Κι έτσι, ο Μπαράκ Χουσεϊν Ομπάμα επισκέφθηκε την Ευρώπη. Στο Λονδίνο, έσωσε την παγκόσμια οικονομία. Στο Στρασβούργο, γιάτρεψε το ΝΑΤΟ. Στην Πράγα, απάλλαξε τον κόσμο από τα πυρηνικά όπλα. Στην Αγκυρα, συμφιλίωσε το Iσλάμ με τη Δύση. Και την έβδομη ημέρα, επιβιβάστηκε στο αεροσκάφος του και εξαφανίστηκε μέσα σε ένα συννεφιασμένο ουρανό.
Oλα αυτά ήταν ένα όνειρο; Πολύ πιθανόν, απαντά ο αρθρογράφος των «FT» Γκίντεον Ράχμαν.
Από πολλές απόψεις, η πρώτη περιοδεία του Ομπάμα στην Ευρώπη ήταν πράγματι ένας θρίαμβος. Ο νέος αμερικανός πρόεδρος ήταν συγκροτημένος, φιλόδοξος και γοητευτικός. Το προσωπικό του στυλ έχει μια ιδέα από αυτοκράτορα και μια ιδέα από ροκ σταρ. Είναι όμως πασπαλισμένο με σεμνότητα, κάτι που δεν διακρίνει κανένα από τα δύο επαγγέλματα.
Πόσο έχουν σχέση όλα αυτά με την ουσία; Οχι μεγάλη. Κι αυτό έχει να κάνει περισσότερο με την κατάσταση που κληρονόμησε ο νέος πρόεδρος και λιγότερο με τις όποιες προσωπικές του αδυναμίες.
Το χάσμα ανάμεσα στη φιλοδοξία και την πραγματικότητα ήταν φανερό σε κάθε στάδιο της ευρωπαϊκής οδύσσειας του Ομπάμα. Το αποτέλεσμα της συνόδου G20 έγινε δεκτό με ενθουσιασμό από τις αγορές. Αλλά η διακήρυξη που εκδόθηκε πρέπει να αντιμετωπιστεί με επιφύλαξη, καθώς δεν ασχολείται πραγματικά με την κρίση του τραπεζικού συστήματος και των χρηματαγορών. Επιπλέον, η ιστορία διδάσκει ότι τα αποτελέσματα τέτοιων μεγάλων παγκόσμιων συνόδων πολύ συχνά αγνοούνται. Οι ίδιοι ηγέτες, στην πρώτη σύνοδο της G20 που πραγματοποιήθηκε πέρυσι στην Ουάσινγκτον, είχαν υποσχεθεί να πατάξουν τον προστατευτισμό. Κι από τότε, οι περισσότερες χώρες έχουν καταφύγει σε προστατευτικά μέτρα.
Ελάχιστα έγιναν επίσης και με τη δέσμευση που ανέλαβαν πριν από τρία χρόνια οι ηγέτες της G8 να αυξήσουν την αναπτυξιακή βοήθεια. Τα ανακοινωθέντα των παγκοσμίων συνόδων δεν έχουν νομική ισχύ. Ούτε φέρνουν πολιτικά αποτελέσματα.
Απογοητευτικά ήταν και τα αποτελέσματα της συνόδου του ΝΑΤΟ στο Στρασβούργο. Οι Ευρωπαίοι υποσχέθηκαν όλοι μαζί κάπου 5.000 στρατιώτες για το Αφγανιστάν. Αλλά οι 3.000 από αυτούς θα σταλούν εκεί μόνο για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα προκειμένου να παράσχουν ασφάλεια στη διάρκεια των εκλογών, που θα διεξαχθούν τον Αύγουστο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, αντίθετα, στέλνουν επιπλέον 21.000 επιπλέον στρατιώτες για να πολεμήσουν τους Ταλιμπάν. Το αποτέλεσμα είναι ότι ο πόλεμος στο Αφγανιστάν αποτελεί όλο και περισσότερο υπόθεση των Αμερικανών.
Ο Ομπάμα δεν ήθελε να αναφερθεί σε αυτό το σημείο στην ομιλία που εκφώνησε στο τέλος της συνόδου. Η στρατηγική του για το ΝΑΤΟ, όπως και για τον πόλεμο στο Αφγανιστάν, είναι να ανακηρύσσει τη νίκη του και να προχωρά. Σε κάθε περίπτωση, δύσκολα μπορεί να υποστηρίξει κανείς ότι το ΝΑΤΟ βρίσκεται σε καλύτερη θέση μετά την τελευταία σύνοδο.
Η ομιλία του αμερικανού προέδρου στην Πράγα αναβίωσε το όραμα ενός κόσμου απαλλαγμένου από πυρηνικά όπλα. Την ίδια ώρα γινόταν η πυραυλική δομική από τη Βόρεια Κορέα, ένα γεγονός που ταυτόχρονα ανέδειξε και υπονόμευσε τα μηνύματα που ήθελε να στείλει ο Ομπάμα. Το ίδιο μπορεί να παρατηρήσει κανείς και για το τουρκικό μέρος της περιοδείας του. Από τότε που ανέλαβε την εξουσία, ο Ομπάμα αναφέρεται στη μεγάλη ομιλία που θα απευθύνει προς τον ισλαμικό κόσμο. Η ομιλία του Ομπάμα στο τουρκικό κοινοβούλιο περιλάμβανε όμως μια μικρή αναφορά στο Ισλάμ και τη Δύση. Οι περισσότερες παρατηρήσεις του αναφέρονταν ευθέως στους ίδιους τους Τούρκους, καθώς ο πρόεδρος προσπαθεί να αποκαταστήσει μια σχέση που δεν βρίσκεται σε πολύ καλό σημείο.
Οταν ο Ομπάμα ανέλαβε την προεδρία, το σατιρικό περιοδικό «The Onion» κυκλοφόρησε με τίτλο: «Εδωσαν σε μαύρο τη χειρότερη δουλειά στον κόσμο». Παρατηρώντας την ευρωπαϊκή περιοδεία του Ομπάμα, θα μπορούσε κάποιος να συμπεράνει ότι το περιοδικό είχε δίκιο.
Ο νέος αμερικανός πρόεδρος έχει να αντιμετωπίσει μια οικονομική καταστροφή στη χώρα του, ένα αδιέξοδο στο Αφγανιστάν, απρόβλεπτους αντιπάλους και απρόθυμους συμμάχους. Ο Ομπάμα έχει αποδείξει ότι είναι ένας χαρισματικός και ευφυής πολιτικός. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα πετύχει. Ισως να είναι ο σωστός πολιτικός σε λάθος εποχή.
Πηγή: Financial Times, ΑΠΕ-ΜΠΕ
