Eνα απολίθωμα ηλικίας 260 εκατ. ετών, που ανακαλύφθηκε στην κεντρική Ρωσία, στην περιοχή Κίροφ, το 1994, ανήκει στο αρχαιότερο γνωστό σπονδυλωτό που σκαρφάλωσε ποτέ σε δέντρο.
Το πλάσμα, με την επιστημονική ονομασία Suminia getmanovi, διέθετε επιμήκη χέρια και δάχτυλα, που του επέτρεπαν να αρπάζεται από τα δέντρα και να ανεβαίνει σ' αυτά.
Το απολίθωμα (στην πραγματικότητα τα απολιθώματα, καθώς ανακαλύφθηκαν πάνω από 15 καλοδιατηρημένοι σκελετοί αυτού του είδους ζώου) ανακαλύφθηκε στη Ρωσία, όμως η μελέτη του έγινε από ερευνητές του Μουσείου Φιλντ του Σικάγο, υπό τον παλαιοντολόγο Γιοργκ Φρόμπις. Η σχετική επιστημονική παρουσίαση έγινε στο περιοδικό "Proceedings B" της Βασιλικής Εταιρείας Επιστημών της Βρετανίας, σύμφωνα με το BBC, το Live Science και τους "Τimes" του Λονδίνου.
Το εύρημα δείχνει με ποιο τρόπο συνέβη η εξελικτική αλλαγή που επέτρεψε στα ζώα να ζήσουν πλέον και στα δέντρα, αποφεύγοντας έτσι τα αρπακτικά. Το απολίθωμα χρονολογείται από την ύστερη Παλαιοζωική περίοδο, όταν ακόμα υπήρχε η ενιαία υπέρ-ήπειρος Παγγαία, 30 εκατ. χρόνια περίπου πριν οι δεινόσαυροι κυριαρχήσουν στη Γη, και είναι κατά 100 εκατ. χρόνια παλαιότερο από το αρχαιότερο μέχρι σήμερα θηλαστικό ζώο που είχε βρεθεί ότι πρωτοανέβηκε σε δέντρα.
Το "Σουμίνια", που έμοιαζε μάλλον με σαύρα παρά με θηλαστικό, ήταν μικρό ζώο, μήκους περίπου 50 εκατοστών από τη μύτη του μέχρι την άκρη της ουράς του, παρόλα αυτά, σε σχέση με το μήκος του, είχε μεγάλα άκρα και ιδιαίτερα μακριά χέρια και πόδια. Τα άκρα των δαχτύλων του ήσαν λεπτά και καμπυλωμένα, σαν νύχια αρπακτικού, πιθανότατα καλυμμένα με κάποια σκληρή ουσία κερατίνης, όπως στα σημερινά πουλιά, πράγμα που θα το διευκόλυνε στο γράπωμα και το σκαρφάλωμα. Η μακριά ουρά του επίσης θα το βοηθούσε να συγκρατηθεί στα κλαδιά και να ισορροπήσει.
Η πιο σημαντική παρατήρηση όμως των επιστημόνων ήταν ότι ένα δάχτυλο σε κάθε χέρι και πόδι ήταν αντικρυστό με τα υπόλοιπα, σαν το σημερινό αντίχειρα. Είναι η πρώτη φορά που σε κάποιο απολίθωμα βρίσκεται ένα είδος αντίχειρα.
Το ζώο ήταν ένας πρόγονος των θηλαστικών. Ανάμεσα στην εποχή που το "Σουμίνια" έζησε (πριν 260 εκατ. χρόνια) και στην περίοδο χρονολόγησης των παλαιότερων γνωστών απολιθωμάτων θηλαστικών που ζούσαν στα δέντρα, μεσολαβεί ένα κενό περίπου 100 εκατ. ετών. Στο διάστημα αυτό, έλαβε χώρα η αργή εξελικτική μεταβολή που επέτρεψε στα θηλαστικά να ζήσουν στα δέντρα και να έχουν συγκριτικό πλεονέκτημα επιβίωσης.
"Πολύ συναρπαστικό" χαρακτήρισε το απολίθωμα ο παλαιοβιολόγος Κόνγουεϊ Μόρις του πανεπιστημίου Κέιμπριτζ. "Δείχνει για μια ακόμη φορά ότι πολλά πράγματα στην εξέλιξη μπορούν να συμβούν πολύ νωρίτερα από ό,τι θα αναμενόταν", πρόσθεσε.
AΠΕ-ΜΠΕ
