Μετά την πτώση της Καμπούλ, τον Νοέμβριο του 2001, όλος ο κόσμος πίστεψε ότι οι Ταλιμπάν είχαν τελειώσει. Να όμως που επιστρέφουν, όχι μόνο στο Αφγανιστάν αλλά και στο Πακιστάν, όπου απειλούν την κεντρική εξουσία. Υπεύθυνοι γι'αυτό είναι πρώτα απ΄όλα οι Αμερικανοί, λέει στον Νουβέλ Ομπζερβατέρ ο Πακιστανός δημοσιογράφος Αχμεντ Ρασίντ, σύμβουλος της κυβέρνησης Ομπάμα για την περιοχή. Η κυβέρνηση Μπους διέπραξε ιστορικά λάθη. Αντί να ενδιαφερθεί για το μέλλον του Αφγανιστάν μετά την πτώση των Ταλιμπάν, το εγκατέλειψε στην τύχη του και αφιερώθηκε στις προετοιμασίες για τον πόλεμο στο Ιράκ. Ευθύνες φέρουν όμως και οι Πακιστανοί: ο πρώην πρόεδρος Μουσάραφ όχι μόνο δεν έκανε τίποτα για να πατάξει τους Ταλιμπάν, αλλά τους επέτρεψε να εγκατασταθούν στις μεθοριακές ζώνες και τους άφησε εκεί ανενόχλητους για χρόνια.
Γιατί το έκανε αυτό ο Μουσάραφ; «Οι στρατιωτικοί ηγέτες και οι αρχηγοί των πακιστανικών μυστικών υπηρεσιών, που ουσιαστικά κυβερνούν τη χώρα, θεωρούν τους Ταλιμπάν μια πολύ χρήσιμη δύναμη για τα στρατηγικά τους σχέδια», απαντά ο Ρασίντ, συγγραφέας του βιβλίου «Ταλιμπάν: μαχητικό Ισλάμ, πετρέλαιο και φονταμενταλισμός στην Κεντρική Ασία». «Ο πραγματικός τους εχθρός είναι η Ινδία και εναντίον αυτού του εχθρού στρέφουν τους Ταλιμπάν. Τη δεκαετία του '90, μετά την αποχώρηση των Σοβιετικών, τους χρηματοδότησαν και τους εξόπλισαν για να εξασφαλίσουν ότι η χώρα δεν θα έπεφτε στα χέρια του Νέου Δελχί. Μια δεκαετία αργότερα, μετά την 11η Σεπτεμβρίου και την πτώση της Καμπούλ, τους εγκατέστησαν στις μεθοριακές ζώνες και τους άφησαν να αναπτυχθούν εκεί με την προοπτική μια μέρα να τους χρησιμοποιήσουν εκ νέου».
Όταν οι Αμερικανοί έχασαν το 2002 ξαφνικά το ενδιαφέρον τους για το Αφγανιστάν, συνεχίζει ο Ρασίντ, ο Μουσάραφ και οι άλλοι στρατηγοί ανησύχησαν και πάλι μήπως οι Ινδοί, με την υποστήριξη των Αμερικανών, επιδιώξουν την κατάληψη της χώρας τους. Η ανησυχία τους αυτή απέρρεε από δύο παρατηρήσεις. Πρώτον, ο πρόεδρος Καρζάι, από τότε που ανέλαβε την εξουσία, περιβαλλόταν από πολεμάρχους που είχαν φιλικές σχέσεις με εχθρούς του Πακιστάν, συμπεριλαμβανομένης της Ινδίας. Δεύτερον, το Νέο Δελχί, που είχε αποχωρήσει εντελώς από το Αφγανιστάν το 1979 μετά την είσοδο των σοβιετικών στρατευμάτων, είχε αρχίσει και πάλι να ενδιαφέρεται για τη χώρα: οι Ινδοί άνοιξαν μια μεγάλη πρεσβεία και πολλά προξενεία και ενίσχυαν σημαντικά την κυβέρνηση Καρζάι. Ετσι, οι πακιστανικές μυστικές υπηρεσίες βοήθησαν τους Ταλιμπάν να επιστρέψουν στο Αφγανιστάν και να πολεμήσουν τους Αμερικανούς και το ΝΑΤΟ, που αντιμετωπίζονταν ως σύμμαχοι της Ινδίας.
Την ίδια ώρα, οι ίδιοι αυτοί Ταλιμπάν αποφάσιζαν να επιδιώξουν την κατάληψη της εξουσίας όχι μόνο στο Αφγανιστάν, αλλά και στο Πακιστάν. Οι πακιστανικές μυστικές υπηρεσίες έχασαν τον έλεγχο του δημιουργήματός τους. Κι όταν αποφάσισαν, κάτω από την πίεση των Αμερικανών, να στραφούν εναντίον των Ταλιμπάν μέσα στο έδαφος του Πακιστάν, ήταν πολύ αργά. Ο στρατός προσπάθησε τότε να έλθει σε συμφωνία μαζί τους σε ορισμένες ζώνες, ελπίζοντας ότι δεν θα προωθούνταν άλλο. Ακόμη ένα λάθος! Διότι την ίδια στιγμή οι Ταλιμπάν ενισχύονταν από άλλες ομάδες, πολλές από τις οποίες σχετίζονταν με τις μυστικές υπηρεσίες. Μια από τις ομάδες αυτές ήταν οι μαχητές για το Κασμίρ.
Το 2004, ο στρατηγός Μουσάραφ αποφάσισε να διακόψει τη διείσδυση Πακιστανών εξτρεμιστών στο Κασμίρ, ώστε να μειωθεί η ένταση με την Ινδία. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μείνουν χωρίς δουλειά 100.000 άνθρωποι που είχαν εκπαιδευτεί στο αντάρτικο από τις μυστικές υπηρεσίες. Η κυβέρνηση δεν έκανε τίποτα για να διαλύσει αυτές τις ομάδες και να απασχολήσει τα μέλη τους. Το ρόλο αυτό τον ανέλαβε τότε η αλ-Κάιντα. Και οι άνθρωποι αυτοί έστρεψαν την προσοχή τους όχι πια προς την Ινδία, αλλά προς το Πακιστάν, με στόχο να το «απελευθερώσουν». Και ξεκίνησαν από την κοιλάδα Σουατ, μια περιοχή πλούσια και μεγάλης στρατηγικής σημασίας, την οποία δεν πλήττουν (ακόμη;) τα αμερικανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη.
Οι Ταλιμπάν έχουν πολλές πηγές χρηματοδότησης, τονίζει ο Ρασίντ: το εμπόριο σμαραγδιών, που είναι άφθονα στην κοιλάδα, τα ναρκωτικά και τις απαγωγές. Ενισχύονται επίσης από πλούσιους κατοίκους των Εμιράτων. Με τα χρήματα αυτά αγοράζουν όπλα, κυκλοφορούν με ολοκαίνουργια 4Χ4 και πληρώνουν τους άνδρες τους 200 και 300 δολάρια το μήνα. Βραχυπρόθεσμα, βέβαια, δεν μπορούν να καταλάβουν την κεντρική εξουσία. Μπορούν όμως να προκαλέσουν χάος και αποσταθεροποίηση σε ολόκληρη την περιοχή.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ, Le Nouvel Observateur
