιθανότητα να χρησιμοποιηθούν όπλα μαζικής καταστροφής, τις επιπτώσεις μιας επίθεσης στη συμπεριφορά των Μουσουλμάνων.
Αγνωστο παραμένει επίσης πώς θα εκμεταλλευθούν οι ιέρακες του Μπους τη νίκη σε έναν τέτοιο πόλεμο, αν θα θελήσουν δηλαδή να προχωρήσουν στην ανακατάταξη ολόκληρης της Μέσης Ανατολής, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε καταστροφή.
Οι κριτικές που ασκούνται, βέβαια, δεν είναι δυνατόν να επαληθευτούν. Αυτό που μπορεί να πει κανείς με βεβαιότητα για τους πολέμους είναι ότι οι κίνδυνοι και τα κόστη, είτε πολιτικού είτε στρατιωτικού χαρακτήρα, σχεδόν πάντα είτε υποτιμώνται, όπως στην περίπτωση του Βιετνάμ, είτε υπερτιμώνται.
Το άλλο βέβαιο είναι ότι αυτός ο πόλεμος δεν συζητείται σοβαρά στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι Ρεπουμπλικανοί πιστεύουν ότι η θέση της κυβέρνησης είναι χωρίς αμφιβολία ορθή. Οι Δημοκρατικοί, με μερικές εξαιρέσεις, δεν θέλουν να φανεί ότι είναι εναντίον του πολέμου, ώστε να μην εκτεθούν σε περίπτωση επιτυχίας του, θέλουν όμως να έχουν εκφράσει αρκετές επιφυλάξεις ώστε να μπορέσουν να εκμεταλλευθούν τυχόν αποτυχία του.
Η λογική θέση για το Ιράκ δεν είναι ούτε ότι ο πόλεμος είναι απολύτως αναγκαίος για να αντιμετωπιστεί ο Σαντάμ, ούτε ότι ο πόλεμος είναι παράλογος και ανήθικος. Το πιο λογικό που μπορεί να πει κανείς είναι ίσως ότι η απελευθέρωση του ιρακινού λαού είναι επιθυμητή, αλλά ότι οι κίνδυνοι ενός πολέμου είναι μεγαλύτεροι από τους κινδύνους της συνέχισης μιας πολιτικής με στόχο την ανάσχεση.
Αν η απόφαση δεν είχε ληφθεί, η συζήτηση θα μπορούσε να είναι πλούσια και γόνιμη. Ομως η απόφαση έχει ληφθεί. Η επιχειρηματολογία για το δίκαιο ή το άδικο αυτού του πολέμου δεν πρόκειται να επηρεάσει πλέον τους Αμερικανούς. Οταν μια μεγάλη δύναμη έχει λάβει μια τέτοια απόφαση, τότε οι μικρότερες χώρες και ομάδες πρέπει να κοιτούν τα συμφέροντά τους.
Η ιρακινή αντιπολίτευση θεωρεί αρκετό ότι τα συμφέροντά της αυτή τη στιγμή συμπίπτουν με τα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών.
Η κυβέρνηση Μπλερ θεωρεί τον πόλεμο του Ιράκ ως τη συνέχεια των ανθρωπιστικών επεμβάσεων της δεκαετίας του ’90. Η διακύβευση, για τον βρετανό πρωθυπουργό, είναι να λυτρωθεί ο ιρακινός λαός και να συμφιλιωθεί η αμερικανική εξουσία με τους διεθνείς θεσμούς, στους οποίους ο Μπλερ πιστεύει πολύ περισσότερο απ’ ότι η ρεπουμπλικανική Δεξιά.
Οσο για τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αποστολή τους είναι να περιορίσουν τη ζημιά στις αμερικανο-ευρωπαϊκές σχέσεις. Η Ευρώπη δεν θέλει να βρεθεί μόνη μετά τον πόλεμο, έχοντας από τη μια πλευρά μια αποξενωμένη Αμερική, κι από την άλλη μια επικίνδυνα διαταραγμένη Μέση Ανατολή.
