Ανακοινώθηκαν οι τελικές λίστες των υποψηφίων για τα λογοτεχνικά βραβεία του περιοδικού «Διαβάζω» που θα απονεμηθούν στις 10 Μαϊου στο νέο Μουσείο Μπενάκη, στις 19.00. Σύμφωνα με την κριτική επιτροπή, στη φετινή ελληνική λογοτεχνική παραγωγή επικράτησε το ιστορικό μυθιστόρημα, με θέματα όπως το Κυπριακό, ο Εμφύλιος, η Αντίσταση ο Α’ και ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος κ.τ.λ.
Στην κατηγορία του μυθιστορήματος υποψήφιοι είναι οι : Ρέα Γαλανάκη: («Φωτιές του Ιούδα, στάχτες του Οιδίποδα»), Βασίλης Γκουρογιάννης («Κόκκινο στην πράσινη γραμμή»), Νίκος Δαββέτας «Η εβραία νύφη»), ¶ντζελα Δημητρακάκη («Μέσα σ’ ένα κορίτσι σαν κι εσένα»), Βασιλική Ηλιοπούλου («Σμιθ»), Λίλα Κονομάρα («Η αναπαράσταση»), Τηλέμαχος Κώτσιας («Στην απέναντι όχθη»), Μιχάλης Μοδινός («Επιστροφή»), Έλενα Χουζούρη («Πατρίδα από βαμβάκι»), Χρήστος Χωμενίδης («Λόγια φτερά»).
Το διήγημα και η νουβέλα, όπως κάθε χρόνο, παραμένουν στο περιθώριο του μυθιστορήματος που συγκεντρώνει το μεγαλύτερο εμπορικό ενδιαφέρον. Ωστόσο γνωστοί συγγραφείς εξακολουθούν να ασχολούνται με τη σύντομη πρόζα, όπως διαπιστώνουμε από τις υποψηφιότητες. Συναγωνίζονται σε αυτό το είδος οι Κώστας Ακρίβος («Τελετές ενηλικίωσης: Μια ζωή σε 17 επεισόδια», Γιώργος Σκαμπαρδώνης («Μεταξύ σφύρας και αλιάκμονος»), Δημήτρης Νόλλας («Ναυαγίων πλάσματα»), ο Ανδρέας Μήτσου («Η ελεημοσύνη των γυναικών»), Κολλιάκου Δήμητρα («Η αρρώστια των βουνών»), Λουκία Δέρβη («Ομπρέλες στον ουρανό»), Ηλίας Χ. Παπαδημητρακόπουλος («Ο θησαυρός των αηδονιών και άλλα διηγήματα»), Ηλίας Παπαμόσχος («Λειψή αριθμητική»), Γιάννης Πάσχος («Μια νυξ δι’ εν έτος») και η Εύα Στάμου («Μεσημβρινές συνευρέσεις»).
Παρά την απροθυμία των εκδοτικών οίκων και των πολιτιστικών ενθέτων να προβάλλουν την ποίηση, έχει δημιουργηθεί μια σταθερή κοινότητα αναγνωστών για αυτό το λογοτεχνικό είδος. Η μέση ποιοτική στάθμη της ποιητικής παραγωγής ήταν υψηλή κατά το έτος 2009. Υποψήφιοι είναι οι Γιάννης Βαρβέρης («ο άνθρωπος μόνος»), Χάρης Βλαβιανός («Διακοπές στην πραγματικότητα: ποιήματα, σχεδιάσματα, μεταφορές»), Γιάννης Ζαρκάδης («Ο λύκος και άλλα αντισώματα»), ο Δημήτρης Κοσμόπουλος («Βραχύ χρονικό»), ο Πάνος Κυπαρίσσης («Μαύρο βαμβάκι»), η Ανθή Μαρωνίτη («Κάπως έτσι»), ο Παντελής Μπουκάλας («Ρήματα»), η Παυλίνα Παμπούδη («Τα χίλια φύλλα»), ο Κώστας Παπαγεωργίου («Η λύπη των άλλων») και ο Γιάννης Πατίλης (« Ακτή Καλλιμασιώτη και άλλα ποιήματα»).
Δύσκολο ήταν το έργο των κριτών όσων αφορά στην επιλογή των καλύτερων λογοτεχνικών δοκιμίων, επειδή υπήρχαν πολλές αξιόλογες υποψηφιότητες. Στην τελική λίστα εμφανίζονται οι Δημήτρης Αγγελάτος («Το έργο του Διονυσίου Σολωμού και ο κόσμος των λογοτεχνικών ειδών»), ο Ανδρέας Αποστολίδης («Τα πολλά πρόσωπα του αστυνομικού διηγήματος»), η Ελισάβετ Αρσενίου («Η ρητορική της ουτοπίας: μελέτες για τη μετάβαση στη νέα πρωτοπορία. Πέντε δοκίμια πάνω στο έργο του Ανδρέα Εμπειρίκου»), ο Αντώνης Γλυτζουρής («Πόθοι αετού και φτερά πεταλούδας: το πρώιμο θεατρικό έργο του Νίκου Καζαντζάκη και οι ευρωπαϊκές πρωτοπορίες της εποχής του»), ο Αντώνης Καρτσάκης («Μεταπολεμική κριτική και ποίηση: ζητήματα αισθητικής ιδεολογίας»), Γιάννης Κιουρτσάκης («Ένας χωρικός στη Νέα Υόρκη»), Λίνα Πανταλέων («Αναγνωστικά δικαιώματα»), Γιάννης Παπαθεοδώρου («Ρομαντικά πεπρωμένα: Ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης ως εθνικός ποιητής»), η Ολυμπία Ταχοπούλου («Μοντερνιστικός πρωτογονισμός: εκδοχές υπερρεαλισμού στο ποιητικό έργο του Νίκου Εγγονόπουλου») και Έλλη Φιλοκύπρου («Η γενιά του Καρυωτάκη»).
Στην κατηγορία πρωτοεμφανιζόμενου λογοτέχνη έχουμε πέντε νέους μυθιστοριογράφους, τους: Μαρία Ξυλούρη («Rewind»), Δημήτρη Οικονόμου («Η πόλη του ανατέλλοντος ηλίου»), Θοδωρή Ραχιώτη («Βασανιστές»), Δημήτρη Χρυσό Τομαρά («Ο Π και η Μαργαρίτα») και Μαρία Τσολακουδη («Γραμματική»). Τέσσερις νέους ποιητές: Δημήτρης Αθηνάκης («Χωρίσεμεις»), Αγγέλα Γαβρίλη («ΑΡΚ: ποιήματα σε πέντε πράξεις»), Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη («Λονδίνο-Ιστανμπούλ») και Ελένη Τζατζιμάκη («Η μαγεία της άνωσης»), ενώ το διήγημα εκπροσωπείται από την Κάλλια Παπαδάκη («ο ήχος του ακάλυπτου: έξι κοινόχρηστες ιστορίες»).
Φέτος δεν θα απονεμηθεί βραβείο στην κατηγορία Παιδικό Λογοτεχνικό Βραβείο Γνώσεων επειδή η επιτροπή για τα παιδικά βιβλία διαπίστωσε ότι η ποσότητα και η ποιότητα των βιβλίων δεν επαρκούσαν για τη συμπλήρωση της λίστας. Τα μέλη της κριτικής επιτροπής παρατήρησαν ότι πολλά παιδικά βιβλία καταλήγουν σε σχολικές βιβλιοθήκες και παιδιά αλλά δεν διαβάζονται. Ειδικότερα, πρόβλημα παρατηρείται στα λεγόμενα βιβλία γνωστικών δραστηριοτήτων που μετατρέπουν την ανάγνωση σε μια βαρετή, σχολικής προδιαγραφής διαδικασία. Όσο για τα παιδικά βιβλία με οικολογική θεματολογία που είναι πολύ της μόδας, μάλλον οι συγγραφείς τους περιορίζονται σε μια επιφανειακή προσέγγιση. Αδυναμία υπάρχει και στην εικονογράφηση καθώς τις περισσότερες φορές περιορίζεται στο να αναπαριστά και να μην ερμηνεύει ή να σχολιάζει το κείμενο.
Ωστόσο παραμένουν οι δύο κατηγορίες για το εικονογραφημένο παιδικό βιβλίο και το λογοτεχνικό βιβλίο για μεγάλα παιδιά. Στην πρώτη κατηγορία υποψήφιοι είναι οι Αγγελίδου Μαρία («οι άνθρωποι που δεν εννοούσαν να πεθάνουν: ο μύθος του Σίσυφου»), Δημητριάδου Κική («Η Αρήτη της ροδιάς»), Βαγγέλης Ηλιόπουλος («Κι οι ιστορίες μεταναστεύουν»), Εύα Ιεροπούλου («Ο άλλος μου εαυτός»), Μάνος Κοντολέων («Πολύτιμα δώρα»), Αλεξάνδρα Μητσιάλη («Η νύχτα των πυγολαμπίδων»), Χρήστος Μπουλώτης («Η σκυλίσια ζωή του γάτου Τζον Αφεντούλη»), Νίκος Παναγιωτόπουλος («Ο ιππότης και η νεραϊγελάδα»), Ντορίνα Παπαλιού(«Όταν η Έλλη έγινε αόρατη»), Πέτρος Χατζόπουλος («Η μικρή Ρουάλα»).
Στα βιβλία για μεγάλα παιδιά διακρίθηκαν προς το παρόν οι συγγραφείς Αγγελική Δαρλάση («Τότε που κρύψαμε έναν άγγελο»), Βησσαρία Ζορμπά-Ραμμοπούλου (‘Το κρυμμένο εργοστάσιο παιχνιδιών»), Ευγενία Κολυδά («Η γιαγιά στην παραμυθοχώρα»), Κουππάνου ¶ννα («Οι αργοναύτες του χρόνου»), Κυριάκος Μαργαρίτης («Μια σονάτα για τον Ιγνάτιο»), Βασίλης Μπουντούρης («Η αγάπη διδάσκει, προσοχή και τα αυτιά έχουν τοίχους!»), Βασίλης Παπαθεοδώρου («Στη διαπασών»), Γιάννης Ρεμούνδος («Το αίνιγμα του χαμένου cd player»), Λίτσα Ψαυράτη («Κασσάνδρα, η μάντισσα της Τροίας»). Ο Μάνος Κοντολέων είναι υποψήφιος και στη δεύτερη κατηγορία με το βιβλίο του «Ο χαρταετός της Σμύρνης».
Στην τελετή απονομής των βραβείων θα είναι προσκεκλημένοι άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών και η είσοδος για το κοινό θα είναι ελεύθερη.
