Ημέρες αβεβαιότητας έρχονται στο Βέλγιο μετά τον θρίαμβο της Νέας Φλαμανδικής Συμμαχίας (NVA), του συντηρητικού κόμματος που υποστηρίζει την ανεξαρτησία της Φλάνδρας. Το κόμμα του Μπαρτ ντε Γουίβερ (στη φωτογραφία) ξεπέρασε όλες τις προσδοκίες λαμβάνοντας το 30% των ψήφων στη Φλάνδρα (17,2% στο σύνολο της χώρας) και καταλαμβάνοντας 27 από τις 150 έδρες του κοινοβουλίου.
Στις πρώτες του δηλώσεις, πάντως, ο ντε Γουίβερ υπήρξε καθησυχαστικός. «Τείνω το χέρι στους γαλλόφωνους», είπε. Και ο Ελιο ντι Ρούπο, ο ηγέτης των σοσιαλιστών που έλαβαν 34% στη Βαλονία και τις Βρυξέλλες (14% στο σύνολο της χώρας και 26 έδρες), αποδέχθηκε την πρόσκληση.
Ο στόχος των αυτονομιστών είναι η Φλάνδρα (όπου ζουν τα 6 από τα 10,5 εκατομμύρια κατοίκων του Βελγίου) και η Βαλονία να αποτελέσουν ξεχωριστές οντότητες, που θα συνεργάζονται. Πρόκειται ουσιαστικά για μια συνομοσπονδία. Η ανεξαρτησία, την οποία υποστηρίζουν άλλα δύο φλαμανδικά κόμματα, αποτελεί έναν πιο μακροπρόθεσμο στόχο. «Δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή πλειοψηφία στη Φλάνδρα γι' αυτόν τον στόχο», αναγνωρίζει με ρεαλισμό ο Ντένι Πίτερς, υπεύθυνος για το κοινωνικό πρόγραμμα της NVA.
Σε κάθε περίπτωση, η σύνθεση της επόμενης κυβέρνησης είναι δύσκολο να προβλεφθεί. Κι αν λάβει κανείς υπόψη ότι τις τελευταίες φορές που έγιναν εκλογές στο Βέλγιο, το 2007, χρειάστηκαν 282 ημέρες για να σχηματιστεί κυβέρνηση, καλό είναι να κάνει κανείς υπομονή.
Σε μια χώρα, όπου το δημόσιο χρέος φτάνει το 99% του AEΠ, η οικονομική κατάσταση ελάχιστα απασχόλησε την προεκλογική εκστρατεία, όπου κυριάρχησαν τα γλωσσικά δικαιώματα των γαλλόφωνων σε ορισμένες κοινότητες της Φλάνδρας. Επί πολλά χρόνια, το Βέλγιο θεωρούσε ότι αποτελεί ένα μοντέλο για την Ευρωπαϊκή Ενωση, με τις εξουσίες να διαχέονται προς τα κάτω στις περιφέρειες και προς τα πάνω σε ένα ευρωπαϊκό υπερκράτος. Τα έθνη θα έμεναν στη μέση σαν άδεια όστρακα. Αλλά η Ευρώπη ακολούθησε άλλο δρόμο. Τα εθνικά κράτη αποδείχθηκαν ισχυρότερα του αναμενομένου και μερικοί ηγέτες κυριαρχούν στην πολιτική σκηνή.
Οι εκλογές αυτές ανέδειξαν πράγματι το Βέλγιο ως μοντέλο για την Ευρώπη, αλλά από μια άλλη σκοπιά: μια ένωση όπου οι διαμάχες μεταξύ Βορρά και Νότου υπονομεύουν την οικονομική και πολιτική ενοποίηση. Ο ντε Γουίβερ δεν καταγγέλλει απλώς ότι υπάρχει μια μετακίνηση δισεκατομμυρίων ευρώ από τη Φλάνδρα προς Νότο. Υποστηρίζει επίσης ότι οι επιθεωρητές της εφορίας δείχνουν λιγότερο ζήλο στο Νότο. Ο υπουργός Οικονομικών της Φλάνδρας διαμαρτύρεται για το γεγονός ότι ο Βορράς θα έχει πλεόνασμα το 2011, ενώ ο Νότος θα παρουσιάζει έλλειμμα για τα επόμενα πέντε χρόνια. Ο εκπρόσωπος της NVA για θέματα υγείας μιλά για σκάνδαλα και καταχρήσεις στα νοσοκομεία του Νότου.
Κάτι ανάλογο συμβαίνει και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η Ευρώπη είναι χωρισμένη ανάμεσα σε ένα συνασπισμό με επικεφαλής τη Γερμανία, που θέλει να σώσει το ευρώ με μια δημοσιονομική πειθαρχία, κι ένα νότιο συνασπισμό με επικεφαλής τη Γαλλία, που ζητά φτηνότερο δανεισμό μέσω ευρω-ομολόγων και μεταφορές χρημάτων από τους πλούσιους προς τους φτωχούς. Ομως το Βέλγιο προσφέρει ένα μάθημα: για να αποδεχθούν οι ψηφοφόροι τη μεταφορά πλούτου, πρέπει να είναι βέβαιοι ότι οι αποδέκτες τον μεταχειρίζονται με ορθό τρόπο και δίνουν λογαριασμό γι' αυτό.
Πηγές: El Pais, Economist, ΑΠΕ-ΜΠΕ
