Σύμφωνα με έρευνα του Ευρωβαρομέτρου για τις συμπεριφορές έναντι της βιολογικής ποικιλότητας (βιοποικιλότητας), η συντριπτική πλειονότητα των ευρωπαίων θεωρεί την απώλεια βιοποικιλότητας ως σοβαρό πρόβλημα.
Η έρευνα αναδεικνύει τις ανησυχίες των ευρωπαίων σχετικά με την φθίνουσα πορεία και την εξαφάνιση ζωικών και φυτικών ειδών, φυσικών ενδιαιτημάτων και οικοσυστημάτων. Η ανησυχία είναι μεγαλύτερη στην Ελλάδα, στην Πορτογαλία και στη Ρουμανία.
Επίσης, η έρευνα αποκαλύπτει ότι οι ευρωπαίοι ανησυχούν περισσότερο για την παγκόσμια απώλεια βιοποικιλότητας, παρά για την απώλεια βιοποικιλότητας στην ίδια τους τη χώρα.
Δηλώσεις Σταύρου Δήμα
Ο Επίτροπος κ.Δήμας δήλωσε: «Η απώλεια βιοποικιλότητας είναι μη αντιστρεπτή διαδικασία. Ήδη από τη δεκαετία του 1970, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεσμεύθηκε να προστατεύσει τη φύση και εργαζόμαστε σκληρά για να επιτύχουμε τον στόχο του τερματισμού της απώλειας βιοποικιλότητας στην ήπειρό μας με ορίζοντα το 2010. Η επίτευξη του στόχου αυτού απαιτεί τη συνεργασία όλων όσων ζουν στην Ένωση, για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας και υγείας των οικοσυστημάτων μας. Η αδράνεια δεν αποτελεί βιώσιμη επιλογή».
Η ρύπανση και οι ανθρωπογενείς καταστροφές θεωρούνται από τους ευρωπαίους ως οι μέγιστες απειλές
Σύμφωνα με την έρευνα του Ευρωβαρομέτρου, οι ευρωπαίοι θεωρούν τη ρύπανση του αέρα και των υδάτων, καθώς και τις ανθρωπογενείς καταστροφές, όπως είναι οι διαρροές πετρελαίου και τα βιομηχανικά ατυχήματα, ως τις μεγαλύτερες απειλές για τη βιοποικιλότητα (27%). Ακολουθεί η κλιματική μεταβολή (19%), η εντατικοποίηση της γεωργίας, η αποψίλωση των δασών και η υπεραλίευση (13%), καθώς και η κατασκευή δρόμων, κτιρίων ή η δημιουργία βιομηχανικών ζωνών (8%). Μόνο το ένα πέμπτο των ευρωπαίων που συμμετείχαν στην έρευνα πιστεύουν ότι θίγονται άμεσα από την απώλεια βιοποικιλότητας, όμως το 70% πιστεύει ότι θα έχει μελλοντικές επιπτώσεις σε αυτούς και στα παιδιά τους.
Ηθική υποχρέωση για την διαφύλαξη της φύσης
Για το 93% των ευρωπαίων, η διατήρηση της βιοποικιλότητας συνιστά ηθική υποχρέωση που αφορά τις τρέχουσες γενεές, ως θεματοφύλακες της φύσης. Οι ευρωπαίοι πολίτες γνωρίζουν επίσης ότι η ευημερία και η ποιότητα της ζωής τους εξαρτώνται από τη βιοποικιλότητα και το 75% πιστεύει ότι η απώλεια βιοποικιλότητας μπορεί να έχει αρνητικό οικονομικό αντίκτυπο.
Τα δύο τρίτα των ευρωπαίων δηλώνουν ότι έχουν ήδη καταβάλει προσωπικές προσπάθειες για την προστασία της βιοποικιλότητας, ενώ το ένα τρίτο δηλώνει ότι θα ήθελε να πράξει περισσότερα. Το ένα πέμπτο των ευρωπαίων που συμμετείχαν στην έρευνα δήλωσε ότι θα είχαν δράσει εάν γνώριζαν τι θα μπορούσαν να πράξουν για να αναστείλουν την απώλεια βιοποικιλότητας.
Η πολιτική της E.E. για την αντιμετώπιση της απώλειας βιοποικιλότητας
Παγκοσμίως τα οικοσυστήματα ακολουθούν φθίνουσα πορεία. Η βιοποικιλότητα που φιλοξενούν προσφέρει στο εκάστοτε οικοσύστημα αγαθά και υπηρεσίες – τροφή, καύσιμα, ίνες, ποιότητα του αέρα και των υδάτων, γονιμότητα του εδάφους και θρεπτικές ουσίες – στοιχεία απαραίτητα της σύγχρονης οικονομικής ευημερίας μας. Όταν τα οικοσυστήματα φθάνουν σε μη αντιστρεπτό σημείο, η ζημία είναι μόνιμη. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η φθορά αυτή εκφράζεται σε κατάρρευση των αλιευτικών αποθεμάτων, υποβάθμιση του εδάφους, ζημίες από πλημμύρες και εξαφάνιση άγριας πανίδας και χλωρίδας.
Προκειμένου να αντιμετωπισθεί η φθίνουσα αυτή πορεία, η Ευρωπαϊκή Ένωση εξέδωσε νομοθεσία σχετική με τη βιοποικιλότητα ήδη από τη δεκαετία του 1970. Ακρογωνιαίος λίθος της σχετικής με τη βιοποικιλότητα πολιτικής της ΕΕ είναι το δίκτυο Natura 2000, ένα παγκοινοτικής κλίμακας δίκτυο προστασίας φυσικών περιοχών που καλύπτει τα πολυτιμότερα ενδιαιτήματα και απειλούμενα με εξαφάνιση είδη της Ευρώπης. Το εν λόγω δίκτυο, το οποίο αντιστοιχεί στο 20% περίπου της συνολικής έκτασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης – επεκτάθηκε σημαντικά το Νοέμβριο του 2007, κατά 90.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, δηλαδή με επιφάνεια ίση με την έκταση της Πορτογαλίας. Παρά το μέγεθός του, οι ευρωπαίοι γνωρίζουν ελάχιστα για το δίκτυο Natura 2000 – το 80% δηλώνει ότι δεν έχει ποτέ ακούσει για αυτό, και από όσους έχουν ακούσει, ελάχιστοι γνωρίζουν ακριβώς περί τίνος πρόκειται.
Το 2001, οι ευρωπαίοι ηγέτες δέσμευσαν την Ευρωπαϊκή Ένωση στον τερματισμό της απώλειας βιοποικιλότητας μέχρι το 2010. Το 2006, σε ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, παρατίθεται σχέδιο δράσης με συγκεκριμένα μέτρα που περιγράφουν τις ευθύνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών για την επίτευξη του εν λόγω στόχου. Έχουν επιτευχθεί ορισμένα βήματα προόδου για την αναστολή της απώλειας βιοποικιλότητας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, πλην όμως πολλά απομένουν να γίνουν.
Εφέτος θα δρομολογηθεί μεγάλη ενημερωτική εκστρατεία για την στράτευση των Ευρωπαίων στην υπόθεση της προστασίας της βιοποικιλότητας και τη μετουσίωση του προβληματισμού που αποκαλύφθηκε από την εν λόγω έρευνα, σε συγκεκριμένες πράξεις.
