«Τα σκάνδαλα διαφθοράς έχουν αμαυρώσει όλα τα πολιτικά κόμματα και έχουν εξαπλωθεί σε όλη την Ισπανία κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας», έγραψε η εφημερίδα El Mundo σε πρόσφατο κύριο άρθρο της.
Η πολιτική διαφθορά έχει κοστίσει στην Ισπανία περισσότερα από 4 δισεκατομμύρια ευρώ σε αντισταθμιστικά οφέλη ή σε φουσκωμένα συμβόλαια, σύμφωνα με την εφημερίδα, που στήριξε τους υπολογισμούς της στις δικαστικές διερευνήσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη.
Περίπου 60 πολιτικοί και επιχειρηματίες έχουν κατονομαστεί ως ύποπτοι σε ένα ευρύ δίκτυο στο οποίο συνεργάζονταν και στελέχη της αξιωματικής αντιπολίτευσης, του συντηρητικού Λαϊκού Κόμματος (ΡΡ) υπό τον Μαριάνο Ραχόι (στη φωτογραφία δεξιά συζητά με πολίτη, λίγο πριν από τη συνεδρίαση των οργάνων του κόμματος για την αποκατάσταση της εικόνας του).
Ανάμεσα τους ένας ταμίας του ΡΡ και ένας ευρωβουλευτής που υπέβαλαν τις παραιτήσεις τους εξαιτίας της υπόθεσης «Γκούρτελ», ένα σκάνδαλο δωροδοκιών για να κάνουν αναθέσεις έργων σε εταιρείες του Φρανθίσκο Κορέα, ενός φυλακισμένου σήμερα επιχειρηματία που απαιτούσε από τους υφισταμένους του να τον αποκαλούν «Ντον Βίτο».
Σύμφωνα με την εφημερίδα El Pais, την τελευταία πενταετία, περισσότερα από 120 στελέχη που ανήκουν τόσο στο Λαϊκό Κόμμα όσο και στο Σοσιαλιστικό Κόμμα του πρωθυπουργού Χοσέ Λουίζ Ροντρίγκεζ Θαπατέρο, κυρίως δήμαρχοι και δημοτικοί σύμβουλοι, έχουν χαρακτηριστεί ως ύποπτοι σε υποθέσεις διαφθοράς.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, τη βάση για τις περισσότερες περιπτώσεις διαφθοράς τροφοδότησε η οικοδομική άνθηση στην Ισπανία την τελευταία δεκαετία. Οι δήμοι, που συνήθως δεν έχουν πόρους, χρησιμοποίησαν την έκδοση οικοδομικών αδειών ως μία από τις κυριότερες πηγές εσόδων τους, μία κατάσταση που ενθάρρυνε τις παράνομες πρακτικές.
Από το 2006, περίπου είκοσι εν ενεργεία δήμαρχοι έχουν προφυλακιστεί με κατηγορίες διαφθοράς που συνδέονται με τον αστικό σχεδιασμό, ενώ ολόκληρο το δημοτικό συμβούλιο της Μαρμπέγια διαλύθηκε λόγω μαζικής διαφθοράς που αφορούσε παράνομες οικοδομικές άδειες.
Η στεγαστική άνθηση μαράθηκε από πέρυσι, λόγω ύφεσης, αλλά η διαφθορά αυξήθηκε και αποτελεί ένα από τα προβλήματα που σύμφωνα με πολλές πρόσφατες έρευνες της κοινής γνώμης, ανησυχούν τους Ισπανούς περισσότερο και από τη βασκική τρομοκρατία ή την ποιότητα των υπηρεσιών του κλάδου υγείας.
Η έλλειψη επαρκών ελέγχων συνεισφέρει σε μία «εντύπωση ότι το να κάνεις το σωστό, να κάνεις τα πράγματα καλά είναι ένδειξη ηλιθιότητας και αφέλειας», δηλώνει ο καθηγητής δεοντολογίας Φρανθεθκ Τοράμπα, περιγράφοντας την κυρίαρχη νοοτροπία.
Η δημοκρατία αντιμετωπίζεται από τους διεφθαρμένους πολιτικούς απλώς ως «εργαλείο για να ικανοποιήσουν τις προσωπικές φιλοδοξίες τους» και να γίνουν πλούσιοι χωρίς προσπάθεια, διαμαρτυρήθηκε η El Pais, η οποία πρόθεσε ότι η διαφθορά «δεν απειλεί μόνο να καταστρέψει το κύρος της πολιτικής αλλά και την απαραίτητη εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς».
Ομως ο δικηγόρος Χεσούς Σάντσεθ Λάμπας, ο οποίος συνεργάζεται με την οργάνωση «Διεθνής Διαφάνεια», υποστηρίζει ότι η αύξηση των αποκαλύψεων αντανακλά την ολοένα αυξανόμενη κριτική τέτοιων πρακτικών.
Στον πίνακα της Διεθνούς Διαφάνειας, στον οποίο περιλαμβάνονται οι επιδόσεις 180 χωρών, η Ισπανία έπεσε από την 22η στην 28η θέση σε σχέση με το 2004.
«Αν και δυστυχώς, η Ισπανία δεν συγκαταλέγεται στις σκανδιναβικές χώρες, που είναι οι λιγότερο διαφθαρμένες, οι περιπτώσεις που βλέπουμε τώρα είναι το αποτέλεσμα πιο εντατικής δουλειάς», εναντίον της διαφθοράς τόσο από τη δικαστική εξουσία, όσο και από την αστυνομία, δηλώνει ο δικηγόρος.
Τα μέτρα αντίδρασης πάντως δεν είναι επαρκή για να ξεριζώσουν «αυτόν τον καρκίνο που είναι τόσο παλιός όσο και η ίδια η ανθρωπότητα», σχολιάζει ο καθηγητής της πολιτικής επιστήμης Βίκτορ Λαπουέντε.
Τόσο οι κυβερνώντες σοσιαλιστές όσο και οι συντηρητικοί της αντιπολίτευσης εξετάζουν νέα μέτρα, ανάμεσα στα οποία είναι και αλλαγές στην χρηματοδότηση δήμων και κομμάτων.
ΑΠΕ-ΜΠΕ, Γερμανικό Πρακτορείο
