Η υπόθεση μπορεί να συμπυκνωθεί σε δύο αφορισμούς που αποδίδονται στον Ταλεϋράνδο. «Είναι κάτι χειρότερο από έγκλημα: είναι λάθος». Και: «Μπορείς να κάνεις τα πάντα με τις ξιφολόγχες, εκτός από το να κάτσεις πάνω τους».
Επιλέγοντας τη βίαιη κατάληψη του στολίσκου με τους ακτιβιστές, και αναλαμβάνοντας ρίσκα πραγματικά ακατανόητα, η ισραηλινή κυβέρνηση έδειξε την ανικανότητά της, γράφει ο Αλεξάντρ Αντλέρ στη «Figaro».
Η καταστροφή είναι ολοκληρωτική: ρήξη των διπλωματικών σχέσεων με την Αγκυρα, κύμα οργής σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, πάγωμα των σχέσεων με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι οι ηγέτες του εβραϊκού κράτους πάσχουν από το «σύνδρομο της Ταϊβάν».
Ενας καλός ψυχαναλυτής θα μπορούσε ασφαλώς να διακρίνει σε αυτή τη στάση το σύμπτωμα μιας βαθιάς υπαρξιακής κρίσης: το Ισραήλ γνωρίζει ότι η αναπόφευκτη διαπραγμάτευση με τους Παλαιστίνιους θα οδηγήσει στην απομάκρυνση των περισσοτέρων οικισμών από τα κατεχόμενα εδάφη χωρίς πολιτικά ανταλλάγματα από έναν αραβικό κόσμο εχθρικότερο από ποτέ. Και, το κυριότερο, το Ισραήλ έχει καταλάβει ότι η διεθνής κοινότητα δεν θα κάνει πολλά για να σταματήσει το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, που έχει πλέον την υποστήριξη της Βραζιλίας και της Τουρκίας. Το κακό είναι ότι μπροστά στους υπαρκτούς αυτούς κινδύνους, η ισραηλινή κυβέρνηση μοιάζει να πανικοβάλλεται και να καταφεύγει σε απερίσκεπτες ενέργειες.
Ενδιαφέρον όμως παρουσιάζει και η στάση της Τουρκίας. Ο Ερντογάν (στη φωτογραφία με τον Μαχμούτ Αμπάς) περνά στο τρίτο στάδιο της αντικεμαλικής του εκστρατείας. Μετά το δικαστικό κατεστημένο και το στρατό, έμενε η διεθνής διάσταση: η ανατροπή της συμμαχίας με το Ισραήλ, που είχε τις ρίζες της στον φιλοσημιτισμό του ίδιου του Ατατούρκ, και η στροφή προς το Ιράν του Αχμαντινετζάντ.
Είναι αλήθεια ότι η Τουρκία μετατρέπεται σε μια πραγματική «περιφερειακή τίγρη», με μια ανάπτυξη που υπολείπεται μόνο εκείνης της Κίνας. Είναι επίσης αλήθεια ότι οι δημοκρατικές ελευθερίες διευρύνονται. Οι πραγματικοί πρωταγωνιστές του τουρκικού θαύματος, όμως, είναι οι φιλοευρωπαϊκές, μετριοπαθείς και κεμαλικές δυνάμεις του επιχειρηματικού κόσμου. Αν λοιπόν ο Ερντογάν και ο Νταβούτογλου παρασυρθούν υπερβολικά από τις συμμαχίες τους με τον ισλαμικό κόσμο, διατρέχουν τον κίνδυνο να τεθούν μια μέρα αντιμέτωποι με το ερώτημα: «Ποιος σ’ έκανε βασιλιά;»
Αυτό θα προϋπέθετε όμως το Ισραήλ να βάλει πρώτα τάξη στο σπίτι του. Οι πραγματικοί υπεύθυνοι της καταστροφής της περασμένης Δευτέρας θα πρέπει να τιμωρηθούν πολιτικά, όπως αυτό συνέβαινε χωρίς συζήτηση την εποχή του Μπεν Γκουριόν. Μια νέα κυβέρνηση εθνικής ενότητας στο Ισραήλ θα επιτρέψει την ίδρυση ενός βιώσιμου παλαιστινιακού κράτους. Επιπλέον, θα πρέπει να σταματήσει ο αποκλεισμός της Γάζας, που το μόνο του αποτέλεσμα είναι να αναγορεύει τη Χαμάς σε μάρτυρα.
Εχοντας φτάσει στο χείλος του γκρεμού, είναι έτσι ακόμη δυνατό η μεν Τουρκία να μετρήσει τη σημασία της ευρωπαϊκής και δυτικής της ταυτότητας, το δε Ισραήλ να συμφιλιωθεί μ’ έναν κόσμο που το καταλαβαίνει όλο και λιγότερο.
Πηγή: Le Figaro, ΑΠΕ-ΜΠΕ
