Όλα θα μας φαίνονται… κινέζικα στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης (22-25 Απριλίου) καθώς η Κίνα θα είναι η τιμώμενη χώρα. Το βιβλίο γίνεται πολιτιστική γέφυρα ανάμεσα σε δύο χώρες με αρχαίο πολιτισμό που αγωνίζονται να αναδείξουν το σύγχρονο πρόσωπό τους.

Οι Κινέζοι μας ανταποδίδουν την επίσκεψη που κάναμε πριν δύο χρόνια στη δική τους διεθνή έκθεση Βιβλίου στο Πεκίνο που ήταν αφιερωμένη στον Ελληνικό Πολιτισμό, και μάλλον είναι αποφασισμένοι να μας εντυπωσιάσουν: περισσότεροι από διακόσιοι κινέζοι εκδότες, συγγραφείς, καλλιτέχνες και κυβερνητικοί εκπρόσωποι θα δώσουν το «παρών» στη Θεσσαλονίκη για να παρουσιάσουν τη σύγχρονη καλλιτεχνική και εκδοτική ταυτότητά τους.

Ελληνική λογοτεχνία γραμμένη στα… κινέζικα

Καθοριστικό ρόλο στην προβολή του πολιτισμού μιας χώρας διαδραματίζουν οι μεταφραστές. Αυτοί οι άτυποι πρεσβευτές με το αθόρυβο και δύσκολο έργο τους, ανοίγουν διαύλους επικοινωνίας.

Έχει ενδιαφέρον να δούμε τις επιλογές των κινέζων μεταφραστών που έφεραν στην αχανή αγορά της πατρίδας τους αρκετούς ελληνικούς τίτλους. Όπως είναι αναμενόμενο σε πρώτη ζήτηση βρίσκονται η αρχαία ελληνική γραμματεία, η ελληνική μυθολογία (ιδιαίτερα σε παιδικές εκδόσεις) και ο Κωνσταντίνος Καβάφης.

Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου έχει καταγράψει 205 ελληνικούς τίτλους μεταφρασμένους στα κινεζικά, τριάντα έξι από τους οποίους εκδόθηκαν μετά το 2008.

Περισσότερο δημοφιλή είναι τα μυθιστορήματα του Νίκου Καζαντζάκη («Ο τελευταίος πειρασμός», «Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά»), που κυκλοφορούν σε μεταφράσεις των Fan Zhongliang, Wang Zhenji, Yang Chunyan και Ζhang Yue.

Την ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη («¶ξιον Εστί») μετέφρασε πρόσφατα ο Liu Rui Hong, ο οποίος τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης 2009. Ο ίδιος, έχει δώσει στους κινέζους αναγνώστες μια Ανθολογία Ελληνικής ποίησης και μια επιλογή από το έργο του Γιώργου Σεφέρη.

Η Xu Kai, έχει υπογράψει τη βιογραφία του Γιώργου Λογοθέτη για τον Μίκη Θεοδωράκη, καθώς μια ανθολογία ελληνικού θεάτρου. Με την ελληνικό δράμα ασχολήθηκε και η Wu Yue, («Ανθολογία ελληνικού θεατρικού έργου), η οποία κάνει το διδακτορικό της στη χώρα μας. To «Λάθος» του Σαμαράκη είχε κυκλοφορήσει το 1983 (μετάφραση: Wie Ning).

Ορισμένοι τίτλοι από τη σύγχρονη ελληνική εκδοτική παραγωγή μεταφράστηκαν στα κινεζικά μετά από μια επιτυχημένη πορεία στην Ευρώπη και την Αμερική. Η αρχή έγινε το 2002 με τo αγαπημένο παραμύθι του Ευγένιου Τριβιζά «Τα τρία μικρά λυκάκια» (μετάφραση: Zeng Yangqing). Αργότερα, την παιδική λογοτεχνία εκπροσώπησαν η Σοφία Ζαραμπούκα («Οδύσσεια», μετάφραση: Xie Min) και η Μαρία Ρουσάκη («Μέλπω η μοναδική», μετάφραση: Zheng Yi).

Το μπεστ σέλερ του Απόστολου Δοξιάδη («Ο θείος Πέτρος και η εικασία του Γκόλντμπαχ», κυκλοφόρησε το 2003 από τις εκδόσεις Wisdom, παράλληλα με το βιβλίο της Μάρως Βαμβουνάκη «Μονόπρακτο για ένα τηλεφώνημα» σε μετάφραση του Yang Guangsheng. Από τις πιο πρόσφατες εκδόσεις (2007)είναι το φουτουριστικό μυθιστόρημα «Γονίδιο της αμφιβολίας» του Νίκου Παναγιωτόπουλου από τη New Star Press (μετάφραση: Hua Liu).

Υπάρχουν όμως και σύγχρονοι κινέζοι λογοτέχνες που διεκδικούν με τη σειρά τους μια θέση στην ελληνική βιβλιοπαραγωγή. Στη Θεσσαλονίκη, θα παρουσιαστούν εννιά κινέζοι συγγραφείς από τον πρόεδρο του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, κ. Τάκη Θεοδωρόπουλο, και το ελληνικό κοινό θα πάρει μια μικρή γεύση από το έργο τους χάρη στις αναγνώσεις που θα γίνουν από τον ηθοποιό Αστέρη Πελτέκη (23/4).

Εκατόν πενήντα κινέζοι εκδότες θα συνομιλήσουν με τους έλληνες συναδέλφους τους σε στρογγυλό τραπέζι (23/4) και μάλλον σε λίγους μήνες θα έχουμε τα πρώτα συμβόλαια για νέες μεταφράσεις.

Εβδομάδα κινέζικου κινηματογράφου

Από τις παράλληλες εκδηλώσεις που μπορεί να παρακολουθήσει το κοινό, την παράσταση θα κλέψει η «Εβδομάδα κινέζικου κινηματογράφου» (15-21 Απριλίου στο Ολύμπιον), με επιλεγμένες ταινίες που προβάλλονται για πρώτη φορά στη χώρα μας.

Το αφιέρωμα, θα πλαισιωθεί με δύο εκθέσεις: στην πρώτη, θα δούμε φωτογραφίες από κλασικές κινέζικες ταινίες, ενώ στη δεύτερη, μια συλλογή κινηματογραφικών αφισών.

Το πρόγραμμα των εικαστικών εκδηλώσεων συμπληρώνεται με τις εκθέσεις «Τρισδιάστατη Κίνα: Κινεζική έκθεση Σύγχρονης Τέχνης» (εγκαίνια στις 22/4) και «Χαρτί, ένα τέχνημα πολιτισμού: δύο χιλιετίες ιστορίας σε ανατολή και Δύση», με σπάνια χειροποίητα κινέζικα βιβλία.

Τις εκλεκτικές συγγένειες της ελληνικής και κινεζικής φιλοσοφικής σκέψης θα παρουσιάσουν ο κ. Σωτήρης Χαλικιάς, μεταφραστής και συγγραφέας και ο γάλλος Φρανσουά Ζυλιέν, συγγραφέας και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Paris VII-Denis Diderot.

Ο πρώτος, θα δώσει διάλεξη με θέμα «Ο ιδανικός ηγεμόνας στον Πλάτωνα και τον Κομφούκιο» (23/4, στις 17.00) και ο δεύτερος, θα διαπραγματευθεί θέματα που τον απασχολούν στις τωρινές μελέτες του όπως «Η παράξενη ιδέα της ομορφιάς: το ελληνικό γυμνό και η απουσία του γυμνού στην κινεζική τέχνη» καθώς και «Η επινόηση του ιδανικού και το πεπρωμένο της Ευρώπης ή πώς προσλαμβάνουν τον Πλάτωνα στην Κίνα».

Ειδική ημερίδα για τους αρχαίους πολιτισμούς θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα με καταξιωμένες προσωπικότητες από την Κίνα, την Ελλάδα, την Ινδία και την Αίγυπτο (Παρασκευή 23 Απριλίου, 18.00-21.00 Divani Caravel).

Προσωπικότητες της παγκόσμιας λογοτεχνίας

Tον τόνο στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου θα δώσουν με τη παρουσία τους γνωστοί συγγραφείς και από άλλες χώρες: ο λόρδος Ντέιβιντ Όουεν, θα μιλήσει για «Ασθενείς ηγέτες στην εξουσία».

Από τους πιο γνωστούς εκπροσώπους της βαλκανικής λογοτεχνίας, ο ρουμάνος Νόρμαν Μάνεα, θα παρουσιάσει το πρόσφατα μεταφρασμένο βιβλίο του «Η επιστροφή του χούλιγκαν». Ο Σέρβος Βλάντισλαβ Μπάγιατς, θα μιλήσει για την επικαιρότητα του πρόσφατου έργου του «Χαμάμ Βαλκάνια». Η ελληνοαμερικανίδα ποιήτρια Ελένη Σικελιανός, δισέγγονη του ¶γγελου Σικελιανού, θα παρουσιάσει το έργο της για πρώτη φορά στη χώρα των προγόνων της. Από την Τουρκία, αναμένουμε έξι συγγραφείς που αντλούν τη λογοτεχνική τους έμπνευση από την Πόλη και τη Μαύρη Θάλασσα.

Το στίγμα της εξελισσόμενης ελληνικής λογοτεχνίας θα δώσουν εκατόν τριάντα συγγραφείς. Ανάμεσά τους οι Ρέα Γαλανάκη, Αντώνης Σουρούνης, Γιάννης Ξανθούλης, Λένα Διβάνη κ.α.