Θετικές αναφορές στα θέματα ιδιαίτερου ελληνικού ενδιαφέροντος, αλλά και συστάσεις για επιτάχυνση των δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων σε μια σειρά από τομείς λειτουργίας του κράτους και της κοινωνίας, περιλαμβάνει η ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Τουρκία.
Όπως αναφέρεται στην έκθεση, οι διαπραγματεύσεις με την ΕΕ έχουν σημειώσει περιορισμένη πρόοδο, βρίσκονται σε κρίσιμο στάδιο και απαιτείται πλέον από την Αγκυρα να επιταχύνει τις προσπάθειές της για την εκπλήρωση των όρων που έχουν τεθεί.
Ελλάδα
Σε ό, τι αφορά τα ζητήματα ελληνικού ενδιαφέροντος, στην ετήσια έκθεση προόδου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σημειώνεται ότι η Τουρκία και η Ελλάδα συνεχίζουν τις προσπάθειες για τη βελτίωση των διμερών σχέσεων. Γίνεται μάλιστα αναφορά στην επίσκεψη που πραγματοποίησε ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν στην Αθήνα στις 13-15 Μαϊου, κατά την οποία υπογράφηκαν μια σειρά από συμφωνίες για συνεργασία στο εμπόριο, την παιδεία, τις μεταφορές, την ενέργεια, τον πολιτισμό και το περιβάλλον.
Υπογραμμίζεται ακόμη ότι επιτεύχθηκε διμερής συμφωνία για την επαναπροώθηση λαθρομεταναστών στην Τουρκία, η οποία όμως ακόμη δεν εφαρμόζεται, ενώ επισημαίνεται ότι ο 47ος κύκλος διερευνητικών επαφών πραγματοποιήθηκε το καλοκαίρι του 2010 στην Αθήνα και σημειώνεται ότι οι επαφές αυτές, οι οποίες έχουν ξεκινήσει από το 2002, έχουν ενταθεί.
Στο πλαίσιο της ρητής υποχρέωσης της Τουρκίας για σχέσεις καλής γειτονίας και την επίλυση συνοριακών διαφορών, στην έκθεση σημειώνεται ότι η απειλή «casus belli» σχετικά με την πιθανή επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων εξακολουθεί να ισχύει, στη βάση του σχετικού ψηφίσματος της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης του 1995.
Γίνεται, εξάλλου, αναφορά στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Δεκεμβρίου 2009, σύμφωνα με τα οποία η Τουρκία θα πρέπει να δεσμευτεί στην αρχή των σχέσεων καλής γειτονίας και της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών σύμφωνα με το Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και συμπεριλαμβανομένης, εάν αυτό θεωρηθεί αναγκαίο, της δικαιοδοσίας του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης. Επίσης, τονίζεται ότι πρέπει να αποφεύγεται κάθε απειλή ή ενέργεια που θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά τις σχέσεις καλής γειτονίας και την ειρηνική επίλυση των διαφορών.
Στην έκθεση υπάρχει ακόμη ειδική αναφορά στο γεγονός ότι η Ελλάδα έχει διατυπώσει επίσημες διαμαρτυρίες για συνεχιζόμενες τουρκικές παραβιάσεις του εναέριου χώρου με υπερπτήσεις πάνω από ελληνικά νησιά αλλά και των χωρικών υδάτων της Ελλάδας, ενώ αναφέρεται ότι δεν έχει υπάρξει βελτίωση στην κατάσταση της ελληνικής μειονότητας, η οποία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει προβλήματα σχετικά με την εκπαίδευση και την ιδιοκτησία και γίνεται αναφορά στα ζητήματα που αφορούν τους ελληνικούς πληθυσμούς στην Ίμβρο και την Τένεδο.
Γίνεται επίσης αναφορά στους περιορισμούς στην εκπαίδευση των κληρικών και στη μη λειτουργία της ελληνικής ορθόδοξης Σχολής της Χάλκης. Σχετικά με το Πατριαρχείο, αναφέρεται ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν είναι ελεύθερο να χρησιμοποιεί, σε όλες τις περιπτώσεις, τον εκκλησιαστικό τίτλο «Οικουμενικό».
Αναφορά γίνεται και στη θεία λειτουργία που τελέστηκε, μετά από περίπου εννέα δεκαετίες, στις 15 Αυγούστου στην Παναγία Σουμελά της Τραπεζούντας προεξάρχοντος του Οικουμενικού Πατριάρχη.
Παράλληλα, επισημαίνεται ότι συνεχίζονται οι προετοιμασίες για την επιχειρησιακή λειτουργία του αγωγού ITGI μεταξύ Τουρκίας-Ελλάδας-Ιταλίας.
Κυπριακό
Αναφορικά με την Κύπρο, η έκθεση αναφέρεται στη δημόσια στήριξη της Τουρκίας στις συνομιλίες που διεξάγονται μεταξύ των ηγετών των δύο κοινοτήτων για την εξεύρεση συνολικής λύσης του Κυπριακού, υπό τις καλές υπηρεσίες του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ.
Μεταξύ άλλων, επισημαίνεται ότι αναμένεται από την Τουρκία να υποστηρίξει ενεργά τις εν εξελίξει συνομιλίες που έχουν ως στόχο μια δίκαιη, συνολική και βιώσιμη λύση του Κυπριακού και τονίζεται ότι η δέσμευση της Τουρκίας σε αυτή την κατεύθυνση είναι ουσιώδης.
Παράλληλα, υπογραμμίζεται ότι παρά τις συνεχιζόμενες εκκλήσεις του Συμβουλίου και της Επιτροπής και μετά τις αποφάσεις του Συμβουλίου του Δεκεμβρίου του 2006 και του Δεκεμβρίου του 2009, η Τουρκία δεν σημείωσε καμία πρόοδο στην πλήρη εφαρμογή του πρόσθετου πρωτοκόλλου της Άγκυρας και την ομαλοποίηση των διμερών σχέσεων της με την Κυπριακή Δημοκρατία.
Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή σημειώνει ότι είναι επείγουσας σημασίας να εκπληρώσει η Τουρκία τις υποχρεώσεις της για την πλήρη και χωρίς διακρίσεις εφαρμογή του πρόσθετου πρωτοκόλλου της Άγκυρας και την εξομάλυνση των σχέσεών της με την Κυπριακή Δημοκρατία.
Προσθέτει ότι θα συνεχίζει να εξετάζει και να αξιολογεί την πρόοδο που έχει σημειωθεί στα θέματα που καλύπτονται από τη Δήλωση της 21ης Σεπτεμβρίου 2005 και σύμφωνα με τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής της 11ης Δεκεμβρίου 2006. Σε περίπτωση που συνεχιστεί η έλλειψη προόδου, η Επιτροπή προτείνει να συνεχιστούν τα μέτρα που αποφασίστηκαν το 2006 με το πάγωμα κεφαλαίων, εξέλιξη η οποία, όπως επισημαίνει, θα έχει «διαρκή επίπτωση στη συνολική πρόοδο των διαπραγματεύσεων».
Υπάρχει επίσης αναφορά στο γεγονός ότι η Τουρκία εξακολουθεί να ασκεί βέτο στη συμμετοχή της Κύπρου σε διεθνείς οργανισμούς. Η Επιτροπή επισημαίνει ακόμη ότι η έλλειψη επικοινωνίας μεταξύ των συστημάτων ελέγχου του εναερίου χώρου της Τουρκίας και της Κυπριακής Δημοκρατίας συνεχίζει να εκθέτει σε κίνδυνο την εναέρια ασφάλεια στην περιοχή.
Ζητείται έμφαση στα κεφάλαια που αφορούν σε ανταγωνισμό, δημόσιες συμβάσεις, κοινωνική πολιτική και απασχόληση
Γενικότερα για την πορεία των ενταξιακών διαπραγματεύσεων επισημαίνεται ότι τους επόμενους μήνες, η Τουρκία θα πρέπει να δώσει ιδιαίτερη έμφαση στα κεφάλαια του κοινοτικού κεκτημένου που αφορούν τον ανταγωνισμό, τις δημόσιες συμβάσεις, την κοινωνική πολιτική και την απασχόληση.
Σύμφωνα με την Επιτροπή, η δέσμη των συνταγματικών μεταρρυθμίσεων που εγκρίθηκε στο δημοψήφισμα της 12ης Σεπτεμβρίου συνιστά ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση και υπογραμμίζεται ότι η εφαρμογή του πακέτου, σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, είναι καθοριστικής σημασίας. Ανησυχία εκφράζεται τέλος για τα κρούσματα διαφθοράς στην Τουρκία.
Σε γραπτή δήλωσή της για το περιεχόμενο της έκθεσης της Επιτροπής, η εισηγήτρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την Τουρκία Ρία Οομέν Ρόϊτεν αναφέρει ότι η Αγκυρα θα πρέπει να επιδείξει ένα πνεύμα συμβιβασμού και να εντατικοποιήσει τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες.
Αναφερόμενη δε στην έλλειψη προόδου που παρατηρείται τόσο στην εξομάλυνση των διμερών σχέσεων με την Κύπρο όσο και στην εφαρμογή του πρωτοκόλλου η κ. Ρόϊτεν σημειώνει ότι αυτή η στάση της Τουρκίας θα επηρεάσει τη διαδικασία των διαπραγματεύσεων.
Μπαγίς: H πιο θετική έκθεση μέχρι σήμερα
Ικανοποιημένη για την έκθεση προόδου δηλώνει η Άγκυρα. Ο επικεφαλής της τουρκικής διαπραγματευτικής ομάδας στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις Εγκεμέν Μπαγίς έκανε λόγο για την «πιο θετική έκθεση μέχρι σήμερα».
«Το γεγονός ότι η συγκεκριμένη έκθεση είναι πιο θετική σε σχέση με τις προηγούμενες δώδεκα δείχνει ότι η Τουρκία έχει κάνει πρόοδο στην πορεία της προς την ΕΕ» ανέφερε και επεσήμανε ότι «στο παρελθόν οι εκθέσεις περιλάμβαναν τους καταλόγους των ανεξιχνίαστων δολοφονιών και καταλόγους με περιστατικά βασανιστηρίων. Αλλά πλέον έχουμε να κάνουμε με εκθέσεις που διατυπώνονται τεχνικές ευαισθησίες».
Παραδέχθηκε ότι «η Τουρκία δεν είναι τέλεια από κάθε πλευρά. Έχει να λύσει πολύ σημαντικά ζητήματα», σημειώνοντας πως «σε σύγκριση με το παρελθόν η Τουρκία βρίσκεται σε πολύ καλύτερο σημείο».
Ο Τούρκος υπουργός είπε επίσης ότι «έχουμε αρχίσει να παίρνουμε μυρωδιά πλήρους ένταξης», συμπληρώνοντας πως «το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποδέχεται ότι η Τουρκία σημείωσε πρόοδο σε όλα τα κεφάλαια, προμηνύει καλύτερες μέρες».
Πηγή: ΑΠΕ - ΜΠΕ
