Ακολουθεί ο επικήδειος λόγος του υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων Ευριπίδη Στυλιανίδη:
«Εξοχότατε κύριε Πρόεδρε της Ελληνικής Δημοκρατίας, Παναγιότατε Οικουμενικέ Πατριάρχη,
Η εκδημία του Προκαθημένου της Ελλαδικής Εκκλησίας γεμίζει τις καρδιές όλων μας με θλίψη, όχι μόνο διότι έφυγε από κοντά μας ένας άνθρωπος που το τελευταίο διάστημα δοκιμάστηκε σκληρά, αλλά και γιατί το χριστεπώνυμο πλήρωμα έχασε έναν ποιμενάρχη, έναν πνευματικό ταγό με ακτινοβολούσα προσωπικότητα, που με τον λόγο και το έργο του άφησε ανεξίτηλα σημάδια στον δημόσιο βίο της χώρας. Αυτή την ψυχική ταύτιση ολοκλήρου του ελληνικού λαού είμαι βέβαιος ότι διερμηνεύω σήμερα ως Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων.
Ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος συνδύαζε τον γλαφυρό λόγο με τη δυναμική και ασυμβίβαστη πράξη. Τόσο στον προσωπικό του βίο, όσο και στην εκκλησιαστική του διακονία, ο αναπαυόμενος βίωσε στην πληρότητά του το πνεύμα της χριστιανικής διδασκαλίας, θέτοντας εαυτόν αόκνως στην υπηρεσία του ποιμνίου. Πνεύμα ανήσυχο και ευρύ, ο Αρχιεπίσκοπος εφοδιάστηκε από τη νεαρή ακόμη ηλικία με πολύπλευρη μόρφωση και ουσιαστική καλλιέργεια: πτυχιούχος της Νομικής και Διδάκτωρ της Θεολογίας, γνώστης τεσσάρων ξένων γλωσσών, συγγραφέας πλήθους επιστημονικών συγγραμμάτων και μελετών, ο γεννημένος στη γη της Θράκης Αρχιεπίσκοπος διέθετε ένα στέρεο και ολοκληρωμένο γνωστικό υπόβαθρο, το οποίο αναδεικνυόταν σε κάθε δημόσια παρουσία του.
Από το 1998, οπότε και ανακηρύχθηκε Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος, ο πολυσχιδής αυτός ποιμενάρχης, πιστός στο όραμα μιας δυναμικής και μαχόμενης Εκκλησίας, κατάφερε να φέρει την Εκκλησία της Ελλάδος πιο κοντά στον απλό άνθρωπο και τα καθημερινά του προβλήματα. Εγκαθίδρυσε μια στενή επικοινωνία ανάμεσα στους πιστούς και τους εκκλησιαστικούς λειτουργούς, στηριγμένη στην ειλικρίνεια και την αμοιβαία εμπιστοσύνη. Η απλότητα, η ευθύτητα των λόγων του και το γνήσιο ενδιαφέρον του για τον κάθε πάσχοντα άνθρωπο κατάφεραν να αγγίξουν τις καρδιές των Ελληνίδων και των Ελλήνων. Το επικοινωνιακό του χάρισμα άνοιξε νέες προοπτικές για έναν εποικοδομητικό διάλογο σε κρίσιμα σύγχρονα ζητήματα. Από την πρώτη στιγμή, διαφάνηκε το όραμά του για τη σύγχρονη αποστολή της Εκκλησίας σε μια περίοδο πολλαπλών προκλήσεων και ραγδαίων αλλαγών: με αίσθημα ευθύνης, προέβαλε την ανανέωση τόσο της εσωτερικής λειτουργίας της Εκκλησίας, όσο και της σχέσης της με την κοινωνία. Με ζήλο και εργατικότητα αγωνίστηκε σε όλη την αρχιερατική του θητεία να συνθέσει τη λειτουργική ζωή με την κοινωνική διακονία της Εκκλησίας, ώστε να μην είναι «το θεωρητικόν ακοινώνητον και το πρακτικόν αφιλοσόφητον», όπως αναφέρει ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος.
Η βαθιά κοινωνική ευαισθησία του Αρχιεπισκόπου και οι ανθρωπιστικές αξίες, από τις οποίες ενεπνέετο, απετέλεσαν το εφαλτήριο για το κοινωνικό του έργο. Η μέριμνά του για τους τοξικομανείς, η συμπαράσταση προς τους πρόσφυγες, την κακοποιημένη γυναίκα, την άγαμη μητέρα και τα θύματα της παράνομης διακίνησης ανθρώπων αποτελούν μερικές μόνο από τις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, που έγιναν δέκτες της φιλεύσπλαχνης διακονίας του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου. Η ποιμαντική θητεία του στην ηγεσία της Εκκλησίας συνοδεύτηκε από τη δημιουργία δικτύου βρεφονηπιακών σταθμών και την ίδρυση της «Στέγης της Μητέρας», για τη στήριξη της εργαζόμενης γυναίκας, τις δωρεάν ιατρικές και νομικές υπηρεσίες μέσω του «Κέντρου Στήριξης Οικογένειας», τη βοήθεια προς τους απόρους και τις πολύτεκνες οικογένειες, την παροχή οργανωμένων συσσιτίων για περίπου 3.000 άτομα την ημέρα από την Αρχιεπισκοπή, τη δημιουργία «Στεγών Γερόντων» για τα άτομα της τρίτης ηλικίας, και πολλές άλλες πρωτοβουλίες, που συνθέτουν ένα ολοκληρωμένο δίκτυο ανθρωπιστικής προσφοράς.
Η ανθρωπιστική δράση της Εκκλησίας της Ελλάδος επί των ημερών του επεκτάθηκε σε πολλές γωνιές του πλανήτη μέσω της Αλληλεγγύης, εκφράζοντας την αγάπη της Ελληνικής Ορθοδόξου Εκκλησίας και του ελληνικού λαού προς δοκιμαζόμενους λαούς του κόσμου και προσδίδοντας διεθνή αναγνώριση στην Εκκλησία μας.
¶λλωστε, ο Αρχιεπίσκοπος ουδέποτε είχε αγκυλώσεις και εσωστρέφειες. Αντιθέτως, παρέμενε πάντοτε νους ανοικτός και δεκτικός στις προκλήσεις των καιρών, φροντίζοντας για την ενίσχυση του ρόλου της Ορθοδοξίας στον κόσμο και προβάλλοντας με συνέπεια την Ορθόδοξη παράδοση και μαρτυρία στα ευρωπαϊκά και διεθνή fora.
Ωστόσο, παρά την ανοικτή ματιά προς τον κόσμο, πάντοτε μέσα στην καρδιά του Αρχιεπισκόπου φώλιαζε η βαθιά αγάπη του για την Ελλάδα, ως διαχρονική πολιτιστική οντότητα, ως κοιτίδα υψηλών αξιών και ως συνέχεια μιας ανυπέρβλητης πνευματικής παρακαταθήκης. Ο Προκαθήμενος της Εκκλησίας της Ελλάδος με παρρησία και τόλμη τοποθετήθηκε συχνά για τα εθνικά ζητήματα της χώρας, τονώνοντας την αυτοπεποίθηση και την αισιοδοξία του ελληνικού λαού. Ο πηγαίος δυναμισμός και ο ανυπόκριτος αυθορμητισμός του, τού επέτρεπαν να παρεμβαίνει στις εξελίξεις, ενστερνιζόμενος ακράδαντα την ιδέα της άρρηκτης σχέσεως της Εκκλησίας με τα ιστορικά πεπρωμένα του Ελληνισμού.
Ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος πίστευε στη νέα γενιά, με την οποία επεδίωκε διαρκώς να βρίσκεται σε επικοινωνία, μιλώντας τη δική της γλώσσα. Η συγκίνησή του ήταν εμφανής κάθε φορά που ερχόταν σε επαφή με τους νέους μας, κάθε φορά που τα παιδιά, με όλο τον αυθορμητισμό και την αθωότητα που τα διακρίνει, εξέφραζαν την άδολη αγάπη και την επιδοκιμασία τους προς το πρόσωπό του. Σταθερή μέριμνά του ήταν να φέρει τους νέους και τις νέες κοντά στο λόγο της Εκκλησίας, να τους συμπαρασταθεί στα ψυχικά, συναισθηματικά και υπαρξιακά τους αδιέξοδα, να τους προσφέρει υγιή πρότυπα προς μίμηση, να τους νουθετήσει και να τους καθοδηγήσει με πατρική στοργή και ειλικρινή αγάπη. Το ενδιαφέρον του αυτό εκφράστηκε έμπρακτα με μια σειρά από πρωτοβουλίες για τη στήριξη της ελληνικής νεολαίας.
Η ίδια ψυχική δύναμη και το ίδιο άκαμπτο φρόνημα που τον διέκριναν σε όλο τον δημόσιο βίο του χαρακτήρισαν και τη στάση του απέναντι στην προσωπική του δοκιμασία, στέλνοντας ένα μοναδικό μήνυμα θάρρους και αξιοπρέπειας σε όλους μας.
Αποχαιρετώντας τον σημαντικό αυτό πνευματικό ηγέτη, εκφράζω εκ μέρους της Κυβερνήσεως, αλλά και όλων των Ελληνίδων και των Ελλήνων, τη βαθιά μας ευγνωμοσύνη. Ο αναπαυόμενος ιεράρχης πέρασε πλέον στη χορεία των αθανάτων, όπως φαίνεται από τον πάνδημο θρήνο ολοκλήρου του ελληνικού λαού. Και η Ελλάδα, η χώρα που τόσο βαθιά αγάπησε και ο ίδιος ανιδιοτελώς υπηρέτησε, του ανταποδίδει την αγάπη, διατηρώντας στη μνήμη όλων μας την ακτινοβολούσα φυσιογνωμία, τον φλογερό λόγο και την πολύτιμη παρακαταθήκη του, το ίδιο το έργο του.
Ας είναι αιωνία του η μνήμη».
