Με τη συμμετοχή εκπροσώπων από σχεδόν 200 χώρες, αλλά και με πολύ χαμηλές προσδοκίες άρχισε στο λιμάνι Τιαντζίν της Κίνας ο πρώτος γύρος συνομιλιών υπό την αιγίδα του ΟΗΕ με θέμα το κείμενο που θα διαδεχθεί το Πρωτόκολλο του Κιότο, το οποίο εκπνέει το 2012.
Βασικός στόχος των συνομιλιών είναι η σύνταξη ενός προσχεδίου διαπραγματεύσεων, εν όψει της διάσκεψης για το κλίμα που θα πραγματοποιηθεί στα τέλη του έτους στο Κανκούν. Μετά το ναυάγιο της Κοπεγχάγης ωστόσο, είναι προφανές ότι δύσκολα θα αμβλυνθούν οι διαφωνίες μεταξύ πλούσιων και αναπτυσσόμενων χωρών. Συνεπώς, όπως δήλωσε χωρίς περιστολές η εντεταλμένη του ΟΗΕ για το κλίμα Κριστιάνα Φιγκουέρες, το διακύβευμα στο Τιαντζίν είναι «να προσδιοριστεί τι είναι εφικτό να γίνει στο Κανκούν και να εξασφαλιστούν οι πολιτικοί συμβιβασμοί που θα οδηγήσουν στο αναγκαίο αποτέλεσμα.»
Οικολογικές οργανώσεις κάλεσαν τις πλούσιες χώρες να ανταποκριθούν στις ευθύνες τους βάσει του Πρωτοκόλλου του Κιότο και να συμφωνήσουν σε μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά τουλάχιστον 40% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990 έως το 2020. Υπενθυμίζεται ότι οι συνομιλίες πέρυσι στην Κοπεγχάγη έληξαν με τους συνέδρους να «σημειώνουν» απλώς την ανάγκη η άνοδος της θερμοκρασίας να περιοριστεί στους 2 βαθμούς Κελσίου.
Για την Greenpeace, το δίλημμα είναι ξεκάθαρο: «Θέλουν περισσότερα ακραία καιρικά φαινόμενα όπως αυτά που είδαμε φέτος; Θέλουν οι αποφάσεις τους να έχουν ως αποτέλεσμα αύξηση της θερμοκρασίας κατά 3 βαθμούς Κελσίου ή και περισσότερο; Ή θέλουν να συμφωνήσουν σε κανόνες που θα μας βάλουν στο δρόμο για μια κοινωνία που θα βασίζεται σε καθαρές, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας;»
Κατά την οργάνωση Φίλοι της Γης, οι πλούσιες χώρες θα πρέπει να επωμιστούν το μεγαλύτερο βάρος παρέχοντας «τουλάχιστον 200 δισ. ετησίως, προκειμένου να βοηθήσουν τις αναπτυσσόμενες χώρες να προσαρμοστούν στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής που ήδη προκαλούν χάος και να τις βοηθήσουν να αναπτυχθούν με καθαρό τρόπο.»
Την πιθανότητα επίτευξης κάποιας ουσιαστικής συμφωνίας πάντως υποβαθμίζουν εδώ και μήνες με δηλώσεις τους αξιωματούχοι, κυρίως από τις βιομηχανοποιημένες χώρες. Χαρακτηριστική είναι η πρόσφατη δήλωση του Αμερικανού διαπραγματευτή Τοντ Στερν: «Πολλοί σύνεδροι επιθυμούν να επιτευχθεί σχετικά σύντομα μια δεσμευτική συμφωνία, όμως δε νομίζω πως κάτι τέτοιο θα συμβεί στο Κανκούν».
Τα βλέμματα στραμμένα στους οικοδεσπότες
Η οικοδέσποινα Κίνα είναι ταυτόχρονα ο μεγαλύτερος ρυπαντής στον κόσμο κι ένας από τους πρωτοπόρους στον τομέα της καθαρής ενέργειας, κάτι που θα επισημανθεί αρκετές φορές αυτήν την εβδομάδα, ελλείψει και σημαντικών εξελίξεων από το μέτωπο των προπαρασκευαστικών συνομιλιών.
Υπενθυμίζεται ότι κατά την υπογραφή του Πρωτοκόλλου του Κιότο, το 1997, η Κίνα και άλλες αναπτυσσόμενες χώρες είχαν εξαιρεθεί από την επιβολή ορίων στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Πρόσφατα ωστόσο η αχανής χώρα ξεπέρασε τις Ηνωμένες Πολιτείες ως ο μεγαλύτερος καταναλωτής ενέργειας και υπΆ αριθμόν ένα ρυπαντής, ενώ παράλληλα εξελίχθηκε σε υπερδύναμη της καθαρής ενέργειας.
Το Πεκίνο έχει δεσμευτεί να μειώσει πάση θυσία τις εκπομπές ρυπογόνων αερίων κατά 40% σε σχέση με τα επίπεδα του 2005 ως το 2020. Οι σφοδρές επικρίσεις εναντίον του ωστόσο –ιδιαίτερα από τις ΗΠΑ, που κατηγορούν την Κίνα για αθέμιτο ανταγωνισμό- αναμένεται να καταστήσουν την εξεύρεση μιας ουσιαστικής συμφωνίας στο Τιαντζίν και στο Κανκούν ακόμη πιο περίπλοκη υπόθεση.
Σημειώνεται ότι από κοινού οι δύο χώρες παράγουν το 40% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα παγκοσμίως.