«Τι κοινό έχουν ο Αϊνστάιν, ο Σαλβαδόρ Νταλί και ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι –εκτός, φυσικά, από την ιδιοφυία τους; Τι είναι αυτό που συνδέει τις μοναδικές αυτές προσωπικότητες, οι οποίες σημάδεψαν την παγκόσμια ιστορία με τα επιτεύγματά τους;», αναρωτιέται η εφημερίδα The Independent.

Η ψύχωση, υποστηρίζει πρόσφατη μελέτη του επίτιμου καθηγητή Γκόρντον Κλάριντζ από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Τα δημιουργικά μυαλά, ανεξάρτητα από το εάν καταπιάνονται με την ποίηση, την επιστήμη, τα μαθηματικά ή το θέατρο, συχνά διαθέτουν χαρακτηριστικά που σχετίζονται με την ψύχωση. Τα χαρακτηριστικά αυτά φαίνεται πως ανοίγουν στο άτομο το δρόμο προς το παράλογο, το οποίο πολλές φορές περπατά χέρι-χέρι με τη δημιουργικότητα.

Η θεωρία του Δρ. Κλάριντζ βασίζεται στην παραδοχή ότι δεν υπάρχει διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στον υγιή και τον ψυχικά ασθενή. Αντιθέτως, υπάρχει μια συνέχεια, καθώς πολλοί άνθρωποι με χαρακτηριστικά ψύχωσης δεν παρουσιάζουν συμπτώματα που τους κρατούν μακριά από την ενεργό δράση και οι δυνάμεις τους δεν εμφανίζουν κάμψη στη διάρκεια της ζωής τους.

Σύμφωνα με τη θεωρία της εξέλιξης, τα χαρακτηριστικά αυτά θα έπρεπε να είχαν εκλείψει, παρ’ όλα αυτά συνεχίζουν να υπάρχουν και ο λόγος είναι η προσαρμοστική τους αξία, επισημαίνει ο Δρ. Κλάριντζ.

Η ελαφριά μορφή μανιοκατάθλιψης ή σχιζοφρένειας χαρίζει στον ασθενή ευελιξία σκέψης, ανοιχτό μυαλό και διάθεση ανάληψης ρίσκου –χαρακτηριστικά που συνδέονται στενά με τη δημιουργικότητα. Το τίμημα για όσους διαθέτουν τα ιδιαίτερα αυτά γνωρίσματα είναι σε πολλές περιπτώσεις η εκδήλωση ψυχικών ασθενειών.

Σειρά ερευνών υποστηρίζουν ότι τα δημιουργικά μυαλά έχουν περισσότερες πιθανότητες να διαθέτουν χαρακτηριστικά ψυχικής διαταραχής, ενώ έχει αποδειχθεί ότι οι ψυχασθενείς έχουν καλύτερες επιδόσεις στα τεστ αφηρημένης σκέψης. Πρόσφατη έρευνα σε 291 διακεκριμένες προσωπικότητες από διαφορετικά δημιουργικά πεδία έδειξε ότι το 69% αυτών εμφάνιζε κάποια μορφή διανοητικής διαταραχής.