Να «μπλοκάρουν» μνήμες φόβου στον εγκέφαλο του ανθρώπου κατόρθωσαν για πρώτη φορά αμερικανοί ερευνητές της γνωσιακής νευροεπιστήμης, επιτυγχάνοντας αυτό που μέχρι σήμερα θεωρούνταν ακατόρθωτο χωρίς φαρμακευτική αγωγή.

Η νέα αυτή ανακάλυψη ανοίγει το δρόμο για εναλλακτικές μη φαρμακευτικές θεραπείες σε περιπτώσεις όπως είναι το μετατραυματικό στρες και διαψεύδει την πάγια αντίληψη ότι οι μακροχρόνιες μνήμες μας είναι σταθερές, «παγωμένες στον χρόνο» και δεν υπόκεινται σε αλλαγές.

Το επιστημονικό αυτό επίτευγμα της ομάδας που επιβλέπει η καθηγήτρια ψυχολογίας Ελίζαμπεθ Φελπς του πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Nature».

Η νέα τεχνική στηρίζεται στην ανακάλυψη του λεγόμενου «παραθύρου χρόνου», στο οποίο γίνεται η επεξεργασία μιας ανάμνησης ξανά και ξανά από τον εγκέφαλο μέχρι ότου αποθηκευτεί. Σε αυτό ακριβώς το ενδιάμεσο χρονικό διάστημα πριν την αποθήκευση της μνήμης, οι επιστήμονες μπόρεσαν να επέμβουν για να την μπλοκάρουν με συμπεριφορικές τεχνικές.

Μέχρι στιγμής έχει αποδειχθεί ότι με τη βοήθεια φαρμάκων μπορούν να «διαγραφούν» άσχημες μνήμες (κυρίως φόβου). Οι φαρμακευτικές αυτές αγωγές, όμως, έχουν παρενέργειες για τον εγκέφαλο, ενώ η «διαγραφή» είναι προσωρινή και η τραυματική ανάμνηση επανέρχεται.

Τα πειράματα της ομάδας της Φελπς –αρχικά σε πειραματόζωα και έπειτα σε ανθρώπους– έδειξαν ότι είναι δυνατό οι παλιές μνήμες να τροποποιηθούν ή και να σβηστούν, αλλά μόνο στη διάρκεια ενός πολύ συγκεκριμένου και μικρού χρονικού «παραθύρου» μετά την ανάκληση της τραυματικής ανάμνησης.

Για παράδειγμα, κάθε φορά που κάποιος βλέπει ένα φίδι, ο εγκέφαλος ανακαλεί τις αποθηκευμένες πληροφορίες και τα συναισθήματα σχετικά με προηγούμενες εμπειρίες του με φίδια. Αυτό που ανακάλυψη η επιστημονική ομάδα είναι ότι εξακολουθεί να υπάρχει ένα χρονικό «περιθώριο» επεξεργασίας της ανάμνησης προτού αυτή αποθηκευτεί ξανά, ώστε να μην συνοδεύεται στο εξής από το αίσθημα του φόβου.

Έλεγχοι που έγιναν μετά από διάσημα ενός χρόνου, έδειξαν ότι η μέθοδος ήταν αποτελεσματική και οι άνθρωποι είχαν πια ξεπεράσει την άσχημη ανάμνηση και δεν αισθάνονταν πια φόβο. Η Φελπς διευκρίνισε, ωστόσο, ότι το πεδίο της έρευνας είναι πολύ καινούριο και είναι νωρίς ακόμη για να εφαρμοστεί σε ανθρώπους που πάσχουν από σοβαρά άγχη και φοβίες.

Πηγή: ΑΠΕ