«Από τη στιγμή που άνοιξαν τα σύνορα της Ανατολικής Γερμανίας, και υπήρξε μια ηρωική ερμηνεία της πτώσης του Τείχους, η Δύση πίστεψε στο "τέλος της ιστορίας" και στην οικουμενική επιβολή των αξιών της, δηλαδή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της δημοκρατίας και της οικονομίας της αγοράς. Στη συνέχεια, βέβαια, υπήρξε μια σκλήρυνση, καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες διαπίστωσαν ότι η νέα παγκόσμια τάξη συναντούσε αντιστάσεις, ότι μια σύγκρουση πολιτισμών μπορούσε να απειλήσει τον κυρίαρχο ρόλο της. Και ο Τζορτζ Μπους χρησιμοποίησε τον μεσσιανισμό, τις ένοπλες επεμβάσεις και τη μονομερή πολιτική για να επιβάλει τις θέσεις του. Αλλά η πολιτική αυτή οδήγησε σε φιάσκο».
Αυτά λέει ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Ιμπέρ Βεντρίν σε συνέντευξή του στο περιοδικό «Nouvel Observateur», με αφορμή την έκδοση του νέου του βιβλίου με τίτλο «Ο καιρός της χίμαιρας».
Οι Δυτικοί πίστεψαν ότι ήταν οι κύριοι του πλανήτη. Λίγοι ήταν αυτοί -ανάμεσά τους ο Μπρεζίνσκι, πρώην σύμβουλος του Τζίμι Κάρτερ, και ο Σκόουκροφτ, πρώην σύμβουλος του πατέρα Μπους- που κατάλαβαν ότι, για πρώτη φορά στην ιστορία, όλοι οι λαοί είχαν γίνει πολιτικά ενεργοί. Και ότι αυτό τα άλλαζε όλα.
Η ειρωνεία της ιστορίας, λέει ο πρώην ΥΠΕΞ της Γαλλίας, είναι ότι τη στιγμή ακριβώς που οι Δυτικοί πίστεψαν ότι είχαν θριαμβεύσει με νοκάουτ, βρέθηκαν σ'έναν πολυ-πολικό κόσμο όπου δεν είχαν πια το μονοπώλιο της ισχύος. Αυτό δεν σημαίνει ότι έχασαν τον πλούτο τους ή τα κολοσσιαία μέσα της επιρροής τους. Στον κόσμο αυτό θα κυριαρχήσουν η Κίνα και η Ινδία, αλλά όχι και η Ιαπωνία, που την περασμένη δεκαετία βυθίστηκε σε κρίση. Πρέπει όμως να ληφθεί υπόψη και η Βραζιλία, καθώς και άλλες αναδυόμενες οικονομίες σε όλες τις ηπείρους. Η Δύση πρέπει να διαπραγματεύεται και να συζητά με όλους.
Σε κάθε περίπτωση, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα παραμείνουν για καιρό ακόμη η μεγαλύτερη δύναμη όλων των εποχών, παρόλο που το σύστημα της ανάπτυξής της βασίζεται στον δανεισμό. Και ο λόγος είναι ότι διαθέτουν ταυτοχρόνως τη hard power (στρατός, δολάριο), τη soft power (πολιτισμός, κινηματογράφος, πανεπιστήμια) και τη smart power (έξυπνη χρήση των δύο παραπάνω). Η Κίνα δεν έχει soft power. Και οι Ευρωπαίοι δεν είναι βέβαιο ότι διαθέτουν την πνευματική ενέργεια για να αποτελέσουν έναν από τους πόλους αυτού του κόσμου και να πάψουν να αποτελούν «θυγατρική» του αμερικανικού συστήματος.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα απομακρυνθούν άραγε από την Ευρώπη και θα συγκεντρώσουν την προσοχή τους στην Κίνα; «Δεν πρόκειται για συγκοινωνούντα δοχεία. Σύμφωνα με τον Ομπάμα, οι σινοαμερικανικές σχέσεις θα διαμορφώσουν τον 21ο αιώνα. Αλλά οι ΗΠΑ δεν θα παγιδευτούν σε αυτό το πλαίσιο. Οσο για την Ευρώπη, θα πρέπει να αφυπνιστεί. Μετά τη διπλή αυτοκτονία της στους δύο παγκοσμίους πολέμους, έπαψε να αποτελεί ένα αντικείμενο με πολιτική ταυτότητα. Από το 1945 και μετά, παραδόθηκε στην αμερικανική ασπίδα. Οι Ευρωπαίοι θέλησαν να συγκροτήσουν μια "μεγάλη Ελβετία" μακριά από τις παγκόσμιες αναταράξεις. Αλλά δεν κατάφεραν τίποτα. Πρέπει να υπερασπιστούν τα ζωτικά τους συμφέροντα, να υιοθετήσουν μια κοινή στρατηγική απέναντι στην Κίνα, τη Ρωσία, ακόμη και τις Ηνωμένες Πολιτείες».
Πηγή: Le Nouvel Observateur, ΑΠΕ-ΜΠΕ
