Η άρνηση της Τουρκίας να επιτρέψει το επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης υπονομεύει την ευρωπαϊκή της προοπτική και παραβιάζει το διεθνές δίκαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα, υπογραμμίστηκε κατά τη διάρκεια ανοικτής συζήτησης για το θέμα στην Τουρκία.
«Το ζήτημα της Χάλκης είναι ύψιστης σημασίας τόσο για το εσωτερικό, όσο και για τις διεθνείς σχέσεις της Τουρκίας ... και πρέπει να έχει επιλυθεί προτού φθάσει στο τέλος της η διαδικασία για την ένταξη στην Ε.Ε.», σημείωσε ο Σονμέζ Κοκσάλ, πρώην πρέσβης και μέλος του πάνελ στο Turkish Economic and Social Studies Foundation (Τουρκικό Ίδρυμα Οικονομικών και Κοινωνικών Μελετών) ή αλλιώς Tesev.
Στο επίκεντρο της ανοικτής συζήτησης ήταν η έκθεση του Τesev για το μέλλον της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, που παραμένει κλειστή από το 1971 παρά τις εκκλήσεις της Ε.Ε. προς την Αγκυρα και πιο πρόσφατα από τον Αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα. Ο συγγραφέας της έκθεσης δρ. Ελτσίν Ματζάρ του Πανεπιστημίου Γιλντίζ της Κωνσταντινούπολης, ο καθηγητής Εμρέ Οκτέμ, από το Πανεπιστήμιο Γκαλατασαράϊ και ο κ. Σονμέζ Κιοκσάλ, απάντησαν και πάλι σε όλα τα ζητήματα, που θέτει η εθνικιστική αντιπολίτευση σε σχέση με την επαναλειτουργία της Χάλκης .
«Η επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, υπό την ευθύνη του Οικουμενικού Πατριαρχείου, έτσι όπως λειτουργούσε και πριν κλείσει, είναι η μόνη λύση στο ζήτημα», αναφέρει μεταξύ άλλων το Tesev, ενώ ο διευθυντής Διεθνών Σχέσεων του Ιδρύματος, καθηγητής Μενσούρ Ακγκιούν, τονίζει ότι η επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής, είναι θέμα που αφορά την ισονομία και την αντίληψη η οποία έχει δημιουργηθεί στην Τουρκία για την εθνική ταυτότητα.
«Είναι σαφές ότι η σχολή είναι μειονοτικό ίδρυμα, όπως προβλέπει το 40ο άρθρο της Συνθήκης της Λοζάννης», σημείωσε ο δρ. Ματζάρ.
Ο καθηγητής Εμρέ Οκτέμ αναφέρθηκε και στο θέμα της νομικής προσωπικότητας του Οικουμενικού Πατριαρχείου, «η οποία εκ των πραγμάτων αναγνωρίζεται από την ευρωπαϊκή νομική τάξη».
«Η νομική προσωπικότητα του Πατριαρχείου αναγνωρίζεται αυτομάτως», επεσήμανε και πρόσθεσε: «Αν οποιοδήποτε έγγραφο, σχετικά με την Σχολή, φτάσει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ), θα αξιολογηθεί ανεξαρτήτως του εθνικoύ δικαίου της Τουρκικής Δημοκρατίας», όπως έγινε στην περίπτωση της δίκης του ορφανοτροφείου της Πριγκίπου.
