Η παρέμβαση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου «έσωσε την Ουγγαρία και ανάγκασε την πολιτική ελίτ, που ήταν απολύτως ανεύθυνη τα τελευταία 10 χρόνια, να πράξει το σωστό» τονίζει, μιλώντας στο naftemporiki.gr, ο διευθυντής της ουγγρικής «δεξαμενής σκέψης» Political Capital Κρίστιαν Σούμπαντος.
Ο κ. Σούμπαντος δεν είναι σύμφωνος με τις αναλύσεις που ερμηνεύουν τη συντριπτική ήττα των κυβερνώντων Σοσιαλιστών στις εκλογές της Κυριακής ως «τιμωρία» για τα σκληρά μέτρα που επέβαλε το ΔΝΤ, επισημαίνοντας ότι οι ψηφοφόροι τιμώρησαν το κόμμα για οκτώ χρόνια κακής διακυβέρνησης και διαφθοράς. Προσθέτει ότι η δυνατότητα της χώρας να υποτιμήσει το νόμισμά της είχε κάποια πλεονεκτήματα, αλλά εκτιμά ότι θα είχε αντιμετωπίσει ευκολότερα την κρίση αν ήταν μέλος της ευρωζώνης.
Το 2008 η Ουγγαρία έλαβε δάνειο από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, την Κομισιόν και την Παγκόσμια Τράπεζα. Πώς φτάσετε εκεί και ποιες ήταν οι επιπτώσεις;
«Το 2000, η κυβέρνηση της Ουγγαρίας έστρεψε την οικονομική της πολιτική προς μία ανάπτυξη που τροφοδοτούνταν από τις δαπάνες. Αντί να τηρεί δημοσιονομική πειθαρχία, η κυβέρνηση επιχείρησε να δώσει ώθηση στην ανάπτυξη ξοδεύοντας χρήματα από τον κρατικό προϋπολογισμό. Ξόδευαν συνεχώς, οπότε το έλλειμμα της Ουγγαρίας έφτασε σε ύψη ρεκόρ, περίπου στο 10%. Από τότε η πολιτική που εφαρμοζόταν υπαγόρευε μέτρα λιτότητας για σύντομο χρονικό διάστημα, όταν υπήρχε πρόβλημα, και μόλις συγκεντρώνονταν χρήματα, τα ξοδεύαμε, με αποτέλεσμα την άνοδο του βιοτικού επιπέδου κατά 30% την τελευταία δεκαετία. Ωστόσο, αυτό ήταν απόρροια όχι της φυσικής ανάπτυξης της οικονομίας, αλλά της τεχνητής ανάπτυξης, που προερχόταν από το υψηλότερο δημοσιονομικό έλλειμμα. Όταν ξέσπασε η οικονομική κρίση, η Ουγγαρία ήταν ιδιαίτερα ευάλωτη και εκτεθειμένη, καθώς το έλλειμμα της χρηματοδοτούσαν δάνεια που εξασφάλιζε μέσω των διεθνών αγορών. Η κρίση κατάφερε μεγάλο πλήγμα στην Ουγγαρία και οδήγησε σε πολιτικές αλλαγές – η τότε κυβέρνηση κατέρρευσε και ανέλαβε καθήκοντα μία προσωρινή κυβέρνηση. Εδώ και ένα χρόνο, η κυβέρνηση αυτή έχει εφαρμόσει πολύ αυστηρά μέτρα λιτότητας, μειώνοντας τις συντάξεις και τους μισθούς και προκαλώντας πτώση του βιοτικού επιπέδου, ώστε να υποχωρήσει το δημοσιονομικό έλλειμμα. Η Ουγγαρία ήταν στο χείλος της καταστροφής όταν επενέβη το ΔΝΤ και το ΔΝΤ έσωσε την Ουγγαρία από τη χρεοκοπία».
Πώς αποτιμάτε συνολικά την παρέμβαση του ΔΝΤ; Ήταν κάτι θετικό για την Ουγγαρία;
«Ήταν απόλυτα θετικό για την Ουγγαρία, έσωσε τη χώρα και ανάγκασε την πολιτική ελίτ, που ήταν απολύτως ανεύθυνη τα τελευταία δέκα χρόνια, να πράξει το σωστό - οδήγησε στη σταθεροποίηση του ουγγρικού νομίσματος, που είχε περάσει από κρίση. Το ΔΝΤ έβαλε τη χώρα σε έναν δύσκολο δρόμο, αλλά αυτός είναι ο μόνος δρόμος που υπάρχει. Οπότε η αποτίμησή μου για την παρέμβαση του ΔΝΤ είναι πάρα πολύ θετική».
Για τις πολιτικές επιπτώσεις τι έχετε να πείτε; Είδαμε τη συντριπτική ήττα των κυβερνώντων Σοσιαλιστών στις εκλογές της Κυριακής και κάποιοι σχολιαστές την ερμήνευσαν ως τιμωρία για τη σκληρή πολιτική που ακολουθήθηκε λόγω της παρέμβασης του ΔΝΤ. Συμφωνείτε με αυτή την ανάλυση;
«Όχι, σίγουρα όχι. Οι ψηφοφόροι τιμώρησαν τους Σοσιαλιστές για οκτώ χρόνια κακής διακυβέρνησης, για τη διαφθορά και για ζητήματα που δεν έχουν να κάνουν με την οικονομική κρίση. Πρέπει να πούμε βέβαια ότι σε όλη την περιοχή οι ψηφοφόροι τιμώρησαν όσους ασκούσαν την εξουσία. Θα έλεγα λοιπόν ότι η οικονομική κρίση ήρθε να προστεθεί στα πολιτικά σκάνδαλα και τη διαφθορά. Και η αντιπολίτευση όμως φέρθηκε ανεύθυνα, υποσχόμενη ένα ρόδινο μέλλον στους πολίτες. Η παράταξη που κέρδισε έχει υποσχεθεί οικονομική επιτυχία χωρίς περαιτέρω λιτότητα. Είναι λοιπόν ένα ερώτημα αν θα καταφέρει να πραγματοποιήσει τις υποσχέσεις της χωρίς περικοπές στον προϋπολογισμό».
Πώς αντέδρασε ο κόσμος στην Πολωνία στα αυστηρά μέτρα που επιβλήθηκαν;
«Αρνητικά, απολύτως αρνητικά. Αυτό όμως συνέβη όχι μόνο επειδή τα μέτρα είχαν αρνητικές επιπτώσεις στο βιοτικό τους επίπεδο, αλλά από την πολιτική πλευρά έβλεπαν τη διαφθορά, την κακή διακυβέρνηση. Δυσκολεύονταν να δεχτούν ότι μία κακή κυβέρνηση τούς επέβαλε μέτρα λιτότητας. Όταν υπάρχει μία καλή κυβέρνηση και έρθει η κρίση και σε αναγκάσει να κάνεις αυτό που πρέπει να κάνεις, οι ψηφοφόροι μπορεί να το δεχτούν. Αλλά η αξιοπιστία αυτής της κυβέρνησης ήταν τόσο χαμηλή, που δεν μπορούσαν να δεχτούν τίποτα».
Πιστεύετε ότι αν η Ουγγαρία ήταν στην ευρωζώνη, θα τη βοηθούσε ή θα τη δυσκόλευε να ξεπεράσει την κρίση;
«Είναι ένα πολύ περίπλοκο ερώτημα. Συνολικά θα έλεγα ότι θα την βοηθούσε να είναι μέλος της ευρωζώνης, θέλουμε το ευρώ. Αν ωστόσο αναλύσουμε την πορεία της κρίσης, στην αρχή το ουγγρικό νόμισμα υποτιμήθηκε κατά 30% μέσα σε μερικές εβδομάδες, καθιστώντας τα προϊόντα μας πιο ανταγωνιστικά. Βέβαια, αυτό είναι σχετικό γιατί λόγω της οικονομικής κρίσης δεν μπορούσαμε να βρούμε αγοραστές για τα προϊόντα μας. Ωστόσο, η Ουγγαρία έγινε πιο φθηνή απΆ ότι για παράδειγμα η Σλοβακία που είχε μπει στο ευρώ πριν από μερικούς μήνες. Υπήρχαν κάποια μικρά πλεονεκτήματα. Τώρα το νόμισμα έχει σταθεροποιηθεί περίπου στα ίδια επίπεδα που ήταν πριν από την κρίση. Συνολικά πάντως νομίζω ότι η Ουγγαρία θα είχε επωφεληθεί, αν ήταν στο ευρώ, όταν ξέσπασε η κρίση».
ΑΛΙΝΑ ΣΑΡΑΝΤΗ
