«Δεν θέλω να είμαι ο καβαλάρης ενός νεκρού αλόγου». Δύσκολα θα μπορούσε να περιγράψει κανείς την κατάσταση στα Βαλκάνια καλύτερα από τον Μίροσλαβ Λάιτσακ (στη φωτογραφία), που από το 2007 ήταν ύπατος εκπρόσωπος της διεθνούς κοινότητας στη Βοσνία, για να παραιτηθεί ξαφνικά τον περασμένο μήνα και να αναλάβει υπουργός Εξωτερικών της Σλοβακίας. Η μη διπλωματική του γλώσσα, όμως, σόκαρε τους Βόσνιους περισσότερο από την αποχώρησή του.
Η Βοσνία δεν είναι η μόνη χώρα των δυτικών Βαλκανίων που αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα. Eνα χρόνο μετά την κήρυξη της ανεξαρτησίας του, το Κόσοβο εξακολουθεί να έχει τεταμένες σχέσεις με τη Σερβία. Η τελευταία, καθώς και η Κροατία και η ΠΓΔΜ, συναντούν διάφορα εμπόδια στην προσπάθειά τους να ενταχθούν στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Αλλά η Βοσνία έχει τα μεγαλύτερα προβλήματα απ' όλους. Ο Λάιτσακ κατέστησε σαφές ότι το νεκρό άλογο στο οποίο αναφερόταν δεν ήταν η Βοσνία, αλλά το γραφείο του. Θεωρητικά, ο ύπατος εκπρόσωπος έχει σημαντικές νομικές εξουσίες ως προς τη διοίκηση της χώρας. Οι προκάτοχοί του τις χρησιμοποίησαν εκτενώς. Χωρίς στήριξη από τις ΗΠΑ και την Ε.Ε., όμως, κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατό. Φαίνεται λοιπόν ότι μόλις βρήκε μια καλύτερη δουλειά, ο Λάιτσακ τα παράτησε.
Αλλά και οι άλλες βαλκανικές χώρες χαρακτηρίστηκαν την περασμένη εβδομάδα από τον Λάιτσακ «ανέτοιμες» να ενταχθούν στην Ενωση. Η Κροατία, που βρίσκεται πιο κοντά απ' όλες, έχει κάποιες μεθοριακές διαφορές με τη Σλοβενία, που εμποδίζουν την πρόοδό της. Η ΠΓΔΜ, που έχει προεδρικές εκλογές στις 22 Μαρτίου, αρνείται να δείξει διαλλακτικότητα στο θέμα του ονόματός της. Και η Σερβία έχει ειδοποιηθεί ότι δεν θα υπογράψει το σύμφωνο σταθερότητας με την Ε.Ε. αν δεν παραδώσει τον σερβοβόσνιο στρατηγό Ράτκο Μλάντιτς στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Παρά ταύτα, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησής της Μπόζινταρ Τζέλιτς γνωστοποίησε ότι τον ερχόμενο Ιούνιο η χώρα του θα υποβάλει αίτηση για ένταξη στην Ενωση.
Ανάλογη αίτηση έχει υποβάλει ήδη το Μαυροβούνιο, χωρίς να πάρει απάντηση. Αλλά και η αίτησή του να ενταχθεί στον Διεθνή Οργανισμό Εμπορίου προσκρούει στις αντιρρήσεις της Ουκρανίας.
Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, τα δυτικά Βαλκάνια έχουν υποστεί ισχυρό πλήγμα από την οικονομική κρίση. Οι εκτιμήσεις για την ανάπτυξη έχουν τροποποιηθεί προς τα κάτω, οι επενδυτές αποσύρονται και οι κυβερνήσεις επεξεργάζονται σχέδια διάσωσης. Μέχρι στιγμής, δεν έχουν ξεσπάσει εδώ ταραχές ανάλογες με εκείνες που σημειώθηκαν στη Βαλτική και σε άλλες περιοχές. Οι λαοί των Βαλκανίων δεν βλέπουν όμως με καθόλου καλό μάτι την ευκολία με την οποία η Ευρώπη ετοιμάζεται να δεχθεί στους κόλπους της την Ισλανδία.
Φαίνεται πως στην καλύτερη θέση απ' όλους βρίσκεται το Κόσοβο. Oπως έδειξε πρόσφατη έρευνα του Ευρωπαϊκού Ταμείου για τα Βαλκάνια, ο λαός του Κοσόβου είναι ο πιο ικανοποιημένος από τους λαούς επτά κρατών των δυτικών Βαλκανίων. Κάτι είναι κι αυτό.
Πηγή: The Economist, ΑΠΕ-ΜΠΕ
